De digitale keukentafel van de Rijksoverheid

ANALYSE - Niet zeuren, maar meedoen. Zo nodigde minister Schippers in het tv-programma Buitenhof de belanghebbenden in de zorgsector uit zelf bezuinigingsvoorstellen te doen. Blijkbaar heeft de online  ‘keukentafeldiscussie’, die de minister vorig jaar is begonnen, niet veel opgeleverd. 

Doe mee, roept de Rijksoverheid haar burgers toe, want ze ‘is geïnteresseerd in meningen, ideeën en initiatieven vanuit de samenleving.’ De Rijksoverheid doet aan E-volksraadpleging, met opmerkelijke inhoudelijke en kwalitatieve verschillen tussen de diverse online initiatieven, waar burgers en organisaties hun stem mogen laten horen.

Het kan allemaal zonder af te moeten reizen naar inspraakbijeenkomsten met lauwe koffie. Reageren op wetsontwerpen op internetconsultatie. Met online formulieren Green Deals voorstellen of ideeën ter vermindering van de regeldruk insturen. Lid worden van LinkedIn-groepen en meepraten over een nieuwe Elektriciteits- en Gaswet of over het Europese landbouwbeleid. En via Facebook kun je minister Schippers aan briljante ideeën helpen om de zorg betaalbaar te houden.

Ooit een overheid meegemaakt die zo intensief het volk raadpleegt? Het kan natuurlijk makkelijker dan vroeger, dankzij deze vormen van e-consult. Het volk reageert enthousiast, zou je denken.

Dat lijkt af te hangen van de mate waarin dat onderwerp in de publiciteit is én van het internetmedium dat is ingezet. Een overzicht (details in dit exceldocument):
Sargasso Rijksoverheid Econsulting

De cijfers geven een grove indicatie van de levendigheid op de diverse online platforms. Ze zijn afkomstig van beschikbare evaluaties (Internetconsultaties en Green Deals), antwoorden op vragen van Sargasso aan beheerders van de website Toekomst glb (gemeenschappelijk landbouwbeleid) en eigen tellingen op LinkedIn-, Facebook- en Twitterpagina’s (Elektriciteit- en gaswet, Betaalbare zorg en Vermindering Regeldruk).

Wat opvalt is dat de “zwaardere kost” het beter doet dan de wat populaire items. Op Internetconsultatie moet je wetteksten doorploegen. De toekomst van een gemeenschappelijk landbouwbeleid raakt vele facetten en de Europese regelgeving op dit gebied is ook geen flauwe kost. En wie zich wil verdiepen en meepraten over een nieuwe Elektriciteits- en gaswet zal op zijn minst een beetje kennis moeten hebben van het complexe stelsel oude wetten.

Toch scoren juist deze drie initiatieven goed. Het ligt voor de hand het succes van Internetconsultatie te verklaren door een paar grote klappers, die dankzij belangenorganisaties flink in de publiciteit zijn geweest. De Natuurwet van voormalig minister Bleker en de Wet Passend Onderwijs leidden tot duizenden reacties.

Maar publiciteit verklaart niet alles. De twee slechtst lopende projecten betreffen items die ook op ruime mediabelangstelling mogen rekenen. Het project ‘Van regels naar ruimte’ (vermindering regeldruk) wordt vooral door het kabinet zelf in de spotlights gezet. De betaalbaarheid van de zorg is bijna niet uit het nieuws te branden.

Misschien dat deze twee projecten minder deelnemers en reacties tellen vanwege de manier waarop het is opgezet. ‘Van regels naar ruimte’ kent wel een serieuze component (voorstellen indienen die tot projecten verheven kunnen worden), maar Twitter is natuurlijk geen goed platform om degelijk uitgewerkte voorstellen te doen.

Dat geldt ook voor de Facebook-keukentafel van minister Schippers. Daar staan vier vragen waarop je kan reageren. Meer niet. Juist de belangrijkste vraag (Wat is volgens jou de beste manier om te besparen in de zorg?) levert de meeste reagerenden (59) en reacties (68) op. De andere drie vragen vinden mensen amper de moeite. Vijftien mensen gaven evenveel reacties op de vraag ‘Denk je dat door meer eigen betalingen de mensen ook minder snel naar de dokter gaan?’ Twaalf mensen gaven veertien reacties op de vraag welke keuzes ze bereid zijn te maken. Op ‘Het is fijn om een eigen kamer te hebben in het ziekenhuis. Wil je dan ook nog de laatste technologie in het zorgpakket?’ gaven slechts acht mensen elk één reactie.

Kortom: Publiciteit en populaire media zijn niet voldoende. Publiciteit werkt alleen als grote groepen belanghebbenden de trom roeren en niet als het vooral de pr-vlaggen van het kabinet zijn. Sociale media en online projecten werken alleen als er content op staat die er toe doet. Het volk heeft donders goed door wanneer ze serieus geraadpleegd wordt.

Sargasso besteedde eerder aandacht aan Internetconsultatie. Deze “topper” van Rijks E-consulting lichten we volgende week nader door.

Reacties (4)

#1 basszje

Zal ook wel te maken hebben dat stroommarkt en landbouwbeleid veel kleinere spelers hebben die de materie goed kennen en er dus een scherpe mening over hebben. Denk aan boeren, windenergieverenigingen, verhuurders, lobbies etc ( over die twee onderwerpen).

Ik heb altijd het idee dat dit soort initiatieven niet de ‘goegemeente’ aantrekken maar mensen die toch al bezig waren met dergelijke onderwerpen. Ik weet niet of dat ook uit het beeld blijkt.

  • Volgende discussie
#2 P.J. Cokema

@1: Zeker, op de “serieuzere” sites roeren zich vooral de deskundigen (als particulier, maar meestal als vertegenwordiger van een belanghebbende organisatie). Het is daarom zo jammer dat minister Schippers niet ook zo’n site in het leven roept, want dan kan iedereen die dat wil, de discussie tussen die deskundigen volgen en daarop een mening baseren.

Zal niet altijd helpen, want in de ‘goegemeente’ zijn er la gauw mensen die roepen: ‘Ja, logisch dat mijn huisarts er anders over denkt dan de minister’.

Een kanttekening hierbij: De overheid is altijd wel in overleg met belanghebbenden over allerlei kwesties. Dat gebeurt gewoon aan de real life-koffietafels, in formeel overleg. Voordeel van ‘E-volksraadpleging’ is dat ook wij aan kunnen schuiven, of op zijn minst de discussie kunnen volgen zonder op zoek te moeten gaan naar diep verborgen notuelen van het formele overleg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 larie

Wat me opvalt is the slow pace @volksraadpleging in deze:

https://www.burgerforum-eu.nl/

12K in een week?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 P.J. Cokema

@3: Ondanks Thierry Baudet, een van de initiatiefnemers?
Maar zou die komma niet een foutje zijn? Als ze wel ruim 12 duizend handtekeningen binnen hebben zitten ze al op 4% van het benodigde aantal aantekeningen voor een raadgevend referendum. Als ze dat wekelijks scoren duurt het nog een dikke 5 maanden voor ze de petitie kunnen inleveren.
Dar gaan ze niet redden, belangstelling verflauwt altijd na een week of twee.

  • Vorige discussie