Drie gedichten in tien jaar

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022
,

Op de kleuterschool leerde ik één gedichtje. Het ging over een ondeugend hondje. Fikje was zijn naam. Als vijfjarige was ik diep onder de indruk dat je met rijmende woorden zoiets grappigs kon vertellen. Ik leerde het versje helemaal uit mijn hoofd om het thuis op te kunnen zeggen voor de familie.

Vijf jaar later zat ik in de vierde klas van de lagere school, mijn leerprestaties werden steeds slechter, ik verveelde me suf in de klas. In een opwelling schreef ik in mijn werkschrift het gedicht over Fikje. Ik had jaren niet meer aan hem gedacht, maar blijkbaar verlangde ik op een moeilijk moment naar vrolijke taal in de klas. Toen de eerste regels me te binnen schoten, noteerde ik ze direct, ik was bang dat ze me weer zouden ontglippen. De meester vond mijn aantekeningen in mijn schrift en werd boos toen hij mijn ‘flauwekul’ over Fikje las.

Pas op mijn vijftiende maakte ik kennis met echte poëzie: Mei van Herman Gorter en De Akelei van Ida Gerhardt. Deze gedichten werden in de jaren zeventig op veel middelbare scholen behandeld. Ik heb ze niet uit mijn hoofd geleerd, dat was volgens de leraar Nederlands niet nodig. Het ging erom dat we begrepen dat de dichter met de woorden niet zozeer een lang verhaal wilde vertellen, maar een emotie wilde uitdrukken, een gevoel wilde overbrengen.

Drie gedichten in tien jaar, dat is de poëzieoogst van mijn schooltijd. Nogal mager vind ik. Daarom ben ik zo blij dat het aanstaande donderdag Nationale Gedichtendag is, hopende dat alle scholen er aandacht aan zullen besteden. Ik kijk uit naar de gedichtendagbundel die op die dag zal verschijnen. Voor maar 2 euro 50 is er dan een boekje te verkrijgen bij de boekhandel, geschreven door Joke van Leeuwen.

Vanavond is er eerst nog de uitslag van Turing Nationale Gedichtenwedstrijd. Dit jaar zijn er 10.131 gedichten ingezonden. De winnaar krijgt 10.000 euro uit handen van juryvoorzitter Ramsey Nasr. Dat is het hoogste bedrag dat wereldwijd bij een poëziewedstrijd voor één enkel gedicht wordt uitgereikt. Vorig jaar won het gedicht Onder de Sterren.

Ik heb geen lievelingsgedicht, maar Gesprek met een steen van Wislawa Szymborska is misschien wel een van de mooiste gedichten ooit. Textielstad van Willem Wilmink is een andere favoriet.

 

Reacties (10)

#1 Siquo

Tja, en natuurkunde, programmeren en basis-auto-onderhoud worden ook te weinig gegeven op de basisschool. Gedichten blijven toch een niche die het gros van de mensen niets doet.

  • Volgende discussie
#1.1 Kyra - Reactie op #1

Niet mee eens, probeer het eens uit op je familie of je beste vriend/vriendin. Lees eens een mooi gedicht voor bij kaarslicht, op het strand of tijdens een boswandeling. Succes verzekerd!

#2 Krekel

“Gedichten blijven toch een niche die het gros van de mensen niets doet.”

Dat kan natuurlijk ook verklaard worden doordat het gros van de mensen er pas veel te laat mee kennismaakt. Als je pas vanaf je zestiende leert om naar muziek te luisteren – en dan ook nog eens zéér mondjesmaat, hooguit twee of drie liedjes per jaar – dan zal muziek je waarschijnlijk ook weinig tot niets doen. Eeuwig zonde.

Natuurkunde mag van mij overigens ook best behandeld worden op lagere scholen, ik had op die leeftijd althans vrij veel vragen in die richting. Dat er geen natuurkundeles wordt gegeven op lagere scholen ligt volgens mij dan ook meer aan het niveau van meester en juf dan aan een vermeend gebrek aan nieuwsgierigheid bij de kinderen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Maaike

Sargassolijstje anyone? Hiero een persoonlijke favoriet, gewoon omdat het kan. Ruim twintig jaar oud, maar het had gisteren geschreven kunnen worden.

