Een gevaarlijke aberratie?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hieronder volgt een gastbijdrage van Wouter ter Heide.

De kredietcrisis heeft de voorspelling over het einde van het kapitalisme weer eens op de (wereld-)agenda gezet. Door de financiële wereld wordt deze visie veelal afgedaan als een gevaarlijke aberratie, een bedreigende psychische afwijking. Een diskwalificatie die er van uitgaat dat in ons denken economie en democratie onlosmakelijk aan elkaar gekoppeld zijn, dus als een soort natuurlijke twee-eenheid fungeren. De vraag is of dat wel zo is. Kan het niet zo zijn dat hier sprake is van een gekunstelde in plaats van een natuurlijke verstrengeling in ons denken? En mocht dát zo zijn, zou het dan ook niet zo kunnen zijn dat het juist die gekunsteld- of onnatuurlijkheid is, die (sinds mensenheugenis) het slechtste in de mens naar boven brengt en debet is aan de vermaledijde tweedeling, waaronder de (wereld-)samenleving (sinds mensenheugenis) gebukt gaat?

Kortom, om de mondiale kredietcrisis te bezweren, wordt het tijd voor een publieke of brede maatschappelijke discussie over de vraag of de cerebrale koppeling ‘democratie en economie’, een gekunstelde of een natuurlijke is. Democratisch gesproken zal het publieke antwoord op deze (kern-)vraag, die ons allen(!) aangaat, begrijpelijkerwijs richtinggevend zijn voor de aanpak van de ‘Moeder aller Crises’. Voor de realisatie van één en ander ligt hier voor de publieke omroep een uitgelezen taak weggelegd.

Reacties (19)

#1 Léon Goyenechea M.

Deze 14 regels van pseudo-marxistisch salon fatalisme zijn vrees ik een voorproefje van de tijden die zullen komen.

Extreme deregulering moet niet beantwoord worden met extreme regulering. Zeker niet als dit gebeurd door mensen die niet weten wat er aan de hand is zoals jij Wouter.

De directe aanleiding voor de Krediet crisis ligt in 2001 als in reactie op een neerbuigende conjunctuurgolf en 9/11 de rente onverantwoord is verlaagd door de FED. Al dat goedkope geld is belegd in zaken zoals huizen en aandelen, die alleen maar minder waard zouden worden. Toen al die mensen hun schulden niet meer af konden betalen was de krediet crisis geboren.

Ik denk dat we het mensen als Greenspan en Bernanke nog wel het meest kwalijk moeten nemen dat ze door hun onverantwoorde beleid nu een platform hebben gegeven aan extremisten zoals jij Wouter, die bij een crisis meteen het hele kapitalistische systeem ter discussie stellen.

En je stukje bevat ook een paar vreemde drogredenen. Er bestaat namelijk helemaal geen ‘cerebrale koppeling’ tussen democratie en economie. Dat is een natuurlijke koppeling die tussen economie en elke bestuursvorm die meer dan twee mensen bestaat. Het centrale ‘idee’ achter je post klinkt een beetje ondoordacht. Misschien had je eerst het woord ‘kapitalisme’ staan waar nu ‘economie’ staat?

  • Volgende discussie
#2 mescaline

Een principieel stuk zonder al te veel links (0) en voetnoten (0).
Dat is goed.

De discussie zal publiek moeten worden, liefst via TV.
Dat is redelijk. Misschien komt er een kamervraag van of een wetsvoorsel. In elk geval, dat balletje rolt. Misschien zelfs Europa in.

Maar nu de kwestie. Er is duidelijk een hele avond aan besteed. Op een tamelijk creatieve manier is er een essentieel woordenwolkje (tag cloud) gesmeed rond onze welvaart, ons democratische bestuursstelsel, “het” financiele stelsel en de toekomst.

Ik zeg: dat zijn vier kleine pilsjes en morgen gezond weer op.

Want de tijd van de grote onzekerheden is nog niet teruggekeerd. Dat duurt nog even.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 TRS

Wat dit financiele systeemfalen als bijproduct aan het licht brengt is hoe zeer het marxisme bij links blijkbaar nog leeft, het basale misverstand dat De Overheid alle problemen oplost en nog op de meest efficiente manier ook… En dat het verstandig zou zijn om het vak economie verplicht te stellen op de middelbare school.
Straks gaan er nog mensen roepen dat we de democratie ook maar een tijdje moeten uitschakelen, want er is nu toch echt een sterke leider nodig om deze crisis op te lossen, nietwaar?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 TRS
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Hemaworstje

Zeg Wouter,heb je een fles whiskey achterover gekegeld voordat je begon te tiepen?
Bos is een econoom, balkenende professor, hoe hoog wil je ze hebben, Zalm is main man bij DSB , Onnoootje Ruding zi/at bij de Citygroup.
De Tweede kamer ís het bedrijfsleven.
Jouw zgn dualiteit is een farce waar je blijkbaar door je craniadikheid niet in de gaten hebt dat het een heilige twee eenheid is.
Tegenover iedere kerk staat een kroeg.
Posh taalgebruik laat je maar achterwege als je nog geen koekjes kunt bakken , het voegt geen waarde toe aan je geloofwaardigheid , integendeel zelfs..

Next time dus aan je buurman laten lezen voordat je op send drukt.
Lees eens wat je hebt getiept hardop in de spiegel en probeer niet in lachen of huilen uit te barsten, lukt je niet.
Lukte ons hier ook niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 gronk

Laat ik dan eens een poging doen:hier wordt betoogd dat de huidige crisis ontzettend lijkt op de grote depressie van de jaren 30. Niets nieuws. Wat wel nieuw is, is de ontstaansreden van de grote depressie in de jaren 30.

In kringen van economen is de geaccepteerde mening dat de FED destijds de verkeerde maatregelen nam: de FED verlaagde de rente niet, terwijl deflatie ondertussen door de VS gierde, waardoor de effectieve rente (reele rente – geldontwaarding) over de 10% ging, lenen stopte, investeringen niet meer gedaan we4rden, vraag uitviel, etc.
De oplossing die nu bedacht is, door ‘grote-depressie-deskundige’ Bernanke, is dat in zo’n geval de overheid royaal liquiditeit in het systeem moet strooien.

Het punt wat dat linkje maakt: Bernanke is nu de gevolgen aan het bestrijden. De oorzaak ligt vroeger: In de jaren 20 was er een soortgelijke stagnatie in lonen als nu, terwijl de bedrijfswinsten de pan uit rezen. Die bedrijfswinsten werden niet gebruikt voor investeringen in het productieproces (de bestaande kapitaalvoorraad was genoeg om machines te vervangen; bovendien zorgden nieuwe technologische ontwikkelingen ervoor dat je voor minder geld meer productiecapaciteit kon kopen). Die bedrijfswinsten waren dus ‘loos geld’, wat uiteindelijk speculatief op de beurs gebruikt werd, en een zichzelf-voedende groeispiraal in gang zetten.

Aan de andere kant zorgden lage lonen ervoor dat de vraag naar producten geleidelijk aan afnam, plus dat mensen gingen lenen voor hun bestaansonderhoud. Datzelfde zie je nu ook in de VS, waar de overwaarde van het huis wordt gebruikt om de huidige welvaartsniveau in stand te houden. Die situatie zorgt ervoor dat de hoge beurskoersen op een gegeven moment onhoudbaar worden — je kunt geen hoge winsten verwachten als er niets meer verkocht wordt.

Kortom, de suggestie is duidelijk: Overmatige bedrijfswinsten moeten worden afgeroomd, en teruggegeven worden aan de consumenten, waardoor de consumenten een hoger besteedbaar inkomen hebben en daardoor meer producten kopen. Geld moet rollen. Share the wealth!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 gronk

En, een leuk terzijde: Hieruit valt ook af te leiden dat, naast het gekloot met deregulering, de ‘bush tax cuts’ (die alleen gericht waren op de superrijken en bedrijven) de boel alleen maar erger hebben gemaakt. Hij kon *&!@! ook niets goed doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Spuyt12

Het is leuk om iemand af te fakkelen zonder echt in te gaan op wat hij wil zeggen. Maar we kunnen het best wel even hebben over die brede maatschappelijke discussie.

Ik zie daar totaal niets in. Waarom zou je het volk iets kunnen laten beslissen over zoiets complex als ons nieuwe economische stelsel? Net als de Europese grondwet wordt dat een ramp en een speeltuin voor populisten op de rechter en linker vleugel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Meester

Léon Goyenechea M. Held!!

Alle overige reactie is overbodig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 m44

Niet bedoeld om hem af te serveren, maar Wouter ter Heide toont zich vaak een idealistische dromer die er minder van begrijpt dan zijn correcte zinnetjes doen vermoeden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Simon

@ Léon Goyenechea M.
Ga je dan niet voorbij aan de negatieve effecten van de fluctuaties in de economie die kenmerkend zijn voor de economie zoals wij die creëren?

Zolang we bergop gaan heerst er een jubelstemming. Zodra we echter dalen, vallen de klappen onderaan en hebben we ten slotte een oorlog nodig om de draagkracht te creëren waarmee de crisis ondervangen kan worden. Of praat ik nu onzin?

Los daarvan zie ik geen alternatief systeem. Een pleidooi voor Keynes zou meer op zijn plaats zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Hemaworstje

Gronk , ben je bang dat RC plat gaat ofzo dat je je hele posting van RC hierheen plakt?
share the wealth but not the opinions.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Freek

Waarom zouden democratie en kapitalisme onlosmakelijk met elkaar verbonden moeten zijn?

Veel uiterst socialistische landen zoals Zweden zijn heel democratisch terwijl juist uiterst kapitalistische landen zoals China, Rusland en de Verenigde Staten juist helemaal niet democratisch zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Wouter ter Heide.

@Léon Goyenechea M.
Je angst voor de tijden die zullen komen, die je beving na het lezen van mijn gastbijdrage, ben ik helaas niet in staat weg te nemen Léon. Angst, als raadgever, heeft nu eenmaal de eigenschap dat hij de werkelijkheid vertekent. Een vertekening waar geen kruid tegen gewassen is, omdat hij mank gaat aan open- of eerlijkheid, die vrij maakt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Vast Goed

Ik zal er wel te dom voor zijn, maar ik snap van deze bijdrage dus helemaal niks. Gelukkig mag ik morgen weer vroeg op, om lekker te werken (zie je wel, ik snap ook al niet dat ik door mijn baas wordt afgebeuld).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 gronk

Nah, ik heb ‘m eerlijk gezegd helemaal niet gelezen :o. Nu ik dat wel gedaan heb zie ik waarom ik ‘m niet gelezen heb: teveel lange woorden en dito zinnen. Da’s meestal een kenmerk van een zgn. Lubbertekst, waarin veel kreten staan die moeilijk overkomen maar nauwelijks inhoud hebben.

@Wouter: joh, probeer het de volgende keer nog eens, en beeld je in dat je iets aan je moeder aan het uitleggen bent. Of praat je daar ook zo tegen: ‘de cerebrale koppeling tussen dronkenschap en felis migrainis is een functionele, door de natuur gedreven erfenis, overgebleven uit tijden dat de voedselvoorzienig schaars was.’

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Léon Goyenechea M.

De grap is dat er juist wel een direct verband bestaat tussen economische ontwikkeling en democratie. Fareed Zakaria heeft daar een goed boek over geschreven (ik geloof dat er ook een tegenlicht aflevering aan gewijd is).

En als je erover nadenkt, er zijn geen landen zoveer ik kan nagaan die wel een liberaal democratische bestuursvorm hebben, maar geen open markteconomie zijn. En er is maar een open markt economie die geen liberale democratie is: Singapore.

Dat gaat voorbij aan het eloquent verhulde simplisme van de post van Wouter die het verband tussen de “economie” (wat versta je daar eigenlijk onder) en “democratie” ter discussie stelt.

Trouwens Wouter, ik ben erg nieuwsgierig naar jou. Je klinkt een beetje als Internationale Socialist die van die krantjes uitdelen in Amsterdam. Heb ik dat goed geraden?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Wouter ter Heide.

@Léon Goyenechea M.
Vraag mij af Léon, welk simplisme er schuil gaat achter mijn vraag of de verwevenheid van economie en democratie in ons ‘denken’, een gekunstelde of natuurlijke is. Komt mij voor dat je het zeer ongepast vindt dat ik die vraag op deze digitale tafel leg. Ben dan ook benieuwd hoe jij aankijkt tegen de dictatoriale leus: “Wie betaalt, bepaalt”. Vindt je deze vanzelfsprekend, ofwel geen punt van discussie? Want het logisch(?) gevolg van ……….
Wat betreft je vraag over mijn betrokkenheid met de Internationale Socialisten (IS), kan ik je zeggen dat ik de redactie van De Socialist (gelijk de redacties van andere kranten trouwens) regelmatig een stukje ter publicatie aanbied. Aangezien ik geen lid ben van de IS, deel ik De Socialist op straat niet uit. Wat niet wegneemt dat de verkopers van het socialistische of antikapitalistische ideaal meer mijn sympathie hebben dan (de ideologisch kale) Wouter Bos en zijn achterban, waar ik geen enkele inspiratie uit put.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 RB

Pfff. Een leider zet dat gewoon in werking. Die komt niet met een gast-post weg.

  • Vorige discussie