Etnisch profileren in Estland

ELDERS - Estland worstelt met oude en nieuwe immigranten.

In Estland zijn twee mannen, vader en zoon, opgepakt op verdenking van spionage voor Rusland. De zoon, Deniss Metsavas (1980), is majoor in het Estse leger en diende met de NAVO-troepen in Afghanistan. Hij zou met zijn vader, Pjotr Volin (1953), de afgelopen vijf jaar geclassificeerde informatie hebben doorgegeven aan de Russische geheime dienst GRU. Premier Ratas noemde de arrestatie een overwinning voor de contra-inlichtingendienst. Het is nog onduidelijk welke schade het tweetal heeft aangericht aan de nationale veiligheid.

De affaire is extra pijnlijk vanwege de afkomst van de spionnen. Ze behoren tot de veelgeplaagde Russische minderheid in Estland. Twee jaar geleden kwam Metsavas nog uitgebreid op televisie als goed voorbeeld van hoe etnische Russen als ware patriotten in het leger van Estland kunnen dienen. De arrestatie is koren op de molen van nationalistische Esten die niets moeten hebben van vreemdelingen. De jongerenorganisatie  van de conservatieve partij EKRE vindt dat het leger en andere organisaties die de veiligheid van het land dienen strenger moeten selecteren op afkomst. ‘Bloed is dikker dan water’, meent Ruuben Kaalep, voorzitter van Sinine Äratus. ‘Loyaliteit aan de natie is niet gegarandeerd door de eed van een officier, maar is afhankelijk van het gevoel voor de etnische groep waar je uit komt en de banden met je voorouders.’

Sinds de onafhankelijkheid van Estland in 1991 is de spanning met de Russische bevolking in het land niet geweken. De overblijvers van de Russische bezetting, een kwart van de totale Estse bevolking, zijn slecht geïntegreerd. Een deel van hen spreekt geen Ests, een voorwaarde voor het staatsburgerschap. De indertijd merendeels vanuit de Sovjet-Unie geïmmigreerde Russen voerden vroeger de boventoon in het land. Nu zijn de rollen omgedraaid. Velen zijn werkloos, geïsoleerd en afhankelijk van sociale voorzieningen, een van de redenen waarom zij niet geneigd zijn terug te keren naar hun geboorteland.

In Narva, een industriestad in het noord-oosten, is meer dan 80% van de bevolking van Russische afkomst. Kennelijk in een poging hen bij de Estse natie te betrekken heeft president Kersti Kaljulaid hier afgelopen week kantoor gehouden. Ze heeft alle inwoners van de stad, jong en oud, uitgenodigd de officiële verwelkoming van een aantal nieuwe ambassadeurs bij te wonen. Het is niet bekend hoeveel bewoners van Narva aan haar uitnodiging gehoor hebben gegeven.

Verdeeldheid over het verleden

De complexe geschiedenis van het land zit nieuwe, ontspannen verhoudingen tussen Russen en Esten in de weg. Duitsers en Russen hebben elkaar in het verleden als bezetters afgewisseld en zij kregen wisselende steun van Estse groeperingen. Het oprakelen van oude tegenstellingen zaait steeds weer opnieuw verdeeldheid. In Lihula plaatsten activisten van EKRE deze week een kopie van een monument ter nagedachtenis van de omgekomen Esten die in de oorlog aan de kant van de nazi’s vochten tegen de Sovjets. Veertien jaar geleden was het oorspronkelijke monument daar al eens onthuld, maar het heeft er toen maar een paar dagen gestaan. De Russische ambassade in Estland maakt zich zorgen over de verheerlijking van het nazi-verleden door nationalistische Esten. In Kalevi-Liiva is onlangs een monument voor omgekomen joden en zigeuners vernield. In Mustla werd een plaquette onthuld ter herdenking van Alfons Rebani, commandant van de Waffen SS. En de autoriteiten laten het allemaal maar gaan, klaagt de ambassade.