Bwoehoeoe!
Grote boze wereld!

Bwoehoehoehoehoeoeoeoeoeoeoeoe!

Ik koop een windbuks
Ik huur een sportschool
Ik trek een pak met krijtstreepjes aan

Grote mond? Slechte manieren?
Beng!
Kapsones? Commentaar?
Beng!

Vandaag heb ik de troonrede gelezen
Vandaag heb ik de mobilofoons gehoord
Vandaag heb ik de beursberichten begrepen

Bwoehoehoeoeoe!
Mij pakken ze niet meer

Iedereen die over rente zeurt
Iedereen die visie voor status verruilt
Iedereen die zijn grote hond uitlaat
Iedereen die in de ondergang gelooft
Iedereen die over alles en iedereen een mening heeft

Basta!
Spraakmakende gemeente
U bent gewaarschuwd

Ik sla terug

K. Michel

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 filmulete porno

Bwoehoeoe!
Grote boze wereld!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Rigo Reus

Ah, K. Michel, altijd altijd de moeite waard om te lezen. Een oudje van Rob Schouten, gedicht en nogwat ineen.

Ontgoocheling

Vandaag sprak ik iemand in wereldbeelden,
een oude opkoper die weinig bood.
Als je het kwijt wilt kan het niet veel zijn,
zei hij, en anders moet je het maar houden.

Hij sprak me moed in. Houd het, beste vriend,
wat denk je ervoor in de plaats te krijgen?
Het paradijs heb ik niet voor je bij me
en onder ons gezegd, het is er niet.

Maar ik hield aan, hardnekkig en wanhopig.
Wat biedt u, vroeg ik, slaap? krankzinnigheid?
vrouwen? mystiek inzicht? soms medicijnen?
de Zin? begaafdheid? misschien medelijden?

Geef het voor niets, zei hij -de vrek-, leven
is niet verplicht, dicteer een zelfmoordbrief,
die zal ik gratis voor je publiceren
totdat je iedereen hier interesseert.

-Er stonden mensen om ons heen te lachen.
Ik was hun tijdverdrijf, zij niet het mijne.
Loop door, riep ik, en ga me thuis bewenen,
of ruil met mij, dan lach ik jullie uit.-

Vergeet je jeugd, hernam de koopman kalm,
verspil je tijd niet aan afwezigheid
of aan oorzakelijk verband van iets.
Is er een muze, ga met haar naar bed.

-die wil niet, zei ik- des te beter dan,
een eeuwige, maar sta niet bij haar stil.
Begin morgen opnieuw en overmorgen,
maak je geen zorgen over melkwegstelsels.

Verbitterd kwam ik thuis en dronk zeer veel
bij droevige muziek, ononderbroken,
tot ik stomdronken was en almaar dacht
dat ik louter mijzelf geschapen had.

Toen werd het zonder mij weer overdag
en onderscheidde ik mij op mijn kussen,
zonder noodzaak maar kennelijk ontwaakt
door iets inwendigs waar ik mee moest leven.

Ik ging de straat op en werd niet gelouterd
noch voelde ik mij wereldnieuws ineens
of nietig in de volle winkelstraten
of democratisch of tot iets verplicht.

De handelaar was weg, ik had een kater
uit duizenden en was naar niets op zoek,
maar vond het niet omdat er weinig is,
nauwelijks hoop en ook haast geen gemis.

-Rob Schouten-

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 about:

Ik houd zelf erg van dit gedicht, waar ik soms in bange momenten echt op terug kan grijpen. Er zit natuurlijk wel meer dan één verhaal aan dit gedicht vast.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6.1 Kyra - Reactie op #6

‘Het lijkt een voorbeeld van plagiaat te zijn’, maar is het dat nu wel of niet?

#7 Kyra

003 en 005: hartelijk dank voor de gedichten, ik had nog nooit van K. Michel en Rob Schouten gehoord, ik ga proberen meer van ze te lezen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Kyra

Gisteravond werden de winnende gedichten van Turing bekend, zie:
http://www.nationalegedichtenwedstrijd.nl/home/winnende-gedichten/#no1

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie