De Mininova-zitting: van vinkjes en filters

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Dit keer is dat Arnoud Engelfriet, ICT-jurist. Dit artikel verscheen eerder op zijn eigen blog.

Vrouwe Justitia (Foto: Flickr/nyghtowl)

Jaja, daar zit je dan in je mooie ‘You wouldn’t download a car’ shirt in de rechtszaal bij de Mininova-bodemprocedure. Verder was iedereen zeer keurig gekleed, dus ik detoneerde slechts een heel klein beetje.

De zitting kende twee delen: het voorlezen van de pleitnota’s (waarom dat moet is me een raadsel) en het vuurwerk. Lees de pleitnota van Mininova of die van Brein online. Hieronder geef ik een impressie van de dingen die me opvielen tijdens de zitting. Ik raad ook het verslag van Anne Jan Roeleveld aan trouwens.

Torrentbestandzoekmachine
Al vanaf de opening ademde het pleidooi van advocaat Dirk Visser (inderdaad, van mijn favoriete boek) de bekende BREIN-retoriek. Ik hoorde binnen drie minuten al de bekende kreten ‘leeuwendeel van het aanbod’ en ‘faciliteren’, en de nieuwste in de stal, het ‘verspreiden van entertainmentinformatie’ waarmee waarschijnlijk de torrentbestanden bedoeld worden. Dat was overigens meteen de enige keer dat torrentbestanden als zodanig benoemd werden. De rest van het pleidooi had namelijk net zo goed geschreven kunnen zijn voor een site die zelf de content host en verspreidt.

En dat vond ik heel erg jammer: Mininova’s positie als torrentbestandzoekmachine is een wezenlijk andere dan die van een zelfhostende website, en de juridische aansprakelijkheid daarvan is voor mij in ieder geval een stuk minder duidelijk. Iets waarvan Visser in de repliek trouwens aangaf schoon genoeg van te hebben: al die bijdehante IT-ers bedenken zeer moeilijke technische processen met allerlei stappen die afzonderlijk allemaal heel ondoorzichtig doen en daardoor zijn het altijd anderen die je als rechthebbende moet aanspreken. Dat moet maar eens afgelopen zijn. Mininova is de hoofdpersoon in dit hele proces, zij biedt de toegang, het startpunt van het proces en via Mininova gaan mensen het vinden. Aldus Visser, die zich tegen het einde van zijn repliek zo druk leek te maken dat me de opmerking “Denk aan je hart Dirk!” te binnen schoot.

(Overigens vind ik het al langer een zeer interessante gedachte dat een flink deel van de technische innovatie op dit gebied een gevolg is van de vele juridische procedures tegen ongeautoriseerde verspreiding van content. Zonder MPAA en consorten was Bittorrent nooit uitgevonden.)

Dienstverleners van de informatiemaatschappij
Het verweer van Solv-advocaten Vita Zwaan en Wanda van Kerkvoorden hierover ging uit van de uitsluiting voor aansprakelijkheid voor internetdienstverleners. Die geldt namelijk niet alleen voor webhosters, maar ook voor forumbeheerders en chatboxaanbieders, zo blijkt uit de wetsgeschiedenis rond deze Europese regel. En Mininova is niets meer of minder dan een beheerder van een platform, waar gebruikers zelf torrentbestanden, verwijzingen naar informatie elders plaatsen. Net zo min als een webhoster aansprakelijk is voor de content van zijn klanten is Mininova dat. Zie bijvoorbeeld de Dailymotion-zaak in Frankrijk, waar de Franse filmpjesdeelsite werd vrijgesproken onder dit regime.

Het standpunt van BREIN kwam uiteindelijk neer op de stelling dat Mininova haar verantwoordelijkheid maar moet nemen en gewoon preventief moet gaan filteren. Uiteraard geheel op eigen kosten. Maar om toch Mininova tegemoet te komen, was BREIN bereid om een lijst met 7000 trefwoorden aan te leveren (digitaal ook nog eens) waar Mininova dan makkelijk op kon filteren.

Wie nu denkt Napster, heeft helemaal gelijk: net als bij Napster is die lijst alleen maar bedoeld om de zoekfunctie van Mininova dusdanig onbruikbaar te maken dat het aantal bezoekers dusdanig terug zou vallen dat Mininova effectief failliet gaat, tenzij ze zich weet om te vormen tot een Linux-distributeur of iets dergelijks. Want natuurlijk kun je (net als bij Napster gebeurde) wel dingen heel l33t g44n sp3llen, maar dan kan niemand meer vinden wat hij zoekt.

aXXo-actie
Op de publieke tribune ontstond nog enige consternatie toen BREIN begon over torrent-uploader aXXo, die door Mininova bedankt zou zijn ‘voor zijn erg mooie torrents’ en daarvoor ook een VIP-status zou hebben gekregen. Wie me een bron kan aanwijzen voor die twee zaken krijgt een gratis exemplaar van mijn boek én het bekende t-shirt.

Update (5 juni): JoG meldde in de comments twee berichtjes op Mininova waarin ‘moxin’ deze uitspraken doet. Moxin is voor zover ik kan nagaan een moderator van Mininova maar of hij ook directeur/medewerker is, weet ik niet.

Speciaal voor de publieke tribune
BREIN’s uiteindelijk eis was dat Mininova zou worden veroordeeld om op basis van die lijst van 7000 trefwoorden te gaan filteren, met een dwangsom als stok achter de deur. Men had nog meer eisen maar koppelde daar geen dwangsom aan, in de verwachting dat die lijst genoeg zou zijn om Mininova effectief de nek om te draaien.

