Geen teruggave van de Elgin Marbles

Is dit wel het moment om nog een keer over de ´Elgin Marbles´ te beginnen? Op het moment dat Griekenland bankroet is, een financiële crisis dreigt voor heel Europa, en domme Duitse politici gesuggereerd hebben dat de Grieken dan maar de Acropolis moeten verkopen, die dan eventueel steen voor steen en aardklont voor aardklont kan worden afgebroken, om naar het Pergamon-Museum in Berlijn, of misschien wel China en Japan gevlogen te worden?

Dit is juist het moment om erover te beginnen. Want nu is de vraag naar het eigendom en de financiële waarde van kunst weer een keer gesteld. Laat dit gezegd zijn. Kunst ? grote kunst ? is een tijdloos goed. Financiële crises gaan en komen, maar de kunst blijft. En kunst is daarmee niet, in diepere zin, het eigendom van een individu, van een overheid, of van een volk. Het is het eigendom van de mensheid. Wie kunst wil inzetten als economisch goed stelt verkeerde prioriteiten, of het nou gaat om de collectie van het Frisia-Museum, de Acropolis, of de ´Elgin Marbles´.

Wat zijn de ´Elgin Marbles´? De Elgin Marbles zijn de mooiste reliëfs van het Parthenon. Tussen 1801 en 1804 liet de Britse Lord Elgin ze zorgvuldig verwijderen en naar Londen verschepen, waar ze te zien zijn in het British Museum. De Grieken eisen ze terug.

Maar, nogmaals, deze kunst is niet het eigendom van Griekenland of Groot-Brittannië, maar van de mensheid. En aangezien de mensheid in grotere getalen in Londen woont, heeft de aanwezigheid ervan in de Britse hoofdstad voor de mensheid meer zin. Daarbij komt dat een recent bezoek aan Athene leert dat de stad aan veel dingen tekort heeft, maar niet aan schatten uit de Griekse oudheid. In Londen zijn de Elgin marbles iets bijzonders, maar in Griekenland komt het op de grote hoop. Het is, kortom, geen groot schandaal dat de Engelsen de ´Elgin Marbles´ hebben en houden.

Wat wel erg is is dat de depots van Britse musea helemaal zijn volgestouwd met schilderwerken van sterren zoals daar zijn John Constable, William Turner, Francis Bacon, en wat je verder aan Britse schilders hebt, zonder dat iemand ze ooit te zien krijgt. Wat de Grieken zouden moeten doen is, in plaats van de `Elgin Marbles´ terug te vragen, een compenserende waarde aan Britse schilderijen op te eisen, om op te hangen in het wat karige Atheense museum voor modernere kunst.