Don’t believe the hype! De vermeende drankzucht van de Nederlandse jeugd

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Met enige regelmaat biedt Sargasso ruimte voor gastredacteuren. Vandaag een stuk van JSK, bekend reaguurder alhier.

Al ronddwalende op de website van Elsevier (vraag me niet waarom) viel mijn oog op een artikeltje over de vermeende drankzucht van de Nederlandse jongere anno 2007. Ik had er al vele Netwerk, NOVA en 2vandaag-afleveringen er over zien voorbij komen, en heb zoveel reportages over drankschuren in gehuchten als Panningen en Dalfsen gezien dat ik er mijzelf ook regelmatig over beklaag: die jeugd van tegenwoordig. En ik ben 22 jaar jong, moet je nagaan. In de waarschuwende burgermansstijl waar Elsevier een patent op lijkt te hebben, las ik dat de Nederlandse jongeren kampioen `zuipen` van Europa zijn.

Voor de verandering keek ik dit keer verder dan m’n neus lang is: ik besloot te klikken op de link waaruit zou blijken dat de Nederlandse jongere de dronkenlap van Europa is. Het bleek een van de zeldzame momenten te zijn dat ik daadwerkelijk iets leerde van een opinietijdschrift. Het rapport Alcohol and Other Drug Use Among Students in 35 European Countries van de ESPAD (vraag me niet waar de letters voor staan, mijn neus is niet *zo* lang) bevat vele interessante feiten en observaties. De vaak verkondigde claim dat de jeugd van Nederland een bovengemiddeld drankprobleem heeft is daar niet een van.

Een paar punten. Met students bedoelt dit rapport 15 en 16-jarigen. Maakt niet uit wat ze studeren. Daarnaast behandelt het rapport niet alleen alcoholgebruik maar ook het blowen, pillenslikken en lijmsnuiven. De resultaten van het onderzoek van de ESPAD zijn het beste te interpreteren met het lezen van de tabellen. Ik bekijk liever de thematische kaarten. Daaruit blijkt dat de Nederlandse, tezamen met de Britse, de Deense en de Tsjechische jeugd de meeste ervaring met drank heeft. Bijna de helft van de jongeren in die landen heeft meer dan 40 alcoholische dranken genuttigd gedurende hun leven. Maar goed, is het feit dat de jeugd zich dat nog kan herrineren niet een aanwijzing dat het zogenaamde drankprobleem schrommelijk wordt overdreven?

Zonder dollen: Nederland scoort het hoogst op regelmatig drinken, veel drinken en het zogenaamde ´binge drinken´. Met dit ‘binge drinken’, dat willen zeggen: vijf of meer alcoholische drankjes per gelegenheid consumeren, is Nederland koploper. Ongeveer een derde van de Nederlandse jongeren doet het geregeld. Dat verklaart de paniekerige toon van het Elsevier stukje. Maar, en hier komt het, als het gaat om dronkenschap, laten we zeggen de echt nadelige kant van alcohol, dan scoort Nederland niet zo bijzonder hoog. Nederland bungelt onderaan de ranglijst van ‘Percentage jongeren die de laatste 12 maanden vaker dan tien keer dronken is geweest’ (p. 153). Met acht procent is onze jeugd de puisterige jampotbrildragende, tot-zijn-dertigste-maagd-blijvende kneus van Europa. De lijst wordt aangevoerd door de Deense jeugd: daarvan is ruim 30% het laatste jaar vaker dan 10 met een flinke kater opgestaan.

Wat blijkt? Nederlandse jongeren scoren vergelijkbaar met Denen, Britten, Tsjechen en Finnen wat betreft het drinken van alcohol. Als het gaat om jeugdig dronkenschap hebben deze landen het echte problemen. De Deense jeugd scoort consequent het hoogst wat betreft alcoholgebruik en –misbruik.
Hier zou Elsevier wat over moeten schrijven. Ik zie de kop al voor me: ‘Wat heeft Wouter Bos nu te zeggen over het Scandinavische model’. Sterker nog, in bijna elk ander Europees land zijn jongeren (veel) vaker dronken dan hier. Of ze zijn eerlijker, maar dat waag ik te betwijfelen. Natuurlijk, Elsevier liegt niet volledig: onze jeugd drinkt relatief veel. Maar wat is het echte probleem? Een biertje bij het avondeten of kotsen bij het ontbijt? Het laatste, lijkt me.

Naast de ontdekking dat het alcoholisme van de Nederlandse jeugd door de media links en rechts onzorgvuldigd wordt gehyped, heb ik nog meer leuke weetjes overgehouden aan het ESPAD rapport. Wisten jullie dat Spanjaarden nog meer blowen dan Fransen, maar dat de Engelse jeugd niet ver achterloopt en dat de Nederlandse jongere een relatief matige blower is (p. 167)? Of dat ruim een vijfde van de meisjes in Duitsland welleens pillen in combinatie met alcohol heeft gebruikt? (p. 172) En dat het recreatief slikken van medicijnen populair is onder Poolse en Franse jongeren? (p. 171) Of dat er veel lijm wordt gesnoven in Griekenland?

Grote problemen met de Europese jeugd en drugsgebruik – of het nu gaat om Deense dronkenlappen, Spaanse stoners of Poolse pillenslikkers – maar niet in Nederland. Elsevier, zet het liberale verdovende middelenbeleid nog niet bij het grof vuil.

Reacties (24)

#1 Gezellig

ESPAD = The European School Survey Project on Alcohol and other Drugs. Staat erbij ;)

  • Volgende discussie
#2 Siquo

Altijd allitereren als afsluiting! Leuk geschreven, ook.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Nette Heer

22

Dat verklaart een boel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 target

Nederland bungelt onderaan de ranglijst van ‘Percentage jongeren die de laatste 12 maanden vaker dan tien keer dronken is geweest’ (p. 153). Met acht procent is onze jeugd de puisterige jampotbrildragende, tot-zijn-dertigste-maagd-blijvende kneus van Europa.

*steekt belerend vingertje* Tsssk… Je insinueert hier toch niet dat dronkenschap een streven zou moeten zijn?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Meester

Even een paar opmerkingen:

Ten eerste het rapport waar je op doelt stamt uit 2003. Zegt dus helemaal niets voor het alcohol gebruik en de discussie daarover van vandaag de dag.
Hier kun je elsevier van de schuld geven, zij dragen immers de bron aan, maar het stuk van elsevier is ook van 11 oktober 2006. In het ESPAD rapport van 007 komt nederland niet voor.
Ten tweede betekent het niet dat als de deense jeugd nog meer drinkt, de nederlandse jeugd niet veel drinkt. Als je bijvoorbeeld de cijfers van trimbos bekijkt zie je dat er veel wordt gedronken (althans dat is mijn bescheiden mening en trimbos deelt die) dat het gebruik toeneemt, ook op jongere leeftijd en dat gebruiken als indrinken ook steeds populairder worden. En daar kunnen we best een discussie over voeren.

Kortom je hebt een verouderd slecht stuk van de elsevier ontkracht. Joepie!!
Maar je ontkracht allerminst de zorgen en de daarbij behorende discussie over het drankgebruik van onze jeugd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 De Kaasploeg

Maar, en hier komt het, als het gaat om dronkenschap, laten we zeggen de echt nadelige kant van alcohol, dan scoort Nederland niet zo bijzonder hoog.

Kan het niet zo zijn dat de nederlandse jeugd niet al te eerlijk is over hun dronkenschap? Misschien komt dit doordat dronkenschap in nederland niet als ‘stoer’ wordt gezien, een zwakheid. Veel drinken zonder dronken te worden is wel stoer, dus geven de kinderen grif toe veel te drinken, maar zijn ze zulke bikkels dat ze daar naar eigen zeggen niet dronken van worden…
Misschien zijn er andere verklaringen te vinden. Voordat je sceptisch bent over dergelijke onderzoeken moet je je eerst verdiepen in de methodiek. Hoe heeft men dit onderzocht en is die methode valide?

Het lijkt mij eerlijk gezegd dat er geen reden is om aan te nemen dat Nederlandse kinderen meer, of vaker zouden drinken dan jongeren in ‘vergelijkbare’ landen zoals bijvoorbeeld Frankrijk of Duitsland. In de VS en Engeland, waar het in verband met leeftijdgrenzen moeilijker is om aan drank te komen, kan ik mij voorstellen dat drinkgedrag iets afwijkt.

Hier trouwens nog een berichtje van het CBS over drinkgedrag van jongeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 De Kaasploeg

Zie trouwens statline van het cbs voor cijfers over alcoholgebruik. Opvallend: lijkt het alcoholgebruik juist af te nemen, of ben ik nu gek? (We sluiten niets uit.)

ga naat http://statline.cbs.nl -> zoek in statline -> alcohol -> tabel 5 -> Tabel gemaakt uit publicatie ‘Gerapporteerde gezondheid en leefstijl’ (756 cellen)

Schiet maar!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Jay

Maar wat is het echte probleem? Een biertje bij het avondeten of kotsen bij het ontbijt? Het laatste, lijkt me.

In de recente discussie over alcohol- en drugsgebruik onder de vaderlandse jeugd, maar vooral ook in de perceptie van het grote publiek, is dit precies de grote misser. De HOEVEELHEID die jongeren (en volwassenen) gebruiken, krijgt naar mijn mening een onevenredige hoeveelheid aandacht. En dat terwijl het juist zo belangrijk is om het ook over de EFFECTEN te hebben.

Een oefening voor de praktijkreaguurder:
Ga naar een house-, techno of electrofeestje en praat na drie uur ’s nachts eens met een dronken feestganger, en vervolgens met een feestganger die bijvoorbeeld XTC geconsumeerd heeft. Je zult zien: testpersoon nr. 1 verliest vaak de aandacht, kan agressief zijn, is moeilijk een gesprek mee te voeren. Testpersoon 2 daarentegen is vrolijk en toegankelijk. Testpersoon 1 zal zich de volgende dag waarschijnlijk moe en lusteloos voelen, met koppijn en misselijkheid, tot kotsen toe. Onze slikker is de volgende dag katerloos en hooguit moe.

Van XTC is nog geen wetenschappelijke consensus over de langetermijneffecten bereikt, maar van buitensporig alcoholgebruik weten we in ieder geval dat het niet goed voor je is.

Dus als iemand tegenwoordig lachend tegen me zegt: “Ik heb dit weekend veel te veel gezopen, haha”, en hij wacht op een sociaal wenselijke instemming, lach ik niet meer. Of ben ik dan een party pooper? (check de aliteratie ;-))

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Steeph

Gerelateerd verslavingsnieuws. Koersinformatie:
http://economist.com/daily/chartgallery/displaystory.cfm?story_id=9414607

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Bismarck

Ik moest meteen denken aan Public Enemy

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 esgigt

@Nette Heer : 22 als in “Catch 22”??

Of gewoon maar 42…..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Jordi

” Onze slikker is de volgende dag katerloos en hooguit moe.”

maar dinsdagochtend…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Bismarck

@5: Vertel eens waarom dat jij denkt dat het alcoholgebruik onder jongeren in nederland fors is toegenomen sinds 2003 (tabel genoemd in #7 indiceert het tegenovergestelde)

@6: Waarom zouden nederlandse jongeren dronkenschap ontkennen en Deense (en alle andere europese) jongeren niet? Overigens suggereer je niet dat de nederlandse jongeren mogelijk ook liegen over de hoeveelheden die ze drinken (immers veel drinken is stoer, stel je)?

