Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,
Slaven (Foto: Flickr/Time Tarts HIstorical Solutions)

Work first” heet het programma dat bedacht is om werklozen weer aan het werk te helpen. Op zich heb ik niets tegen dit soort initiatieven, ze helpen een werkloze immers in een werkritme te komen, iets wat kan helpen bij het vinden van een ‘echte’ baan.

Het werk wordt onder het minimumloon betaald. Niet erg, want toen de wet werd geïntroduceerd, was het de bedoeling dat de regeling zich zou onderscheiden van normaal werk:

Dat kan door zorg te dragen voor een forse component scholing of training of door het formuleren van toetsbare leerdoelen aangevuld met specifieke afspraken over ?arbeidstijden?, ?bemiddelingsactiviteiten? en/of ?tussenstappen?.


Maar dat stond in de ‘memorie van toelichting’ van de wet en was dan ook niet bindend. Het daaropvolgende kabinet liet vervolgens weten dat het bovenstaande niet toegepast hoefde te worden. De SP vroeg zich vervolgens af of het standaard arbeidsrecht dan niet gewoon van toepassing zou zijn op deze banen. Staatssecretaris Van Hoof ontzenuwde dat met de volgende briljante opmerking:

Als wij in het kader van de WWB spreken over activering, is er geen sprake van een arbeidsovereenkomst en kan er dus geen strijdigheid met het arbeidsovereenkomstrecht zijn.

Dus nu bestaat er een situatie waarin werkloos horecapersoneel 40 uur per week moet schoffelen, tegen een loon onder het minimum. Weigert men dit, dan wordt de uitkering met 40% gekort. Een vreemde situatie, want dit werk helpt ze hoogstwaarschijnlijk niet veel verder op de arbeidsmarkt. En met 40 uur in de week blijft er ook weinig tijd over om te solliciteren naar een baan in een sector waar men zich beter thuisvoelt.

Het lijkt er dus op dat de gemeenten, die hiervan profiteren, voor een dubbeltje op de eerste rij willen zitten. Goedkope arbeid en er hoeft nagenoeg niets gedaan te worden. Sterker nog, deze mensen zelf in dienst nemen, bijvoorbeeld in de plantsoenendienst, maakt ze waarschijnlijk per saldo duurder. Hiermee concurreert de gemeente eigenlijk ook nog oneigenlijk met bedrijven, die zulk voordeel niet hebben.

De gemeenten denken met deze regeling dus in eerste instantie alleen aan zichzelf en niet aan de werklozen, waarvoor de regeling ooit bedoeld was. De regeling zoals hij nu is, heeft dus inderdaad wat weg van dwangarbeid.

In principe ben ik wel voorstander van regelingen als deze. De werklozen worden door de staat betaald en daar mag best wat voor worden terugverwacht. Echter, vul dat dan anders in. Laat ze vrijwilligerswerk doen, of in ieder geval deeltijd werken met daarnaast alsnog een sollicitatieplicht.

Ik denk dat iedereen daar uiteindelijk meer bij geholpen is.

Reacties (21)

#1 Eelke

Hoezo hebben ze bij een 40-urige werkweek geen tijd om te solliciteren? Naar mijn weten bestaat een week uit 168 uur.
Vooruit met een ruime 10 uur slaap per dag, houden we nog 98 uur over. Dus we hebben nog 58 uur per week over voor andere dingen buiten werk. Bijvoorbeeld solliciteren!

  • Volgende discussie
#2 Joost

@1: Oh ja, heb jij je sollicitatiegesprekken ook altijd ’s avonds of in het weekend?

Let wel, deze mensen doen lang over het vinden van een nieuwe baan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Eelke

@2: nee, maar daar vraag ik gewoon vrij voor. Ook zij hebben vrije dagen!

Ik zeg hierbij niet dat ik het volledig met je oneens ben. Maar ik kan nooit goed tegen het argument dat je geen tijd meer hebt na 40 uur werken…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Joost

Als het onder het arbeidsrecht zou vallen zou je gelijk hebben, qua vakantiedagen. Ik heb geen idee hoeveel ze er hebben.

Theoretisch zouden het er nul kunnen zijn.

Maar ik neem aan dat deze mensen met gemak 10 tot 20 keer moeten solliciteren voor een baan. Hoeveel vakantie hou je dan nog over?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Eelke

@4: aangezien ze in een aparte regeling vallen, zal daar heus wel rekening mee gehouden zijn.

(en vraag niet aan mij hoeveel vakantiedagen, want ik heb er 43 per jaar ;))

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Domino

De gedwongen tewerkstelling is alleen redelijk indien een voor dat werk normaal uurloon wordt gerekend. De maximale gedwongen werktijd in uren is dus de uitkomst van deling bruto uitkering/bruto uurloon. Met nadruk: het bruto uurloon is het normale bruto uurloon voor het te verrichten werk zoals iedereen in normale loondienst dat krijgt betaald.

Met die voorwaarde kan ik me niet voorstellen dat er veel steekhoudende bezwaren zullen zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 wout

Dwangarbeid? Ze hebben een keuze.

