Een gids voor het jaar 2025

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

2025 in het zandTwee weken geleden verscheen het rapport “Global trends 2025: A transformed world” uit van de National Intelligence Council in de VS. We hebben daar nog een weekendquote aan besteed.
Afgelopen vrijdag stond er in het NRC een interessante beschouwing door Juurd Eijsvogel naar aanleiding van dit rapport. Kern van zijn betoog was dat het jammer is dat er geen Nederlands equivalent is. In Nederland wordt er niet op een globale, samenhangende manier ver vooruit gekeken. Losse rapporten genoeg, maar ook die hebben vaak een beperkte horizon. Het motto “regeren is vooruitzien” is in NL dan ook een loos begrip en dat is jammer. Mijn recente trip naar Dubai en India heeft me nog duidelijker gemaakt dat er nog hele stevige verschuivingen aanstaande zijn. Daarmee de wenselijkheid voor een lange termijn beschouwing onderstrepend.

Maar dat bij ons de regering dit niet goed oppakt, wil niet zeggen dat het onderwerp dan maar gewoon moet blijven liggen. In plaats van als makke schapen te gaan wachten op wat de regering toch niet doet, kunnen we die exercitie toch ook gewoon zelf starten.
Daartoe steel ik schaamteloos een deel van de kop van het artikel uit NRC: Een gids voor het jaar 2025.
Maar hoe pakken we dat aan?

Eigenlijk heb ik daar maar een vaag idee bij. Maar dat ontwikkelt zich vast in de interactie met jullie, de reaguurders. Wat we in ieder geval nodig hebben zijn te verwachte ontwikkelingen (in Nederland, Europa en de wereld (die volgorde)) en voorstellen hoe daar mee om te gaan.
Een volgende stap kan zijn dat de diverse ideeën omgevormd worden in een paar scenario’s.

In dit hele proces is het natuurlijk mooi als ontwikkelingen en voorstellen ondersteund worden met verwijzingen naar boeken, sites of observaties. En ook nu zal de interactie moeten leiden tot scherpere definities of afwijzen van voorstellen.

Dit wordt een “project” dat natuurlijk meer tijd vraagt dan de levensduur van het gemiddelde postje hier (een week). Daarom ga ik proberen er regelmatig op terug te komen, steeds gebruik makend van de resultaten ervoor.
En zelfs als er geen samenhangend resultaat uit komt, denk ik dat het heel veel interessante inzichten oplevert.

Reacties (29)

#1 m44

Ik weet zeker dat ons motto luidt: “Reageren is vooruitzien”.

  • Volgende discussie
#2 sikbock

ik heb een onderbuik gevoel dat me zegt wat er uit deze lange termijn visie naar voren gaat komen

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Steeph

@Sikbock: Daar heb je zelf ook nog invloed op.

Een van de zaken die ik wil uitwerken, is de invloed van een paar hele grote bedrijven (ala Tata) over een jaar of 10. Niet alleen als bedrijf, maar ook als sturende factor in maatschappelijke ontwikkelingen (mn in Azië).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 sikbock

ok steeph, mijn steentje: ik zou graag willen praten over mogelijke technische ontwikkelingen die de oliewinning efficienter maken ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 m44

@2 (& 3 & 4)In het echt zullen we ons laten ringeloren door iedereen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 m44

vv. Dat maakt de opdracht een stuk eenvoudiger: bespreek de vergezichten in Oost, Zuid en West.

Lokaal nieuws: hier en daar een bui, babyboomers sterven langzaam uit. Druk op woningmarkt vermindert. Vertrutting boven & bij jeugd neemt schrikbarend toe.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Steeph

@sikbock: :-) Maar zeg eens, verwacht je dat die technologische ontwikkelingen inderdaad er zullen komen? En dat die dus een significante impact hebben op de lange termijn mogelijkheden van oliewinning?
Hier een lijstje met grote olievelden die dan interessanter worden:
http://www.foreignpolicy.com/story/cms.php?story_id=4562

(En natuurlijk de vraag in hoeverre het specifiek voor NL relevant is)

@m44: Wanneer denk je dat die druk op de woningmarkt vermindert? En wat zal het effect daarvan zijn? Hoe moeten we daar op inspelen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 hemaworstje

Dat jaartal haal ik niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Ippekrites

Ik zie drie trefwoorden die een rol moeten spelen
DUURZAAM
DECENTRAAL
PLURIFORM
Waarom? Omdat ik hoop dat we nu het tijdperk van monolitische, gecentraliseerde verspilling achter ons laten. Nou ja, hopen? Het is eigenlijk onze enige kans met een wereldvoetafdruk die minstens vijf maten te groot is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Steeph

@Ippekrites: De eerste lijkt me duidelijk. De andere twee behoeven misschien wat meer toelichting? Anders vullen we misschien het verkeerde beeld in.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Meester

Interessant onderwerp Steeph. Schrijf op dit moment een masterthesis over de structurele veranderingen in de wereld en gebruik de olie-consumptie van India als voorbeeld om dit te illustreren.