Overigens, ‘speciaal voor de publieke tribune’ meldde Visser nog dat dit een uniek aanbod was dat alleen gold voor Mininova. Andere torrentsites moesten niet gaan verwachten dat ze met rust gelaten zouden worden als ze maar beloofden die 7000 trefwoorden te gaan hanteren.

Mininova’s filter trial
Zwaan en Van Kerkvoorden gaven nog een toelichting op het filter dat Mininova eerder al vrijwillig installeerde. Dit blijkt een stuk uitgebreider dan verwacht. Ik dacht eerst dat men alleen op de hashcode in de torrentbestanden zelf filterde, maar als ik het goed begrepen heb dan zit er in de VS werkelijk een club mensen die torrents aan te klikken, de achterliggende content te downloaden en dan te kijken of daar werkelijk MPAA-inhoud aan vast zit. Zo ja, dan gaat de torrent van de site en op een zwarte lijst. Dit hele systeem implementeren zou Mininova een kleine 50.000 euro hebben gekost inclusief menskracht – een substantieel deel van de inkomsten van de site.

BREIN doet echter hier niet aan mee. Naar eigen zeggen omdat zij ook andere belanghebbenden dan alleen de filmindustrie (de MPAA, Motion Picture Ass. of America) vertegenwoordigden. De muziek- en softwareindustrie had geen zin in dit soort filters maar wil (concludeer ik dan maar) gewoon die sites dicht.

Vinken en modjes

To filter or not to filter? Of beter, how to filter or how not to? Dat was de grote vraag. En daarbij speelt de verdeling van de werklast een grote rol. Mag BREIN achterover zitten en van Mininova verwachten dat die al het werk doet? Of kan Mininova juist achterover blijven zitten tot BREIN een middag gaat ‘vinken’, om pas dan de aangevinkte torrents te verwijderen? Volgens de Solv-advocaten was het laatste de geëigende weg: de handhaving van auteursrechten is de taak van de rechthebbende, dus die moet zelf in actie komen als hij inbreuken bespeurt. Visser draaide de stelling echter om: bij zo’n grootschalige inbreuk kan dat niet het uitgangspunt zijn.

Naast trial en de notice-en-takedownprocedure die Mininova hanteert, zijn er moderators actief op de site. Deze vrijwilligers hebben als taak het netjes (family-friendly) houden van de site, door op te treden tegen bv. politieke teksten of pornografie. Volgens de Mininova-directie en tot kennelijk ongeloof van BREIN is deze club slechts vijf persoon sterk trouwens.

Afijn, dat roept dan de vraag op waarom de modjes wel kunnen constateren dat iets racistisch of pornografisch is en niet dat iets een Microsoftofficepakket of Hollywoodfilm is. “Wil je nu met droge ogen beweren dat je dat niet ziet,” aldus een man uit de zaal. Tsja. Ik weet niet precies hoe actief die modjes zijn, maar ik kan me voorstellen dat ze alleen reageren op klachten en die komen er natuurlijk heel wat minder bij een geslaagde aXXo-upload dan bij een beloofde Disneyfilm die een erg volwassen vervolg op Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen (NSFW) blijkt te zijn.

De rechtbank had hierover nog een goeie vraag: kan Mininova iets terugzetten nadat de modjes het hebben weggehaald? Jazeker, dat was technisch mogelijk. Het zou me niets verbazen als dat terugkomt in het stuk over false positives bij de discussie over filteren in het vonnis. Wie gaat filteren op ‘Office’ om de bekende Britse comedyserie of het pakket van Microsoft buiten de deur te houden, sluit immers ook OpenOffice.org buiten. En veel thuisfilms over de Veelvraat zullen er ook niet meer doorheen komen als het filter op ‘Wolverine’ actief is. Maar dat probleem is al een heel stuk kleiner als Mininova ‘gewoon’ onterecht weggehaalde torrentbestanden terug kan zetten, vermoed ik dat de rechtbank zal zeggen als zij een filterplicht voor Mininova op wil leggen.

Hoe nu verder?
Afijn, er is nog veel meer gezegd maar dit waren volgens mij wel de belangrijkste punten. Het pleidooi van Visser was ietwat oppervlakkig en deed vooral een appèl op het gevoel: het is toch wel duidelijk dat Mininova profiteert van structureel illegaal aanbod, dat kan toch niet zomaar. Ik hoorde erg weinig jurisprudentie of argumentatie (ok, afgezien van zeven ‘BREIN versus’ kortgedingvonnissen) en dat vond ik jammer.

Het pleidooi van Zwaan en Van Kerkvoorden was inhoudelijk een stuk sterker en erg grondig opgebouwd als het ging om de jurisprudentie. Volgens mij is letterlijk elke zaak over tussenpersonen sinds 1996 wel een keer genoemd, plus nog een berg arresten over vrije meningsuiting. Maar moest nou écht al die tekst worden voorgelezen?

Eerlijk gezegd heb ik nog geen idee wat de rechtbank zal doen. Het voorstel van BREIN om alleen het filteren op basis van 7000 trefwoorden afdwingbaar te maken met een dwangsom klinkt aanlokkelijk, omdat het relatief vrij weinig werk lijkt en toch redelijk zou zijn gezien de belangen van BREIN. Maar het is natuurlijk het begin van het einde. BREIN kondigde al aan die lijst wekelijks te zullen herzien, en reken maar dat ‘herzien’ net als bij uw energieprijs altijd ‘verhogen’ betekent.

Het notice-en-stay down idee spreekt me persoonlijk erg aan (zie ook mijn artikel hierover) omdat het het beste past binnen de Europese wet. De rechthebbenden constateren inbreuken, melden dit en het werk wordt aan een filter toegevoegd zodat dat nooit meer online kan komen.

Uitspraak volgt naar verwacht 15 juli.

Reacties zijn uitgeschakeld