Het taalgebruik van Mark Rutte viel al menigeen op. ‘Ruttiaans’ staat bol van Jip-en-Janneke taal en ook, vreemd genoeg, van ambtelijke beeldspraak (“Van de verschillende voorkeursvarianten moet er nu toch eens één worden uitgeboord’). Maar Ruttiaans is vooral een geniale verzameling ‘frames’ waarbinnen de overheid de boeman is, en de belastingbetaler de koning.
Het gaat dan niet eens om flauwiteiten als “geef je de PvdA een woestijn, dan is binnen de kortste keren het zand op” of “we moeten snoeien om te groeien”. Het gaat meer om Rutte’s suggestieve typeringen van de overheid. Denk aan de “Marktmeester” die de overheid de eervolle (!) taak geeft om zoveel mogelijk ruimte en mogelijkheden aan marktpartijen te geven, en de “Kleine, Krachtige Overheid” die de overheid op Dreft-achtige wijze concentreert en zuiniger maakt.
Bijna altijd komt Rutte hier knap mee weg. Maar afgelopen zondag moest hij toch eens uitleggen wat hij nou precies bedoelde met een van die andere stokpaardjes, de “Hardwerkende Nederlander.” Clairy Polak wilde wel eens weten wie dat nou is.
Rutte noemde de vuilnisman, de “verpleegkundige die hard werkt”, de barman, maar uit het warrige gesprek werd vooral duidelijk dat het niet zozeer om het harde werken gaat, maar om het hebben van een betaalde baan (dus geen uitkering) –ongeacht welke baan.
Vakkundig steekt Rutte zo iedereen met een baan – ook de facebookende accountmanager en de uitzendinggemistende intercedent – een hart onder de riem. “Inderdaad. Het is hard werken!”, hoor je de Hardwerkende Nederlander denken. Het is dezelfde herkenning bij Wilders die zegt dat ze het “ook allemaal niet cadeau krijgen.” Dat bijna alle Nederlanders verwend tot op het bot zijn, is dan ook even niet waar.
Wie zich Hardwerkende Nederlander waant, zal niet zo snel treuren om bezuinigingen. Als hij het niet cadeau krijgt, waarom die kunstenaar, bijstandsmoeder of Afrikaanse boer dan wel?
Over vier jaar worden we wakker: Nederland – BV Nederland – bestaat enkel nog uit Hardwerkende Nederlanders. Het is koud.
Reacties (41)
Dus de CDA-huisvrouwen tellen niet mee? Lekkere coalitie :P
En dan na 25 jaar aan het werk komen zoals Rutte vertelde in Buitenhof. Dat lag niet aan de persoon, maar aan de sociale dienst en andere instanties. Die hadden hem in de steek gelaten. Daar gaat Kamp de komende tijd zijn tanden in zetten!
Of nee, dat gebeurt al jaren. Het is niets meer dan retoriek.
Er is sprake van ravioli
Is dit nou al de tweede poging vandaag om een volstrekt dood-verklaard non-issue leven in te blazen ? Heeft Mark Rutte toevallig ook nog een stinkende scheet gelaten die jelui niet bevalt ? Ruiken zijn oksels wellicht ? Valt er nu werkelijk op de man niets anders aan te merken dan dat hij de terminologie ‘hardwerkende Nederlander’ in de mond neemt ?
Kunstenaars zijn toch ook hardwerkende Nederlanders?
De Afrikaanse boer is geen hard werkende Nederlander, maar een hard werkende Afrikaan, die het ook niet cadeau krijgt. Het enige voordeel dat hij heeft is dat hij geen Afrikaanse kunstenaar hoeft te onderhouden die niet in zijn eigen levensonderhoud kan voorzien maar wel op staatskosten wil doorhobbieen, alhoewel misschien wel een geldverslindendende dictator, graaiende overheden en bijbehorende profiteurs hebben we overal.
@5 Nee. Tenminste, niet als ze subsidie krijgen. Hard werken = geld verdienden zonder tussenkomst staat
Het wordt pas echt lastig voor Rutte als je vraagt of zijn ambtenaren van Algemene Zaken, hardwerkende Nederlanders zijn…
@7.
Jawel, hij gaf complimenten aan de rijksambtenaren, die net zo goed waren als de medewerkers van de consultancy bureaus.
Dus van enige minachting naar de ambtenaar in persoon was geen sprake.
@KJ: het is misschien moeilijk voor te stellen, maar de retoriek is nogal bepalend voor wie waarop invloed heeft. Het gebied tussen de woorden en de realiteit is bepalend voor de politieke steun, die iemand geniet.
Goede techniek is: de taal van een tegenstander overnemen en het hem lastig maken met zijn eigen begrippenarsenaal.
Misschien komt het inzicht met een joint wat gemakkelijker?
@8 Klopt..heb ik ook gehoord, maar hij heeft niet direct de vraag: “Zijn ambtenaren ook Hardwerkende Nederlanders” gekregen… Hoop dat een journalist dat nog eens doet.
