Dat het niet zo goed gaat, dat kwartje is nu wel gevallen. Maar we zijn er nog niet: de totale uitwerking van de crisis is nog lang niet duidelijk; de ‘bodem’ is nog niet bereikt. De crisis – lijkt het – krijgt steeds weer een nieuwe wending en blijft verrassen.
Internationale samenwerking, investeringen en internationale uitbesteding van (economische) activiteiten hebben in belangrijke mate bijgedragen aan onze welvaart. Nu worden we vooral geconfronteerd met de keerzijde van deze eens productieve verwevenheid. Er is nu sprake van wat wel een systeem failure wordt genoemd, waarbij falende onderdelen van het financiële en economische systeem, door middel van een kettingreactie en lawine-effecten, steeds weer nieuwe falende onderdelen veroorzaken. En dat proces lijkt maar niet te stoppen.
Als gevolg van deze systeem failure wordt ook de Europese Unie geconfronteerd met een reeks uitdagingen. Waar we nu tegen aanlopen is dat enerzijds lidstaten niet meer onafhankelijk en effectief kunnen optreden tegen de gevolgen van deze crisis, maar dat anderzijds het Europese financiële besturingsmodel onvoldoende is ontwikkeld om snel en adequaat een antwoord te kunnen formuleren op allerlei ‘nieuwe’ bedreigingen.
Europese actie is nu onder andere vereist om banken in Oost en Centraal Europa te ondersteunen: door de economische en kredietcrisis – en de reactie van West-Europese banken daarop – is namelijk onvoldoende krediet beschikbaar in deze landen, waardoor banken dreigen te falen, begrotingstekorten niet meer kunnen worden gefinancierd, de lokale munteenheden verzwakken, waardoor vervolgens (nog terug te betalen) Euroleningen steeds duurder worden, etc. etc. Weer zo’n lastige kettingreactie. Gecoördineerde actie van de EU is helaas niet vanzelfsprekend: Europese landen (evenals de VS overigens) neigen in reactie op de crisis steeds vaker – reflexmatig – naar protectionistische maatregelen, terwijl juist die (op langere termijn) veel minder effectief, maar wel kostbaarder zijn. Eenheid is nu vooral geboden.
Onze Nederlandse financiële belangen zijn ook rechtstreeks in het geding door deze laatste fase van de financiële en bankencrisis, in Oost Europa. Europe to feel full force of emerging market blast, schreef de Financial Times gisteren. De exposure van Eurozone banken voor leningen aan emerging markets is groot; een bedrag ter grootte van 18,8% van de som van de bruto nationaal producten van deze Eurozone landen is namelijk uitgeleend aan emerging markets. Voor de VS betreft het slechts 3,4%. Interessant, maar vooral verontrustend, is dat Nederland maar liefst een bedrag ter grootte van 66% van ons Nederlandse bruto nationale product leent aan dergelijke landen (Alleen Oostenrijk scoort nog hoger: 80%, België 39%, Spanje 25%, Ierland 17 en Duitsland 13%). We hebben er dus alle (nationale) belang bij dat deze emerging markets aan hun betalingsverplichtingen kunnen blijven voldoen.
Het IMF en de Wereldbank dringen aan op gecoördineerde actie. Dat helpt. De Duitse minister van financiën Steinbruck heeft gezegd bereid te zijn de helpende hand te willen toesteken aan Eurozone en niet-Eurozone landen met betalingsproblemen, maar zal daarover nog ongetwijfeld een aantal duidelijke afspraken willen maken, met in ieder geval de andere Eurozone landen. Duitsland blijft namelijk – om historische gronden – uitermate gevoelig voor de ongelukkige ervaringen met financieel wanbeleid in de jaren dertig van de vorige eeuw, met hyperinflatie en een vruchtbare voedingsbodem voor het Nazisme tot gevolg.
