Een dubieuze uitspraak van de Hoge Raad

OPINIE - Waarom heeft de Hoge Raad pedofielenvereniging Martijn verboden? Niet omdat het pedofielen zijn, zoals velen misschien graag willen horen.

Het gaat hier vooral om de aanvaardbaarheid van het streven om seksueel contact met minderjarigen te hebben. Het uitdragen van het idee dat hiertegen geen bezwaren zouden mogen bestaan wordt opgevat als een ernstige inbreuk op “de algemeen aanvaarde grondvesten van ons rechtsstelsel. Het streven van de vereniging is dat haar leden seksueel contact met kinderen kunnen hebben. De vereniging verheerlijkt dat seksuele contact en stelt het voor als iets dat normaal en acceptabel is of zou moeten zijn. Aldus wordt een ernstige inbreuk gemaakt op de fundamentele waarden binnen onze samenleving. De vereniging tast de rechten van kinderen aan door een subcultuur te creëren, of aan het bestaan daarvan bij te dragen, waarbinnen seksuele handelingen tussen volwassenen en kinderen als normaal en acceptabel gelden. De bescherming van de seksuele integriteit van kinderen is onmiskenbaar een van de meest wezenlijke beginselen van onze rechtsorde.” In deze termen is het verbod van de vereniging door de rechtbank in Assen in 2012 verwoord (hier geciteerd uit de HR uitspraak).

Mag je hiervoor andere “algemeen aanvaarde grondvesten van ons rechtsstelsel” zoals de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vereniging opofferen? In beroep vond het Gerechtshof in Leeuwarden dat dit niet het geval was. De vereniging pleegt ook volgens deze uitspraak (geciteerd door de HR in 3.3.2) wel degelijk inbreuk op de seksuele integriteit van kinderen. Maar het hof vond anders dan de rechtbank dat je de vrijheid van meningsuiting alleen kunt passeren als er sprake is van ontwrichting van de maatschappij en daarvan was in dit geval geen sprake. “Van ontwrichting is immers geen sprake geweest sinds de oprichting van de vereniging in 1982. De samenleving is weerbaar en is in staat zich teweer te stellen tegen ongewenste uitingen en gedragingen die weliswaar verwerpelijk, maar niet strafbaar zijn. De samenleving dient ook opvattingen voor lief te nemen die in brede kring worden verafschuwd.” Aldus het klassieke standpunt waarmee de vrijheid van meningsuiting wordt verdedigd. De toets op de toepassing van dit grondrecht is de wijze waarop we met afwijkende meningen omgaan.

De Hoge Raad is het hiermee niet eens en komt uiteindelijk tot een bevestiging van het aanvankelijke verbod door de rechtbank. De HR is van oordeel “dat de vereniging de gevaren van seksueel contact met jonge kinderen bagatelliseert en dergelijke contacten verheerlijkt en propageert.” En komt dan tot de conclusie: “Hoewel in het algemeen grote terughoudendheid moet worden betracht bij het verbieden en ontbinden van een vereniging, dwingen de uitzonderlijk ernstige aard van de onderhavige gedragingen, de aard van de werkzaamheid van de vereniging – die erop is gericht bij haar leden en anderen die haar website bezoeken, eventuele drempels weg te nemen om seksueel contact met kinderen te hebben, en aldus dergelijk contact te bevorderen – en de daarmee strokende kennelijke bedoeling van haar leden, tot het oordeel dat het, bij afweging van alle betrokken rechten en belangen, in een democratische samenleving noodzakelijk is dat de vereniging wordt verboden en ontbonden in het belang van de bescherming van de gezondheid en van de rechten en vrijheden van kinderen.”