@9 Hulde. Ik stel voor: Sargasso regelt de wiet(passen?) voor de Hardwerkende Sargast
@10.
Wat ik al aangaf de ambtenaar in persona is niet fout, de overheid in zijn geheel, dat is fout en moet verkleind worden. Want kost teveel belastinggeld.
Our Premier needs to get real. We Dutch are the least hard-working people in all OECD countries.
See wikipedia.org/wiki/Working_time#Differences_among_countries.: And that’s just based on being at work. In fact, the time we spend actually working is very low by international comparisons. http://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=ANHRS
This is no surprise to anyone who has lived in this country. From January 1, the television is flooded with ads for ‘vakantie’. Xmas is over, it’s time to think of vakantie. That’s what the Dutch live for. We value our ‘vrije tijd’ more than any other people. 45% of us work part-time. And still we take time off for ‘burn-out’.
It’s all good. It’s what makes this country great. We aren’t slaves to the machine. We wouldn’t dream of having two and three jobs like Americans. We don’t put in 16 hour days like business executives elsewhere. Our children don’t even get homework. They play.
Fine. But do not give us a myth that we’re hard-working, just to echo your friend Wilders. If you want to steal his voters, try doing it with integrity. Do not foist bs on us. That’s dangerous.
@9: “Het gebied tussen de woorden en de realiteit is bepalend voor de politieke steun, die iemand geniet.
Goede techniek is: de taal van een tegenstander overnemen en het hem lastig maken met zijn eigen begrippenarsenaal.”
Het tweede deel vat ik (Job Cohen die het heeft over rechtse hobbies). Het eerste deel is neem ik aan vertaald uit een frans filosofisch boek. Bedoel je nu dat hoe minder ruimte er tussen woorden en realiteit zit, hoe meer steun er is? Of juist andersom? Of nog heel wat anders? In gelul kun je niet wonen, maar je kunt er aardig een blog mee vullen.
Rutte speelt het slim met zijn woordkeuze. Beter dan Balkenende met zijn VOC-mentaliteit, die daarmee heeft laten zien dat framing ook een negatief effect kan hebben… Balkende dacht vast aan het internationale karakter, maar vergat even de onderdrukking.
Het zijn toch de opvallende woorden die blijven hangen en gelijk een beeld oproepen. Denk aan koppenvoddentax, aanrechtsubsidie en bejaardenbelasting. De manier van spreken is dus van groot belang als je een bepaalde boodschap wil overbrengen.
En sommige mensen beheersen dit beter dan anderen
@12 Sorry hoor, maar wij Nederlanders werken misschien wel minder uren, maar in die uren doen we ongelooflijk veel. Kijk in je link (het lukt me niet om hem te maken) maar eens bij “Labour Productivity per Unit Labour Input” We staan misschien niet bovenaan, maar de baas hoeft niet te klagen.
En we hebben ook relatief weinig vakantie dagen…
Als Rutte die ‘hardwerkende Nederlanders’ nou eens structureel helpt dat ze niet zo hard hoeven te werken, zodat ze plezieriger en dus creatiever werken. (Bijvoorbeeld door een betere verdeling van het werk.) Daar heeft ‘ons land’ veel meer aan! Je hoort overal dat mensen steeds meer werk in minder tijd moeten verzetten. Aan zich ziek of dood werkende Nederlanders heeft niemand iets.
En als Rutte het toch bij woorden wil laten, laat hij dan minstens spreken over de ‘goedwerkende’ of ‘verstandig werkende Nederlander’. Dat klinkt tenminste niet zo armoedig en eendimensionaal.
Hard werken doen ze in de fabriek in Maleisië waar onze kleding gemaakt wordt voor €0,14 per uur.
nederlanders weten misschien meer produktiviteit te halen uit de paar uurtjes per dag dat ze werkelijk werken dan anderen, maar harde werkers ho maar.
Ik heb in meerdere ‘buitenlanden’ gewerkt, maar het tempo en de duur die ze daar volhouden zie ik de meeste Nederlanders nog niet klaarspelen.
Ook heb ik in slappe tijden uitzendbaantjes gedaan, als het op echt fysiek werk aankomt mag dat door allochtonen gedaan worden die dan nog een schop na kunnen krijgen door ‘harde werkers’ in de dienstensector die de helft van hun werktijd weten te vullen met op sites als GS te zuurzeiken over buitenlandse profiteurs die ‘hun belastinggeld’ verteren…
Als er harde werkers zijn dan zijn die misschien in het MKB te vinden, waar Rutte een groot deel van z’n stemmers vandaan haalt, maar die laat de VVD net zo gauw vallen als hun bedrijfjes opgeslokt worden door multinationals, of hun werkzaamheden geoutsourced door ‘het grote geld’; dat zijn degenen voor wiens belangen die partij opkomt. In die kringen hoef je al helemaal geen harde werkers te zoeken, als er genoeg kapitaal is kan je nog altijd ‘het geld voor je laten werken’.
