De Trias Geopolitika

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rusland – Westerse energiemaatschappijen azen op het partnerschap voor de ontwikkeling van het gigantische Shtokmanovskoye gasveld in de Barentszee, tweemaal zo groot als de totale Nederlandse gasreserves. In eerste instantie leek het gas naar Amerika te gaan vloeien, energiemaatschappijen Chevron en ConocoPhillips dachten beide grote dollartekens te zien. Poetin is van het weekend echter van gedachten veranderd, na een diepzinnig gesprek met Chirac en Merkel lijkt Europa toch een betere partner. Wat voor Europa ook meehelpt, is de tegenwerking van de V.S. als het gaat om wapendeals die Rusland afsluit met Iran en de toegang tot de Wereld Handels Wereldhandelsorganisatie. Zodoende zal Rusland waarschijnlijk in zee gaan met en/of Norsk Hydro, Statoil en Total waardoor het gas richting Europa vloeit. Als de Europese Unie daarnaast even de gewenste veranderingen in het handelsbeleid voor energie toezegt die Poetin zo graag wil, is de deal helemaal rond.

Irak – Het recente voorstel van de regerende Irakese Sjiieten voor de opsplitsing van het land in autonome federale staten is bij de Soennieten niet goed gevallen. De Soennieten zullen volgens het plan opgescheept worden met gebieden waar weinig olie zit, waardoor ze verspeend worden van de enorme olie inkomsten. De wet is nog niet in het parlement ingediend. De Koerden bemoeien zich zo weinig mogelijk met de dagelijkse gang van zaken in Bagdad. De regionale regering voorziet in haar eigen plannen en contracten voor de oliewinning in haar gedeelte van Irak. De federale regering te Bagdad heeft te kennen gegeven dat deze contracten niet rechtsgeldig zijn. Zij heeft echter zeer weinig in de pap te brokkelen. Olie Minister Ashti Hawrami van de regionale Koerdische regering gaat gewoon door met het afsluiten van oliecontracten. De Noorse oliemaatschappij DNO heeft in 2004 al een olieveld gevonden in het gebied, zij boort rustig door, federale regering of niet. Naast DNO staan de oliemaatschappijen PetOil, Genel Enerji, Woodside Petroleum, Heritage Oil en Sterling Energy op het punt om te gaan boren naar olie & gas in Noord Irak. Alleen bij “eerlijke” verdeling van de oliebronnen in het land, zal Irakese eenheid een gegeven zijn.

Iran – De Europese Unie en Iran zijn bijna klaar met het “vrijwaren van de weg voor een akkoord over het kernprogramma”. Als Iran niet akkoord gaat met een tijdelijke stop van de uraniumverrijking voor 90 dagen dan zal de veiligheidsraad van de VN sancties in gaan stellen. De stop op verrijking is een absolute voorwaarde, anders zal er niet gepraat worden over eventuele tegemoetkomingen naar Iran vanuit het westen. Naar verwachting zal Iran met die 90 dagen wel akkoord gaan. Verder uitstel van sancties levert voor Iran een betere machtsgreep op in de wereld. Sinds kort wordt het land meer betrokken bij de Shanghai Cooperation Organization (SCO). Zij is opgericht in 2001 door deelnemende landen China, Rusland, Kazakstan, Kirgistan, Tadzjikistan and Oezbekistan. Naast Iran hebben ook de Presidenten van Pakistan, Mongolië, India en Afghanistan recentelijk “observant” status van de club gekregen. Toen Ahmadinejad, de Iraanse President in de SCO meeting van juni dit jaar opperde over de gezamenlijke ontwikkeling en exploratie van energie viel dat in goede oren bij President Poetin. Hij kwam gelijk met een voorstel op hoofdlijnen voor energiecoöperatie onder SCO leden. Het blok van SCO landen lijkt steeds meer een front te vormen tegen de Amerikaanse dominantie op geopolitiek vlak. Iran speelt in deze machtsstrijd de centrale rol.

Reacties (12)

#1 Bismarck

Interessant allemaal. Het lijkt erop dat Europa toch zijn wegen heeft gevonden in de olie/gas voorziening, waar het een paar jaar terug er slecht uitzag, mat al die amerikaanse interventies.
Het lijkt erop dat Europa toch onafhankelijker van de VS kan opereren, al staat daar meer afhankelijkheid van Rusland tegenover.

  • Volgende discussie
#2 Odoakerstonia

Ah joh, die slavische beer die temmen we wel. Het zou niet de eerste keer zijn. Toch? TOCH?!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 SN

Norsk Hydro en Statoil zijn dan wel Europees, maar geen EU. Verhuizen naar Noorwegen zou voor je (achter)kleinkinderen nog wel eens een slimme zet kunnen zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Rembrandt

@SN waar zie jij dat staan? Het gaat om de richting van het aardgas, gezien het feit dat Noorwegen voldoende aardgasreserves heeft zal Norsk Hydro en Statoil logischerwijs bij de Europese markt aansluiten, wat ten goede komt aan de EU.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 SN

Waar zie ik wat staan?

De EU profiteert zeker mee als hydro en statoil mee mogen doen, maar veel van de centen komen in eerste instantie terecht in Noorwegen. Tel dat dan bij de oliereserves die daar nog zitten, plus het feit dat de Noren het oliegeld niet meteen allemaal uitgeven en netjes sparen – ik zou ‘norsk for begynnere’ maar vast lenen bij de bieb…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Rembrandt

Aha, je doelt op de economische gelden, norsk for begynnere staat hier al in de kast :).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 HansR

Ik kan het – ook na herlezing – nog niet allemaal duiden. Het is niet simpel. Ik krijg toch een beetje de indruk dat Europa misschien wel voozien is van olie/gas, maar zijn financiele positie raakt ondermijnd door gebrek aan eigen bezit van energie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 larie via via

Rusland: Ik had toch de indruk dat de “Westerse” energiemaatschappijen daar al jaren zaten (met name uit Noorwegen) om voor te bereiden wat nu gebeurt en dit is nog maar het begin. Inclusief de Amerkanen overigens, ontwart U, poster, maar eens de finanancieele verstrengeling. Zelf denk ik dat de Amerikanen met hun onvoorstelbare energiedragers-reserves aan het laatste koordje trekken en Europa met lege handen/reserves achteraan hobbeld.

Irak: Alle exploratiecontracten tot op heden zijn aan de staat Irak, ook in ‘kurdistan”. Wat is er oneerlijk aan de licentieverdeling dan, ik zie geen verschil tussen Schotland en de U.K.

Iran:

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Carlos

Ik zie hier voor het eerst zelfstandig EU-energiebeleid. OK een beetje cowboy-achtig maar zo zit die sector nou eenmaal in elkaar. De EU bijt van zich af. Leuk overzicht!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Léon

Hoewel Noorwegen dan geen lid mag zijn van de EU, het behoort wel tot de Europese Economische Ruimte. Bovendien hebben oliemaatschappijen uit de EU en Noorwegen hechte banden: denk maar aan de joint venture die de BTC-pijplijn (Kapsische olie) heeft ontwikkeld. Bovendien is men ook verbonden aan het BTE-project (Kaspisch gas).

Deze nieuwe pijpleiding is net zoals de vorigen een overwinning voor de EU: Op korte termijn is er vooral een politiek voordeel: het geeft ‘leverage’ en maakt de EU relevant omdat wederom een belangrijke pijplijn over EU-grondgebied (huidig of toekomstig) loopt.

Op de lange termijn zullen er ook positieve en duurzame financiele effecten zijn. Traditioneel zijn het namelijk niet de naties die zelf beschikken over natuurlijke hulpbronnen die het meest profiteren. Vaak zijn het juist de staten die op deze grondstofrijke landen ‘parasiteren’. Kijk maar naar de Golfregio: de UAE zijn er groot mee geworden.

Dit zou dus de energie-startegie voor de EU moeten zijn: maak de Unie een doorvoerhaven en we zijn verzekerd van een continue stroom geld en energie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 SciInv

Verhuizen naar Noorwegen zou voor je (achter)kleinkinderen nog wel eens een slimme zet kunnen zijn.

Tenzij de Golfstroom omklapt. Misschien kunnen wij dan een nieuw Noorwegen voor ze opspuiten op een wat gunstigere breedtegraad? In ruil voor de nodige petrokronen, maar dat spreekt vanzelf.

  • Vorige discussie