Ex-moslims eisen tolerantie, maar van wie?

Waren de Chinese studenten die op het Plein van de Hemelse Vrede hun leven waagden voor vrijheid en democratie, te beschouwen als fanatici? Was Vaclav Havel, die telkens van zijn vrijheid werd beroofd, een fanaticus?

De belachelijke vergelijking die Afshin Ellian, columnist van Elsevier, trekt tussen Ehsan Jami en mensen die geleefd hebben onder druk van een dictatuur geeft precies aan waar de schoen wringt in het hele debat over geloofsafvalligheid. Nog los van de vraag of afvalligheid überhaupt een probleem is (wat nog nooit iemand in cijfers heeft uitgedrukt), is het de vraag wie Jami nu precies aan het bevechten is.

De valse vergelijking van Ellian doet vermoeden dat het comité van ex-moslims de Nederlandse staat aan het bevechten is. Maar iedereen in Nederland is vrij om te geloven of niet geloven wat hij of zij wil. Ellian geeft ook zoveel toe dat het onzin is om de overheid te bevechten, want hij richt zich na zijn vergelijking opeens op moslims:

Het comité vraagt, nee eist tolerantie van moslims: tolerant zijn voor degenen die de islam willen verlaten, tolerant zijn voor homo?s, voor andersdenkenden, voor joden en christenen.

Het komt op mij even absurd over als eisen van iemand dat hij of zij van je houdt. Dat lijkt me niet iets wat je onvoorwaardelijk van iemand kan eisen zonder dat daar een bepaalde wederkerigheid vanuit gaat. Ik eis dat je van me houdt, want anders? Het is natuurlijk wel redelijk om te eisen dat iemand zich aan de (Grond)wet houdt, maar dat mogen we van alle Nederlanders verwachten. Daar hebben we geen steunverklaring voor nodig. Dat vraagt om handhaving van de wet als er zich problemen voordoen. En waar zijn die problemen precies? Jami wordt mijn inziens niet bedreigd omdat hij niet meer moslim is. Hij moet kunnen zeggen wat hij wil, maar geloofsafvalligheid is niet de oorzaak van zijn beschermde status.

Wat overblijft is het gevoel dat dit hele mediaspektakel geen donder opschiet. Alsof er ook maar één moslim nu anders denkt over geloofsafvalligheid. Voelt er iemand zich gesteund door de nieuwe held van conservatief rechts? Ik zou zeggen als je als moslim dit leest en je afvraagt of je je geloof mag loslaten: voel je gesteund door al die Nederlanders die je voor zijn gegaan, die niet langer katholiek, protestants of andersgelovig zijn, die door de hype van Jami heenprikken en nuchter denken: geloven doe je voor jezelf, is iets tussen God/Allah en jou en niet geloven is dus ook je eigen zaak. En als je het van de daken wilt schreeuwen: ook best. Maar liever niet in het holst van de nacht als iedereen ligt te slapen.