De kwaal en de middelen

Dossier:

COLUMN - van Prof.Dr. Bert van den Braak

Zelfverrijking, pensioenkortingen, een latere AOW-leeftijd, geringe kansen op de arbeidsmarkt, hogere zorgkosten, financiële gevolgen van de energietransitie, niet-nagekomen beloften, vermeende Europese bemoeienis, regeldruk, komst van migranten, moeizame integratie, vrees voor terrorisme, mislukte overheidsprojecten, het bestaan van voedselbanken. Het zijn allemaal – afzonderlijk of in combinatie – redenen, met name voor lager opgeleiden, om ontevreden te zijn over ‘de politiek’. Daarbij geldt zeker een gevoel van zich ‘niet gehoord’ voelen. ‘Ze doen maar en ze luisteren toch niet naar ons’.

De analyse in het eindrapport van de Staatscommissie parlementair stelsel dat er sprake is van een kloof tussen hoger en lager opgeleiden is op zichzelf juist. Dat is echter primair een politieke kloof en heeft hoogstens indirect met ‘het stelsel’ te maken. Betwijfeld moet dan ook worden of wijzigingen in het stelsel die kloof kleiner zullen maken.

De stem van ontevredenen is wel degelijk in het parlement vertegenwoordigd. Partijen als SP, PVV, 50PLUS en Forum vertolken dat geluid. Dat doen ze op een eigen toon en met eigen voorstellen voor een ander beleid. De SP kwam bij de afgelopen verkiezingen met een voorstel voor een ander zorgstelsel. 50PLUS heeft duidelijke voorstellen om de positie van gepensioneerden en van oudere werknemers te verbeteren. De PVV en Forum bepleiten een Nexit en directe democratie. Dat de ‘ontevreden’ zich toch onvoldoende vertegenwoordigd achten, komt omdat deze oppositiepartijen nauwelijks kans maken om tot regeren te komen. De SP had in 2006 een electoraal hoogtepunt (25 zetels), maar wist dat succes niet te bestendigen en kon zich niet herstellen, zelfs niet bij het smadelijke verlies van de PvdA in 2017. De gedoogconstructie van de PVV (2010-2012) liep spoedig spaak. Deze oppositiepartijen, en het geldt ook voor het kleinere 50PLUS, zijn vrij machteloos. De stem van onvrede wordt wel vertolkt, maar vindt geen weerklank.

Het is de vraag of dat, met name bij PVV en FvD, snel zal gebeuren. Hun standpunt over de EU is voor een internationaal georiënteerd handelsland onrealistisch. En beide wijzen maatregelen af om de klimaatverandering aan te pakken en keren zich bijvoorbeeld tegen internationale verdragen om mensenrechten te garanderen1). De PVV wil fundamentele rechten schrappen. Onmiskenbaar hebben zij een antiparlementaire opstelling, met de betiteling ‘nepparlement’ van Geert Wilders en de uitspraak ‘Ik heb vaak het gevoel dat het beneden mijn waardigheid is om hier zinloze argumentaties af te steken’ van Thierry Baudet als sprekende voorbeelden. Dat andere partijen met hen willen gaan regeren, is nauwelijks voorstelbaar. En als dat al gebeurt dan zullen zij op essentiële punten moeten inbinden, zoals ook de PVV in 2010 deed.

Vraag is of invoering van een gekozen formateur, een bindend correctief referendum of een kiesstelsel met meer persoonlijke mandaten zullen helpen om die kloof te verkleinen. Wie bovendien constateert dat formaties een moeizaam, ondoorzichtig proces zijn, kan beter niet de complexiteit nog vergroten door macht van fracties te verkleinen. En wie pretendeert dat kiezers een wet kunnen blokkeren (‘correctie’ is een eufemisme), zonder te bedenken dat sommige wetgeving nu eenmaal onvermijdelijk is, bakt bij voorbaat frustraties in. Spoedig zal blijken dat ‘bindend’ slechts ‘raadgevend’ was.