Tekort aan arbeidskrachten

Intussen dreigt het bedrijfsleven Estland problemen te krijgen door een tekort aan arbeidskrachten. Het nationalisme dat ook in Estland een gereserveerde houding tegenover buitenlanders aanwakkert komt nu in botsing met oplossingen voor het aantrekken van nieuwe werknemers. Werkgeversvoorzitter Toomas Tamsar zegt dat het tijd wordt om de werkelijkheid onder ogen te zien. Hij wijst er op dat het land langzaam leegloopt. Net als in andere Oost-Europese landen emigreren veel Esten naar West-Europa. Immigratie is echter steeds moeilijker bespreekbaar in de Estse politiek. Buitenlandse werkkrachten die Estland hard nodig heeft worden volgens hem verward met vluchtelingen. Immigratie van vakmensen, zoals ICT’ers uit Nederland,  is niet de enige oplossing, maar we moeten er wel over durven praten, zegt Tamsar. Hij oppert nog een hele rij andere oplossingen, van verhoging van de pensioenleeftijd tot vergroting van het aantal e-residents, die vanuit andere landen via digitale platforms voor Estse bedrijven werken, en verdere automatisering.

Een betere integratie van werkloze Russen komt niet voor in het rijtje van de werkgevers.

Reacties (20)

#1 majava

Slecht geïntegreerde Russen, die een nalatenschap zijn van de bezetting. Vind je het vreemd dat dit als een probleem wordt gezien door de oorspronkelijke bevolking? Hier in NL is het al een probleem voor de groepen die hier op uitnodiging zijn gekomen. En is het niet zo dat een flink deel van die Russen daar ook het Russisch staatsburgerschap hebben?

Estland is economisch helemaal niet slecht bezig. GDP yoy 3.7%, staatsschuld/GDP slechts 9%, werkloosheid 5,1%. En een fijn rechts flat tax systeem. Je zou zeggen alle ingredienten voor een booming economie, waar niemand zich hoeft terug te trekken in nationalistisch geduw.

  • Volgende discussie
#2 Bismarck

@1: Bedenk daarbij dat die bezetting niet mals was. Het uitmoorden van de politieke elite en deportaties van tienduizenden Esten na de annexatie in 1940 (waarvan er velen niet meer levend terugkwamen) maakten dat men daar de Duitsers inderdaad met open armen ontving, toen die de Sovjet-Unie een jaar later kwamen binnenvallen. Ook na de oorlog liet Stalin zich van een kant zien die de Duitse bezetting al snel deed verbleken; Boerderijen werden gecollectiviseerd, de deportaties werden nog grootschaliger hervat en er werd massaal geworven om de gedeporteerde bevolking te vervangen door Russen.

Rusland heeft deze poging tot genocide nooit als zodanig erkend en het moge duidelijk zijn dat dat gebrek aan erkenning en spijtbetuiging (overigens nogal een constante in de Russische buitenlandpolitiek sinds Putin), ja zelfs kritiek op het feit dat de Baltische staten na herwinning van hun onafhankelijkheid aan vervolging van medeplichtigen deden, goede relaties met zowel Rusland als de Russische kolonisten in de weg staan. Kortom: Zolang Putin en/of zijn kliek in het Kremlin zit, komt dat niet meer goed.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 analist

@1: Slecht geïntegreerde Russen, die een nalatenschap zijn van de bezetting. Vind je het vreemd dat dit als een probleem wordt gezien door de oorspronkelijke bevolking?

ha, als het dichterbij huis komt (de esten zijn toch een soort broedervolk van de finnen?) ben je toch een soort (ethno-)nationalist? grappig.