Als je je als kelner te goed voeld om te gaan schoffelen, verdien je misschien wel een korting op je uitkering.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Peter

Nie alleen gemeenten willen voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. Herinnert u zoch de Melkert- en ID banen nog? Weet u dan ook dat in die regeling mensen jaren op hun vaste aanstelling wachtten om er vervolgens uitgebonjourd te worden? Mensen die het naar hun zin hadden als congiërge op een school, klusjesman bij tal van instellingen, etcetera?
De ophef over hun ontslag was van korte duur.

Dat er wat tegenover mag staan als je een uitkering hebt mag een prima principe zijn, de uitvoering staat helaas bol van botte horkerigheid.
Uitgangspunt lijkt te zijn dat alle mensen die een uitkering aanvragen werkschuwe losers en hufters zijn en dan ook een bijpassende behandeling verdienen.

Hier in Den Haag meldde men vorig jaar trots dat die aanpak tot minder uitkeringen leidde. Even trots vergat men te melden hoeveel mensen zich bij de dak-en thuislozenopvang aanmeldden.

Ik zou er een zwartboek over kunnen samenstellen en het wordt misschien ook tijd dat eens te gaan doen.

En, ik heb het hier al eens eerdere voorgesteld, wie wil ervaren hoe het er aan toe gaat: zeg je baan op en doorloop het traject eens en kom dan terug om te vertellen hoe je er tegen aan kijkt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 wout

@7

Een hele aparte d/t-vaud, “voelt” natuurlijk.

En natuurlijk is niet iedereen die een uitkering aanvraagt een loser of hufter, maar is het dan zò raar dat de maatschappij een beetje arbeid wil zien voor dat geld? Als je liever dakloos bent dan schoffelt, dan moet je het zelf weten.

“Gedwongen te schoffelen” bah, er zijn zoveel mensen gedwongen om een baantje te doen dat ze niet leuk vinden, gewoon omdat ze een uitkering zien voor wat ie moet zijn: een laatste redmiddel. Het is geen sollicitatiebeurs.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Abhorsen

@9, daar krijgen ze echter wel minimum loon voor. En leuk al dat “ze moeten maar werken”, maar als de gemeente mensen onder het minimumloon werken is dat slecht voor de economie. Het is namelijk zoals in het artikel aangegeven is oneerlijke concurrentie. De overheid concurreert met goedkope arbeidskrachten reguliere bedrijven eruit. Als jij een hoveniers bedrijfje heb moet je minimum loon betalen, dus ben je duurder. De overheid heeft “slaven” in dienst en is dus goedkoper. Lekker voor onze economie en ons kapitalistisch gedachtegoed.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Joost

Dat iets terugvragen voor de uitkering, daar is wat mij betreft niets mis mee. Zo’n artikeltje wilde ik ook schrijven. Maar na wat gegoogle en gelees kwam ik toch tot een wat genuanceerdere conclusie.

De regeling zoals hij was vond ik prima. Maar zoals hij wordt uitgevoerd, daar kan ik het niet mee eens zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Instituutvoornoodzakelijkeillusies

Werkelozen… Dat zijn geen mensen. Daar mag iedereen zijn voeten aan afvegen (om van andere lichaamsdelen maar niet te spreken). Hè, wat voelt dat lekker!

40 uur, laat me niet lachen, eigenlijk ben je dan nòg werkeloos.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Instituutvoornoodzakelijkeillusies

[/ironie]

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Caoran

@10 ikv vrije marktwerking is dit idd ongewenst. Maar geld vd samenleving accepteren daar mag (moet m.i.) ook wel wat tegenoverstaan. Vrijwilligerswerk zou kunnen (alhoewel dat soms ook concurreert) of voor een doel dat we anders nooit geld in zouden investeren. Zoals bijv het amsterdamse bos indertijd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Abhorsen

@14, Ik vind dat er niets mis is dat er wat tegenover staat. Maar dan wel naar gelang het “loon” dat je krijgt. Dan minder dan 40 uur, of je moet meer loon krijgen (= Melkerd banen?).

Dat je iets doet voor je geld is volgens mij niemand het mee oneens, maar wel de manier waarop dit gaat. Het is te gemakkelijk ALLES maar goed te vinden onder het motto “ha! laat de parasieten maar eens werken voor hun geld” (meeste zijn sowieso geen parasieten). Dan ben je niet slim bezig. Ook niet voor jezelf, want als hovenier kom je dus niet meer aan de slag want de concurrentie kan je niet aan. Mag je uiteindelijk alsnog wel gaan schoffelen, alleen dan voor veel minder geld uiteindelijk.

Ook kan je niet zeggen dat het inzetten van onderbetaalde mensen die voor iets heel anders zijn opgeleid of hun expertise in hebben ze weer aan de slag zullen komen. Wees er dan eerlijk in. Dat is niet iemand weer aan het werk helpen, dat is een onderbetaalde kracht inhuren. Dan moet je minimum loon betalen.

