Overzicht

dossier

De Eurocrisis

Foto: Deutsche Bundesbank (cc)

In dit dossier vindt u alle artikelen die de afgelopen jaren verschenen op Sargasso en betrekking hadden op de eurocrisis.


Waan van de dag

Een aanpak voor Griekenland gebaseerd op IMF onderzoek

, door

Terwijl het Griekse drama dit weekend nieuwe hoogte-, of misschien passender dieptepunten bereikt vroeg Ashoka Mody, bezoekend professor internationale economische politiek aan de Princeton Universiteit, zich eerder deze week af hoe een aanpak voor Griekenland er uit zou zien als IMF onderzoek als basis zou dienen.

De aanpak van de Eurogroep bestaat volgens Mody al 5 jaar uit:

  • Borrow more money (this time mainly from the European authorities) to repay one group of creditors (the IMF, to which substantial repayments are due);
  • Stay focused on more austerity, steadily increasing the primary surplus (the budget surplus not including interest payments); and
  • Undertake structural reforms—changes in labour and other markets to improve the Greek economy’s longer-term growth potential.
Waan van de dag

Duitse politici: “Geef de Grieken nazigeld terug”

, door

NIEUWS - De Morgen meldt dat na de Grieken nu ook een aantal Duitse politici vinden dat het tijd is om te praten over schadeloosstelling met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog.

Krijgt Griekenland na lang zeuren en dreigen dan toch zijn zin en betaalt Duitsland een oorlogsschuld van vele miljarden terug? Duitse politici dringen er bij bondskanselier Angela Merkel op aan om eindelijk de portemonnee te trekken.

Waan van de dag

Lezing EU-deal Griekenland loopt nogal uiteen

, door

Afgelopen vrijdag wisten de EU-onderhandelaars en Griekenland een gezamenlijk compromis te bereiken. De EU verlengt het schuldsanerings-/steunprogramma voor vier maanden, meldt het NRC, maar dan moest er vandaag wel een lijst liggen met hervormingen die het land gaat nemen. Eind april moet er dan een definitieve lijst liggen.

Naar nu blijkt wordt het compromis door diverse spelers in ieder geval naar de eigen achterban toe behoorlijk verschillend uitgelegd. Zowel de Griekse premier Alexis Tsipras als Jeroen Dijsselbloem houden diametraal tegenovergestelde verhalen over wat het conceptakkoord nu eigenlijk behelst, zo meldt dagblad Metro.

Quote du Jour

Quote du Jour | De euro is een ideologie geworden

, door

De redenering is alleen maar: afspraak is afspraak. Maar schuld is een tweezijdig verhaal. Als jij bij mij een schuld aangaat, dragen wij beiden verantwoordelijkheid. Jij door die schuld aan te gaan, maar ik ook door jou die schuld te geven. Goede zorg betekent dat ik jou niet zo belast dat ik jou het leven onmogelijk maak. Dat hebben we van de kansel gepredikt, anders ben ik een woekeraar, maak ik misbruik van jou. De noordelijke banken hebben na de invoering van de euro veel leningen gegeven aan Griekenland. Dat de Grieken nu enorme schulden hebben, komt doordat wij eerst de noordelijke banken wilden redden. Als ik mensen hoor zeggen dat Griekenland alles terug moet betalen, dan denk ik: waar is je hart? Hoe kun je daar zo koud en afstandelijk over praten?

Foto: Deutsche Bundesbank (cc)

Wie is er bang voor de Grieken?

, door

ELDERS - De kiezers in een van de kleinste lidstaten van de EU confronteren Europa met de hamvraag: doen we het nu samen of niet?

Zondag gaan de Grieken naar de stembus. De polls wijzen naar een overwinning van Syriza, de links-radicale partij die een einde wil maken aan de bezuinigingen en wil onderhandelen over het aflossen van de schulden. In Noord-West Europa overheerst de angst voor Syriza. Vergeet goedkope vliegvakanties, waarschuwt de toeristenbranche. Voor de Griekse kiezer tellen andere problemen. De armoede neemt toe, de werkloosheid blijft hoog, sociale voorzieningen zijn afgebroken, er is nu een punt bereikt dat zelfs gaarkeukens moeten bezuinigen. Een keuze voor verandering ligt dus nogal voor de hand. Toch probeert ook premier Samaras van de regerende conservatieve partij Nea Dimokratia (ND) mensen voor zich te winnen door angst te zaaien voor de gevolgen van een nieuwe koers. Met Syriza krijgen we een systeem als in Noord-Korea, zei hij deze week in zijn afsluitende verkiezingsspeeches.

