Eindelijk is er discussie over Europa, maar helaas gaat het alleen over geld. Dat is jammer, zegt gastauteur en Europakenner Christiaan Buijnsters. De discussie over Europa zal vooral ook over gedeelde waarden moeten gaan.
Een Griekse tragedie houdt momenteel alle ogen gericht op Europa. Voor de eurofielen onder ons zijn het op het eerste oog gouden tijden: eindelijk hebben we dan die aandacht voor ‘Brussel’, voor de Europese onderhandelingstafel waar zulke grote belangen voor ons land op het spel staan. Zelfs onze Tweede Kamer is deze zomer speciaal vervroegd van haar zomerreces teruggekomen om te debatteren over Europa. Maar er mist een element in deze Europadiscussie, die alleen maar over staatschulden en euro-obligaties gaat. Minister van Financiën De Jager lijkt tegenwoordig onze nieuwe minister van Buitenlandse Zaken te zijn die voortdurend in Brussel het Nederlandse belang verdedigt.
Europa is niet alleen een club landen die onderhandelt over reddingspakketten en obligaties. Het is ook een waardengemeenschap met gedeelde normen, zoals mensenrechten. Zo worden mensenrechten expliciet genoemd als een overkoepelend doel in alle externe relaties van de Europese Unie in het EU-verdrag (artikel 21) en moeten kandidaat-lidstaten voldoen aan de ‘Kopenhagen-criteria’, waar de eerbiediging van mensenrechten onderdeel van is. Europa is dus meer dan een economisch blok. Maar juist deze waardengemeenschap staat in deze tijden van economische crisis onder druk. Daarom is een recentelijk gepubliceerd rapport van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) – een adviesorgaan van de Nederlandse regering over buitenlands beleid – zo interessant. Vrij vertaald luidt de conclusie van dit rapport: tik elkaar niet alleen op de vingers over de financiën, maar spreek elkaar ook aan op de naleving van mensenrechten.
Op 1 september heeft de AIV een advies uitgebracht aan de Nederlandse regering over hoe het Europees mensenrechtenbeleid kan worden versterkt. Daarbij stelt de AIV dat de geloofwaardigheid van de EU op het gebied van mensenrechten alleen behouden kan worden als lidstaten elkaar ook binnen de Unie de maat nemen. Maar juist nu Europese samenlevingen onder spanning staan en de haat tegenover vreemdelingen toeneemt, staat respect voor mensenrechten, ook in Europa, onder druk. Vorig jaar zette de Franse regering Roma-zigeuners het land uit, en vanuit de Europese hoofdsteden bleef het stil. Dit is geen goed uitgangspunt voor een succesvol Europees mensenrechtenbeleid, en gaat daarmee ook tegen de belangen van Nederland in: mensenrechten vormen een belangrijke pijler van het Nederlands buitenlandbeleid.
In dit weinig hoopgevende beeld van Europese lidstaten die elkaar de maat niet durven nemen, zijn recente acties van de Europese Commissie een lichtpuntje. De Zweedse eurocommissaris van binnenlandse zaken Malmström tikte immigratieminister Leers onlangs op de vingers, toen zij stelde dat het beleid van Leers om illegalen gevangen te zetten niet strookt met Europese regels, na vragen hierover door Nederlandse europarlementariërs. Ook sprak de Europese Commissie de Franse regering aan op het uitzetten van de Roma-bevolking. Of de Europese Commissie op deze punten het gelijk aan haar zijde heeft, is minder belangrijk dan het feit dat er tenminste kritiek vanuit de eigen Europese kringen is op hoe een lidstaat omspringt met de mensenrechten.
Zoals gesteld aan het begin van dit artikel, door alle tumult over de Europese schuldencrisis raakt het debat over gedeelde normen op andere terreinen van onze Europese samenleving op de achtergrond. Omdat Europa niet alleen een economisch blok is, maar ook een gedeelde geschiedenis heeft met gezamenlijk beschavingsnormen, is dit een zorgelijke ontwikkeling. Het is nu wachten op de reactie van de Nederlandse regering op het rapport van de AIV. Met een minister van Financiën die alomtegenwoordig is in de media als behartiger van Nederlandse belangen in het buitenland, kan de enige echte minister van Buitenlandse Zaken Rosenthal gebruikmaken van de luwte voor een visionaire reactie op dit waardevolle AIV-advies. Zoals gezegd, mensenrechten zijn per slot van rekening altijd een steunpilaar van het Nederlands buitenlandbeleid geweest, ook als het economisch even tegenzit.