Het meest cruciale punt in dit verhaal vind ik de suggestie dat de vereniging zou aanzetten tot seksueel contact met kinderen. Het staat hierboven erg voorzichtig geformuleerd (“eventuele drempels wegnemen”). Maar in de publiciteit is juist dit punt erg breed uitgemeten met het verhaal van de oorspronkelijke initiatiefnemers voor het proces, die het misbruik van hun dochter wijten aan adviezen van de vereniging Martijn. Dit specifieke verwijt is echter nooit door een gerechtelijke instantie onderschreven. Het verbod is gebaseerd op mogelijke gevaren voor misbruik in het algemeen. Waarom zijn die omstreden “tips” voor het verleiden van kinderen en het uitwissen van sporen niet als zodanig onderwerp geworden van een strafzaak? Dat lijken mij namelijk wel strafbare uitingen. Het gaat dan om het daadwerkelijk aanzetten tot misdaden. Maar als een bepaald stuk op de website van Martijn strafbaar is, moet dan de gehele vereniging, opgericht om “pedofilie bespreekbaar” te maken, verboden worden?

De Hoge Raad gaat uit van mogelijke gevaren  die verbonden zijn met het bestaan van de vereniging als zodanig. Het verbod van de vereniging is vooral preventief. Bewijzen voor “ontwrichting van de samenleving” worden niet geleverd. De uitspraak zal in het huidige hetzerige klimaat, waarin het onderscheid tussen pedofilie en seks met kinderen al lang niet meer wordt gemaakt,  gemakkelijk kunnen leiden tot de conclusie dat pedofilie als zodanig verboden is, met alle gevolgen van dien voor degenen die deze gevoelens hebben. En daarmee wordt onder invloed van onze rechtspraak helaas weer een stap gezet in de uitsluiting van mensen met afwijkende gevoelens en denkbeelden. De gevolgen dáárvan zijn pas echt ontwrichtend voor de maatschappelijke verhoudingen.

Reacties (20)

#1 Vilseledd

De Staatsomroep heeft zelf de tip helpen verbreiden, dat de ouders niks ruiken, wanneer het kind na afloop een glas cola heeft gehad. Een vereniging verbieden, omdat ze de publieke opinie bewerkt, gaat ver en heeft niets met de ‘rechtsorde’ te maken. Laat en de voorstanders eerlijk toegeven, dat ze bepaalde meningen niet dulden.

  • Volgende discussie
#2 Bolke

Laat en de voorstanders eerlijk toegeven, dat ze bepaalde meningen niet dulden

Inderdaad, ik duld dergelijke meningen niet nee, daar durf ik wel voor uit te komen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 kevin

@3 Kun je niet op de inhoud reageren in plaats van mensen uit te schelden voor pedofiel? Moderatoren, mag #3 weg?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Joop

@2.

‘Ervoor uitkomen’ in dit geval anoniem is nietszeggend.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 tigger

@4: Het was niet beledigend bedoeld, meer oprechte verbazing dat je uit een uitzending over pedofilie dat soort dingen onthoudt. Ik vergeet dat soort details meestal snel. Maar ik zie hoe beledigend het is… Excuses..

@ redactie, kunnen jullie #3 verwijderen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Dehnus

Het is ook verschrikkelijk, dat een NEderlandsche rechter moet constateren dat het “Nu EVEN niet kan”. Maar hij had gelijk, de Nederlander is zuur, gemeen, egoïstische en populistisch geworden. Egoïsme in een vorm van “Ik heb gelijk en de rest moet de bek houden”. Niet iets wat alleen voor rechts of links geld, het geld voor velen.

Of je PVV nu wilt verbieden of Martijn, het principe is hetzelfde. Het is triest, maar de rechter had gelijk. Op het moment is de maatschappij op een punt dat mensen in massa hysterie geraken omdat iemand iets verkondigt waar ze het niet mee eens zijn, terwijl het bij de wet verboden is dat deze handelingen worden verricht.