Het goede van de Staatscommissie is, dat suggesties tot debat zullen leiden en dat zij op sommige punten ook met nuttige aanbevelingen2) komt. Maatregelen bijvoorbeeld om de opkomst bij verkiezingen te stimuleren, om kennis over het politieke bestel te vergroten en burgerschap te bevorderen. Ook het invoeren van een vrijheidsdag (5 mei) is een leuk en creatief voorstel. Het aan het parlementaire instrumentarium toevoegen van een terugzendrecht valt zeker te overwegen.

Voor verdergaande voorstellen zoals de gekozen formateur, een kiesstelsel met persoonlijke mandaten en een bindend correctief referendum geldt dat ze voor- en nadelen hebben. Dat die maatregelen de kloof zullen doen afnemen, is nauwelijks te verwachten. Voor zover dat al mogelijk is, kan dat alleen door beleidsmaatregelen: inkomensverbetering, aanpak van zelfverrijking, het tegengaan van bureaucratie, het niet doen van onhaalbare beloften, om er maar een paar te noemen. Politieke oplossingen dus, juist ook vanuit traditionele partijen.


1) Zie de door PVV en FvD gesteunde motie-Markuszower over het opzeggen van het EVRM

2) Aanbevelingen Staatscommissie (website Staatscommissie)

Reacties (41)

#1 Jos van Dijk

dat er sprake is van een kloof tussen hoger en lager opgeleiden is op zichzelf juist. Dat is echter primair een politieke kloof en heeft hoogstens indirect met ‘het stelsel’ te maken. Betwijfeld moet dan ook worden of wijzigingen in het stelsel die kloof kleiner zullen maken.

Zeer mee eens! Als de regeringspartijen dat nu ook eens zouden erkennen kan het ‘vaasje’ heel blijven.

  • Volgende discussie
#2 Co Stuifbergen

Ik meen te weten dat de formateur nu al door het parlement gekozen wordt.
En dat lijkt mij een goede zaak, want uiteindelijk moet de coalitie door parlementsleden gevormd worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Reinaert

“Voor zover dat al mogelijk is, kan dat alleen door beleidsmaatregelen: inkomensverbetering, aanpak van zelfverrijking, het tegengaan van bureaucratie, het niet doen van onhaalbare beloften, om er maar een paar te noemen. Politieke oplossingen dus, juist ook vanuit traditionele partijen.”
Daar heb je dus geen commissie voor nodig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Cheradenine Zakalwe

“pensioenkortingen, een latere AOW-leeftijd”

Waarom staan deze twee in het rijtje? Het Nederlandse tweede pijler pensioenstelsel is een pyramidespel, de huidige generetie gepensioneerderden en de babyboomers hebben simpelweg te weinig ingelegd om hun (toekomstige) pensioenuitkering te rechtvaardigen. Korten is dus een morele plicht, zodat er ook nog wat over blijft voor jongeren. Daarnaast is het volstrekt logisch om bij een toenemende (gezonde) levensverwachting ook de AOW-leeftijd te verhogen. Dit heeft verder niets met hoger- en lager-opgeleid te maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Joop

In NRC een mooi interview met een VVD mevrouw uit de eerste kamer. Zij stelt dat ‘die wetten kwamen er meestal toch. Omdat men er al jaren mee bezig was, de coalitie ervan afhing, of er ‘iets’ moest gebeuren.’ en dan vertelt ze over de strafbeschikking bij OM, die wet had er niet mogen komen. Maar ja …

Dat is dus de eerste kamer die kritisch wetten moet bekijken, en dat volgens deze mevrouw dat niet altijd doet.

https://www.nrc.nl/nieuws/2018/12/17/als-ik-het-in-mn-eentje-kon-beslissen-had-ik-nee-gezegd-tegen-strafbeschikking-a3060990

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 KO

De ontevredenheid is ook een gevolg van transparantie.