Mij is in ieder geval duidelijk dat alle alarmerende media-offensieven over onze zich misdragende jeugd niet op feiten gebaseerd zijn, waarschijnlijk eerder op de kabinetsdeelname van drie anti-drankpartijen (gristenen, gristenen en socialisten).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 arieT @ A Clear Blue Sky

Tsja. Drankproblemen onder jongeren. Is en blijft altijd lastig. En wat betreft de datering van die onderzoeken: vaak is de onderzoekspublicatie een stuk later dan de meting. Dus ik snap niet zo goed waar die kritiek precies op slaat. Ik denk wel dat het zorgelijk zou zijn als er daadwerkelijk meer wordt gedronken. De gevolgschade (en dan heb ik het niet over een kater de volgende dag) van alcohol, zeker bij gebruik door nog niet helemaal volgroeiden, is niet al te goed te voorspellen.

En wat betreft de effecten van drank de volgende dag (@8), check dit filmpje. Vooral rond 2m50 ;-).

Tot slot, @Nette Heer #3, flauw. En niet heel netjes.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 De Kaasploeg

Bismarck, ik suggereer niets anders dan de mogelijkheid dat er culturele verschillen kunnen bestaan tussen jongeren, die invloed hebben op het meetresultaat. Overigens is het niet mijn bedoeling die suggestie al aanname te nemen, maar meer als voorbeeld. Zodoende stel ik eigenlijk een wedervraag.

Toen ik jong was (gisteren) vond ik het wel stoer om te zeggen dat ik veel kon drinken, en dronkenschap vind ik nog altijd een zwakte. Ik heb geen reden om te veronderstellen dat de Deense cultuur in dit opzicht verschilt, al heb ik ook geen reden om aan te nemen dat de Deense cultuur in dit opzicht hetzelfde is. Ik bedoelde enkel aan te geven dat er meerdere redenen zijn (bijvoorbeeld het sociale aspect) dat een meting niet kan kloppen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Krekel

Onze ‘jongens’ worden dus onder tafel gezopen door Deense, Russische, Oekraïnse, Sloveense, Noorse IJslandse, Zweedse, Litouwse, Tsjechische, Griekse, Oostenrijkse, Manxe, Faeröerse, Britse en Noord-Ierse én Ierse meisjes?

Zorgelijke ontwikkeling. Ik stel voor om in plaats van schoomelk, voortaan schoolbier of -breezers uit te delen. Ook moeten ouders op hun verantwoordelijkheden gewezen worden, als die het dan blijven versjteren, dan moeten hun kinderen door de overheid in speciale ‘zuipkampen’ gezet worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Nette Heer

@ esgist in 11

22 is jong, en het verklaart nu een boel onbezonnen reacties van JSK in het verleden. Er zijn waarschijnlijk wel hersens, maar de juiste toepassing van de daarin over elkaar buitelende gedachten is nog niet gevormd door ervaringen en praktijkinzichteninzichten.

Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een twee keer zo oude rot. Ervaring en historisch besef richten de scherpe geest in de correcte richting, terwijl die openstaat voor nieuwe dingen maar zonder zijn flexibiliteit te verliezen. Zijn toegevoegde waarde is maximaal! En drie keer zo oud? Aderverkalking en langjarig alcoholgebruik gaan dan hun tol eisen. Iedere generatie een beetje meer, zoals ik concludeer uit de lijn van het rapport.

@ ariet in 14
Volgens de poll hoort u bij de meerderheid van links!
https://sargasso.nl/archief/2007/06/23/weekendquote-links-heeft-geen-humor/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Bismarck

@15: Wat zegt dat dan over alle mensen die beweren dat het drankgebruik alrmerend is (vaak op grond van enquetes over drankgebruik door jongeren, of nog beter op grond van incidenten)?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 JSK

@Meester

Ten eerste het rapport waar je op doelt stamt uit 2003. Zegt dus helemaal niets voor het alcohol gebruik en de discussie daarover van vandaag de dag.

De hype over het vermeende alcoholisme van de Nederlandse jeugd bestaat natuurlijk al wat langer dan vandaag.

Ten tweede betekent het niet dat als de deense jeugd nog meer drinkt, de nederlandse jeugd niet veel drinkt. Als je bijvoorbeeld de cijfers van trimbos bekijkt zie je dat er veel wordt gedronken

Okee, maar als je de bron had bekeken (en mijn stukje wat zorgvuldiger had gelezen) had je zelf kunnen uitvogelen dat de Nederlandse jeugd in Europese context bijzonder weinig drinkt. En daar gaat het over: ‘veel’ is altijd (per definitie) relatief. Vergeleken met andere Europese landen drinken Nederlandse jongeren (okee, toegegeven: in 2003) niet veel.

Drinkt de Nederlandse jeugd veel vergeleken met het verleden? Wellicht, maar dat zou je steviger moeten onderbouwen.

Maar je ontkracht allerminst de zorgen en de daarbij behorende discussie over het drankgebruik van onze jeugd.

Was ook niet mn bedoeling. Ik besef dat alcoholgebruik onder jongeren problematische vormen kan aannemen, ik bestrijd dat de problemen het grootst zijn in Nederland. Verre van, volgens het ESPAD-onderzoek.

@Kaasploeg:

Kan het niet zo zijn dat de nederlandse jeugd niet al te eerlijk is over hun dronkenschap?

Waarom perse de Nederlandse jeugd? Heb je enige redelijke aanleiding om dat te denken?

@Jay: Em… hoe jij hier XTC bijhaalt is mij een raadsel. En lijkt me niet zo relevant.

@13:

Mij is in ieder geval duidelijk dat alle alarmerende media-offensieven over onze zich misdragende jeugd niet op feiten gebaseerd zijn,

Precies, het is weer het typische ‘de jeugd van tegenwoordig’-gelul. Goed dat we het weer eens zijn. Wanneer was de laatste keer, 2004? ;-)

@15: Ja maar… dat is spijkers op laag water zoeken, werkelijk. Als er een land is waar men eerlijk is over het gebruik van verdovende middelen, dan is het Nederland wel. Het eventuele effect wat jij beschrijft (jongeren die niet durven te zeggen dat ze dronken zijn geweest) zal eerder mijn stelling onderbouwen dan ondergraven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Lisette

Over hypes gesproken (via Bieslog).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 vander F

Geen idee allemaal,
ben opgegroeid in Meppel, Drenthe,
alweer zo’n 25 jaar geleden dat ik 15 was.
We deden aan indrinken, doorslempen en zondagmiddag afblussen.
Blowtje d’r bij.
Toen nog, als 15-jarige, was cannabis ‘legaal’ te verkrijgen bij de dealer in het plaatselijk jeugdhonk.
Incluis straathoekwerker, die akelige vraagjes stelde mocht je tijdens school uren opdagen in het honk, en je ijskoud weer naar school stuurde.

Dat men toen eenvoudigweg geen onderzoek deed naar het slemp- en rookgedrag van jongeren wil niet zeggen dat men nu ineens meer zou gebruiken.

exit onderzoek,
NEXT.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Bismarck

@19: Het gebeurt de laatste tijd wat te vaak, misschien moet ik uit principe gewoon mijn mening gaan veranderen om het wat meer oneens met je te zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 diederik

Ik kan me bij de schrijver aansluiten want ik heb het idee dat er juist minder gedronken, gerookt en geblowd wordt door de jongeren dan pakweg 20 jaar geleden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 lara

“‘zucht”‘ zoveelste onderzoek dat als je het echt goed bekijkt gewoon niet klopt. Laatst programma op BBC kwam het verhaal dat de Engelse jeugd op nr 1 stond van jeugd die meeste drinkt. Het lijkt wel of elk land dus gewoon trots op is op te zeggen onze jeugd drinkt het meest. Trouwens waarom die onderzoeken? krijgt men daar veel subsidie voor? worden er banen in stand gehouden? moet bijna wel anders waren er vast geen onderzoeken.

  • Vorige discussie