ANALYSE - Het sociaal leenstelsel in het hoger onderwijs zou ervoor zorgen dat ‘de bakker niet meer voor de advocaat’ hoeft te betalen. Maar het stelsel zou ook de toegankelijkheid van het onderwijs verminderen. Wat zeggen de feiten?
GroenLinks gaat onder de huidige voorwaarden niet akkoord met invoering van het sociaal leenstelsel. Dit was een verrassing voor Rutte en Samsom, want invoering van het sociaal leenstelsel stond in het verkiezingsprogramma van GroenLinks. Om een meerderheid te krijgen in de Eerste Kamer rekende het kabinet op de steun van GroenLinks en D66. Jesse Klaver blijft onder andere voorwaarden echter wel voorstander van een sociaal leenstelsel, want hij vindt het ‘niet solidair dat de bakker voor de advocaat betaalt’.
Maar betaalt de bakker voor de advocaat?
In 2011 werd er door de overheid 9,6 miljard euro aan hoger onderwijs uitgegeven. Hiervan kunnen ruim 660 duizend mensen studeren (ruim 420 duizend HBO en ruim 240 duizend WO). Aan die 9,6 miljard betaalt iedere belasting betalende Nederlander mee, maar alleen studenten (en docenten/onderzoekers) profiteren hiervan. Je zou dus inderdaad kunnen zeggen dat de bakker voor advocaat betaalt.
Gaat dat veranderen met de invoering van een sociaal stelsel?
Nee. Het CPB heeft berekend dat de invoering van het sociaal leenstelsel op termijn (vanaf 2022) 800 miljoen oplevert. Dit geld wordt echter terug geïnvesteerd in ‘onderwijs en onderzoek’. De overheidsbijdragen, en dus ook de belastingbetalingen van de bakker, aan hoger onderwijs veranderen dus niet.
GroenLinks pleit er in haar verkiezingsprogramma overigens ook voor dat het geld dat vrijkomt door het invoeren van het sociaal leenstelsel volledig wordt geïnvesteerd in het hoger onderwijs. Dus ook bij GroenLinks blijft ‘de bakker betalen voor de advocaat’.
Als we ons afvragen of het solidair is dat de bakker voor de advocaat betaalt, is het interessant te kijken naar de inkomensverdeling tussen de verschillende onderwijsniveau’s. Hoogopgeleiden verdienen gemiddeld namelijk significant meer dan laagopgeleiden. In 2010 verdienden laagopgeleiden volgens het CBS gemiddeld 26.600 euro en hoogopgeleiden 49500 euro. Hierdoor zal de advocaat ook meer belasting betalen dan de bakker.
Wat zegt de vakbond?
Een traditionele tegenstander van het sociaal leenstelsel is de studentenvakbond LSVb, wat zijn hun bezwaren? De LSVb is bang dat de toegankelijk van het hoger onderwijs in gevaar komt:
‘Het afschaffen van de basisbeurs en de OV-kaart waarmee gratis gereisd kan worden leiden ertoe dat het onderwijs minder toegankelijk wordt. Minder mensen zullen gaan studeren. Met name kinderen van laag opgeleide ouders zullen eerder besluiten geen studie te volgen. En dit is niet alleen nadelig voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs, maar ook voor de sociale mobiliteit in de Nederlandse samenleving. Willen we dat iemand geboren als dubbeltje een kwartje kan worden? Dan moet het hoger onderwijs financieel toegankelijk blijven.’
The Fact Club doet geen prognoses, maar we kunnen wel kijken of in het verleden genomen maatregelen grote effecten hebben gehad op het aantal studenten.