Bondskanselier Merkel mengde zich rechtstreeks in de Griekse verkiezingen met haar speculaties over een mogelijke ‘grexit’. Het loslaten van de euro is voor haar geen probleem meer, zei ze een paar weken geleden, wetende dat de meeste Grieken de Europese munt graag willen houden. Later ontkende ze dit weer en zei ze Griekenland graag bij de euro te houden “als er maar hervormd wordt.” Gezien de geringe populariteit van de Duitse Bondskanselier in Griekenland is een averechts effect van haar opmerkingen niet ondenkbaar. Een ‘grexit’ zou overigens ook voor Duitsland en andere rijkere lidstaten geen voordelen opleveren. De kans dat Griekenland de schulden in drachmes terug zal kunnen betalen is namelijk niet erg groot.

Foto: Deutsche Bundesbank (cc)

Niet Griekenland maar Duitsland is gevaar voor euro

, door

ANALYSE - De mogelijke winst van Syriza veroorzaakt paniek onder de eurocraten. Ze waarschuwen dat ‘radicaal linkse ideologen’ aan de macht komen en dreigen met Grexit. De echte radicalen die het zicht op de werkelijkheid hebben verloren, zijn echter de eurocraten zelf. De Duitse regering overschat niet alleen haar eigen kracht, maar vergeet bovendien dat Duitsland zelf ook een wanbetaler is. De grootste wanbetaler ooit.

Radicaal

Op 25 januari zijn er parlementsverkiezingen in Griekenland. De Grieken kunnen dan kiezen tussen Andonis Samaras, die het bezuinigingsprogramma uitvoert dat door Europa is opgelegd en de linkse oppositieleider Alexis Tsipras, die opnieuw wil gaan onderhandelen over de schulden. De uitslag kan grote gevolgen hebben voor Nederland, juist nu het weer wat beter lijkt te gaan.

Volgens Trouw ‘siddert Europa weer voor Griekenland’ en iedereen praat elkaar na dat er een radicaal linkse regering aan de macht kan komen [1]. Radicaal links? Ooit waren linkse radicalen lieden die industriëlen vermoordden en bomaanslagen pleegden. Maar de tijden zijn veranderd, want de links-radicale partij waar men het nu over heeft, Syriza, is geen terroristische organisatie en pleegt geen bomaanslagen.

Nee, Syriza wil iets veel gevaarlijkers: zij wil opnieuw gaan onderhandelen over de Griekse schulden. Ook wil Syriza pensioenen verhogen zodat bejaarden niet meer naar voedsel in vuilnisbakken hoeven te zoeken.

Waan van de dag

President Nederlandsche Bank zet ECB-geldpers liever niet aan

, door

Knot schaart zich […] onder de sceptici in het ECB-bestuur, de factie die liever niet wil dat de Europese Centrale Bank op grote schaal staatsobligaties van eurolanden gaat opkopen. Een meerderheid in het 25-koppige ECB-bestuur stuurt daar juist nadrukkelijk op aan. Op 22 januari, de datum van de volgende bestuursvergadering, zal waarschijnlijk een besluit vallen

Een beetje hebben Klaas Knot en Jens Weidmann van de Bundes Bank wel gelijk, want veel meer dan nieuw speelgeld voor het casino, dat in deftige bladen wordt aangeduid met ‘financiële wereld’, is het niet.

Foto: Deutsche Bundesbank (cc)

De eurocrisis is weer terug (deel 7, slot): Een IJzeren Kooi voor Europa

, door

ANALYSE - Het gaat slecht met de Europese economie en dat komt niet door externe oorzaken. Het is niet de hoge olieprijs – die was in jaren niet zo laag – of door oorlog. De oorzaak is slecht economisch beleid. Verzwakte vakbonden en ideologische verdwaalde linkse partijen hebben geen effectieve oppositie en nemen zelf verantwoording voor het falende beleid. De maatschappelijke problemen in Europa verergeren en slecht voorgelichte burgers zoeken hun heil bij rattenvangers die wel duidelijkheid bieden. Tegelijkertijd vertellen politici en economen ons dat er geen alternatief is voor hun beleid. Maar niets is minder waar: er is wel een alternatief en er is wel degelijk een oplossing voor de eurocrisis.

