Er is crisis te over dezer dagen, maar van een crisis in de ironie is geen sprake. Neem onze staatsschuld. Verhagen, Rutte en Wilders komen er na zeven weken onderhandelen niet uit. Ondertussen wordt de stemming flink opgeklopt, want als ze er niet uitkomen (nu dus) dan worden we afgestraft. Door Brussel, omdat we de heilige drie procentsnorm niet gaan halen. Maar in ieder geval ook door de financiële markten, want met zo’n snelgroeiende staatsschuld, kunnen we nog wel eens onze AAA-rating verliezen. Beleggers verliezen het vertrouwen in Nederland en vertrouwen is wat de economie draaiende houdt.
Ik heb de cijfers er eens bij gezocht. Inderdaad de staatsschuld is hoog. Maar het gekke is dat de stijging de afgelopen maanden best substantieel is geweest, maar totaal in het niet valt bij de stijging van een paar jaar geleden, een stijging die we nooit meer te boven zijn gekomen. Die stijging vond plaats, u raadt ’t al, in september en oktober 2008, toen Nederland diep in de buidel moest tasten om de financiële sector overeind te houden.
De tranen springen je toch in de ogen bij dit soort grafiekjes (na de doorlees)? Ik weet alleen nog niet of het tranen van het huilen of van het lachen zijn.
Download hier de data, de bron is het Agentschap van de Generale Thesaurie.
Update: Klassieker over staatsschuld en kabinetten uit ons Sargief
Reacties (24)
aargh…dus je red de financiele instituten, schiet daardoor in de enorme (staats)schulden en de financiele instituten vinden dat je te veel schulden hebt?
Ergens zit een dikke bankdirecteur heel erg hard te lachen
Ok, iemand met verstand van zaken? Die stijging van 220 naar 300 is dat al de steun die naar de banken gegaan is? k dacht dat de banken dat grotendeels teruggestort hadden? Dan zou de staatsschuld toch weer gedaald moeten zijn? Ik ben weer te naïef en ik snap het niet
ABN-Amro is in ieder geval nog in handen van de staat, dus dat deel (destijds 17 miljard) is nog niet terug. Zover ik begrijp heeft de staat van ING ook nog minstens 3 miljard tegoed.
De stijging van de staatsschuld is tijdelijk, net zo tijdelijk als het kwartje van kok.
M.A.W. al is al het geld terugbetaald door de banken dan wordt dat geld gewoon niet gebruikt om de staatsschulden af te lossen maar gewoon gebruikt in de begroting.
Daarom was ik dus destijds tegen het verhogen van de staatsschuld om de banken te redden omdat je op je klompen kon aanvoelen dat men dat terug betaalde geld toch niet zou gebruiken om de staatsschuld weer terug te brengen maar zou gebruiken voor ‘leuke’ dingen voor de kiezer.
De mythe van het kwartje van Kok leeft nog steeds zie ik.
@McLovin: inderdaad, de aangehaalde cijfers kloppen niet. In deze blog vond ik trouwens een aardig argument tegen dat van Wilders om de onderhandelingen over een nieuw gedoogakkoord af te breken: de AOW-er zou te zwaar gepakt worden. Klopt dus niets van. http://stophetgevaarwilders.blogspot.com/
Deze cijfers zijn betrouwbaar. De Generale Thesaurie publiceert maandelijks een overzicht van uitstaande schuld, tot de euro precies. De stijging zal niet alleen te verklaren zijn met de bailouts. Er zijn natuurlijk ook veel overheidsinstanties die in de financiele problemen zijn gekomen – misschien dat daar extra op geleend moest worden. Werkloosheid is gestegen, dus ook daarvoor moest geleend worden.
Wat ik frappant vindt, is dat de daling zo laag is in de loop van 2009. Ik dacht ook dat de banken (behoudens ABN) alles netjes hadden terugbetaald. Dat zie je dus niet zo duidelijk terug. Misschien zijn er ook nog cyclische invloeden, maar gezien de tijdspanne van vier jaar die ik heb opgezocht, lijkt dat niet het geval.
Wellicht duiken we er nog verder in, maar dan hebben we wel wat financiele expertise nodig.
Excuses, de cijfers kloppen wel. De terugbetalingen door de banken worden er blijkbaar niet mee verrekend. Vreemd.