Historische ontwikkeling aantal studenten en regelingen
1986: Invoering Wet op de studiefinanciering (WSF). Alle scholieren van 18 jaar of ouder hebben recht op een basisbeurs;
1991: Recht op basisbeurs ingekort tot 5 jaar;
1994: Invoering OV-studentenkaart, invoering tempobeurs. Onder deze regeling moest iedereen die in het eerste jaar geen 21 studiepunten haalde de studiefinanciering terug betalen;
1996: Wijziging wet op de studiefinanciering: Alle studenten in het hoger onderwijs en alle mbo-bol’ers van 18 jaar of ouder hebben recht op een basisbeurs. Ouders van mbo-bol’ers jonger dan 18 kunnen een tegemoetkoming in de studiekosten aanvragen en
2000: Wet op de Studiefinanciering(WSF)-2000 ingevoerd. Het prestatiebeursregime wordt aangescherpt. Binnen 10 jaar moet de student het diploma behalen, daarna vervalt het recht op studiefinanciering en blijft de basisbeurs een lening.
De geleidelijke versobering van de studiefinanciering lijkt niet direct een negatief effect te hebben gehad op het aantal studenten. Sterker: het aantal studenten (HBO en WO) is sinds 1990 met 52% gestegen (tov 12% stijging gehele bevolking).
Internationale vergelijking
In Nederland gaat een bovengemiddeld deel van het budget voor hoger onderwijs gaat naar financiële steun voor studenten. Van onderstaande landen geeft alleen het Verenigd Koninkrijk meer uit. Dit terwijl het budget voor hoger onderwijs (als percentage van het bbp) ten opzichte van de vergeleken landen gemiddeld is. Denemarken geeft het meest uit (1,6%), gevolgd door België (1,3%), Nederland (1,1%), Duitsland en de VS (allebei 1,0%) en het Verenigd Koninkrijk (0,6%).
Problemen met afbetalen
Tegenstanders van het sociaal leenstelsel menen dat minder mensen zullen gaan studeren, omdat ze bang zijn dat ze meer moeten gaan lenen, en dit misschien niet terug kunnen betalen. Het is maar de vraag of deze vrees terecht is. In 2011 was het percentage ‘oninbare’ schulden bij DUO 1.5. Dit percentage is niet hard hard gestegen tov tien jaar eerder terwijl het aantal leningen bij DUO wel hard is gestegen. In 2011 stonden er bij DUO 514 duizend mensen ingeschreven die zijn begonnen met het aflossen van hun schuld, gemiddelde schuld per persoon was €10.870. Niet alleen zijn er de laatste jaren meer studenten gaan lenen, ook zijn deze studenten meer gaan lenen. In 2004 bedroeg de gemiddelde schuld van een nieuwe afbetaler 8000 euro, in 2012 was dit 14.450 euro.
Concluderend
Het invoeren van een sociaal leenstelsel zorgt er niet voor dat de bakker niet meer voor de advocaat betaalt. De invoering lijkt vooral bedoeld als herverdeling van het onderwijsgeld.
Bezwaren vanuit de gedachte dat minder (arme) mensen zullen gaan studeren zijn misschien terecht, maar historische ontwikkelingen wijzen er niet op dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs in gevaar komt:
– De afgelopen 20 jaar zijn steeds meer mensen gaan studeren terwijl de studiefinanciering steeds soberder werd.
– Internationaal gezien gaat een groot deel van ons onderwijsbudget naar financiële ondersteuning van studenten.
– Hoogopgeleiden zullen gemiddeld meer verdienen dan middel- of laagopgeleiden. Lenen voor je studie lijkt dus een verstandige investering.
– Meer studenten zijn gaan lenen, en ze lenen steeds meer, maar het percentage ‘oninbare’ schulden is hetzelfde gebleven.
Bronnen:
CBS Statline: aantal studenten
CBS Statline: uitgaven aan onderwijs
CBS Statline: inkomen naar onderwijsniveau
Lees meer bij The Fact Club
Reacties (47)
Ik heb moeite deze conclusie omdat o.a. de hogere inkomstenbelasting mede bepalen of de bakker inderdaad voor de advocaat betaalt. Die inkomstenbelasting wordt onder een andere noemer dan wel besproken, maar het moet ook van invloed zijn op bovenstaande conclusie.
Ik snap het niet: de gemiddelde advocaat zal waarschijnlijk na zijn studie meer dan gemiddeld aflossen, dus uiteindelijk meer gaan betalen dan in het oude systeem. Toch?
