Dikke dijen zijn gezond? Nee, natuurlijk niet

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

In dit artikel zijn dijen met heupen verward. Het blijft een vreemd onderzoek, met vreemde resultaten, maar de argumentatie hieronder houdt dus geen stand.

Dijen (Foto: Flickr/fran.sie.man)

Een mooi staaltje selectieve journalistiek sierde gisteren de kranten: Dikke dijen zijn gezond! Dunne dijen meer kans op hart en vaatziekten!

Inderdaad, een opmerkelijke conclusie. Ware het niet dat de conclusie niet klopt, en dat de resultaten van het onderzoek waarschijnlijk gepresenteerd worden op een manier die de auteurs van de artikelen persoonlijk het best uitkomt.

Want als je even verder leest, dan kom je erachter dat het niet gaat om “dunne dijen” die slecht zijn, maar om de superslanke dijen, zoals die van modellen, met zestig centimeter omtrek of minder. Superslank is hier een net eufemisme voor ‘ondervoed’. De onderzoeker hebben het namelijk over deze ‘dunste dijen’. Daarboven werd geen correlatie aangetoond. Dus voor iemand met dijen van 61 centimeter omtrek, nog steeds zeer slank, is er geen extra risico meer. Het is al met al een zeer selecte groep mensen die voldoet aan deze omschrijving. Modellen, maar ook mensen met een eetstoornis bijvoorbeeld zullen oververtegenwoordigd zijn in deze groep. Mensen die regelmatig ondervoed zijn. Daarnaast hebben ze ook bovengemiddeld vaak een zeer extreme levensstijl met ongezond eten en drugsgebruik. En dat is van belang.

Want het onderzoek was een zogenaamde ‘prospectieve cohortstudie‘, wat betekent dat men een groep mensen pakt op basis van een gemeenschappelijk kenmerk en hen dan gaat onderzoeken, zodat je afwijkingen die deze groep heeft ten opzichte van een gezonde controlegroep kan vinden.

Wat dit ook betekent is dat je voor een willekeurig ziektebeeld altijd significante overeenkomsten vindt, maar dat je niet weet of deze overeenkomsten de oorzaak zijn, of zelf ook een symptoom van de aandoening. Je kan dus niet concluderen dat dunne dijen de oorzaak zijn van de hogere kans op hart- en vaatziekten, of gewoon een extra gevolg van de levensstijl van deze mensen. Dat de correlatie verdwijnt boven de zestig centimeter is daar wat mij betreft een aanwijzing voor.

Als laatste wordt een beetje weggemoffeld dat gewoon dik zijn nog steeds een indicatie is voor een groter risico op hart- en vaatziekten. En weet je wat er zeker weten correleert met dik zijn?

Dikke dijen.

Reacties (14)

#1 Bismarck

“ten opzichte van een gezonde controlegroep kan vinden.”

Dat moet zijn een niet-blootgestelde controlegroep (als in een groep mensen met bredere dijen-omtrek).

Je haalt in het verloop van het verhaal cohort en patiënt-controle onderzoek door elkaar, want het volgende klopt ook niet:

“Wat dit ook betekent is dat je voor een willekeurig ziektebeeld altijd significante overeenkomsten vindt, maar dat je niet weet of deze overeenkomsten de oorzaak zijn, of zelf ook een symptoom van de aandoening.”

Aan het begin van de cohort-studie is namelijk nog iedereen gezond (vereiste ervan) en bestaat het verschil tussen blootgestelde en controle groep optimaal gezien alleen uit de blootstelling (voor andere risicofactoren voor de te bestuderen ziekte wordt gewoonlijk gecorrigeerd*). De blootstelling gaat dus altijd vooraf aan de ziekte en normaalgesproken wordt een dusdanig lange looptijd gekozen dat de ziekte zich ook kan ontwikkelen uit de blootstelling (in dit geval 10 jaar).

*In dit onderzoek is gecorrigeerd voor lichaamsactiviteit, roken, alcoholgebruik, bloeddruk en nog wat dingen. Affin lees zelf maar (kopje covariates).