Reacties (8)
Het is triest, maar door de ongebreidelde geldzucht van de overheden heeft men geleend tot het niet meer kon.
In het verleden kon men “problemen en ongewenste situaties” indien gewenst nog afkopen.
De komende jaren zullen een hoop vergelijkbare situaties niet meer opgelost gaan worden dan hooguit met de “harde hand” en in dit geval met uitzettingen.
Je moet heel sterk in je schoenen staan wil je daar nog wat tegen ondernemen.
‘Eindelijk is er discussie over Europa, maar helaas gaat het alleen over geld. Dat is jammer.’
Jammer of niet, dit is de aard van het beestje.
EUROPESE INTEGRATIE. Dit is de roepnaam van het ideaal van, eerst, de voornaamste Europese landen om onderling tot eenwording te komen. Na de 2e Wereldoorlog werd daar onder de auspiciën van de USA mee begonnen en resultaten ontbreken niet. Wel werden ze steeds lustelozer behaald. Het defaitisme dat Europa aan Hitler uitleverde, is gebleven. Haar hoofdstad werd niet het Roma Aeterna. De instelling van een zgn. Europese grondwet werd in 2005 door 2 kernlanden van de Unie per volksreferenda verworpen. Terecht. Een document van clercken! De bereikte eenheid is vulgair en saai. De goddelijke vonk, de belangrijkste factor van integratie blijft ontbreken. De makers van Europa minachten God. De Europese politici die haar aanbevelen, is zij een machine van luxe banen. Conflicten lost de Europese Unie nooit gezagsvol op, zij koopt ze oneervol af. Europa wil geen Fort voor zijn onderdanen zijn.
De Europese Integratie met zijn EU, een ordinaire Supermarkt, vertoont een politieke onvoltooidheid, waarin een eerloze economie, verzadigd van kooplui, marketing-specialisten, bankiers, en onverzadiglijke consumenten niet kan voorzien. Er is een Europees parlement dat zijn schaarse kiezers steeds weer met de belofte inpalmt het eindelijk eens beter te zullen gaan doen. Maar overbetaald-corrupt blijft het zo amechtig en onmachtig, als toen die kwebbelaars van het Frankfurter (1848-1849) parlement.
Hoe is het vandaag met de Europese eenheid gesteld? Nooit waren zoveel Europeanen er zo goed aan toe. Leek het in 2009. Maar er is geen enthousisame. Een bureaucratische kolos ontstond, met riante werkgelegenheid voor verlopen, nationaal afgedankte politici, maar het proces van politieke integratie is verre van voltooid. Op mondiale uitdagingen regeert de Europese Unie verlamd; politiek gezag is haar vreemd. De Unie werd rijk, ontwikkelde haarden van ellende, bevorderde terrorisme, putte zich zedeloos uit. Een Groen-Links programma!
Corrupt, door schulden bedreigd, nadert zij de financiële afgrond, haar Euromunt wankelt. De Griekse en Ierse staatsbankroets 2010, de komende van Spanje, Portugal, Italia, sluiten andere voorspellingen uit. Waarschijnlijk is in leidende Europese kringen gedacht dat alles uit de economie voortvloeit, inclusief de politiek. Dat heeft Marx zo bepaald en is men dat communist of niet blijven geloven. Hoe stupide. Mao, ook een complete communist, heeft nog zó geleerd dat politieke macht uit de loop van het geweer komt (Mao, Rode Boekje, stelling 85, pag. 42) en dus niet uit de economie. En mocht de gescheidenheid van politiek en economie de beaamde waarheid zijn, is het redelijk toe te geven dat het doel van de Europese Integratie langs tot dusverre gevolgd pad onverwezenlijkbaar is.
De Unie werd rijk, ontwikkelde haarden van ellende, bevorderde terrorisme, putte zich zedeloos uit. ??? Verklaar je nader. En wat heeft dit met een GroenLinks programma te maken?
Erg veel grote woorden. Europa is een stuk simpeler. In Europa zijn we in de loop der jaren economisch en dus ook politiek meer afhankelijk van elkaar geraakt. Dat kan op den duur niet zonder politieke integratie. Nationale politici hebben daar geen belang bij, die raken hun macht kwijt. Daarom spelen ze graag de nationale kaart. Maar voor burgers kan verdere integratie en meer democratie in de unie alleen maar verbetering brengen. En meer samenwerking zal er ook toe leiden dat we elkaar beter aan de afgesproken waarden en normen zullen houden.
Gedeelde waarden, maar ook waarden die niet gedeeld worden. Helaas kan daar niet bij stil gestaan worden in het Europa-proces omdat het geen directe vooruitgang oplevert en je zelfs zou kunnen concluderen dat het verdere integratie niet zinvol is.
Je kan ook stellen dat een gedeelde waarde van de lidstaten is dat het ze niet uitmaakt wat andere landen met hun vreemdelingen doen.
Waarden die niet gedeeld worden zijn net zo relevant als waarden die toevallig wel gedeeld worden.
“Voor de eurofielen onder ons zijn het op het eerste oog gouden tijden”
Ik heb (als zelfbenoemde E/eurofiel) dat gevoel nou toch echt helemaal niet. Maar ik ben dan ook niet het type dat denkt in termen van negatieve aandacht = ook aandacht. Ik hoor om mij heen alleen maar mensen zeggen dat we Griekenland en die andere varkenslanden “gewoon” uit de euro (of zelfs de EU) moeten gooien, dan wel er (dat kan wederom zowel de euro als de EU zijn) zelf uit moeten stappen. Daar kun je als eurofiel toch niet echt enthousiast van worden.
Een aangenaam verfrissend geluid, dit artikel. Ik ben het er zeker mee eens dat de EU meer is dan geld. Sterker nog, ik denk dat we de economie en de financien momenteel, en misschien wel altijd, veel te veel aandacht geven. Erg logisch in een tijdsgeest waarin op zeer willekeurige wijze een boel zaken veel te veel aandacht geven via onze hyperactieve media. Maar daardoor niet minder onbehaaglijk en misleidend.
Als we er in Europa weer aan toe zouden komen om ook andere zaken dan de economisch-financiele onze aandacht te schenken, zouden de markten volgens mij ook vanzelf weer kalmeren. Daarbij zijn mensenrechten wellicht belangrijk, maar denk ook eens aan de leefbaarheid, duurzaamheid en het milieu; aan stress-gerelateerde psychische problemen van mensen; aan een constructieve en humane omgang met de buurlanden van de EU, met verder weg gelegen ontwikkelingslanden en met vluchtelingenstromen; aan het bevorderen van eerlijke internationale handel; aan een houdbaar en rationaal gezamenlijk drugsbeleid; aan verbetering van onderwijs; etc.
Genoeg te doen in ieder geval dus, en genoeg reden om blijvend te investeren in een sterke en democratische EU.
Europa gaat ook volgens mij over veel meer dan alleen maar geld, en het is dan ook bijzonder jammer, dat de mensen, die mensen, dat het vooral over geld gaat, altijd de boventoon hebben gevoerd. Het verdwijnen van binnengrenzen en de Euro dienden zodoende vooral om de bedrijfswinsten te verhogen. De gemeenschappelijke vijand van vlak na de oorlog van een op hol geslagen kapitalisme, dat de fascistische ideologie voort heeft gebracht, zijn we al lang weer vergeten. We zijn zelfs de laatste jaren al weer bezig de voorwaarden voor een terugkeer van die ideologie te scheppen. En wie daar op wijst, wordt meteen met ‘godwin’ om de oren geslagen….
Gezien het feit dat meerdere artikelen en afspraken al gebroken zijn door de politici vanwege de euro crisis, hecht ik weinig waarde meer aan het Verdrag. Het Verdrag van Lissabon heeft volledig zijn geloofwaardigheid verloren. En democratie is sowieso de kind van de rekening aan het worden.