“In 2011 werd er door de overheid 9,6 miljard euro aan hoger onderwijs uitgegeven. Hiervan kunnen ruim 660 duizend mensen studeren.”
De eerste vraag moet zijn of Nederland uberhaupt wel zoveel hoger opgeleiden nodig heeft, niet hoeveel dat kost en hoe het systeem zou moeten zijn.
@3
Heb je zelf al een voorzetje voor een antwoord, Bolke?
Volgens mij is het overzichtje met ‘Historische ontwikkeling aantal studenten en regelingen’ niet geheel accuraat. Ik put uit eigen ervaring (ik ben gaan studeren in 1994, ik was toen 20), dus misschien niet helemaal juist, maar toch:
De OV-kaart is eerder ingevoerd dan 1994. Ik ben zelf in 1994 gaan studeren, maar had twee jaar daarvoor al (sinds mijn 18e) de beschkking over de OV studentenkaart. die is dus minimaal uit 1992. Daarnaast was er tijdens mijn eerste collegejaar gelukkig nog geen tempobeurs, die kwam dus in collegejaar 1995-1996. Dat was toen nog veel midner dan 21 studiepunten als ondergrens, ik dacht 7 of zoiets. Dat werd daarna wel 21 punten (ik denk dus 1996-1997), waarbij de tempobeurs werd vervangen door de prestatiebeurs. het verschil zat hem er in dat in het eerste geval je een schenking kreeg die werd omgezet in een lening als je je punten niet haalde, in het tweede geval kreeg je een lening die werd omgezet in een schenking als je hem wél terugbetaalde.
De afgelopen 20 jaar zijn steeds meer mensen gaan studeren terwijl de studiefinanciering steeds soberder werd.
Hoe zit het met het aantal mensen in Nederland in de leeftijdscategorie 18-25, is die ook toegenomen.
En, mijn vermoedde een belangrijkere oorzaak: Het niveau van het Nederlandse onderwijs. Ik kan me nog een Sargasso artikel herinneren waarin gesteld dat “vroeger” 13% van de leerlingen havo onderwijs volgde en 7% VWO, nu volgt 20% VWO, daarmee is het VWO de nieuwe HAVO geworden, conclusie: Wat vroeger WO was is nu HBO en HBO is MBO geworden.
Lenen voor je studie lijkt dus een verstandige investering.
Hier wreekt zich het inlevingsvermogen met van hoogopgeleiden met laag opgeleiden. De dochter van de fabrieksdirecteur snapt het concept van investeren. Dat is wat haar vader doet om zijn bedrijf uit te breiden. Voor de zoon van de bijstandsmoeder is lenen die TV op afbetaling kopen en die zo drie keer betaald moet worden.
Mijn moeder heeft letterlijk slapeloze nachten gehad toen ik voor mijn huis een lening aanging en ben blij dat ik met een basisbeurs heb kunnen studeren. Als ik voor mijn studie had moeten lenen was dat hoogstwaarschijnlijk niet doorgegaan.
@6
Goed punt.
Mijn ervaring is dat veel studenten huiverig zijn om te lenen, maar als het puntje bij paaltje komt, doen ze het toch wel.
Ik sta er nog altijd versteld van dat studenten niet stilstaan bij het feit dat de rente die je betaalt over je studielening lager is dan rente die je krijgt als je geld op een spaarrekening zet. Oftewel: je verdient geld als je volle bak studielening aangaat en dat op een spaarrekening parkeert. Dat geld kan nog goed van pas komen als je later bijvoorbeeld een woning wil kopen: de rente op je studielening is wederom veel lager dan op je hypotheek.
Sommige mensen vinden dat een ‘hack’ en niet eerlijk ten opzichte van de regering: dat geld is bedoeld om van te studeren. Toch is het vreemd dat mensen niet zo huiverig zijn voor bijvoorbeeld een hypotheek als voor een studielening, terwijl die tweede vele malen gunstiger is.