  • Volgende discussie
#2 Martijn

Het artikel is vrij te lezen.

Nou heb ik me niet in de details gestort, maar vooral even de conclusie bekeken en daar vind ik toch een opvallend verschil met de bewering van de blog dat het om graatmagere modellen zou gaan:
On the other hand, the fact that more than half of the men and women aged 35-65 have thigh circumferences below the threshold is worrying.

Dat klopt ook wel, want ik heb dijen model Ronald Koeman (ik moet altijd loose fit spijkerbroeken) en ik kom met broek aan tot net 70 cm.

In de conclusie staat ook expliciet:
We found that having smaller thighs was associated with development of cardiovascular morbidity and early mortality. The increased risk was independent of abdominal and general obesity and lifestyle and cardiovascular risk factors, such as blood pressure and lipids, related to early cardiovascular morbidity and mortality.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 zmooc

60 centimeter dij-omtrek. Ik heb dus werkelijk geen idee hoeveel dat is. Maar ik ben inmiddels wel behoorlijk geil geworden van mijn pogingen me er een beeld bij te vormen waar ik deze getallen aan kan relateren;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 clismo

”Superslank is hier een net eufemisme voor ‘ondervoed’.”

Nou nou! De dijen hieronder waren zojuist 57 cm. Ik kan verder verklappen dat de man op de foto zijn buik inhoudt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Martijn

@4: Wel een risciofactorje dus. Maar snel naar de sportschool die gewichten gaan duwen!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Joost

@2: Uit de samenvatting die ik link:

“A threshold effect for thigh circumference was evident, with greatly increased risk of premature death below around 60 cm. Above the threshold there seemed to be no additional benefit of having larger thighs in either sex.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Joost

Woops! Lijkt erop dat ik dijen en heupen door elkaar aan het halen ben :-) Ik kijk er morgen nog even naar.

Maar feit blijft dat overgewicht nog steeds een gigantische aanwijzing voor een groter risico op hart en vaatziekten zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Martijn

@7: Ja, maar dunne dijen zijn een onafhankelijke extra risicofactor. Een dikke pens en spillepootjes hebben is dus een grotere risico dan even zwaar (en lang, en andere factoren die een rol kunnen spelen) zijn met dikke dijen.

Tenminste, zo lees ik het artikel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Joost

Ik vraag me af hoe het een en ander zich tot elkaar verhoudt, aangezien ik weinig mensen ken met een dikke pens en spillepootjes, of slanke mensen met gegantische dijen.

Het een hoort meestal bij het andere. Hoe hebben de wetenschappers dat uit elkaar kunnen trekken?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Bismarck

@9: Volgens mij staat er in #4 eentje afgebeeld. Overigens zie je ze toch wel vaker, van die mensen waarvan je denkt dat de onderste en de bovenste helft niet bij elkaar horen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Martijn

@9: Je kent toch wel het Louis van Gaaleffect? Van die mensen die altijd heel mager waren, maar dan op middelbare leeftijd een bierbuik ontwikkelen, maar toch hun dunne beentjes houden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Jay

@9 bij vrouwen komt het volgens mij toch wel veel voor dat zij qua buikomtrek slank zijn maar op de heupen en dijen vrij stevig zijn. Het zogenaamde ‘peermodel’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Vera

Buikvet schijnt gevaarlijker (klik m’n link) te zijn dan heup- en billenvet. De correlatie dijenomvang-gezondheidsproblemen is dan minder sterk dan de correlatie totaalomvang-gezondheidsproblemen. Dat is nog wel iets anders dan een omgekeerde correlatie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Martijn

@13: Volgens het artikel is dunne dijen een risicofactor die onafhankelijk is van wat voor vetpercentage dan ook. De auteurs gokken (want ze hebben het niet onderzocht) dat dunne dijen wijzen op een gebrek aan spiermassa en dus beweging/training.

  • Vorige discussie