Volgens andere bronnen staat de staatschuld nu op 405 miljard. CBS statline gaat tot/met 4e kwartaal 2011 en dan is het 392 506 miljoen nominale waarde. Dus er is iets “mis” met verschillende definities of zo. Maar het plaatje heeft wel dezelfde vorm. Dus eerste een enorme stijging in 2008, van derde naar vierde kwartaal, dan blijft het een jaar ongeveer gelijk, daarna loopt het weer geleidelijk op van 347 miljard naar 392.
Je zou trouwens het BBP als maat moeten nemen, en dan staat de staatsschuld in 3e kwartaal 2007 op het laagste punt sinds de registratie begon. Dat stond toen ook in de miljoenennota van dat jaar. Daarna kwam de klap. Nu zijn we terug naar het niveau van 1997. Te hoog maar wat betekent dat precies? Persoonlijk vind ik dat de bijna fact-free retoriek van de politiek in de laatste jaren ons een nuchtere kijk op wat er werkelijk aan de hand is ontnomen heeft. Het enorme getoeter bij de verkiezingen 2010 door Rutte CS (en Pechtold) over het slechte financieel beleid van Bos en Balkenende klopt niet. De staatschuld ging pas weer flink meer stijgen toen het kabinet gevallen was.
het kan zijn dat de rente er niet in meegenomen is. dat scheelt al flink.
Nee, dat is ’t niet. Het CBS getal heet de nominale schuld. Er is ook een “marktwaarde” van de schuld, daar moet de rente in zitten.
Het maakt niet zo veel uit waar ’t precies in zit, de trend is hetzelfde. Het is wel makkelijker om de de CBS cijfers te gebruiken want die worden overal gebruikt, inclusief in de miljoenennota’s.
Lenen ivm met de oplopende werkloosheid? Waatom eigenlijk?
http://www.trouw.nl/tr/nl/4504/Economie/article/detail/3219201/2012/03/06/Opdrogen-WW-fonds-was-te-voorzien.dhtml
Vanaf 2010 zie je de staatsschuld redelijk lineair stijgen. Ongeveer 20 miljard per jaar. Dit lijkt een structurele tekort op de begroting en zal wel ontstaan zijn na de eerste problemen in 2008.
In juli 2008 zaten we op een schuld van 220 miljard. We zouden 3,5 jaar later, in jan 2012, op grond van het structurele tekort 220 + 3,5 x 20 = 290 miljard verder moeten zijn.
De schuld in jan 2012 is ongeveer 320, een verschil van 30 miljard. Dat lijkt precies het bedrag te zijn dat de het redden van ABN heeft gekost.
Het moet toch ergens zijn terug te vinden waar dit geld voor is gebruikt? De VVD, D66 en CDA maken me in ieder geval niet wijs dat er in 2008 en 2009 circa 70 miljard is geleend om de ontwikkelingshulp, het speciaal onderwijs en de studiebeurzen, de AOW, en de woningcorporaties te financieren.
Ach jee:
– de staatsschuld,
– we verliezen onze rating,
– we verliezen ons gezicht.
@ Dimitri,
Dit staatje is enigszins vertekend want het neemt twee zaken niet mee:
1) de staatsgaranties die NL de afgelen tijd heeft afgegeven aan Girekenland, EFSF, ESM en IMF. Als die aangesproken moeten worden krijg je er minimaal 100 miljard euro erbij.
2) Target 2 van DNB. Dat zijn leningen die de de Nederlandse Centrale bank gegeven heeft aan andere Europese centrale banken. Ik geloof dat die rekening ook nu ongeveer op 100 miljard uitkomt.
Dus bij elkaar minimaal 200 Miljard aan verplichtingen die je niet terugvindt op de blans.
http://www.dnb.nl/en/news/news-and-archive/dnbulletin-2012/dnb271217.jsp
Target 2 voor NL is hoger, namelijk 150 miljard.
http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/verslagen/2012/04/03/verslag-eurogroep-30-maart-2012/verslag-eurogroep-30-maart-2012.pdf
En ESM en EFSF garanties zijn 134 miljard euro (exclusief IMF)
Dus in totaal zijn er circa 300 miljard euro aan garanties en leningen uitgegeven die niet op de balans staan. Allemaal ten tijde dat Rutte minister-president was. Over ‘orde op zaken gesproken’….
De niet verklaarbare sprong rond oktober 2008 is interessant, want het gaat volgens mij om een bedrag van 20 miljard (nationalisering ABN/Fortis = 30 mil, kapitaalinjecties aan banken en verzekeraars 20 mil, houden we nog 20 miljard over). Maar misschien nog interessanter is dat de garantstelling van de NLse staat voor de Amerikaanse hypotheekobligaties van ING niet eens in de schuldcijfers is opgenomen.
Garantstelling onder de Back-up faciliteit ING
Op 26 januari 2009 heeft de overheid een back-up faciliteit aan ING verleend. Na een eerste afwaardering van de portefeuille door ING heeft de overheid met de Illiquid Assets Back-up Facility het risico overgenomen op 80% van de Amerikaanse gesecuritiseerde hypothekenportefeuille van ING (de zogenaamde Alt-A portefeuille).
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kredietcrisis/financiele-sector-en-overheidsingrijpen-nederland/back-upfaciliteit-ing
Op deze pagina vind je nergens voor hoeveel de Nlse staat het schip in kan gaan. Daarvoor moest ik naar de kamervragen.
De blootstelling lijkt te lopen in de tientallen miljarden.
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kredietcrisis/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2010/10/15/beantwoording-schriftelijke-vragen-illiquid-assets-back-up-facility.html
Dit is opzich ook wel een goed overzicht:
http://www.money-for-nothing.nl/overig/overzicht-van-de-steunmaatregelen-van-de-nederlandse-overheid
Wat de grafiek ook goed laat zien is dat de schuld eerst even afnam, maar later weer is gaan oplopen: het structurele tekort wordt veroorzaakt door afname belastinginkomsten en hogere uitgaven door uitkeringen. Beiden dus gevolg van de crisis.
Als we zelf nog zeggenschap hadden over onze munt zou de rating geen probleem zijn, maar we zij nu afhankelijke van de ECB. Die heeft echter alleen maar oog voor de banken (1 biljoen euro steun). Daarom komen we nu in de problemen.
Verticale asje begint bij 200.
Ik zegt ’t maar even.
Over welke schuld hebben we het eigenlijk:
” Fitch zou het recent gepubliceerde Global Financial Stability Report van het IMF eens moeten lezen, waarin een overzicht van de netto schuldenpositie van overheden is opgenomen. Dit is het bedrag dat resteert wanneer de staatsschuld wordt verminderd met de financiële activa van de overheid. Dan daalt de Nederlandse schuldquote van 70.1% naar 36.0% van het BBP, het laagste percentage van de eurolanden (en ook veel lager dan Duitsland). Deze lage netto schuldpositie relativeert de urgentie om in 2013 precies op een begrotingstekort van 3% uit te komen.”
Ivo Arnold, 2012, “Het Catshuispakket redt de schatkist maar verzuimt de economie te versterken”, http://www.mejudice.nl, 24 april 2012.
“De eerste maatregel is het opheffen van het ABP (Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds). Duitsland heeft geen fonds voor overheidsambtenaren. Met de opbrengst lossen wij staatsschuld af. Onze staatsschuld bedraagt 400 mrd; het ABP is goed voor 250 mrd. Er resteert 150 mrd.
De tweede maatregel betreft toekomstige belastingontvangsten die besloten liggen in de overige pensioenvermogens (exclusief ABP). Dat is een bedrag van ongeveer 215 mrd; een derde van 650 mrd. Dat kun je in rekening brengen bij de pensioenfondsen, in ruil voor toekomstige belastingvrijstelling van pensioenen. Zo maken we een eind aan de situatie die toestaat dat er gemiddeld pas 25 jaar nadat het inkomen is verdiend, belasting wordt betaald. Bij een omslagstelsel als in Duitsland gebeurt dat niet.”
Aart de Vos,“Nederland: puissant rijk, maar gierig als een oude vrek”, http://www.mejudice.nl, 29 maart 2012
De Nederlandse staatschuld van € 407 miljard is door de latente belastingclaim van € 312 miljard op de € 890 miljard opgebouwde pensioenreserves veel kleiner dan veelal wordt aangenomen. Deze belastingclaim zal door de toekomstig te storten pensioenpremies en het rendement op het pensioenvermogen jaarlijks nog met ca.€ 23 miljard toenemen. De Nederlandse staatsschuld is daarmee thans al relatief (15,2% bbp) één van de laagste in de Eurozone.
{“Dat was ik”, zei de gek 8 december 2011. Maar dat mocht niet op Sargasso: “Op zich een interessant stuk, maar nogal stroef geschreven. Het zal grondig herschreven moeten worden.” en toen maar voor mezelf begonnen: http://cormol.wordpress.com/}