George Soros doet ook een duit in het zakje: hij stelt voor een Europese obligatiemarkt te creëren, gecontroleerd door de ministers van financiën van de Eurozonelanden, en gereguleerd door de Europese Centrale Bank (zie FT.com). Hierdoor krijgt een hoognodig effectief Europees financieel besturingsmodel steeds meer vorm. Ook handig, mocht te zijner tijd een Eurozoneland niet meer in staat zijn haar betalingsverplichtingen na te komen. Dat zou namelijk wel eens een volgende ‘stap’ in de crisis kunnen zijn; Ierland, Griekenland, Spanje en Italie zijn mogelijke kandidaten.
De EU bevindt zich dus op een belangrijk punt in haar ontwikkelingsgeschiedenis: draagt deze crisis bij aan de verdere financiële en politieke consolidatie van de EU, of is het tegendeel het geval, en wordt het weer “ieder voor zich en God voor ons allen”?
Reacties (22)
Het IMF en de Wereldbank…. Per direct opheffen die #%&^$#. Nu ze hun beproefde methodes niet meer op ontwikkelingslanden kunnen uitoefenen hebben ze het werkgebied maar wat vergroot.
De EU bevindt zich dus op een belangrijk punt in haar ontwikkelingsgeschiedenis: draagt deze crisis bij aan de verdere financiële en politieke consolidatie van de EU, of is het tegendeel het geval, en wordt het weer “ieder voor zich en God voor ons allen”?
Impliceer je hiermee dat voor het EU tijdperk alles verkeerd was?
Daar kunnen we fijn over discussieren.
Waarom zouden landen als Nederland en Duitsland moeten opdraaien voor het wanbeleid van politici in de rest van Europa? Het is toch vreemd dat links aan de ene kant (terecht) grote vraagtekens stelt bij de bailout van slechte bankiers, maar niet dezelfde vraagtekens stelt wanneer het gaat over overheden die net zo slecht met het geld van hun burgers omgaan.
Wel typisch, een paar jaar terug nog had Bush het over het Nieuwe Europa (en daar bedoelde hij Oost-Europa mee) dat het Oude Europa de weg ging wijzen en noemden we de Oost-Europese economieën tot voor kort niet nog de Karpatische, Tatra, en Baltische Tijgers?
Bush stak veren in de kont van oost europa omdat hij met die landen zaken kon doen in verband met zijn raketschild en war on terror/people who wronged my daddy. Bovendien bleken ze uitstekend geschikt om Europa als machtsblok verdeeld te houden.
Terug on topic; Er lijkt een behoorlijk probleem uit oost-europa deze kant op te denderen. Ondanks dat blijf ik er bij net als toen zij toenadering zochten tot de eu en de navo dat hier een historische plicht ligt voor west-europa om die landen voort te stuwen in de vaart der volkeren. Zoiets gebeurt met vallen en opstaan en persoonlijk vind ik het treurig dat nu ze voor de eerste keer flink op hun bek dreigen te gaan er meteen mensen opstaan om te roepen dat ze zichzelf maar moeten zien te redden want we hebben het zelf al zo moeilijk. loyaliteit en solidariteit is wat ik zoek bij de aankomende Europese verkiezingen, ieder voor zich heeft Europa zoveel ellende bezorgt. Ik sluit me daarom van harte aan bij deze oproep tot eenheid.
@2: Bij “en wordt het weer “ieder voor zich en God voor ons allen” refereer ik naar de periode voordat sprake was van Europese samenwerking. Die vooral veel ellende heeft opgeleverd.
http://eastern-european-forum.blogspot.com/2009/02/turkeys-strained-ties-to-west-this-pro.html?showComment=1235111640000#c6165351780262402292
@4 die term old Europe was vooral militair-politiek bedoeld om te melden dat dat geen vriendjes meer van hem zijn (you’re either with us, or against us).
Als hij met new Europe ook een nieuwe economische orde bedoelde, dan geeft dat vooral aan dat hij evenveel verstand van economie als van internationale betrekkingen had. (oh wat heerlijk om over die kerel in de verleden tijd te spreken).
Maar on topic: Wie is de volgende EU-voorzitter? Misschien dat dat wat zoden aan de dijk zet. Overigens had Sarkozy nog prima als een soort schaduw/pseudo-voorzitter door kunnen ‘regeren’ met de Tsjechen als lame ducks, maar dat heeft hij zojuist verkloot door tegen de Franse automakers te zeggen dat ze steun krijgen als ze uit Tsjechie terug naar Frankrijk komen.
http://www.nytimes.com/2009/02/19/business/worldbusiness/19ruble.html?_r=1&ref=business
Frankrijk gaat waarschijnlijk zeer binnenkort meer zaken doen met Rusland en zet Brussel en de USA aan de kant
Ik vind het ook geen slimme zet om het nederlandse gas en die nucleaire centrale aan duitsland te verkopen. Duitsland en frankrijk komen lijnrecht tegenover mekaar te staan .
Knap hoor kim, 3 commentaartjes onder elkaar…
Ook dat nog ! Het openbaar ministerie zet zichzelf voor lul door het rookverbod zo als het nu is … goed te keuren .
@ Micha .. Dit stukje : erop of eronder komt dan ook een paar jaartjes te laat
@8: Mag ik aannemen dat Wikipedia ook achter ligt, als het bv. gaat om de verwachte economische groei in Roemenië voor 2009? Ik lees ook steeds dat Oost-Europese landen een veel kleinere staatsschuld hebben (ook relatief) dan de West-Europese.
@3: omdat ‘onze’ banken als een bezetene hebben gefinancierd, zodat ze jou en mij meer rendement konden uitbetalen. En ‘wij allemaal’ hebben de banken de juridische ruimte gegeven zoveel krediet te scheppen. Waardoor zij in et oosten het snel beter kregen.
Weet je wat ? We gaan gewoon bruinkool roken : http://www.volkskrant.nl/buitenland/article435001.ece/Bruinkool_sloopt_dorpen_en_steden
@ Bismarck Volgens mij wordt de media gemanipuleerd .. Hoe kan de meerderheid van a’dam nou achter de letterlijke en financiele chaos die die metrolijn veroorzaakt zijn ?
Frankrijk gaat als een bezetene samen met Rusland Uranium verrijken en wij gaan in de bruinkool via Essent . Laat Brussel maar zitten en dat nieuwe wereldorde gedoe van rebuilding America’s defences mbv Brussel/Downingstreet10 ook. Er staat nu letterlijk op de website van de BBC dat we beter engels moeten gaan leren van brussel.
Dat een nucleaire underzeer van frankrijk tegen die van de uk opbotst is geen toeval
Kan hier niet weer lekker gedomineet worden over splintertjes in het oog van Amerika. Da’s toch veel leuker/makkelijker dan over onze eigen balk(enende&Co) te piekeren?
Vind het best wel porblematisch dat de bakvis-verliefdheid van Europa op Obama niet wederzeids is. Terwijl Amerika zich nu richt op het interessantere Oost Azie, zakken wij af richting Rusland en Islamistan.
Ach en wee, geen woord over het feit dat de kei harde DM en de gulden over 10 jaar inclusief het sociale stelsel op roemeens nivo staan als 1 euroburger zijnde.
Klagen zou al riek’n naar racisme en seperatisme nietwaar?
Nog even en dan vind er staats moderatie plaats en worden mijn woorden als opruiend en staatgevaarlijk beschouwt. ( mark my words)
Welke landen mogen en hebben al jaren ( met lullige reden van opgave ) schromelijk het Europees budget overschreden terwijl NL zich er rete-strak aan houdt? Waren dat niet de grote rijken jongens?
Wie betaal de contributie niet op tijd en wie heeft er bar weinig invloed maar betaald zich scheel?
Welk land was tégen Europa Ingo?
wakker worden en ophouden met je euro mantra.
We ( wij de bevolking ) haten het dat we gedwongen door de Staat en pijlers die jij vertegenwoordigt die euro en de daarbij behorende consequenties te slikken om niet te stikken en ons geld uit te lenen aan landen waarvan de BKR registratie red alert geeft ten bate van tja wat? Vrede?
Het is bewust zo gecreëerd vanaf dag 1 inherent aan machstwellust om een Koninkrjk te vergroten en je aanzien te doen stijgen.
.
Als analist weet U dat toch dat juist daar het Grote gevaar zit?
Tenslotte streelt het je ego meer om European MP in Metropolis te zijn dan een Nederlandse adviseur in lutjebroek.