Ik krijg de indruk dat in dit stuk geregeld appels met peren worden vergeleken. Dat er meer mensen zijn gaan studeren, heeft meer oorzaken dan alleen de studiefinanciering. Er zijn nogal wat factoren die dat beinvloeden.
@Kevin:
“je verdient geld als je volle bak studielening aangaat en dat op een spaarrekening parkeert”
Dat werkt natuurlijk alleen als je nog een andere substantiele inkomensbron hebt. Het is lastig om de huur te betalen als je geld op een spaarrekening rente staat te trekken. Ofwel: alleen voor rijkelui.
@Kevin
De hoogte van de rente van je studielening is nogal afhankelijk van het jaar waarin je afstudeerde. Daarbij heb je ook nog zoiets als inflatie.
Ik had in 1991 al een OV-studentenkaart als ik het mij goed herinner.
Een artikel vol met hockeystickredeneringen.
De toename van het aantal studenten is niet 20 jaar geleden pas begonnen. De kwaliteit van het onderwijs wordt helemaal niet in de vergelijkingen mee genomen.
En wanneer je de vraag wil beantwoorden of de bakker voor de advocaat betaalt, is het antwoord altijd ja, tenzij de bakker een universitaire studie heeft gevolgd. Zoals iemand anders al opmerkte: appels en peren.
@7 Kevin
Ik sta er nog altijd versteld van dat studenten niet stilstaan bij het feit dat de rente die je betaalt over je studielening lager is dan rente die je krijgt als je geld op een spaarrekening zet.
De huidige rente over een studielening schijnt 4,17% te zijn. Dat haal je bij lange na niet met een spaarrekening, daarvan komt de rente momenteel niet eens boven de inflatie van 2,9% uit. Pas met een depositorekening van 10 jaar kom je boven de 4%.
@12: Inderdaad. Dat argument hoor ik al jaren, maar toen en ook nu kon ik zulke spaarrekeningen niet vinden.
@12 http://www.ib-groep.nl/particulieren/studiefinanciering/sfho/wat_is_studiefinanciering/lenen.asp
Iemand zit hier gruwelijk verkeerd. Hoop niet dat ik het ben :P
Ik ga even uitrekenen hoeveel rente ik heb betaald.
De pagina met alle rentepercentages van afgelopen jaren is niet meer beschikbaar: http://www.ib-groep.nl/particulieren/studieschuld/rentepercentages_leningen_na_1_1_1992.asp
De variatie is trouwens vrij groot http://uk.webhosting.rug.nl/wordpress/2011/2011/12/05/lenen-bij-duo-was-nooit-goedkoper/. Op dit moment is de rente zeer laag zoals #Kevin stelt. Het loont echter ook niet de moeite om te sparen. Met de huidige lage rentes is het de inflatie die je de das omdoet.
Onderwijs zou gewoon gratis moeten zijn (betaald worden uit de algemene middelen[desnoods verhoging van belasting]), indien de student(e) aan de volgende voorwaarden voldoet:
Via test (toelatingstoets) aan geschiktheidseisen voldoen, die voor die studie behoorlijk streng behoren te zijn.
De samenleving zit niet op “met de hakken over de sloot” figuren te wachten, die kunnen beter een andere gratis studie of opleiding, waarvoor ze wel geschikt zijn.
N.B.
Is er wel eens onderzoek gedaan naar het feit, hoe het komt dat relatief veel mensen zonder “hoge” opleiding zakelijk gezien vaak zeer succesvol zijn ;-)
Gelukkig hebben we de way back machine nog. http://web.archive.org/web/20101217033933/http://ib-groep.nl/particulieren/studieschuld/rentepercentages_leningen_na_1_1_1992.asp
De periodieke herhaling is wel opvallend trouwens.
Kevin: is het niet zo dat tijdens je studie de rente elk jaar berekend wordt, maar dat zodra je klaar bent, de rente wordt vastgezet voor 5 jaar? Ben je klaar in een jaar met 4,17% dan zit je daar dus 5 jaar aan vast.
Overigens doet de inflatie er volgens mij niet zo heel veel toe als je gelijke bedragen leent en spaart. Alles wat je meer krijgt aan rente op je spaarrekening dan je betaalt aan je lening is winst, en meer dan je had dan als je niets zou doen.
@17
Volgens mij wel, dan heb je best wel pech.
Dat lijkt mij ook.
Dus die 4,17% was van 2007 en nu is die 1,5%.
Dan klopt het winst-uit-sparen verhaal van Kevin nu dus wel.
Die periodiciteit is tamelijk bizar, elke 5 jaar komen dezelfde rentes terug.
Ik ben klaar met rekenen. Ik heb mijn huidige studieschuld opgezocht bij DUO en op mijn rekeningafschriften gekeken wat ik elke maand heb ontvangen. Ik heb een excelsheetje gemaakt waarin ik het opstapelen van rente simuleer (ik heb niet elke maand evenveel ontvangen, dus dit was het makkelijkste). Met een jaarlijks rentepercentage van 2,3% kom ik het dichtst in de buurt van mijn huidige bedrag aan schuld. Dus het is meer dan 1,5% maar gelukkig wel fors minder dan 4%. Ik heb de lening overigens zelf niet misbruikt om daar rente van te trekken, ik denk dat 2,3% dan wel wat optimistisch zou zijn.
@17 Je hebt gelijk en mijn focus op de inflatie is overdreven. Je kan puur de rente op de spaarrekening met de rente op de lening vergelijken.
Trouwens handig, die waybackmachine!
@20 Met die 2,3% zou het misschien net kunnen.
De gemiddelde spaarrente over de afgelopen tien jaar lijkt net iets hoger te liggen.
Percentages op de huidige DUO/IB website:
http://www.ib-groep.nl/particulieren/studieschuld/rentepercentages_na_1_1_1992.asp
De periodiciteit komt dus omdat ze elke 5 jaar de rente opnieuw vaststellen, en dus steeds dezelfde rente hebben voor meerdere groepen afgestudeerde studenten (de nieuwe krijgen dezelfde rente als diegenen die 5 jaar eerder klaar waren).
@23 Maar dan kan een student dus zijn favoriete percentage gewoon uitkiezen door het jaar van inschrijven te kiezen. Mits hij zijn studieduur kan voorspellen. Dat zou betekenen dat een langstudeerboete overbodig is omdat er al een voorspelbaarstudeerbeloning bestaat.
@24 Het zit anders dan je denkt. Elk jaar wordt er een nieuw tarief vastgesteld. Dat tarief is niet hetzelfde als het tarief van 5 jaar geleden. Het is wel zo dat voor studenten die 5 jaar geleden afstudeerden nu weer opnieuw een rentepercentage wordt vastgesteld voor het resterende bedrag dat ze moeten betalen. Dat percentage is dus hetzelfde voor studenten die nu afstuderen.
Studenten hebben van tevoren in ieder geval geen flauw benul welk rentepercentage ze voor de kiezen zullen krijgen. Je kan nu niet zeggen wat het percentage van 2014 zal zijn.
@16
Ik zou eerst wel eens het onderzoek willen zien dat aantoont dat relatief veel mensen zonder hoge opleiding zakelijk gezien vaak succesvol zijn :)
@25 Je kan nu niet zeggen wat het percentage van 2014 zal zijn.
Dat kan ik wel. Voor 2014 wordt de rente vastgesteld op 2,39%. Wedje maken?
@27 Dat kan je niet. Je kan hooguit zeggen dat iemand die in 2009 afstudeerde tot 2014 2,39% rente moet betalen. Maar de nieuwe rentevoet van 2014 is onbekend.
Opgeflikkerd met dat emotionele terreur van die Bakker & Advocaat-stelling. De basisbeurs zorgt er ook voor dat die dochter van de bakker kan studeren en niet in dezelfde klasse hoeft te blijven steken als ze potentie heeft om aan innovatie bij te dragen.
Verder is het schandalig dat de basisbeurs wordt afgeschaft voordat de hogescholen en universiteiten hun achterlijke beleid eens heeft bijgesteld. Het is nog steeds ingesteld op zoveel mogelijk zieltjes winnen en vooral niet op kwalitatief hoogstaande lessen geven. Vind je het gek dat de 5,5 cultuur dan blijft bestaan. Waarom zou ik gemotiveerd worden van een systeem die er zelf ook geen zin in heeft?
Bovenstaande quote kan je lezen op de website van The Fact Club. Een nobel doel denk ik zo. Het zou echter nog ietsje beter zijn als ze ook de discussie aangaan over hun artikelen. Daarmee moeten ze geen standpunt innemen over de rechtvaardigheid van het sociale leenstelsel, maar leg tenminste verantwoording af over de opzet van het artikel zodra daar kritiek op komt.
Het doet me een beetje denken aan al die artikelen van het Rathenau die hier op Sargasso zijn verschenen. Ze proberen dan wel een of ander debat aan te zwengelen, maar vervolgens onthouden ze zich van ieder commentaar.
Kleine rectificatie: ik ben in #30 te streng voor The Fact Club. Ik zie dat ze bij andere artikelen op Sargasso wel hebben gereageerd.
Hohohohoho hold your horses.
We zitten 31 reacties diep in het onderwerp en nog niemand plaatst kanttekeningen bij de uitermate twijfelachtige aannames en conclusies van The Fact Club?
Correlatie != causaliteit
Ten eerste, vroeger is niet nu; het inkomen van hoger opgeleiden was historisch hoger, dat wil niet zeggen dat het verschil in de toekomst zo dramatisch zal zijn. Als je de verschillen uiteenzet naar geboortedatum kan ik je met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid op een briefje geven dat de generatie geboren na 1980-1985 een veel kleiner inkomensverschil zal laten zien.
Correlatie != causaliteit
Ten tweede, stellen dat het versoberen van faciliteiten niet zal leiden tot een afname van het aantal studenten is kind of a stretch (omgekeerd net zo goed overigens).
Je kunt niet een grafiek plaatsen over het toenemende aantal studenten, wat historische maatregelen neerplempen en het woord ‘conclusie’ daaraan verbinden. De enige conclusie welke ik na zulk broddelwerk dan kan maken is dat studeren vooral makkelijker is geworden. Neem economische groei en innovatie mee in je stuk en je zou zomaar tot een andere conclusie kunnen komen.
Ten derde, dat je kunt studeren wil niet zeggen dat de kwaliteit van studeren hetzelfde is. Als ik 30 uur per week moet werken naast mijn studie zal dat invloed hebben, zowel op resultaten als op mogelijker extra curriculaire activiteiten.
Conclusie: dit stuk is minder feitelijk dan The Fact Club zou willen.
Correlatie != causaliteit
@32
Ze formuleren dan ook enkel de volgende bescheiden conclusie”Hoogopgeleiden zullen gemiddeld meer verdienen dan middel- of laagopgeleiden. Lenen voor je studie lijkt dus een verstandige investering”
Dat doen ze dan ook niet. Ze geven enkel een historische ontwikkeling weer. Ze doen niet aan een prognose.
Ook daar doet The Fact Club geen uitspraken over, maar misschien kan je zelf even zeggen in welk jaar je bent afgestudeerd. Daar kunnen we gezien jouw analyse vast wel iets zinnigs uit afleiden ;)
Volgens mij heb je mijn stuk niet begrepen.
Alleen al de explicite verwijzing naar de inkomensverschillen anno 2010 betekent dat het stuk daar dus een conclusie aan verbindt. (en dat blijkt gewoon als je simpel leest)
En mijn punt is: ‘gemiddeld’ is niet relevant want ‘gemiddeld’ betekent dat een generatie hogeropgeleiden door grote inkomensverschillen opgebouwd over een hele carriere kunnen compenseren voor een leger 25-jarige academici die nu, in 2012, minder verdienen dan een puntlasser.
Ze doen niet aan prognoses? Nee dat doen ze niet, er wordt letterlijk een conclusie gedaan, DUS je doet een prognose. Dat is het doel. Wat staat hier:
” maar historische ontwikkelingen wijzen er niet op dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs in gevaar komt”
En als laatste: IK doe een uitspraak over kwaliteit en dat is wel degelijk relevant in een discussie over onderwijs aangezien dat zo maar eens zou kunnen betekenen dat financiele faciliteiten en/of maatregelen een groot effect hebben op sociaal-economisch succes EN DAAR GAAT DIT STUK OVER.
Ik heb je vaker moeten betrappen op gebrek aan basale logica dus ik ga er niet op in als je moeite hebt met begrijpend lezen.
Ga ergens anders tof lopen doen.
Zullen we het maar weer eens afgaan?
Het stuk trekt ook conclusies op basis van huidige inkomensverschillen. Ze stellen alleen niet dat huidige inkomensverschillen ook voor de toekomst gelden (en dat is wel wat jij zegt in @32).
Ze zeggen toch niet: uit historische ontwikkelingen kan je wel afleiden dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs niet in gevaar komt.
Zie je het verschil? Dit laatste zeggen ze niet, maar dit is precies wat jij ze aansmeert wanneer je zegt:
Op naar het volgende puntje:
Van mij mag je alles neerpennen wat je wilt. Maar wat je zei in @32 was:
Eerst doe je dus een opsomming van 3 punten in @32. Daar verbind je een conclusie aan. Als ik vervolgens zeg dat het derde punt geen serieus kritiekpunt kan zijn op het artikel, dan stel je dat het geen kritiekpunt is, maar een uitspraak van jou betreft. Ik vind het allemaal best, maar hou je opsomming dan beperkt tot 2 punten, verbind daar je conclusie aan, en ga vervolgens lekker verder met het uitsmeren van je mening op Sargasso.
En niet zo geïrriteerd jongen. Dat is toch helemaal niet nodig.
Het voorstel maakt gewoon onderdeel uit van het afbreken van de verzorgingsstaat. De ouder die het kan betalen gaat volgens het oikos model gewoon meer betalen voor zijn studerende kinderen om ze niet te laten starten met een schuld in een toch al niet erg florerende economie. De kinderen die ouders hebben die het niet kunnen betalen zullen of niet gaan studeren of later nog minder bereid zijn om mee te betalen aan de welvaartsstaat. Het is dus een lange termijn plan om meer rechtse kiezertjes te kweken. De toch al tanende onderlinge solidariteit en verzorgingsstaat wordt hiermee nog verder afgebroken. Geen wonder dat GL en D66 ook grote voorstanders zijn. Hervormen, hervormen, hervormen, tot we weer in de 19e eeuw zijn beland. Bismarck was eigenlijk destijds al een paar stappen te ver gegaan om de socialisten de wind uit de zeilen te nemen. Dat is nu toch echt niet meer nodig. Dijsselbloem met een hypotheek van 1,1 miljoen zorgt echt wel dat de HRA staat als een huis. Dat is een veel betere garantie dan de oude VVD-slogan.
@34 Plusje voor de inhoud, maar godverdomme wat ga je toch weer tekeer. Die ad hominem op het eind had ook niet gehoeven. Doe toch rustig man!
@26
Steve Jobs verliet de ubiversiteit voordat hij goed en wel gestart was.
Bill Gates heeft Harvard niet afgemaakt.
Hans Breukhoven heeft op leiding Mulo en hofmeester.
Joop van den Ende volgde volgde opleidingen tot timmerman en tot technisch tekenaar.
enz. enz.
Natuurlijk hoeft een goede opleiding geen handicap te zijn maar de echte slimme jongens en meisjes verdienen hun geld al ruimschoots voordat de school verlaten wordt.
Het aantal bedrijfjes van jonge slimme mensen redelijk snel toe.
@38: ja, en de volledige top van Shell, Unilever, Philips etc.etc. heeft minimaal 1 universitaire titel
Next!
@38 Met hun zijn er nog miljoenen anderen zonder diploma en met veel succes. Maar we zijn dan ook met miljarden mensen op deze aardkloot, dus aansprekende voorbeelden zijn er altijd wel te vinden :)
@40
Neem je mij opmerking nu net zo serieus als ik zelf doe ;-)
Wat natuurlijk wel serieus is, is dat het aantal “domme” hoog opgeleide mensen het aantal slimme verre overtreft :-)
@38 Uhm.. want “echt” slimme mensen zijn mensen die succesvol ondernemen?
Ik heb een ander beeld bij slim.
@41 98% van de studenten schaalt zichzelf in bij de slimmere helft. Hieruit kunnen we enkel en alleen afleiden dat het beter moet met het onderwijs :)
Hallo allemaal,
Eindelijk tijd voor een reactie. Ten eerste, (wederom) dank voor alle interessante comments. Hierbij onze reacties:
@2, wij gaan er hier vant uit dat de bakker niet studeert, het gaat erom dat hoger onderwijs door een bepertke groep wordt gebruikt en vanuit algemene middelen wordt betaald.
@5, het overzicht komt vanuit het CBS
@11 en anderen, op de opmerking ‘de bakker moet niet voor de advocaat betalen’ is vast genoeg aan te merken, maar aangezien een politicus (Jesse Klaver) deze uitspraak heeft gedaan houden we deze aan. Dat is een beetje het idee van de rubriek.
@30, dan hebben we tot nu toe ook bij ieder item gedaan en doen dat nu weer, maar, toegegeven, een beetje laat :-)
@31, kijk!
@32, ‘Ten eerste, vroeger is niet nu; het inkomen van hoger opgeleiden was historisch hoger, dat wil niet zeggen dat het verschil in de toekomst zo dramatisch zal zijn. Als je de verschillen uiteenzet naar geboortedatum kan ik je met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid op een briefje geven dat de generatie geboren na 1980-1985 een veel kleiner inkomensverschil zal laten zien.’
Interessant, maar via statline niet mogelijk, zie: http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=80809NED&D1=2&D2=0&D3=0&D4=0&D5=1-3,8-10&D6=a&HD=121130-1439&HDR=T,G3,G2,G1,G5&STB=G4
‘stellen dat het versoberen van faciliteiten niet zal leiden tot een afname van het aantal studenten’
Dit doen we ook niet. We stellen nergens dat er een direct verband is, wat we doen is aangeven dat we geen voorspellingen kunnen doen, maar wel historische gegevens laten zien. Het is dan aan iedereen zelf om conclusies te trekken. ‘Concluderend’ was hier meer bedoeld als samenvattend.
‘Ten derde, dat je kunt studeren wil niet zeggen dat de kwaliteit van studeren hetzelfde is. Als ik 30 uur per week moet werken naast mijn studie zal dat invloed hebben, zowel op resultaten als op mogelijker extra curriculaire activiteiten.’
Dat zou goed kunnen, maar beweren wij het tegenoverstelde?
Nogmaals dank voor de reacties! Stefan (The Fact Club)
@Stefan Ik lees het nu pas, maar toch bedankt voor de antwoorden!
Betreffende de uitspraak dat de bakker voor de advocaat betaalt, vind ik jouw antwoord hierover toch nog een beetje onbevredigend. Uiteraard moet je de uitspraak onderzoeken: niemand die het tegendeel beweert. Echter, de kritiek van onder andere mijzelf (zie @1), spitst zich toe op de kaders die The Fact Club hanteert om de vraag te beantwoorden.
@Rob, het had inderdaad completer geweest om de inkomstenbelasting ook al bij dit antwoord te betrekken. Maar de reden dat we dit hebben gedaan is dus dat dit niet het punt van Jesse Klaver was. Het ging hem om het feit dat hoger onderwijs uit de algemene pot wordt betaald en een beperkte groep ten goede komt. Maar nogmaals, had inderdaad completer geweest om het feit dat mensen die gestudeerd hebben meer inkomstenbelasting gaan betalen hier ook bij te betrekken.
Gelukkig zijn er scherpe lezers :-)
Stefan
Nog bedankt voor het antwoord.