Boek ‘De eeuw van Azie’ K. Mahbudani is in die zin aardig om te lezen.

Centrale vraag in de hele discussie is denk ik welke normen waarden en gebruiken in onze (westerse) manier van leven in het begin van de 21ste over 25 jaar nog overeind zullen blijven staan en welke kritisch bekeken onhoudbaar zullen worden.

Duurzaamheid zoals hier boven genoemd is daar een voorbeeld van. Uitdaging moet denk ik zijn om nog tot een veel breder scala aan voorbeelden en onderdelen te komen.

Ik ga dit zeker volgen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Meester

Heel goed meester, tegenlicht heeft al een aflevering gemaakt over dit boek en de man. (zelf ook allang gezien) Kwartjes vallen maar langzaam in de dikke stront.

Enfin, de discussie veranderd er niet om.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Bullie

Wat nou Nederlandse versie? Dat denken is deel van het probleem.
We staan voor een opgave die niet meer in Nederlandse, Chinese of Amerikaanse rapporten of scenario’s te vatten is.

Michael Wadleigh maakte daarom een rapport over ons Aardlingen gezien door de ogen van een bezoeker van Buiten.
Verbazingwekkend verhelderend.

Zie Michael Wadleigh’s Homo Sapiens Report.
(te downloaden via http://hsr.ssl.co.uk)

De Volkskrant over HS Report:

Hoe de irrationele mens en zijn planeet ten onder gaan

Een duurzame samenleving vergt ingrijpende veranderingen in het menselijk gedrag. We zullen dat gedrag dan eerst moeten leren begrijpen, en dat kan het beste als je er objectief naar kijkt. Met dit uitgangspunt maakte Michael Wadleigh het Human Sapiens Report, een big picture-project om vooral jongeren bewust te maken van wat de mens allemaal heeft aangericht – en wat we nog mogen verwachten.
Wadleigh, bekroond documentairemaker (o.a.Woodstock)maakte een verrassende, soms grappige sciencefaction graphic novel van 467 pagina’s om te laten zien hoe een alien-reporter uit een ander universum aankijkt tegen de Homo sapiens (HS) en diens planeet.
Zijn conclusies doen denken aan het Rapport van de Club van Rome uit 1972 (Grenzen aan de groei), waarin de fnuikende gevolgen werden geschilderd van een onbelemmerde bevolkingsgroei en economische ontwikkeling: oprakende grondstoffen en een onleefbaar milieu.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Steeph

@meester: Een van mijn reisgenoten naar India was het boek aan het lezen en raadde het ook aan. Staat dus op mijn lijstje.
Maar dat olieverbruik in India is evident als je er geweest bent. Het tempo waarin de boel daar motoriseert is krankzinnig. Met alle gevolgen van dien.

@Bullie: Nee, het lijkt me duidelijk dat de meeste ontwikkelingen globaal zijn. Maar dat neemt niet weg dat je dan nog wel moet bepalen welke ontwikkelingen relevant zijn voor jouw eigen land. En welke keuzes je daarin maakt.
In mijn ogen (en die van de meeste mensen inmiddels) heeft het geen zin meer te richten op massa-productie. Daar leggen we het toch af (of het moet slim geautomatiseerd kunnen worden). Creatieve industrie en complexe one-off producten zijn misschien meer kansrijk. Maar daar moet je dan wel je onderwijs op richten.

Ik ga die link eens bekijken, thx.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Steeph

@Bullie: Kon het verhaal toch eigenlijk niet goed volgen. En ik raad iedereen aan eerst een asprientje te nemen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Bullie

Onderwijs is het sleutelbegrip hier.
Het homo sapiens report is overduidelijk gemaakt door een hippie van ver vóór het paddoverbod(Wadleigh maakte de beroemde docu over Woodstock)maar er zaten toch wel een paar grafiekjes in die mij ondanks hoofdpijnverwekkendheid de ogen openden.

Bijvoorbeeld de stelling dat zelfs met de hypothetische gebruikmaking van 100% schone energie de eindigheid van alle natuurlijke hulpbronnen deze eeuw in zicht komt door consumptie.
We gebruiken volgens HSR op dit moment per capita 54 x meer energie dan duurzaam mogelijk is, en dat is een gemiddelde, dus alle Chinezen, Indiërs en Sierra Leonezen die hun consumptiepatroon naar het onze gaan aanpassen stuwen dat nog ver op.