Vroeger waren er ook incompetente ambtenaren en onhandige wetten maar dat werd door de pers niet zo opgepakt. Nu is de omlooptijd zoveel strakker en zijn er zoveel media die zich “buiten” de normale route begeven dat het altijd opgepakt wordt.

Bovendien, besturen is soms ook een beetje liegen (om allerlei redenen) maar dat valt ook veel meer op.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Joop

Nog zo wat … ‘In Friesland gelooft maar 14% van de bevolking dat de Nederlandse regering weet wat er in hun provincie speelt. … Denk aan de blokkeerfriezen, Groninger gasdiscussie, enz.

https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/remkes-faalt-inzake-de-vertegenwoordiging-van-regionale-belangen-in-de-nationale-politiek~be586491/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 JANC

@7: Vraag is, hoe is de historische ontwikkeling van dat percentage? Is dat nu meer of minder dan zeg 10 jaar geleden? Zo is het een nietszeggend feitje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 beugwant

@5:

Senatoren, zegt Broekers-Knol, laten zich door toezeggingen overtuigen. „Maar dan is de wet aangenomen, en tsjak, zijn de toezeggingen van niemand meer. Pas als het werkelijk de spuigaten uit loopt, dan zegt men: ‘Ja, dit hadden we niet gewild.’”

En daarom moet je zo’n wet terug kunnen draaien en in de notulen opzoeken wie die de toezeggingen heeft gedaan en die persoon daarop afrekenen. Ook al kan dat leiden tot paginagrote personeelsadvertenties waarin CDA en VVD naar Kamer- en Kabinetsleden zoeken.

Overigens is het minder fraai dat het volledige overzicht van nevenfuncties alleen per contactformulier is op te vragen, want hoeveel ervan zou de geïnterviewde er sinds haar aantreden in de senaat bij hebben gekregen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Co Stuifbergen

@9: Veel beloven, weinig geven, doet een dwaas in vreugde leven.

Senatoren moeten zich gewoon niet laten overtuigen door toezeggingen die niet in de wet staan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Joop

@8.

Goeie opmerking, wat rondgegoogled, maar geen percentages kunnen vinden.

Ik denk aan de andere kant dat kamerleden uit een bepaalde regio wel hun mond open doen als het hun regio betreft, vooral werkgelegenheid en infrastructuur, dus ik hoor bij het percentage wat niet zo sombert. Dat de genoemde kamerleden wat voor elkaar krijgen is wat anders.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Lutine

De analyse in het eindrapport van de Staatscommissie parlementair stelsel dat er sprake is van een kloof tussen hoger en lager opgeleiden is op zichzelf juist. Dat is echter primair een politieke kloof en heeft hoogstens indirect met ‘het stelsel’ te maken. Betwijfeld moet dan ook worden of wijzigingen in het stelsel die kloof kleiner zullen maken.

Als er al een kloof is, dan is dat tussen de stemmers op PVV, FVD, SP en 50 plus en de rest. Gedeeltelijk loopt dat paralel met hoger en lager opgeleiden. Laag opgeleiden stemmen populistisch omdat ze de intelligentie ontbreekt, om in te zien dat op onhaalbare programma’s stemmen niks uit haalt. Maar het hoeft niet perse natuurlijk. Er zullen ook wel hoog opgeleiden op SP stemmen uit protest. (Dat hoog opgeleiden PVV stemmen zal zeer uitzonderlijk zijn.)

Met de zogenaamde populisten is niets aan te vangen. Dat dient de rest te accepteren en de rest dient zich coöperatief (polderen) op te stellen. De aanbevelingen van de commissie Remkes zijn vnl gericht op de populisten, maar hierbij dienen we in aanmerking te nemen dat zij niet al te intelligent zijn en dus niet tevreden te stellen.

Verder een compliment voor Prof.Dr. Bert van den Braak.
Mooi verwoord allemaal. En het zou mooi zijn als we lessen trekken uit het verleden. Het raadgevend referendum is mislukt en de kloof tussen de populisten en de rest werd alleen maar groter door het raadgevend referendum (ze luisteren weer niet naar ons!) We zagen ook de gebruikelijke populisten van PVV, SP en Forum voorbij trekken bij het Oekraïne referendum, aangevuld met marginale figuren als Roos die bewees niks te begrijpen van het verdrag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Reinaert

@12: Feitje:
“Een interessant statistisch feit: 45 procent van alle universitair geschoolde Amerikanen stemde op 8 november jongstleden op Donald Trump. Van de witte hoogopgeleiden stemden er méér op Trump dan op Hillary Clinton. Dat was anders in flink wat peilingen en onderzoeken vooraf. Daaruit kon je de indruk krijgen dat het Trump-electoraat in grote meerderheid bestond uit laaggeschoolden en werkloze arbeiders. Opiniepeilers constateerden achteraf dat er kiezers ‘onder hun radar’ zaten.”
Uit: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/hoogopgeleide-pvv-kiezers-komen-uit-de-kast~b7933c6d/

Wat goedkoop om stemmers op populisten als overwegend “dom” neer te zetten, wat goedkoop om pvv, fvd, 50 plus en sp op 1 hoop te gooien.
Ik vind Trump, Wilders, Baudet e.d. verschrikkelijke politici, met hele foute opvattingen.
Maar jouw conclusie dat je met populisten niets aan kan vangen, getuigt nu niet bepaald van een hoog opleidingsniveau.
Ook met hen zal je moeten polderen en de prof beaamt dit: beleidsmaatregelen zijn nodig. Zouden dat de hoogopgeleiden van D’66 en Groen Links wel snappen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Lutine

@13

Dan zullen we de scheiding anders aan moeten brengen, iemand die op Trump stemt is per definitie dom. Ook al is de persoon in kwestie hoog opgeleid.

Verder mag je het goedkoop vinden om alle populisten op een hoop te gooien, maar grosso modo kan je stellen dat de populisten de ontevredenen zijn. PVV en SP hebben meer raakvlakken dan de achterban van beiden willen toegeven (het hoefijzer). Beiden spelen in op angstgevoelens welke leven onder het electoraat. Angstgevoelens zijn altijd gerelateerd aan het ego. (Het ik die bang is dat anderen alles af zullen pikken, het ego wat bang is om te kort te komen)

En verder zien we dat populisten ook nooit meeregeren. Want dan moeten ze inbinden en kunnen ze hun verongelijkte positie niet handhaven. Je moet dus niet aan ze toegeven, want dan bevestig je alleen maar het gelijk in hun verongelijkte positie. Voor de bühne mag je best wel doen alsof je ze serieus neemt, dat houdt ze een beetje rustig. (Macron) Maar daarna gewoon weer over tot de orde van de dag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Reinaert

@14:
Dom en slecht geïnformeerd dan.
En de VVD speelt, net als D’66 en Groen Links e.a. niet in op angstgevoelens?
Het thema van de VVD: veiligheid.
Het thema van D’66: zonder Europa kunnen we niet. En we moeten wel meeregeren, anders wordt het nog erger.
Het thema van Groen Links: de aarde gaat naar de knoppen.
Allemaal angst, dat is net zo bij de populisten.
Allemaal bang (gemaakt) dat je zaken kwijt raakt.
De pot en de ketel, weet je wel.
Misschien wordt het tijd al die bangeriken een perspectief te bieden, maar welke partij doet dat?
Wie heeft het nog over solidariteit, over gelijke kansen, over verdeling van macht, rentmeesterschap en daarop gebaseerd beleid etc.
Ik weet zeker dat dit inspirerend zal zijn voor iedereen.
Zoals jij het vertelt ga je eerder voor brood en spelen en dat is mij te cynisch, noem het maar naïef, maar iets anders zie ik niet werken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 beugwant

Als ik 25, 30 jaar geleden met die hoefijzertheorie aankwam, werd daar ontzet en afwijzend op gereageerd. Zo mocht ik dat absoluut niet zien!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Reinaert

@16: Misschien wel terecht? Uitersten kunnen overeenkomstige kenmerken hebben in verschijningsvorm of in redeneerwijze, het blijven uitersten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Joop
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Lutine

@15

Het thema van Groen Links: de aarde gaat naar de knoppen.

Ik pik er even eentje uit (de gemakkelijkste natuurlijk). Klimaatverandering wordt door het grootste deel van de wetenschap ondersteund. Plastic soup is een bewezen zaak, net als dat dieren er in stikken of doodgaan. Fossiele brandstof raakt ooit op en geeft behalve CO2 nog meer ellende. (Ga eens na wat kolenstook doet)

En vergelijk dat eens met het thema van de PVV: Marokkanen, daar moeten we er minder, minder minder van. Islam is slecht en haatzaaiend.

Begrijp je nu echt niet het verschil tussen mensen die bezorgd zijn om het leef milieu en mensen die met spookverhalen over moslims, omvolking en dat soort kolder mensen bang maken?

Het thema veiligheid van de VVD is ook terecht en geen bangmakerij. We leven in een van de veiligste landen van de wereld en dat moet ook vooral zo blijven. Niemand wordt daar bang van juist omdat we al zo veilig leven. (Behalve populisten natuurlijk, die zien overal spoken)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Reinaert
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Joop

@20.

Daar zit wel wat in, zeker als je kijkt naar relatie vvd en CDA met de PVV.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Reinaert

@19: Natuurlijk maak ik ook dat onderscheid.
Wat ik aankaart is dat bijvoorbeeld Groen Links (maar anderen net zo goed) ook “slechts” inspelen op angst. Ze vertellen geen groot verhaal en dat zou, zo vind ik wel moeten.
Ik wil een perspectief horen, een ideaal wat verbindt, een doel wat zin geeft en daar beleid op.
Dat is veel inspirerender, geeft hoop en haalt de populisten de wind uit de zeilen.
Dat je daarbij “veroordeelt” bent tot het Rijnlandse model is daaraan ondergeschikt en als je dan de “dommen” negeert dan gooi je de eigen glazen in en onderschat je die groep totaal.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Bismarck

@20: De zwart-bruine coalitie. Die hebben we hier al eerder herkend.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Joop

@22.

Inderdaad wat meer van het positieve uitgaan, wat bedoel je met het Rijnlandse model? Dat is toch al bij de vuilnis gezet, en ingeruild voor het Angelsaksische?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Joop

@23.

Dat zullen ze wel meer gebruiken voor zaken die niet zijn dichtgetimmerd in coalitieakkoord: VVD, PVV, CDA, FvD en SGP.

Dan hoef je ChristenUnie nog niet mee te tellen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 analist

@22: Wat ik aankaart is dat bijvoorbeeld Groen Links (maar anderen net zo goed) ook “slechts” inspelen op angst.

Wat was de slogan van GL de laatste verkiezingen? “Zin in de toekomst” oid.

https://www.google.com/search?q=zin+in+de+toekomst&rlz=1C1CHBF_enCA775CA776&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=q6eQnjDku0exmM%253A%252CmUVRIqwdxf2ghM%252C_&usg=AI4_-kSFEQyzdm_rWRCglup-VzqaX2KzfQ&sa=X&ved=2ahUKEwiA3N-WgK3fAhVHZlAKHRk0AE8Q9QEwAXoECAUQBg#imgrc=q6eQnjDku0exmM:

Maar verder spelen ze in op angst zoals de PVV dat doet. Pfff. Geen grote GroenLinks fan trouwens.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Lutine

@22

Laat ik het dan wat anders stellen. Populisten trachten het electoraat bang te maken met onrealistische voorstellingen. Er is in Nederland nergens een islamitische dreiging te bekennen. Populisten buiten de wij/zij tegenstelling uit. Hun core business is mensen tegen elkaar op zetten. (Is al zo oud als de mensheid)

Een verbindend verhaal verkondigen is veel moeilijker omdat je dat niet kan doen op de emotie angst. Ten faveure van GL: van een schoon milieu profiteren we allemaal.

Eigenlijk zijn er helemaal geen verbindende partijen meer. Maar er zijn nog wel partijen die consensus zoeken. Als de consensus verdwijnt en de wij/zij tegenstelling van de populisten komt er voor terug dan zijn de rapen gaar. Dit alles ook m.b.t. de ons omringende landen waar het populisme ook in opmars is.

Kennelijk verliest de mens van tijd tot tijd het verstand en gaat massaal op populisten stemmen. Alsof onze benen de weelde niet meer kunnen dragen. Dus wat mij betreft negeren we de populisten zo veel mogelijk of houden ze wat zoet met toegeworpen waardeloze kluiven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Joop

@27.

‘Toegeworpen waardeloze kluiven.’ Dat is juist wat vrijwel iedere politicus doet. En dat is waar politici op afgerekend zouden moeten worden. Tevens waarom veel burgers weinig tot geen vertrouwen in de politiek hebben. En je snapt het al, mede een voedingsbodem juist voor de populisten.

Plus dat populisten als Wilders ook dankbaar worden gebruikt door VVD en CDA.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Lutine

@28

Daarom strandde uiteindelijk Rutte 1. Het waren CDA en VVD die de PVV gebruikten voor hun agenda. Wilders kreeg er wat kralen en spiegeltjes voor terug. Zoals dierenpolitie als ik het goed heb.

Best wel slim van VVD en CDA.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Joop

@29.

Populisten worden dus gebruikt, en nog steeds door VVD en CDA. Eerder sluw en achterbaks dan slim. Dat jij er enthousiast over bent zegt genoeg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Reinaert

@27: En mijn pleidooi is er dus een voor verbindende partijen. Dat er hier in ons multiculti land gezocht moet worden naar consensus, is verder een gegeven, maar dat doe je, behoor je te doen vanuit een (algehele) visie, een getuigenis, een mensbeeld, een toekomstperspectief of hoe je dat ook noemen wil.
Nu is, lijkt heel de politieke arena een pot nat.
En de onvrede haal je niet weg door wat kluiven te werpen en je te koesteren in een eigen gelijk, sterker dan maak je het erger, dan gaat inderdaad straks het bruin-zwarte front zegevieren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Co Stuifbergen

@29: Hij kreeg nog meer terug:
– verhoging van de AOW-leeftijd
– de invoer van minimumstraffen,
– bezuinigingen op cultuur,
– afschaffing van de ecologische hoofdstructuur.

Die laatste kan niet eenvoudig weer opgebouwd worden kan als hij weg is, dus dat is veel waard.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Lutine

@31

En mijn pleidooi is er dus een voor verbindende partijen.

Ik ben het niet oneens met deze stelling, maar zo’n partij die het algemeen belang nastreeft trekt geen volle zalen:

PVV—>voor de moslimhaters.
SP—–>voor de uitkeringsgerechtigden
VVD—->voor de huizenbezitters.
50 plus—–>voor de pensionado’s
GL——>geen idee.
D66——>voor onderwijzers en ambtenaren.
CDA——>voor boeren en andere provincialen.
Denk——->voor allochtonen.
PvdA——->voor arbeiders (in theorie).

Bijna alle partijen zijn deelbelangenvertegenwoordigers. Als je een deelbelang nastreeft kun je nooit een verbindende partij zijn. De PvdA is een van de minst polariserende partijen, maar moet je eens kijken hoe ze afgestraft zijn. GL roept vooral erg veel, maar verder zet het ook geen zoden aan de dijk.

In feite zou iedere kiezer voor het algemeen belang moeten gaan.
Maar de praktijk wijst anders uit. De recente opkomst van 50 plus en Denk is een steeds verder meanderende deelbelangenvertegenwoordiging.

De volksvertegenwoordiging is een afspiegeling van het egoïsme wat welig tiert in de maatschappij. Egoïsme kent uit zijn eigen aard geen verbinding.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 AltJohan

@Lutine: Egoïsme kent uit zijn eigen aard geen verbinding.”

Ik voel me verbonden met andere egoïsten. We hebben wel iets gemeenschappelijk met elkaar. Wij begrijpen elkaar.

Overigens voel ik ook een verbinding met jou, Lutine.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Reinaert

@33: Als je het niet oneens bent met de stelling dan zou je nog een stapje verder kunnen gaan en deelbelangen als verbindend element kunnen accepteren mits die deelbelangen hun oorsprong vinden in een visie, een ideologie, een geloof, een mensbeeld. Wat dat betreft zou de PVDA haar ideologische veren weer in de bips moeten steken. En dat men van daaruit zoekt naar een consensus met werkgevers is alleen maar prima. En dan blijkt al gauw dat populisten geen echt verhaal hebben.
Op de apenrots kent men ook altruïsme :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 Lutine

@35

Ik heb nul, niks met ideologie. Ideologie wil de wereld veranderen, die wil ontbreekt bij me.

Ik vind de PvdA in haar huidige vorm juist heel aardig. Kok heeft de PvdA weer vlot getrokken waar Den Uyl het ideologische bos in ging. Compleet met voor iedere arbeider een eigen auto en ander biefstuk socialisme. Den Uyl zou vandaag een ‘neoliberaal’ zijn.

Nee, ideologie is dom en dwaas.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 Reinaert

@36: Je pleit wel voor een partij die het “algemeen belang” nastreeft. Dat is toch ook een ideologische keuze? Maar los daarvan en om haarkloverij te voorkomen, wat is dat dan het “algemeen belang”?
Neem de waterschappen, dat zij en de waterkwaliteit en de veiligheid, waterbeheersing moeten bewaken is, denk ik onomstreden een algemeen belang. Het wordt al lastiger als het gaat om de hoogte van het grondwaterpeil want daar kunnen boeren en milieuorganisaties botsen. En omdat je een en ander niet alleen over kunt laten aan de weergoden, komt men in de regel wel tot een consensus. Dat past helemaal in jouw straatje, vermoed ik. En geen populist (zo mag ik hopen) die hier kan “scoren”.
Maar moet dit allemaal geprivatiseerd worden? En in wiens belang dan?
En neem de zorg. Iedereen vindt een goede gezondheidszorg een algemeen belang. Maar welke dure behandelingen en medicijnen blijven we vergoeden?
De antwoorden op bovenstaande (en heel veel meer vragen) vragen geef je vanuit een bepaald mensbeeld, of vanuit een bepaalde ideologie, of vanuit een geloof. Als je zegt dat je helemaal niets hebt met ideologie, dan bedoel je mogelijk dat dit zo min als mogelijk een invloed moet hebben, dat je moet kijken naar haalbaarheid, naar wetenschap, naar praktisch nut e,d, Daar ben ik het mee eens, maar die “nuchterheid” bindt niet en het is niet enkel nuchterheid, de opvattingen vinden ook ergens (in een “geloof” e.d.) hun oorsprong.
Daarom vind ik een “visie” wel heel voornaam, juist om populisten, of beter hun volgers te “overtuigen”.
Tussen haakjes Den Uyl pleitte voor spreiding van kennis, inkomen en macht, dat is iets wat neoliberalen niet bepaald onderschrijven en de huidige PVDA en D’66, zijn in mijn ogen een VVD light. Maar daar gaat het verder hier niet om.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 Lutine

@37

Als je zegt dat je helemaal niets hebt met ideologie, dan bedoel je mogelijk dat dit zo min als mogelijk een invloed moet hebben, dat je moet kijken naar haalbaarheid, naar wetenschap, naar praktisch nut e,d, Daar ben ik het mee eens, maar die “nuchterheid” bindt niet en het is niet enkel nuchterheid, de opvattingen vinden ook ergens (in een “geloof” e.d.) hun oorsprong.

