Er is te veel respect voor geloof

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag voor Sander van Walsum, correspondent voor de Volkskrant in Duitsland.

Zo?n dertig jaar geleden wisten cabaretiers en cineasten ? per definitie vlijmscherp en vreselijk links ? wel raad met gelovigen. Pastoors werden opgevoerd als corpulente figuren die niet van jeugdige parochianen konden afblijven. Gereformeerde predikanten maakten gemene zaak met de wrekende God, maar namen het met de eigen moraal niet zo nauw.

Processie (Foto:Flickr/DJ Buck)

Volgens de modieuze opvatting van die dagen handelden jeugdige kerkgangers onder dwang, of miskenden ze de tekenen des tijds. Wie als 16-jarige de Heer liefhad, werd door zijn ruimdenkende leeftijdsgenoten ter verantwoording geroepen. Soms oogstte de gelovige nog wel enig respect voor de eerlijkheid waarmee hij zijn afwijkende opvattingen opbiechtte. Maar dat respect strekte zich niet uit tot het geloof zelf. De keuze voor allerlei exotische varianten van het communisme was makkelijker te verklaren dan de keuze voor welke God dan ook.

Die houding veranderde toen de migranten in ons midden als gelovigen werden geïdentificeerd. We waren ? wijs geworden door het verleden ? tot het inzicht gekomen dat onze cultuur niet superieur was aan andere. Dus we haalden het niet in ons hoofd om net zo schamper over moslims te doen als over onze protestanten en katholieken.

Sterker: we gingen ons respect tonen voor de islam. Daarin zijn we dermate opgegaan, dat het woord ?respect? aan een gierende inflatie onderhevig is geraakt. Temeer omdat iedereen die zich om welke reden dan ook in zijn religieuze eigenwaarde gekrenkt voelt, respect opeist ? en het vaak nog krijgt ook.

Vroeger werd het individuele geloof niet serieus genoeg genomen, nu geniet het misschien wel te veel eerbied. Waar dat toe kan leiden, blijkt uit een curieuze uitspraak van een administratieve rechtbank in Berlijn: openbare scholen moeten een gebedsruimte beschikbaar stellen aan leerlingen die daarom vragen.

De zaak was aanhangig gemaakt door een 14-jarige leerling van het Diesterweg gymnasium in het stadsdeel Wedding. Hij had zich beknot gevoeld in zijn religieuze rechten omdat de rectrix zijn gebedsrituelen niet wilde faciliteren. De rechter heeft de jongen in het gelijk gesteld. Hij merkt bidden aan als een grondrecht dat ook op openbare scholen moet worden gewaarborgd.

Veel multiculturele scholen hebben aangekondigd de richtlijn te zullen negeren. Want wat gebeurt er als niet 1 of 2 maar 400 leerlingen willen bidden? En werkt het recht van de ene groep geen rivaliteit met anderen in de hand? Maar bovenal: hoe verhoudt de permissie om te bidden zich tot het grondwetsartikel dat bepaalt dat een levensbeschouwing niet op gespannen voet mag staan met het gebod van gelijke behandeling? De Berlijnse wethouder van Onderwijs, Jürgen Zöllner (SPD), heeft de uitspraak echter niet door een hoger rechtscollege willen laten toetsen omdat ?een individueel geval? deze inspanning niet zou rechtvaardigen. Volgens de betrokken scholen miskent hij hiermee de principiële dimensie van het geval.

Alleen het feit dat de klacht van de gymnasiast in behandeling werd genomen, getuigt al van een mateloze overwaardering van het geloof. Zal een 14-jarige werkelijk de behoefte voelen om zich in de pauze met een gebedskleedje in een ongezellig kamertje terug te trekken? Ik geloof er ? met alle respect ? niets van. ?Ga buiten spelen!? Dát had de rechter moeten zeggen.

Reacties (10)

#1 zmooc

Op zich is de huidige “respectvolle” (ik zie niet in wat er respectvol is aan het verzwijgen van kritiek) houding van nu misschien wel een gevolg van de kritische houding van vroeger; alleen de hardliners geloven immers nog en die stellen nou eenmaal hardere “eisen”.

Maargoed, nu zijn het gebedsruimtes, de volgende keer is het een E-Meter…

  • Volgende discussie
#2 pedro

“ga buiten spelen” hadden we moeten zeggen, toen al onze christelijke en katholieke scholen om geld vroegen. Zoek maar eens op, wat de schoolstrijd allemaal teweeg heeft gebracht. Ik vind het persoonlijk echter veel bezwaarlijker, dat onze kinderen op die christelijke en katholieke scholen gedwongen worden mee te doen aan religieuze activiteiten (gebeden op school, kerst, enz, enz), dan dat een enkele religieuze de kans wordt geboden zijn eigen geloof in zijn eigen tijd in een ruimte op school in te vullen. Kan de rest mooi meteen om atheïstische, agnostische, satanistische, en weet ik wat voor gebedsruimtes vragen. Die vragen moeten dan ook gehonoreerd worden. Maar veel beter is het natuurlijk om alle speciaal onderwijs te verbieden, of om er geen geld meer aan te geven. Laat iedereen, die zo graag een religieuze opvoeding wil geven, daar de kosten maar voor betalen. De scheiding tussen kerk en staat dient ook naar het onderwijs uitgebreid te worden. Geen staatsgeld meer voor religieuze scholen dus. Dan ben je pas van dat gezeur af.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Albert Schwein

Even voor de helderheid in termen, die worden in dit soort diskussies vaak door elkaar gebruikt.
Er bestaat in Nederland zoiets als openbaar onderwijs en bijzonder onderwijs. In dat laatste segment heb je confessioneel bijzonder onderwijs en algemeen bijzonder onderwijs. Confessioneel is religieus: christelijk, joods, hindoeistisch, islamitisch. Algemeen is o.a. Freinet, Montessori, Jenaplan, Vrije School en Dalton. Scholen met een onderwijskundige grondslag kortom.
Speciaal onderwijs is weer iets anders, nl. scholen voor kinderen met gedrags- en leerproblemen als gevolg van handicaps.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Henk van S tot S

@ Pedro:
En als je van school af bent moet, blijf je shockerend geconfronteerd met etalages met kertstallen en paaseieren ;-)
Vrijheid van geloof prima maar dan niet in door de staat gesubsidieerde instellingen.
Leve het seculiere onderwijs!
Blijft wel bij dromen vrees ik.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 pedro

@albert: klopt helemaal (voor zo ver ik daarvan op de hoogte ben). En ik bied mijn excuses aan aan iedereen in het speciaal onderwijs.

@henk: ja en binnen blijven helpt ook al niet, want zodra je radio of tv aanzet…
Maar we moeten wel blijven dromen. Verbeteringen komen vaak uit dromen voort.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Verbal Jam

Gewoon een half rondje uit zo’n gebedskleedje knippen en dan voor de pot op de toiletten leggen. Moet goed komen dan. O nee, wacht, dan krijg je natuurlijk weer gezeik dat de plee niet naar het oosten wijst. Laat maar weer…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Domino

Het is helemaal niet waar dat kinderen op bijzondere , protestantse of katholieke scholen lastiggevallen worden met godsdienstige handelingen. Het gaat vaak alleen om de grondslag. Op dat soort scholen zitten ook kinderen van mensen die de islam als ware godsdienst zien of helemaal geen godsdienst hebben. Het is vaak een beter alternatief voor de openbare school (tegenwoordig) in de buurt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Albert Schwein

@7: Laat ik het hier ’s met je eens zijn. Het hangt zeer van team en beleid af hoe ‘zwaar’ een confessionele school in praktijk blijkt te zijn. Ik ken voorbeelden waarbij je het als ouder en leerling niet eens merkt of de school wel een religieuze basis heeft.
Wat betreft je laatste zin: voor kinderen op basisschool leeftijd is de keuze voor een school in de buurt wat mij betreft tamelijk principiëel, ongeacht de ‘kleur’ van die school. Als er vanuit jouw ouderlijke optiek wat scheelt aan zo’n school kun je je inzetten om dat te veranderen. Zo hebben wij dat tenminste altijd gedaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 pedro

Hier toon je nu wel je gevoel voor humor, domino: “Het is helemaal niet waar dat kinderen op bijzondere , protestantse of katholieke scholen lastiggevallen worden met godsdienstige handelingen”. Daar kan ik wel om lachen. Kerstmis, pasen, pinksteren, enz, hebben allemaal niets met het christendom te maken. De konderen krijgen gewoon vrije dagen, omdat ze dat verdienen. En het is al een poosje geleden, dat ik op school zat, dus ik was er niet van op de hoogte, dat de godsdienstlessen op de christelijke scholen grotendeels af zijn geschaft. Mijn kinderen hebben gewoon pech, dat ze op een sectarische fundamentalistische christelijke scholen terecht zijn gekomen.

Met je laatste zin ben ik het eens, wanneer je het woord ´tegenwoordig´ (tussen haakjes) weg laat, want ook vroeger was de kwaliteit van de bijzondere scholen al beter dan die van de openbare scholen, omdat de bijzondere scholen nu eenmaal meer geld tot hun beschikking hebben (buiten overheidsbijdragen ook bijdragen van m.n. de kerken). Dat is ook de reden, dat ik mijn kinderen toch naar het bijzonder onderwijs heb gestuurd. Dat is dan nog afgezien van het feit, dat er veel meer bijzondere dan openbare scholen zijn en de dichtstbijzijnde school dus ook bijna altijd een bijzondere school is. En zeker in het basisonderwijs is die afstand ook een heel belangrijk selectiecriterium.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Micha

Denk niet dat het gaat om de hoeveelheid respect voor geloof. Nedereland is doorgeschoten voor wat betreft discriminatie. Juist door buitenlanders en gastarbeiders te ondersteunen met brochures in alle talen e.d. om de drempel zo laag mogelijk te houden waren we alleen maar bezig de drempel te verplaatsen van de voordeur naar de woonkamer. Waarom mag een moskee de reguliere geluidsnormen vergeten? Omdat er niet gediscrimineerd mag worden dus als het voor een kerk zo is… Jammer dat we daarbij vergeten dat de kerk het heeft vanuit een traditie en een moskee net als een disco een nieuwkomer is. Je zou eigenlijk ook nieuwe kerken deze uitzondering niet moeten geven. Maar ja, discriminatie (of eigenlijk de schijn daarvan) moet tegen elke prijs voorkomen worden.

  • Vorige discussie