Het leuke van HSR is dat de waarnemer van buiten interessante vraagtekens zet bij zaken die voor ons aardbewoners vanzelfsprekend zijn, zoals; waarom zijn aardbewoners georganiseerd in units van gemiddeld 24 miljoen mensen en waarom niet net als in de eerste periode georganiseerd langs lijnen van 12 individuen in 12 groepen in 12 stammen.

Wadleigh leidde zijn verhaal vandaag in Utrecht in.
Hij stelde dat er nog nooit een rapport op is gemaakt over de problematiek van de menselijke samenleving als geheel, terwijl er wel allerlei deelrapporten
verschijnen, zoals al Gore’s powerpoint revue of het door jou genoemde Global Trends 2025 (2025 is trouwens natuurlijk niet echt lange termijn). En, authentieke hippielogica, wie kan zo’n rapport anders maken dan een alien? Ik geef toe, Wadleigh heeft de schijn tegen, maar probeer in te tunen, out te droppen enz. dan blijkt hij erg relevante dingen te zeggen.

Zijn gegevens ontleent hij overigens aan gerespecteerde instituten als NASA, UN, zovoort.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Steeph

@Bullie: Ik zie wel dat er dat er interessante observaties in staan. Maar het format van de boodschap leidt gewoon teveel af van de inhoud.

Overigens blijkt mijn boodschap ook niet goed over te komen, gegeven het beperkte aantal reacties. Misschien moet ik op een andere manier kietelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 anderS

Steeph, lijkt me een goed en interessant idee om zoiets met Sargasso crowdsouring samen te stellen.

Maar blijf vooral kietelen!

TIP: suggereer het format waarin de input kan aangeleverd ( anders hou je geen kerstvakantie over..) en stel een tijdslijntje voor (zeg komende 2 weken )

CPB heeft trouwens in 2003 en 2004 wel een scenario exercitie gedaan richting 2040. Hieruit zijn 4 scenario’s ontwikkeld en daarbinnen zijn zaken doorgerekend.. Op basis daarvan hebben ze nog meer toekomstverkenningen gedaan op specifiekere deelterreinen (bedrijfsruimte e.d.)
Natuurlijk moet hier een deel van worden geupdate na 4 jaar, maar het geeft een houvast en begin voor NL data.

Verder denk ik dat er 2 zaken zijn:

1. Moeilijk te beinvloeden factoren:
* Demografische ontwikkeling
* Einde natuurlijke hulpbronnen
* Economische ontwikkeling
Zolang je op hoog niveau blijft zitten, zijn hier redelijk betrouwbare zaken over te zeggen.

Daarnaast het veel leukere, moeilijk voorspelbare deel van technologische ontwikkelingen e.d. die effect hebben op de basiscijfers, en waar we ons voordeel mee moeten doen.
Nu heb ik deze week geen tijd over, dus het blijft bij deze tip. Hier enkele namen van toekomstkijkers die op TED spraken (www.ted.com)
Hun praatjes zijn inspirirend en geven een visie, maar daarnaast zit er ook vrij veel harde cijfers tussendoor. Als je dit achter elkaar kijkt (liefst in deze volgorde) dan heb je een leuk beeld, en een leuke avond..

Ray Kurzweil (Wet van Moore en meer)
Neil Gerschenfeld (Fablabs en de gedachte erachter)
Juan Enriquez (2 x!! DNA oplossingen, Bio design & veel meer))
Mc Donough (Cradle2Cradle)
Hector Ruiz (Connect the world)
Gregory Petsko (Neurological epidemic)

David Perry (Game design en digital natives)
Will Wright (Online games & effect op mensen)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 AB

Zinloze exercitie.

Lange termijn voorspellingen zijn niets meer dan borrelpraat. Een paar voorbeelden van zaken die de wereld veranderden en door (bijna) niemand correct voorspeld werden:

Beurscrash 1987
Val muur/communisme 1991
Opkomst internet jaren negentig
Internetzeepbel spat uit elkaar 1997-2000
Aanslag WTC 2001
Kredietcrisis 2008

En dan zouden wij de situatie in NL in 2025 moeten gaan voorspellen? Of de toestand vd wereld in 2025? Laat me niet lachen. Nu denkt ”de intelligentsia” dat 21ste eeuw die van China of Azië wordt. Oeps! Dan gebeurt er iets “onverwachts” (oorlogje, crisis zorgt voor nieuw bewind, natuurramp, enz., enz.) en dan kan er weer opnieuw voorspeld worden.