Ik ben van mening dat het niet verkeerd is dat er partijen zijn met verschillende opvattingen. Dat uit zich in de samenstelling van bv de 2e kamer. Debatten zijn ook goed, vooral debatten op het scherpst van de snede. Dat is ook de taak van een volksvertegenwoordiger: om zijn of haar visie te verdedigen welke gestoeld is op het ALGEMEEN belang.

In een simplificatie: VVD en GL dienen in het parlement op het scherpst van de snede te debatteren en daarna dient een regering van VVD en GL een compromis te smeden waar ze beiden wel „mee kunnen leven”. Het parlement dualistisch, de regering pragmatisch.

Ideologie en populisme (of een combinatie van deze twee) doorkruist dit model. Naarmate er meer populisme en ideologie het parlement binnen sluipt, ondermijnt dat onze samenleving. Met als triest dieptepunt een Wilders die Pechtold in het parlement aanspreekt op diens vermeende seksuele escapades. Maar ook een SP komt bij mij niet weg. Ze hebben punten welke best de moeite zouden zijn om flink op in te zetten. (zorg bijvoorbeeld) Dat dient uitgevochten te worden in het parlement, waarna er een werkbaar compromis uit rolt. Maar de SP is zo vastgebeten in ideologie en in hun oppositierol dat ze maar weinig klaar spelen.

Ik hou van dualisme en de daaropvolgende consensus. Dat is een nuttig model. Maar populistische partijen beantwoorden niet aan dat model. Dualisme is nodig om de tegenstellingen te vergroten, consensus is om de tegenstellingen weer bij elkaar te brengen. De praktijk is nu dat de populistische partijen inspelen op het electoraat en dat we overwegend rechtse regeringen hebben van partijen die er nog wat trachten te maken. Dus steun ik de desbetreffende partijen, hoewel ik diezelfde partijen inhoudelijk maar matig vind.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 Reinaert

@38: in jouw “opzet” is het manco dat partijen nauwelijks nog kunnen discussiëren op het scherpst van de snede, juist omdat de verschillende opvattingen maar marginaal zijn, het onderscheid tussen de partijen op zijn best cosmetisch is.
Daardoor helpen zij dat dualistische model om zeep.
Het maakt niet uit of je op de VVD, het CDA, de PVDA, D’66, Groenlinks, of de Christenunie stemt, (of hen hoort spreken). Is het dan vreemd dat mensen zich afkeren en populisten gemakkelijk scoren.
Ik blijf er bij dat een overtuiging, een ideologie, een mensbeeld, een geloof e.d. nodig zijn, dat dit mensen wegtrekt bij Wilders en co, en dat de ideologie “eindigt” in pragmatische besluiten door een regering is prima. Maar wat valt er nu te kiezen? Dat is in de kern het probleem.
In de tijd van Den Uyl en Wiegel en andere mastadonten was Koekoek terecht het lachertje van de zaal.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 Lutine

@39

Ik ben van mening dat de verschillen tussen VVD en GL behoorlijk zijn. Dat zullen ze zelf ook vinden. In het frame van de populisten hebben ze het er over dat alles één pot nat is. (partijkartel) De oorzaak ligt er m.i. in dat de populisten nogal extreme opvattingen er op na houden. Met de PVV en PvdD als extremen. Maar deze twee genoemden kunnen ook niet samen door een deur. Dus zelfs als de populisten ooit een meerderheid halen biedt dat geen politieke uitweg. Zodat de facto steeds weer het politieke midden aan de macht is. Hetgeen het populisme weer triggert, enzovoorts.

Koekoek was in zijn tijd ook iets van een populist. Maar ik vermoed dat mensen meer op hem stemden om wat lol mee te maken dan dat de man ooit ergens serieus is genomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Reinaert

@40: De regering en haar constructieve gedoogpartners: een pot nat is te veel gezegd; een bintje en een eigenheimer verschillen ook, maar het blijven aardappels. En slechts enkelen zullen het onderscheid in een smaaktest kunnen maken.
In ieder geval verschillen we hier van mening, van mij mag er wat meer jus (ideologie) over.

  • Vorige discussie