En ik ben er zelf vaak ook schuldig aan, want tja, je word er mee besmet. Ik bedoel waarom ben ik hier op Sargasso en niet meer op fok.nl? Omdat ik daar moe werd van de reacties.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 zmoooc

Ideaal. Eindelijk een precedent waarmee we de nodige religies, klimaatsceptici, websites, politieke partijen, de Europese Unie en andere sujetten met een anti-wetenschappelijk of anderszins van mijn mening afwijkend standpunt kunnen verbieden. Hulde!…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Olav

Het gesundes Volksempfinden is terug in de rechtspraak. Terug van nooit helemaal weggeweest, natuurlijk, maar nu doet zelfs de Hoge Raad er niet meer moeilijk over.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Jos van Dijk

@5: Is verwijderd. Ik had het ook niet gezien als schelden.

@2: het ware te wensen dat meer mensen het onderscheid gaan maken tussen een mening verafschuwen en die uiting niet dulden of toelaten

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 roland

Voor de hoge raad vervaagt het verschil tussen opvatting en gedraging. De toevoeging “uitzonderlijk ernstig” maakt dat niet anders. Wat te doen bij “ernstige gedragingen” die minder uitzonderlijk zijn, dus met een grotere dreigende ontwrichting?
Andere regimes kennen hiervoor de algemeen toepasbare term staatsgevaarlijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Niet JeZus

Wat is het volgende dat de grote massa niet bevalt en dus verboden moet worden?..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Co Stuifbergen

@7: zmooc,

Volgens mij zullen rechters, t/m de Hoge Raad, vinden dat de opvattingen van deze groepering misschien wel controversiëel zijn,en hevige reacties opwekken, enzovoorts, maar niet dermate schokkend dat zij als “ontwrichtend” dienen te worden beschouwd.

Bij de term “ontwrichtend” stel ik mij voor dat er geen politie en brandweer meer zijn, of desnoods dat niemand meer belasting betaalt.
Maar ik ben geen jurist.

Maar is het erger als elke controversiële groep met dit argument verboden wordt, dan als dit argument selectief gebruikt wordt?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 gronk

@12/de rest: ik heb elders gelezen dat het niet ging om het verbieden van een vereniging van ‘kinderliefhebbers’, maar om mensen die elkaar tips gaven waar en hoe ze kleine meisjes konden oppikken, hoe ze zo min mogelijk digitale sporen konden achterlaten, etc. Dat gaat IMO wel even een paar straten verder dan ‘een hobby hebben’. Net zoals ‘klagen over dit kutkabinet’ iets anders is als serieus discussieren over manieren om aanslagen te plegen, en waar je de spullen voor die aanslagen in huis kunt halen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Jos van Dijk

@13: Heb je bovenstaand stuk ook helemaal gelezen voordat je dit opschreef? En….?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 gronk

Yep. En ik vind ’t slecht geschreven. Niet to-the point, onderscheid tussen quotes uit ’t vonnis en je eigen tekst is nauwelijks te zien, zowel niet qua opmaak als qua stijl/woordkeus, etc.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Boer

Dit specifieke verwijt is echter nooit door een gerechtelijke instantie onderschreven….
Pertinent onwaar, een grove leugen.
Lees de stukken van de rechtszaak door en doe je huiswerk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 gronk

@16: klopt, ik kan ’t ook niet vinden in de uitspraak van 18 april. Moet daarbij wel zeggen dat dat een redelijk zoekplaatje is omdat die vaak terugverwijst naar de vorige uitspraak. Die twee voorbeelden kwamen -IIRC- voorbij in een volkskrant-stuk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Vilseledd

@2: De reactie van een overheid, die de elementaire vrijheden respecteert zegt dan: “Jammer, meneer Bolke, maar Martijn en consorten mogen denken en zeggen, wat ze willen. U mag ze bestrijden door van hetzelfde recht gebruik te maken.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Vilseledd

@3: Nu ben je zelf ‘3’ geworden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 knelistonie

De uitspraak scherpt aan wat aan een vereniging van personen is toegestaan.

Maar nu de hamvraag: zijn er aan een stichting toch minder stricte eisen te stellen dan aan een vereniging?

  • Vorige discussie