Overigens is dit probleem ook aanwezig in bijvoorbeeld Amerika. Daar worden gevangen voor zulke oneerlijke concurrentie ingezet. Bedrijven kunnen niet tegen deze goedkope (eigenlijk letterlijk) slavenarbeid op en worden kapot geconcurreerd. Het wordt zelfs gezien als een van de redenen waarom er zoveel mensen de gevangenis ingaan en daar lang verblijven. Commerciële gevangenissen die eigenlijk gewoon slaven krijgen om in te zetten, waardoor ze hun diensten onder de marktprijs kunnen verkopen.

Willen we nu echt ook zo’n systeem in Nederland, alleen dan als je werkeloos bent ipv misdadiger en niet door commerciële partijen maar door de staat?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Bismarck

Allemaal het gevolg van de onhandige wetgeving natuurlijk. Op zoiets kun je wachten. De wet vraagt gewoon om misbruik (zoals gezegd, de gemeente krijgt goedkope arbeidskrachten op een presenteerblaadje en er staat geen enkele wettelijke dwang tegenover om daadwerkelijk werklooshied te bestrijden). Met zo’n regeling stimuleer je feitelijk gemeentes om mensen werkloos te houden. Het lijkt me zachtst gezegd toch niet de bedoeling dat wetgeving bijdraagt aan werkloosheid?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Eelke

Er zijn veel verschillende soorten mensen die aankloppen bij de overheid. Om er een paar te noemen:
– degenen die het echt als laatste redmiddel zien, en dus echt geen baan kunnen vinden
– degenen die het makkelijk vinden en meteen na hun studie hun handje op gaan houden tot ze een baantje hebben (hier heb ik echt een gruwelijke hekel aan)
– degenen die TE kieskeurig zijn en in de tussentijd hun handje ophouden
En ga zo nog maar even door.
Ik denk dat je daar onderscheid in moet maken. De 1e zal je alleen zo’n baantje moeten geven als het hun kansen op de markt zou vergroten.
De 2e en 3e verdienen het om iets tegenover de dienst te moeten zetten. En mogen wat mij betreft ieder kutbaantje opgelegd krijgen. Daar is de uitkering namelijk niet voor!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 wout

’t Is natuurlijk niet eerlijk voor de hoveniers, maar geld weggeven aan mensen die niks willen doen is natuurlijk ook niet goed voor de economie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 marco

Geachte Voorzitter,

Misschien lijkt het of vandaag de onmin tussen mij en de dienst inwonerszaken van de gemeente Arnhem centraal heeft gestaan, maar er is hier meer aan de hand!, momenteel word in 80% van de nederlandsche gemeenten met de WWB in de hand fundamentele grondrechten geschonden. Onder het mom dat het zinvol zou zijn voor de reïntegratie.

Wie in het huidige Nederland de pech heeft van een uitkering te moeten leven, is zo onderhand vogelvrij verklaard.

Onder dreiging met het korten of zelfs geheel intrekken van zijn uitkering kan zo?n burger tot vrijwel alles worden verplicht.

Deze aanpak is weliswaar verleidelijk voor politici die korte termijnbezuinigingen nastreven op hun begroting en graag inspelen op onderbuik gevoelens in de samenleving
Een rechtsstaat wordt echter gekenmerkt door bepaalde sociale grondrechten, om die te kunnen blijven garanderen is geen kortzichtig ad hoc beleid noodzakelijk, maar een grondrechtelijke benadering, zoals de Maastrichtse hoogleraar sociaalverzekeringsrecht Klosse reeds in haar oratie uit 2003 betoogde.
Hieraan te herinneren wanneer dit vergeten dreigt te worden is bij uitstek een taak van de rechterlijke macht.

Alsmede een passage uit de Rede Recht op sociale zekerheid door G..j Vonk
uitgesproken op 29 januari 2008 bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar sociaalzekerheidsrecht aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen.

Recht op sociale zekerheid veronderstelt onderworpenheid aan de RULE OF LAW. Mijn stelling is dat een verschuiving van de rechten-en-plichtenbalans niet hoeft te leiden tot een ontkenning van ons recht op sociale zekerheid, zolang de rechtstaat voldoende corrigerend vermogen heeft. Dit vraagt om een actieve grondrechtenoriëntatie bij de wetgever, bij de uitvoerder maar vooral ook bij de rechter.
Het is de rechter die de concrete sanctiemaatregelen moet toetsen en die kaders kan afdwingen voor het waarborgen van grondrechten.

Ik sluit mij aan bij de stelling van deze op hun vakgebied vooraanstaande geleerden en vraag u met hen deze grondrechten te waarborgen.

Dit is wat wij u vragen niet meer maar ook zeker niet minder, wij rekenen op u.

Dank u wel

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 JeCuS

Het enige wat ik tegen al dit soort fantastische projecten heb is de naam. Waarom altijd in het engels. Work first klinkt in engels net zo suf als werk eerst in het Nederlands.

En als een overheid van zijn burgers verwacht dat ze Nederlands moeten beheersen, mag ik dat op mijn beurt toch ook van de overheid verwachten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 pierre

hoop dat iedereen die voor werk eerst is daar zelf eens terecht komt.
en de verantwoordelijken voor dit project gestraft worden.

  • Vorige discussie