De noodzaak van een utopie: basisinkomen

Serie:

Rutger Bregman ziet wel wat in het basisinkomen. Dat bleek toen hij er vorig najaar op De Correspondent een vlammend betoog over schreef. Vanavond is Bregman te gast in VPRO Tegenlicht, om over het basisinkomen te spreken. Hieronder alvast een bonusfragment, dat niet in de uitzending te zien is.

In de zomer van 2013 onderzocht Sargasso het onvoorwaardelijk basisinkomen vanuit verschillende perspectieven. Michel vroeg zich af of het basisinkomen te betalen zou zijn en kwam tot de conclusie dat dat niet zo was. Paul Teule pleitte ervoor het niet onvoorwaardelijk te laten zijn. Er kwamen in de serie ook vele voorstanders aan het woord. De verschillende stukken leverden heel wat discussie op.

Leuk om nog eens door te lezen, voordat u zich vanavond installeert voor de buis en Bregman gaat aanhoren.

Reacties (11)

#1 Derpjan

Kopie van mijn reactie op het andere onderwerp (niet als spam bedoeld):

Hier wat cijfertjes voor wie zin heeft in “back-of-the-envelope” berekeningen:

Inkomen van Nederland: ~600 miljard euro

Kosten om alle volwassenen in Nederland een BI op AOW niveau te geven: ~150 miljard euro (25% van nationaal inkomen)

Uitgaven van Nederlandse overheid: ~270 miljard euro

Inkomsten van Nederlandse overheid: ~250 miljard euro

Zonder (gemiddeld) meer belastingen op te halen kan Nederland dus zeker een basisinkomen ter hoogte van de AOW betalen, want 100 miljard euro over. Is het dan heel makkelijk? Nou nee, de sociale zekerheid, inclusief AOW bedraagt “slechts” 80 miljard, gelukkig kunnen de lonen van ambtenaren en semi-overheid flink omlaag wanneer zij een BI krijgen, dat levert ook miljarden op (maar hoeveel miljarden precies weet ik niet, waarschijnlijk 10-15 miljard). Er is echter nog een flinke geldstroom vanuit de overheid om goederen en diensten uit de private sector te kopen (bv. aanleggen van wegen), ook daar zouden de lonen omlaag kunnen, maar hoeveel dat bespaart voor de overheid weet ik niet. Tenslotte zijn er nog de betalingen vanuit de overheid aan burgers die boven het BI uit komen, behouden we bv. de zorgtoeslag (zo niet dan is het BI in financieel opzicht ineens niet zo veel beter meer dan de bijstand) en wat doen we met de WW (die is vaak hoger dan AOW niveau dus we kunnen hem maar gedeeltelijk afschaffen zonder dat veel mensen erop achteruit gaan en dat betekent dat we niet de volledige 80 miljard van de sociale zekerheid in het BI kunnen stoppen).

De macroeconomische aspecten omtrend werk zijn onvoorspelbaar, maar komen hopelijk neer op de volgende trends: meer part time werk (een typisch persoon zal minder werken), maar hogere arbeidsparticipatie (meer mensen die uberhaupt werken) en minder zwart werk, lager of helemaal geen minimumloon wat buitenlandse investeringen kan aantrekken, minder ambtenaren. Dat iedereen stopt met werken is iig. onzin, daarvoor zijn de status die horen bij werk en inkomen (en de indruk die dat maakt op het andere geslacht) te belangrijk. Een vergelijking met mensen die nu een uitkering krijgen gaat mis omdat het basisinkomen niet gekort wordt als je veel gaat verdienen.

P.S. een basisinkomen is per definitie onvoorwaardelijk (de enige eisen zijn meerderjarig zijn en staatsburger zijn). Als je meer voorwaarden invoert (bv. arm zijn) heet het anders en vervallen sommige unieke aspecten van het BI (bv. de eigenschap dat het BI niet gekort wordt als je meer gaat verdienen).

  • Volgende discussie
#2 MrOoijer (Jan van Rongen)

“In de zomer van 2012” – uh?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Jeroen Laemers

@2:

Aangepast: het was natuurlijk 2013.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 analist

@1: Mwah, zo goed was die reactie nou weer niet dat je em integraal hier overneemt..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 HPax

Ons NL-uitkeringssysteem dreigt te exploderen. Uit de pan rijzende omvang en verfijning v.h. stelsel geven een Hilhorst en die Bulgaarse corruptie. Met concomitant een steeds maar uitdijend, continu meer geld absorberend ambtenarencorps i.v.m. uitkeringscontrole. Het gaat bij elkaar om milliarden aan diefstal, onnuttige ´overhead´-kosten e.d. ´t Is dat de meeste mensen geen benul hebben van het verschil tusen een millioen en een milliard. Rutte ook niet! Daarom kan het doorgaan.

Indien het verschaffen van BI een reële grondslag zou hebben, was dat toch geen ander dan dat het sociale NL-uitkeringssysteem er helemaal door komt te vervallen.