Voorspellen is menselijk, maar vruchteloos. Kijk naar alle voorspellers in het verleden. Hebben die gelijk gekregen? Club van Rome? Fukuyama? Vrouwtje Theelepel? CPB met lange termijn demografische/economische voorspellingen? Nee, nee en nog eens nee.

500 pagina’s bewijsvoering? Lees het boek Zwarte Zwaan:

http://www.felix-en-sofie.nl/cgi-bin/dbp.cgi?db=bp&ID=627

In de regel hebben voorspellers het fout. Het verleden bewijst dat. Daarom handelen beursgoeroes niet zelf in aandelen, maar laten ze zich betalen voor het doen van voorspellingen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Steeph

Uh, 4 van die 6 punten waren wel degelijk voorspeld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Perik

Landbouwarme voedselproductie, local-for-local, uiteraard.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 anderS

Hier een recent essay van mr zwarte zwaan, Nassim Taleb:

http://www.edge.org/3rd_culture/taleb08/taleb08_index.html

Daarin geeft hij juist aan hoe met complexiteit (Fourth quadrant) om te gaan.

Dat het moeilijk is en grotendeels in het complexe domein zit, betekent niet dat je er niets over kunt zeggen;
Zoals Steeph al zegt zijn genoeg van de genoemde zaken voorspelt. Probleem is dat niemand wilde luisteren.

Sommige ontwikkelingen kun je vrij goed doortrekken.
* Moores’law blijft nog een tijd van toepassing
* Fablabs zullen op enig moment (+/-20 jaar) werkelijkheid zijn, in ieder geval in rijke gebieden
* Biotechnologie krijgt de komende tijd steeds meer commerciele toepassingen
* Nanotechnologie wordt steeds vaker toegepast
* Zonne-energie zal op enig moment goedkoper zijn dan fossiele brandstof
* Het westen wordt oud
* Azie groeit door
* water wordt schaars
* klimaat veranderd
* Bijna vergeten: er komt (ten minste) een oorlog

Misschien moeten we het dus niet zozeer in scenario’s wegzetten, maar meerdere fundamentele ontwikkelingen schetsen wel een kader, de grenzen waarbinnen onze werkelijkheid zich gaat afspelen. Vervolgens kan je kiezen welke positie je je ongeveer wilt innemen, en je daarop voorbereiden.

Zelf energie opwekken + zelf kleinschalig (bijna) alles kunnen produceren + naast consument ook leverancier zijn + algemene schaarste op meerdere gebieden..

Betekent dat NL de infrastructuur moet voorbereiden op de mogelijkheid dat we geen grote multinationals hebben, maar heel veel losse mensen/groepen die regelmatig samenwerken en economisch actief zijn.

Waterproblemen is een kans
In het westen straks 1 op de 3 65+ is een probleem, maar omdat ze bovengemiddeld rijk zijn is het ook een kans

zeker geen zinloze exercitie. Je moet alleen niet de illusie hebben dat je iets zeker weet..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Henk Daalder Windparken Wiki

Ik heb het amerikaanse verhaal nog niet bekeken, dus hier onbevooroordeeld mijn energie trends

Overigens moet je voor een stukje crowdsourcing beginnen met een stukje wiki, (in een paar uur geinstalleerd) en daar de gecondenseerde uitwerking op zetten, en de lezers aanmoedigen dat te verbeteren.
Crowd-sourcen op een blog is typisch nederlands, bang om de controle te verliezen.

Over onze energie trends:
Er zullen steeds meer decentrale bronnen op het elektriciteitsnet verschijnen.
Vooral met de komende explosie van accu’s van elektrische auto’s, zal de machtsbalans op het net definitief omslaan. Kolen of kernstroom zal bijna onverkoopbaar worden. Maar het parlement tolereert nog een 10-tal jaar dat ze met belastinggeld geholpen worden de CO2 schade wat te verergeren. Dat is afgelopen als de EU, nederland steeds hogere boetes gaat opleggen voor de onnodige kolen en gas-stook.
De EU zal 20 miljard verspillen aan steeds grotere CCS projecten, totdat de fossiele energiebedrijven die CCS zelf moeten betalen, dan gaan ze failliet, of verdampen als dienstverlener zonder fossiele omzet.

Na 2015 zullen steeds meer mensen zonnestroom installaties gaan gebruiken. De pleuris breekt uit als zonnestroom goedkoper wordt als fossiele of kernstroom. De 200 EUR per ton CO2 (prijspeil 2008), blijkt toch behoorlijk aan te tikken.