Hier in NL is het al een probleem voor de groepen die hier op uitnodiging zijn gekomen.

veruit de meerderheid is op eigen initiatief gekomen – eerst de zogenaamde “spontanen”, later de volgmigratie en nu de asielzoekers. daarentegen hadden veel Russen (onder Stalin!) weinig keus hoor: je werd gewoon gestuurd.

interessant dat je de tweedeling “autochtoon/allochtoon” voor Nederland afwijst maar in het geval van Estland niet. Blijkbaar zijn de blanke, christelijke Esten een cultuurvolk waar de eveneens blanke en christelijke Russen niet in passen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Bismarck

@3: Er is toch echt een heel belangrijk verschil: De (meeste) Russen in Estland (en de andere Baltische staten) worden internationaalrechtelijk als kolonisten gezien, die door een bezetter wederrechtelijk het land zijn in gebracht (om gedeporteerde Esten te vervangen) en hebben derhalve ook nooit de Estse nationaliteit gehad. Estland geeft deze Russen overigens wel de kans om (onder overdreven voorwaarden) de Estste nationaliteit te krijgen, maar veel Russen kiezen daar uitdrukkelijk niet voor en van hen heeft de meerderheid zelfs (uitsluitend) de Russische nationaliteit (de rest is grotendeels stateloos, omdat ze noch de Russische*, noch de Estse nationaliteit hebben aangevraagd). Die situatie is behoorlijk onvergelijkbaar met de Nederlandse, waar de migratie voor de overgrote meerderheid met wederzijdse instemming is gebeurd en waar de meerderheid van de migranten en hun nakomelingen ook de Nederlandse nationaliteit hebben gekregen. Als je de Estse situatie ergens mee wil vergelijken dan past eerder die met de Westelijke Jordaanoever, waar de bezetter ook kolonisatie in bezette gebieden stimuleert.

*Dat kon voor elke ex-Sovjetburger zonder enige voorwaarde tot 2001, daarna werd het moeilijker (het zou bv. verhuizing naar Rusland, beheersing van de Russische taal en bewijs van voorouderlijke Russische afkomst kunnen vergen, de regels zijn zoals in Rusland gewoon is opzettelijk vaag, om ze naar gelang van de wensen van Putin in zijn voordeel uit te kunnen leggen, zie bv. Zuid-Ossetië).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 majava

@3: Wat probeer je nou? Ik zeg alleen dat het begrijpelijk is. En met BIsmarck’s aanvulling moet dat al helemaal duidelijk zijn. Dat is niet hetzelfde als opeens zelf nationalistisch worden.

Eigen initiatief?

In 1960 begon de werving in Italië, in 1961 in Spanje. Verreweg de grootste groep “zuidelijke” arbeidsmigranten vormden in deze fase de Spanjaarden waarvan er in 1965 16.528 in Nederland verbleven. Halverwege de jaren zestig volgden wervingsacties in Turkije (1964) en Marokko.

Ik wijs niks af voor NL, en ook niet voor Estland, maar met wat achtergrond kun je problemen beter verklaren. Jij zal wel gewoon racist zijn omdat je iets nodig hebt om je tegen af te zetten en jezelf verheven te voelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 analist

@5: Ik zeg alleen dat het begrijpelijk is.

In een andere context – begrip voor een Wilders-stemmer of een moskeebekladder – zou je een extreem rechtse nationalist genoemd worden, niet in de laatste plaats door jezelf. Ik vind het interessant hoe snel je kan schakelen tussen begrip en afkeer voor ethno-nationalisme.

Eigen initiatief?

In 1960 begon de werving in Italië, in 1961 in Spanje. Verreweg de grootste groep “zuidelijke” arbeidsmigranten vormden in deze fase de Spanjaarden waarvan er in 1965 16.528 in Nederland verbleven. Halverwege de jaren zestig volgden wervingsacties in Turkije (1964) en Marokko.

Hmmm.. in Nederland zijn niet de teruggekeerde Italianen en Spanjaarden de “probleemgroep”. Van de probleemgroepen zijn verreweg de meesten niet (actief) geworven.

In Nederland werd de werving van gastarbeiders beëindigd in 1973 tijdens het kabinet-Den Uyl (PvdA). Op dat moment waren er ongeveer 22.000 Marokkanen in Nederland. Ondanks dat er niet meer geworven werd en het de bedoeling was dat de gastarbeiders terugkeerden naar het land van herkomst, nam het aantal migranten alleen maar toe. In 1980 telde Nederland 72.000 Marokkanen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gastarbeider

verschilletje 22k (waaronder een deel illegalen) en 72k.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 analist

@4:
waar de migratie voor de overgrote meerderheid met wederzijdse instemming is gebeurd

is echt iets anders dan “gekomen op uitnodiging”. gekomen op eigen initiatief en gedoogd door een regentenkliek die geen gedonder in de tent wil.

Punt is: in de ene context is verdeeldheid zaaien obv historie, religie, staatsburgerschap en etniciteit absoluut verwerpelijk (in Nederland), in de andere volstrekt begrijpelijk (Estland). Terwijl je je in beide situaties kan afvragen hoe nuttig is het is om je buren af te rekenen op het land van hun (groot)ouders.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 analist

@5: Jij zal wel gewoon racist zijn omdat je iets nodig hebt om je tegen af te zetten en jezelf verheven te voelen.

Dat was snel. Jij hebt begrip voor “bloed is dikker dan water” Esten en ik ben de racist.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 majava

@8: Ja, jij bent de racist, want ik heb het niet over probleemgroepen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Jos van Dijk

@9: Kijk hoe je een discussie kunt laten ontsporen door een persoonlijke aantijging zoals in @5. Niet meer doen dus.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 majava

@10: maar in #3 (wat eerder dan 5 is) mag ik wel een ethno-nationalist genoemd worden? Wel doen dus.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Jos van Dijk

@7:

Punt is: in de ene context is verdeeldheid zaaien obv historie, religie, staatsburgerschap en etniciteit absoluut verwerpelijk (in Nederland), in de andere volstrekt begrijpelijk (Estland)

Lijkt mij ook iets om over na te denken. We moeten waken voor dubbele standaarden. Maar ik heb dit bij Bismarck en Majava niet zo sterk ervaren. Ik lees het meer als uitleg waarom het zo gelopen is. Kan me ook voorstellen dat je de achtergronden van de verdeeldheid in Nederland uitlegt zonder de gevolgen daarvan als normaal, positief of acceptabel voor te stellen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Bismarck

@7: “is echt iets anders dan “gekomen op uitnodiging”. “
Wat mij betreft doet dat niet ter zake (al blijkt dat een deel wel degelijk is gekomen op uitnodiging, bv. ook in het geval van de gezinsherenigingen). Wat vooral belangrijk is, is dat het écht iets totaal anders is dan kolonisten die door de bezettende macht zijn gestuurd. Formeel hadden die op het einde van de bezetting samen met de bezetter het land uitgezet moeten worden (niet dat dat een betere oplossing was geweest, maar zo is het wel gegaan in de meeste andere kolonisaties van de afgelopen eeuw).

“Terwijl je je in beide situaties kan afvragen hoe nuttig is het is om je buren af te rekenen op het land van hun (groot)ouders.”
Dat gebeurt dan ook nergens. De Russen in Estland worden niet afgerekend op het land van hun ouders, maar op hun nationaliteit (let wel, dat gaat hier om een expliciete individuele keuze), zoals dat overal in de EU gebeurt (ook in Nederland hebben niet-EU burgers geen stemrecht in nationale of EU verkiezingen, alleen en dat is ook een belangrijk verschil, Nederland herbergt er daar aanzienlijk minder van dan Estland, terwijl het moeilijker is om de Nederlandse nationaliteit te krijgen).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Jos van Dijk

@11: Nee, ad hominems zijn altijd tegen de huisregels. Ook die aantijging had inderdaad beter achterwege kunnen worden gelaten, al vind ik ‘nationalist’ minder beledigend dan ‘racist’. Maar het is een goed voorbeeld hoe het uit de hand loopt als je begint met elkaar verwensingen toe te slingeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 majava

@14: ok, understood. Mag ik overigens een racist wel voor racist uitmaken als ik dat observeer, of is dat ook niet toegestaan?

#12 is juist. Ik had in mijn eerste reactie ook iets over economie geschreven, in de context dat goede economie meestal minder nationalistische spanningen oplevert. Dat is ook een teken dat ik hier niet de selectieve ethno-nationalist loop uit te hangen.
Die discussie is niet opgepakt, omdat iemand zich aangesproken voelde op iets anders. Ik vraag me af waarom.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Co Stuifbergen

Er zal economisch iets toch niet helemaal goed gaan, als zoveel (jonge, goedopgeleide?) Esten in het buitenland werken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 majava

@16: Inderdaad. Maar wat dan, kan ik alleen maar naar gissen. Zaken als salarissen die achterblijven bijvoorbeeld.

Ik ben de eerste om toe te geven dat GDP en staatsschuld niets zeggen over hoe het er werkelijk aan toe gaat wat betreft wonen en werken. Overal, zonder uitzondering.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Jos van Dijk

@15: Zie onze huisregels:

Moderatie/bannen kan o.a. plaatsvinden bij:
Discriminatie, aanzetten tot geweld en andere dingen die bij wet of verdrag verboden zijn
Persoonlijke beledigingen aan het adres van bloggers of andere reageerders

Dus overtredingen graag melden in plaats van (terug) schelden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 analist

@7: “is echt iets anders dan “gekomen op uitnodiging”
Wat mij betreft doet dat niet ter zake

Tsja. #1 beweerde het en daardoor werd ik geprikkeld. Onderdeel van revisionistische geschiedschrijving die vooral door “links” op het internet wordt gepropageerd maar onder historici nauwelijks aanhang heeft.

Wat vooral belangrijk is, is dat het écht iets totaal anders is dan kolonisten die door de bezettende macht zijn gestuurd. Formeel hadden die op het einde van de bezetting samen met de bezetter het land uitgezet moeten worden (niet dat dat een betere oplossing was geweest, maar zo is het wel gegaan in de meeste andere kolonisaties van de afgelopen eeuw).

Dat vind ik een duistere kijk op menselijk samenleven: blijkbaar is de status en schuld van kolonisator overerfbaar via ouders en grootouders. Dit is weinig anders dan een Wilders die derde generatie Marokkanen op het vliegveld wil zetten. Alleen bij Wilders is de ongewenste minderheid de islamitische arabier en bij jou blijkbaar de Rus.

“Terwijl je je in beide situaties kan afvragen hoe nuttig is het is om je buren af te rekenen op het land van hun (groot)ouders.”
Dat gebeurt dan ook nergens.

Meen je dat nou? “Kill de Boer” in Zuid Afrika? De Royhinga in Myanmar (die zouden afstammen van illegale immigranten uit Bangladesh)? Moslims in voormalig Joegoslavie (als verre nazaten van de Ottomaanse bezetter)? Vrijwel overal worden mensen afgerekend, of op z’n minst verantwoordelijk gehouden voor (vermeende) zondes van hun voorouders.

De Russen in Estland worden niet afgerekend op het land van hun ouders, maar op hun nationaliteit (let wel, dat gaat hier om een expliciete individuele keuze), zoals dat overal in de EU gebeurt

Ja zoals in Nederland moslims niet worden afgerekend op afkomst maar op “religie”. Geloof je het zelf? Heb je het stukje wel gelezen

De jongerenorganisatie van de conservatieve partij EKRE vindt dat het leger en andere organisaties die de veiligheid van het land dienen strenger moeten selecteren op afkomst. ‘Bloed is dikker dan water’, meent Ruuben Kaalep, voorzitter van Sinine Äratus. ‘Loyaliteit aan de natie is niet gegarandeerd door de eed van een officier, maar is afhankelijk van het gevoel voor de etnische groep waar je uit komt en de banden met je voorouders.’

Gaat duidelijk om afkomst (niet over nationaliteit oid). En een #1 zegt “ja ik heb er wel begrip voor”. Moet je eens proberen bij een artikel over de NVU of Erkenbrand: Nederland is dan te klein.

@12: Kan me ook voorstellen dat je de achtergronden van de verdeeldheid in Nederland uitlegt zonder de gevolgen daarvan als normaal, positief of acceptabel voor te stellen.

Hmm zeggen dat je begrip toont voor racisme is natuurlijk niet hetzelfde als racisme accepteren of normaliseren maar het staat er wel dichterbij dan afwijzen.

@15:
in de context dat goede economie meestal minder nationalistische spanningen oplevert.

Onzin. Juist tijdens een economische opleving hebben mensen tijd en aandacht voor identiteitskwesties. Zie ook de verkiezing van Trump.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Bismarck

@19: “Dat vind ik een duistere kijk op menselijk samenleven: blijkbaar is de status en schuld van kolonisator overerfbaar via ouders en grootouders.”
Om te beginnen was daar geen sprake van. De Russen in Estland zijn bijna allemaal na 1950 gekomen (en zij die er voor 1940 waren hebben allemaal bij de onafhankelijkheid meteen de Estse nationaliteit gekregen), dus het ging in 1991 maar in zeldzame gevallen om grootouders en in meerderheid van de gevallen om de kolonisten zelf. Daarnaast gaat het natuurlijk om de schuld van de kolonisator: Die moet het probleem van de kolonisatie (zover als dat mogelijk is) oplossen. Rusland doet daar geen enkele poging toe (#0 geeft al toe Velen zijn … afhankelijk van sociale voorzieningen, een van de redenen waarom zij niet geneigd zijn terug te keren naar hun geboorteland, dat zegt wel genoeg). Bovendien vergeet je het belangrijkste punt: De Russen kiezen er in meerderheid zelf voor om niet de Estse nationaliteit aan te nemen (een mogelijkheid die voor hen allemaal open staat).

“Dit is weinig anders dan een Wilders die derde generatie Marokkanen op het vliegveld wil zetten.”
Alleen als je de voorgeschiedenis totaal negeert. Als je de context er wel bij pakt is het iets totaal anders en als je de realiteit erbij pakt is het nog duidelijker (Wilders wil Nederlandse staatsburgers op het vliegtuig zetten, in Estland wordt dat zelfs nog niet gesuggereerd over Russische staatsburgers). Hou verder in de gaten dat EKRE in feite gewoon de Estse versie van de PVV is, met dat verschil dat ze bij de laatste parlementsverkiezingen maar half zoveel zetels hebben gehaald en minder radicale uitspraken doen.

“De Royhinga in Myanmar (die zouden afstammen van illegale immigranten uit Bangladesh)? Moslims in voormalig Joegoslavie (als verre nazaten van de Ottomaanse bezetter)?”
Dat is toch wel heel erg fout revisionisme. De moslims in voormalig Joegoslavië zijn in meerderheid nakomelingen van de autochtone bevolking die zich bekeerd hebben en de Rohingya zijn ook gewoon inheemse bevolking, de “illegale immigratie uit Bangladesh” is pure fabricage.

“Ja zoals in Nederland moslims niet worden afgerekend op afkomst maar op “religie”. Geloof je het zelf? Heb je het stukje wel gelezen”
Ook in Nederland geldt dat religie grondwettelijk geen grond tot discriminatie is, waar dat voor het paspoort wel geldt (iemand zonder Nederlandse nationaliteit mag niet stemmen voor de 2e Kamer). En ja, in Nederland gaat het in werkelijkheid gewoon om racisme. De situatie in Estland is dus geen haar erger dan in Nederland, eerder omgekeerd.

  • Vorige discussie