Mochten mensen boven hun BI toch nog enige behoeften hebben waaraan onze Overheid tegemoet wil komen, zal het BI als systeem lek geschoten zijn, meteen, en begint de oude, kostbare corrupte opnieuw. Het democratische verkiezingsspel met eisen van de bevolking die wervende politici niet zullen durven negeren, garanderen die ongelukkige afloop.

De enige landen die zich mogelijk de instelling van een BI zullen kunnen veroorloven, zijn: Shangri-La, Luilekkerland en Utopia. Maar hoeveel mensen hebben het geluk daar (ingeburgerd) te wonen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 gronk

Ons NL-uitkeringssysteem dreigt te exploderen

Als je naar de komende dertig jaar kijkt, dan zijn het vooral de AOW-uitkeringen die de pan uitrijzen (miljoenen AOW’ers!!!). Maar die zal Hpax vast niet bedoelen. :’)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Prediker

De enige landen die zich mogelijk de instelling van een BI zullen kunnen veroorloven, zijn: Shangri-La, Luilekkerland en Utopia. Maar hoeveel mensen hebben het geluk daar (ingeburgerd) te wonen?

Grappig dat je dat zegt, want dat is nu juist wat Rutger Bregman betoogt: als je onze levensstandaard vergelijkt met die van de mensheid in de rest van de geschiedenis, dan leven we allang in luilekkerland.

Supermarkten vol betaalbaar voedsel, een uitkering voor wie geen werk geeft, gezondheidszorg – plaats een middeleeuwer naar anno nu, en hij denkt in zijn fantasie over het luilekkerland beland te zijn.

De automatisering zal in de komende dertig jaar ongeveer de helft van de nu beschikbare banen overbodig maken. Je krijgt onherroepelijk miljoenen mensen voor wie eenvoudig geen werk is. Dus het idee dat je toch moet-werken-voor-je-geld is een idee van gisteren, niet van morgen: we kunnen robots meer en meer het werk voor ons laten doen.

En dat is nog even los daarvan dat de echte rijken niet zo rijk zijn omdat ze zoveel meer of beter werk doen, maar omdat ze het kapitaal op hun naam hebben staan waarmee ze zich meer en meer productiemiddelen kunnen toe-eigenen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Daan van der Keur

Ach basisinkomen of niet deze wereld wordt bevolkt door mensen die arm of rijk vrijwel uitsluitend bezig zijn met proberen gelukkig te worden. Geluk dat zich vooral uit in materialisme (maar vooral ook erkenning), meer en meer en meer en meer etc., vandaar ook het rotsvaste geloof in het nodig achten van economische groei. Helaas vergeten de meeste mensen te leven, en ook hier maakt het niet uit of je arm of rijk bent. Zo lang mensen het blijven zoeken in de onbelangrijke dingen des levens, zo lang zal het nooit wat worden met deze mensheid. Wat dat betreft blijf ik het adagium ‘De leer van de onvrije wil’ in dit licht bezien een geniale filosofie vinden. Maar ja zelfs Erasmus snapte dit al niet, Maarten Luther was dan ook duidelijk glansrijk de meerdere van rokkenjager Erasmus (zo stond Erasmus bekend in Oxford). Het leven kan zo heerlijk simpel en overzichtelijk zijn, iets dat Maarten Luther als geen ander begreep.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 HPax

@7:

Geen gekke gedachtegang. Historisch gezien hadden wij het materieel nooit beter en deze omstandigheid zal het denken aan een gratis BI hebben gestimuleerd. Alsof het niet meer óp kan. Maar de contouren van de grenzen aan de groei laten zich verkennen. Neem Nederland. Onze regering heeft moeite met haar uitgaven en moet keuzes maken. Onze tanks doen we de deur uit, een fatsoenlijke oorlog kunnen wij niet meer voeren, op straaljagers zijn wij gedwongen te beknibbelen

Aan het rijtje ´landen´ waarvan ik denk dat er een BI kan bestaan, had ik Saudi-Arabia moeten toevoegen. Een BI lijkt dan mogelijk voor één land als dat over een natuurlijke hulpbron beschikt waarvan de verkoop aan andere landen voldoende opbrengt om de eigen bevolking van een ruim arbeidsvrij inkomen te voorzien. Maar uitputting van die bron, bevolkingsgroei, veranderende vraag van de Markt zullen aan die BI een einde maken. En aan alles komt een eind,

Ik blijf er vooralsnog bij dat normaliter een BI als in deze discussie op S. bedoeld, in feite op het uitreiken van monopoliegeld (dat spelletje) neerkomt. En met achterlating van een geruineerde natie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 ietsist

Als je de wereldeconomie niet renteloos maakt, faalt helaas óók het basisinkomen: We moeten namelijk economisch blijven groeien om de rente te betalen: Al heel snel zal het basisinkomen óók onvoldoende blijken om van te leven. Want dat is wat rente doet. Het veroorzaakt inflatie en verarmt, wereldwijd, de armere mensen, de armste volkeren, het hardst. (Met alleen de absolute top die ervan profiteert.) Met of zonder basisinkomen. Zie pleidooi van verandereconoom @AdBroere: “Help de banken…” http://adbroere.nl/web/nl/columns/help-de-banken.php

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Anna

AUtopiawatjes! Gebruik je verstand eens!

  • Vorige discussie