Polderen

Ik heb in de vorige afleveringen van deze serie laten zien dat het oplopen van de begrotingstekorten in de schuldenlanden geen gevolg is van gebrek aan discipline. Het kan niet vaak genoeg herhaald worden: de begrotingstekorten zijn niet de oorzaak maar een gevolg van de eurocrisis.

Door de afschaffing van de eigen de munt is het automatische stabilisatiemechanisme uitgeschakeld dat de handelsstromen tussen de landen in evenwicht hield. Dankzij de euro konden Duitsland en Nederland grote handelsoverschotten opbouwen.

<strong>Figuur 1</strong> <em>Handelsoverschotten en tekorten</em>. <em>De verticale as kruist op het beginjaar van de euro.</em>


Figuur 1 Handelsoverschotten en tekorten. De verticale as kruist op het beginjaar van de euro.

Foto: Deutsche Bundesbank (cc)

De eurocrisis is weer terug (6): Deflatie (2) – het Duitse model

, door

ANALYSE - In de vorige aflevering heb ik laten zien dat de problemen van deflatie vaak worden onderschat. In dit tweede deel over deflatie leg ik uit dat deflatie het beste bestreden kan worden door de oorzaak ervan aan te pakken. Er is welbeschouwd, geen reden waarom we geen einde kunnen maken aan deflatie en aan de eurocrisis.

Deflatie is een neerwaarts gerichte loon-prijsspriraal. In een krimpende economie is er te weinig vraag naar producten en diensten waardoor lonen en prijzen dalen.

Bij de tegenhanger van deflatie – inflatie – kan de centrale bank de opwaardse loon-prijsspriaal doorbreken door de rente verhogen. Doordat geld lenen dan duurder wordt zal de economie afkoelen of zelfs in een recessie raken. De verhoging van de rente naar 20% (!) heeft begin jaren tachtig effectief een einde gemaakt aan de inflatie, door de diepe recessie die dit veroorzaakte.

Het is voor een centrale bank veel lastiger om een eind te maken aan deflatie omdat de rente niet meer verlaagd kan worden omdat zij al op 0% staat. Eigenlijk zou de rente dus negatief moeten zijn maar dat is praktisch natuurlijk onmogelijk [1].

Economen noemen de situatie waarin de Europese [2] economie nu verkeert een ‘liquiditeitsval’. Centrale banken proberen de economie uit het dal te tillen door meer geld in omloop te brengen. Hierdoor hoopt men dat de investeringen toenemen, zodat lonen en prijzen weer gaan stijgen.

Foto: Deutsche Bundesbank (cc)

Een Duitse les

, door

OPINIE - Frankrijk wordt belachelijk gemaakt omdat het een te groot begrotingstekort heeft, maar de Nederlandse media zijn zo verblind door het Duitse ‘succes’ dat ze het echte gevaar niet zien.

Na Griekenland is nu Frankrijk de zondebok voor de eurocrisis. Velen vinden dat de Fransen maar eens goed de oren moet worden gewassen. Het land heeft ‘gebrek aan discipline, is arrogant en gevaarlijk voor de euro,’ volgens Carla Joosten van Elsevier.

En het Financieel Dagblad schrijft:

Of het nu de borreltafel is of de Tweede kamer, overal wordt van Frankrijk een karikatuur gemaakt; het land staat te boek als boertig, verwend en dommig.

Hoe arrogant en vertekend dit beeld van Frankrijk is wordt treffend geïllustreerd in het Financieel Dagblad van zaterdag 29 november [*] in meerdere artikelen.

De krant opent met de kop ‘Brussel en Dijsselbloem geven schot voor de boeg. Frankrijk stevent af op harde confrontatie over begroting’. Als het Frankrijk niet lukt om voor maart volgend jaar de begroting in orde te krijgen dan loopt het kans op een boete van 4,2 mrd euro. ‘Frankrijk moet op de schop, de Fransen moeten een Duits lesje leren,’ schrijft het FD, en dat is hoog nodig want ‘Frankrijk is een gevaar voor de hele eurozone’.

Vorige Volgende