Er zijn vrijwel alleen nog maar elektrisch aangedreven auto’s. Meestal speelt de waterstof economie zich af in accupakketten in de de 100-den miljoenen auto’s.
In Nederland is op de puinhopen van DAF, een bloeiende EV industrie ontstaan.

In Den Haag wordt de een na de andere CDA’er vermoord wegens zijn of haar kwalijke rol in het fossiele kartel en de belemmeringen die het CDA heeft opgeworpen voor het verduurzamen van onze samenleving. Na 2018 neemt dat af omdat dan het merk CDA verdwijnt.
De belasting op zon wordt dan afgeschaft.

Nederlanders hebben tot dan toe vooral elektriciteit opgewekt via hun eigen windmolen cooperatie. Door per gezin ca 5000 EUR te investeren hebben ze voor ca 20 jaar gratis energie, voor thuis en de elektrische auto. Maar al die jaren moeten ze dik betalen voor het door dat CDA in stand gehouden monopolie op het netwerk.

In 2020 wordt in flevoland de laatste wild gebouwde windmolen verwijderd. Ze hebben dan al lang een provinciaal ontworpen windparken landschap, met lange lijnen windmolens. In Flevoland hebben ze uiteindelijk in de praktijk geleerd dat die lange lijnen windmolens er best goed uitzien, als ze met heel flauwe bochten van koers veranderen.

Zeeland gaat de verzilting tegen door zout water te onzilten met groene stroom en dat de polder in te pompen.

Rond 2020 wordt het de meeste mensen duidelijk dat de meeste huizen al jaren hopeloos ouderwets gebouwd worden. Sinds 1990 kunnen al nul-energie huizen gebouwd worden. Helaas ontbraken al die jaren de normen, en werden gloednieuwe huizen als energielek gebouwd.
Corporaties gaan failliet, omdat niemand meer in hun 20 jaar oude huizen wil wonen. Ze hebben nog steeds een te hoge energie rekening.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Palestrina

De toekomst voorspellen en dan nog wel de toekomst de middenlange termijn.
Toch is er iets eigenaardigs met de toekomst. Ik kan mijn toekomst op de zeer korte termijn, bijvoorbeeld over 24 uur, aardig voorspellen. Ook kan ik mijn toekomst op de lange termijn, bijvoorbeeld in het jaar 2109, vrij goed voorspellen. Het probleem zit hem in de middenlange termijn. Voor de middenlange termijn is het nodig om te weten wat de dominante trend is. En we hebben nogal wat kandidaten: energie (totaal), energie (liquide), bevolkingsgroei, babyboomers met pensioen, papiergeld, opkomende regios,schuldenberg,water,klimaat en waarschijnlijk zijn er nu nog wel een aantal aan te wijzen. Boven op de trends heb je dan de belangen van staten, bedrijfstakken en burgers (in mindere mate) en die belangen staan vaak de slimste oplossing in de weg. Dan hebben we nog de Black Swans, maar dat lijkt me toch een excuus om niet te veel te hoeven nadenken. Het is natuurlijk mogelijk dat er buitenaardse wezens opduiken die papiergeld zo leuk vinden dat ze er allerlei goederen voor over hebben, maar het is veel waarschijnlijker dat wat de dominante trend zal blijken te zijn al een bekend fenomeen is. Volgens mij heb ik het linkje al in postje voorbij zien komen, maar ik post het nog maar eens omdat het zo’n goede video is, met verschillende kandidaten:

http://www.chrismartenson.com/crashcourse

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Richardwasingeot

According to one of the uploaders the following changes have been made to build 7227

1. Changes in the mechanism for displaying thumbnails in the taskbar.

2. Pop-Up lists for the panel

3. Pop-Up lists for Remote Desktop

4. Applying the settings of the taskbar

5. Multitouch zoom

6. Invert selection

7. You can search for music by artist

8. View the contents of the search results

9. Intelligent indexing after installation

10. Reducing the length of playback sounds system

11. Changes in the panel Devices and Printers

12. Changes in the mechanism of extraction devices

13. Support for FireWire-cameras

14. Reduction in section in system

15. Improved driver support

16. Reducing the paging file

17. Assigning a letter to boot with two OS loaded

18. Naming the section reserved for the system.

There are rumors out there that this build could be fake and that build 7230 will be leaked tomorrow evening.
to know how the new SP looks and to see the screen shots visit this pageabout windows 7

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 OfficeCleanings

Do you need a professional domestic cleaning service?

We offer carpet cleaning in London carried out by professional carpet cleaners.

Our cleaning technicians are professional and reliable.

Discover more about our http://www.cleanerlondon.com/carpet-cleaning-london.php – office cleaning services.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie