Google spreekt recht

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

ACHTERGROND - Een discutabel vonnis van het Europese Hof in uitvoering.

Ze hebben er zelf niet om gevraagd bij Google. Maar een uitspraak van het Europese Hof van Justitie dwingt hen alle verzoeken van mensen die een een zwarte bladzijde uit hun verleden willen wegmoffelen individueel af te handelen. Meer dan 90.000 verzoeken zijn inmiddels ingediend, waarvan 5.500 uit Nederland. Tot nu toe heeft Google meer dan de helft van de verzoeken ingewilligd. Dat betekent overigens niet dat de gewraakte in informatie is verwijderd. Het Hof heeft alleen bepaald dat bij een zoekactie op de naam van iemand resultaten met achterhaalde en voor de persoon schadelijke informatie onzichtbaar moeten worden gemaakt. Het gaat dus om delisting en niet om deleting. De oorspronkelijke informatie, bijvoorbeeld een krantenpagina, blijft via andere wegen nog wel toegankelijk. Verder gaat het alleen om zoekacties met Google naar pagina’s binnen het domein van EU-lidstaten (inclusief de EFTA-landen die de betreffende richtlijnen ook hebben aanvaard).

Google heeft aan de Article 29 Working Party, een adviesgroep van de Europese Commissie over de uitvoering van de Europese privacyrichtlijn inzicht gegeven in de stand van zaken en hun werkwijze bij de uitvoering van het vonnis van het Europese Hof. In september is op basis van de verstrekte informatie een advies van WP29 te verwachten.

Wie iets over zichzelf bij een zoekactie op naam onvindbaar wil maken moet een formulier invullen. Naast persoonlijke gegevens en de URL van de omstreden sites moet de verzoeker aangeven waarom naar zijn/haar mening deze informatie irrelevant, outdated or otherwise objectionable is. Een van de vragen gaat over het land in kwestie, “zodat we weten welke wet we moeten toepassen”. Google heeft daarmee al ervaring opgedaan bij het verwijderen van informatie die in strijd is met nationale wetten zoals de auteurswet en wetgeving inzake kinderporno, racisme en nazisme.

Bij de beslissing over het al dan niet verwijderen van links hanteert Google een aantal specifieke criteria. Publieke personen zullen meer informatie moeten tolereren dan andere burgers. Verwijzingen naar degelijke, betrouwbare media blijven eerder gehandhaafd dan die naar obscure websites. Politieke speeches zullen niet snel verwijderd worden. Datzelfde geldt voor professionele informatie en strafrechtelijke veroordelingen. Als de persoon zelf de informatie heeft gepost wordt hem gewezen op zijn eigen verantwoordelijkheid om de onwenselijke informatie ook zelf te verwijderen. Dat alles volgens Google. Er is een Adviesraad in het leven geroepen en het publiek wordt gevraagd zijn mening te ventileren over de hele operatie. Maar het bedrijf houdt wel de touwtjes in handen. Over verantwoording van de verwijderde links blijft Google erg vaag. Er wordt recht gesproken, maar niet in het openbaar.

Dat Google door het Europese Hof op de stoel van de rechter is gezet is een van de bezwaren van een Commissie van het Britse Hogerhuis onder voorzitterschap van Baroness Prashar. Deze Europese rechtspraak deugt van geen kanten zeggen de Lords: It should not make search engines judge and jury of the web. Het is ook een onaanvaardbare vorm van censuur volgens de Baroness: “We do not believe that individuals should have a right to have links to accurate and lawfully available information about them removed, simply because they do not like what is said.” Bijna een derde van de verzoeken uit het Verenigd Koninkrijk en Ierland blijkt te gaan over fraude of oplichting. Mag die informatie dan zomaar onvindbaar worden gemaakt? Daarbij komt volgens de Commissie dat zoekmachinebedrijven niet geëquipeerd zijn voor dit soort werk. En een afdoende resultaat zal ook nooit bereikt kunnen worden gezien de beperking van de hele operatie tot Europa en Google.

De kritiek van de Lords is volgens sommige privacy-deskundigen onevenwichtig en miskent de urgentie van de bescherming van de privacy op het internet. Op dat vlak moet er in Engeland  nog veel gebeuren. Het Lagerhuis jaste er vlak voor de zomer een wet door, de Data Retention and Investigatory Powers (DRIP) law, die het recht op bescherming van persoonlijke gegevens volledig lijkt te negeren. Nu de Europese dataretentie-richtlijn onder vuur ligt verzekert het Verenigd Koninkrijk zich op voorhand van onbelemmerde bevoegdheden voor opsporingsdiensten om persoonlijke gegevens op te vragen waar ze ook maar te krijgen zijn. Alles ter wille van de veiligheid. Dat is de andere kant. Gunnen we de individuele burger dan geen enkel recht om zich te verdedigen tegen onterechte bemoeienis met zijn privé-zaken? De balans in de driehoek van het recht op privacy, veiligheid en uitingsvrijheid blijft moeilijk te vinden.

Reacties (11)

#1 Bismarck

” Mag die informatie dan zomaar onvindbaar worden gemaakt?”

Dat moet zelfs, dat is nu eenmaal de uitspraak van het Europees Hof. Verder zit Google natuurlijk niet echt op de stoel van de rechter. Als ze een verzoek weigeren, kan de aanvrager immers nog altijd naar een echte rechter toe die wel op de stoel van de rechter zit.

Overigens geef ik toe dat de wetgeving wat onlogisch is, logischer zou zijn dat laster/smaad bij de bron wordt verwijderd. Uiteindelijk zijn er toch altijd nog wel andere wegen dan Google om bij die bron te komen.