@7: Maar dan noemt hij zelf met de vuilnisman en de verpleegkundige ook verkeerde voorbeelden, ook die worden door de staat gesubsidieerd.
Als historicus weet Mark alles van hard werken.
@13: Hanedopje toch: lees mijn blogje. Dan zie je dat de spanning tussen retoriek en werkelijkheid uit de mond komt van een oude vakbondsman, Han Noten. En dat ik vervolgens de politieke retoriek wil confronteren met de werkelijkheid is toch niet zo vreemd?
In je eigen taal dan: “geen woorden, maar daden”. Of: “niet lullen maar poetsen”, want dat is bepalend voor je aanhang.
Daar lijkt me toch geen Franse filosofie voor nodig.
in die toespraak van Kuitenbrouwer struikelde ik meteen in het begin al op het ‘digestif vooraf’, dat heet toch nog altijd een apéritif?
En dat voor iemand die zo met taal bezig is…
Sja, ik zal mij dan maar als luie, onrendabele nederlander bekend maken. Dat kost mij in het nieuwe Nederland niet direct mijn leven, maar via kortingen komt men een heel eind.
Helaas zijn Hard Werkende Nederlanders vaak Hard Klagende Nederlanders, die dagelijks de reaguurkolommen van de Teleklaag laten volstromen met vitriool en afgunst op mensen die het minder breed hebben dan zijzelf.
@25: knap is dat he. De hele dag de telegraaf vullen met slecht gespelde reacties en dan ook nog eens hard werken. Of zouden ze telegraafreaguren ook hard werken vinden?
Met de Hardwerkende Nederlander wordt het grootste gedeelte van de kiezers bedoelt: de middeninkomens (bezit huis, vaste baan, gezin) die moeten inleveren. En ja, dat komt door de dure linkse hobbies. Ten koste van het gepamper van de profiteurs. En dan wil links ook nog de hyporenteaftrek afschaffen. Dat pikt de Hardwerkende Burger niet, dus voelen ze zich aangesproken door de premier.
@17…6 op de 10 nederlanders vinden in ieder geval dat ze het vaak te druk hebben (volgnes CPB)
De ‘Hardwerkende Nederlander’zoals reaguurt bij de Telegraaf is laag tot gemiddeld opgeleid, heeft vaker schulden, minder vaak een koophuis (al helemaal geen koophuis in de 300K range),
en ‘werkt’ in een middenkaderfunctie in een niet renderend kutbedrijf (of is zelfs zelf ambtenaar).
Noem 1 links kabinet (als dat ooit bestaan heeft) die deze groep naar het leven staat.
De onredendabelen, u bent het zelf.
@27 Weet je hoeveel de JSF kost? De “redding” van de banken? Dat noem ik nou eens rechtse hobbies en die kosten heel wat meer dan die paar honderd miljoen euro voor “linkse hobbies”. En wie heeft er wat aan? Het geld voor de JSF gaat naar de VS en het geld voor de banken blijft ook niet in eigen land.
Dan ben ik liever nationalistisch en geef wat minder geld uit, maar wel aan cultuur en natuur in eigen land. Goed voor onze binnensteden, voor Joop van den Ende, voor de boeren en het platteland.
Maar ik heb inmiddels uit Wikileaks begrepen dat de gemiddelde ambtenaar en politicus alleen maar bezig zijn met de VS te pleasen en dus zal er altijd geld naar de VS gaan.
Die rechtse retoriek is oplichterstaal.
Wat er reaguurt op de Telegraaf is geen dwarsdoorsnede van de Hardwerkende Burger. De abonnees wel.
Leuk trouwens met Rob Hoogland, dan merk je dat er weer verkiezingen aankomen. Wat een asshole is dat: gemakkelijke te onthouden retoriek zoals vandaag werd Jolande Sap afgesouffleerd en leidertje Emiel Roemer.
@30. De redding van de banken een rechtse hobby? Wel eens van W. Bos gehoord?
@12
Ik wil een “vind ik leuk”-button op Sargasso!
@32
Bos redt voor de lol banken. Wat denk je zelf?
Is er hier nu werkelijk een discussie gaande over de nuances en de associaties van het bijvoeglijk naamwoord ‘hard-werkend’ ? Jezus Christus. Als dit de oppositie moet voorstellen, dan zou ik als ik Mark Rutte was, schaterlachend op vakantie gaan naar een heel ver land, tot ver na de 1e kamer-verkiezingen.
@12: great analysis, i know about the differences in working culture between the US and the European continent. It seems that in the US the way to pursuit happiness is through prosperity, while in Europe it’s through welfare. Some socialist heritage, I guess.
@34 Dus omdat Bos uit hoofde van zijn functie geacteerd heeft is het redden van banken een rechtse hobby?
Denk nou eens nou wat je zelf zegt. Vervang Bos met een ander persoon, en het redden van banken met een andere ‘ramp’.
Waarom zou ik? Vervang Bos eens door Kok die toch als RvB toezicht hield bij de ING. Rechtse hobby? Goekope opmerking.