  • Volgende discussie
#2 Inca

Maar het gaat niet om laster of smaad – de informatie waarnaar verwezen wordt is in principe correct. Het punt is dat het zoekalgoritme zelf wel degelijk een oordeel geeft – het probeert in te schatten wat ‘relevant’ is en kan daarin onevenwichtig veel aandacht geven aan bepaalde zaken – zoals incidenten van 15 jaar terug.

Laten we de case waarmee het begon niet vergeten, iemand die ooit failliet gegaan was en die vervolgens steeds geen werk/huis/lening kreeg omdat er bij zijn naam negatieve resultaten opdoken. Men reageerde daarop lacherig dat door de rechtzaak z’n naam nu overal opdook en het dus een averechts effect had, maar dat is niet zo, die man had er al onevenredig veel last van.

Google treedt daarbij zelf op als roddelende dorpsbewoner, die aan iedereen wel even vertelt wat X 40 jaar terug deed. Er zijn heel wat mensen weggevlucht uit de dorpen omdat ze een oprecht nieuwe start wilden maken, EN dat ook hebben gedaan en verder brave, vriendelijke en oppassende burgers zijn en het niet verdienen om overal waar ze komen bij voorbaat geen kans te maken omdat jeugdzondes of historie meteen wordt doorgebriefd.

Maar in de fysieke maatschappij hadden we daar dus een beetje de mogelijkheden voor: verhuizen naar een andere omgeving. Bij Google is er geen mogelijkheid om daaraan te ontkomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 kevin

@1 Dit gaat niet over laster/smaad van het bronartikel. Een bekend voorbeeld is dat van een campinghouder die de naam van zijn camping steevast geassocieerd zag met een ramp met vele doden. Het doel was niet het verwijderen van informatie over de ramp zelf, maar voorkomen dat als je de camping zoekt, je toch naar de ramp wordt gewezen. Het gaat dus puur en alleen om de indexatie door Google.

Rijst bij mij de vraag: kan Google een aanvraag afwijzen op de grond dat het wél een beschuldiging van laster of smaad van het bronartikel is? Oftewel: “uw probleem is niet onze verwijzing maar de content zelf en zolang je niet hebt geprobeerd die offline te krijgen, behandelen wij de zaak niet”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Bismarck

@2 en @3: Volgens mij betreft dit wel degelijk smaad. Bij smaad kan de bekend gemaakte informatie namelijk wel degelijk juist zijn, maar is de vraag of het bekendmaken wel het algemeen belang dient, zowel het campingvoorbeeld als het dorpsroddelvoorbeeld zijn daar eigenlijk vrij treffend en je zou kunnen oordelen dat Google zich in dat soort gevallen bezighoudt met smaad.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Jos van Dijk

@1:

Als ze een verzoek weigeren, kan de aanvrager immers nog altijd naar een echte rechter toe die wel op de stoel van de rechter zit.

Maar als het verzoek wordt toegewezen is er geen rechter meer die oordeelt of de uitingsvrijheid hier wellicht wordt geschaad.

Anders dan bij kinderporno of auteursrechtelijk beschermd materiaal moet Google vanwege dit vonnis de privacywet met hele vage richtlijnen gaan toepassen. Als dat in het openbaar zou gebeuren kan er correctie plaatsvinden. Ik begrijp dat daar ook beperkingen aan zitten. Wie een verzoek indient zal niet graag even bekend worden als de oorspronkelijke Spaanse aanjager van het geheel. Maar zoals -in elk geval in ons land- de verslaggeving van de rechtspraak de privacy respecteert zou je van Google meer transparantie en verantwoording mogen verwachten. Het publieke belang is bij dit bedrijf echter zo te zien ondergeschikt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 kevin

@4 Nu snap ik niet meer wat je bedoelt. Ja, je zou kunnen stellen dat Google in die gevallen smadelijk handelt. Daar gaat het hier ook om, maar dan geen echte smaad. In #1 had je het echter over de bron die smadelijk zou zijn en dat is niet aan de orde.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Jos van Dijk

@3: Interessante vraag. Google zou dat eigenlijk moeten doen om de kwestie neer te leggen waar die hoort: bij de rechter. Maar ze zullen het niet doen omdat het vonnis alleen gaat over specifieke verwijzingen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Jos van Dijk

@2: Je zou kunnen zeggen: het vonnis van het Europese Hof is een indirecte kritiek op het (geautomatiseerde) relevantiecriterium zoals dat door Google wordt gehanteerd

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bolke

: It should not make search engines judge and jury of the web.

Inderdaad, de overheid houd niet van concurentie op het gebied van censuur.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Stoerecurry

Dit roept veel vragen bij me op, als je een bovengenoemd verzoek indiend, worden dan alle hits met jouw naam verwijdert of alleen de hits die de klager als niet gewenst ervaart? Zou je dan alle hits moeten opgeven aan google? Ik kan me bepaalde combinatie van zoekwoorden verzinnen waarbij je dan miljoenen hits krijgt. Is alleen google hier toe verplicht? Of alle zoekmachines? (dat zijn er tegenwoordig nogal wat)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Jos van Dijk

@10: Lees de informatie bij het formulier waarnaar hierboven gelinkt wordt. Het gaat om zoekacties op namen die al dan niet gecombineerd met een ander woord in bepaalde gevallen altijd uitkomen bij voor de persoon in kwestie vervelende informatie. Google vraagt naar de URL’s die je verwijderd wilt zien en de redenen daarvoor. De informatie moet dan “irrelevant, outdated or otherwise objectionable”, allemaal erg vaag dus.
Het Hof heeft alleen gevonnist over Google, maar ik begrijp dat andere zoekmachines er nu ook bij betrokken worden. Maar alleen in Europa.

  • Vorige discussie