De crisis als truc

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022
, ,

De crisis is een truc. Geen truc die is afgesproken, maar wel eentje die zo uitwerkt. De banken gingen failliet. De belastingbetaler betaalde de rekening. De staat kwam in de problemen. De banken maakten weer winst, maar wilden de staat niets lenen. Eerst hervormen, lees de welvaartsstaat afbreken.

Maandagavond had Tegenlicht een mooie aflevering over een groepje intelligente mensen die onder leiding van socioloog Manuel Castells samen komen om nieuwe ideeën over de crisis te ontwikkelen. Duidelijk is dat we moeilijke en roerige tijden tegemoet gaan. Zie hier een kort fragment met Castells.

Interessant was het betoog van mediadeskundige Sarah Banet-Weiser. Zij analyseert hoe reclame een beeld van de crisis neerzet, waarbij de schuldvraag angstvallig weggemoffeld wordt en een beroep wordt gedaan op de invididuele redzaamheid van de getroffen burger. Hier vind je een audiofragment van haar interview.

Reacties (29)

#1 Steeph

Ik vond dat stuk van Sarah het meest boeiende. En er zaten twee sappige quotes in waarvoor ik eerst de uitzending moet terugkijken.
Mooie uitzending, maar geen hele nieuwe inzichten. Alleen hou je er wel meer het gevoel aan over op een turning point te staan en dat het toch eigenlijk je plicht is om iets te doen, want anders doen anderen het. En dan is het maar de vraag waar het op uit draait….

  • Volgende discussie
#2 Michel Verbeek

@steeph, geen nieuwe inzichten voor jou, mij en en andere lezers van dit blog misschien, maar dit soort uitleg is hard nodig. Meer van dit soort programma’s graag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Dimitri Tokmetzis

Ik vond ook de opmerkingen van Banet erg interessant. Een beetje gezocht, want die levi’s reclame kon je ook zien juist als een soort rebelsheid, maar nu ik dit typ denk ik ook dat rebelsheid inmiddels al helemaal is ingekapseld door de commercie. Je bent tegenwoordig rebels als je geen iPhone koopt (wat? is er iets mis met je of zo?).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 GJK

ik vraag me wel af in hoeverre alleen een nieuwe politieke orde een oplossing is… zoals ze zelf aangeven worden globale problemen nu lokaal opgelost (of dit proberen ze in ieder geval) dus volgens mij is er heel wat meer nodig dan een politieke verandering

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Catharina

Wat wel mooi duidelijk werd is dat niet de politiek, maar de banken de baas zijn. terwijl veel mensen nog in de veronderstelling leven dat wij hier iets met een democratie doen ben ik bang.. Maar ja, uiteindelijk betalen we ze allebei.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Steve

Het is een misvatting dat de Staat het ritme van de economie moet dicteren, laat staan dat het haar lukt. Deze vorm van centrale economische planning daar moeten we van af. De bail-outs, TARP en laatst ook weer het schandaal met Solyndra laat zien dat overheidsbemoeienis alleen maar ellende veroorzaakt. Sinds de dollar van de goudstandaard is hebben we de ene boom na de ander met tussendoor steeds diepere dalen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6.1 Michel Verbeek - Reactie op #6

Als een ding is gebleken de afgelopen jaren dan is het dat regie juist wel nodig is. Door de deregulatie van het bankwezen, door het niet afremmen van de derivatenhandel en speculatie met vastgoed, door het laten ontstaan van banken die zo groot zijn dat het systeem er van afhankelijk is kon deze crisis ontstaan.

Het is natuurlijk meer dan alleen maar een rij van technische fouten zoals deze documentaire laat zien.

O ja, nog een ding, dat Solyndra schaal is rechtse propaganda: Top 5 List: 5 Biggest Right-Wing Lies About Solyndra

#6.2 JSK - Reactie op #6.1

Solyndra is rechtse propaganda, maar speculanten de schuld geven van de Europese schuldencrisis is linkse propaganda. De fiscale problemen van Zuid Europa hebben niks met derivatenhandel te maken, en alles met structureel meer uitgeven dan er binnenkomt.

#6.3 Michel Verbeek - Reactie op #6.2

Hoe kom je er bij dat ik speculanten de schuld geef, die brave handelaren? Regeringen geven ruimte aan speculatie. Dan hebben we nog de banken die CDO’s samenstelden van rotte leningen (en dat wisten ze) en de rating-agencies die er AAA-grade investeringen van maakten. Alles in de vele duizenden miljarden verzekerd met Credit Default Swaps via AIG. T o t a a l onvergelijkbaar met Solyndra.

En nee, de fiscale problemen in Zuid-Europa hebben niets met derivaten handel te maken, maar alles met een verkeerd ingerichte muntunie. Alleen in Griekenland is sprake van corruptie, maar is Griekenland de oorzaak van onze problemen?

Hoewel, ik bedenk net: welke bank hielp Griekenland ook al weer om z’n schulden verborgen te houden …. verkocht die ook niet derivaten?

  • Volgende reactie op #6.2
#6.4 JSK - Reactie op #6.3

Hoewel, ik bedenk net: welke bank hielp Griekenland ook al weer om z’n schulden verborgen te houden …. verkocht die ook niet derivaten?

Daarom zijn derivaten schuldig. Een windmolen Siemens draagt ook bij aan het kernafvalprobleem, want Siemens maakt ook kerncentrales. :P

#6.5 Steve - Reactie op #6.2

Onzin om Solyndra af te doen als rechtse propaganda. Wat maakt het uit? Het is wat het is; een project waar de overheid nooit een half miljard in had moeten steken.

En het is ook waar dat Obama het project enkel aanprees en steunde om een groen voetje te halen. Niemand is tegen ‘green jobs’, maar zo werkt het echt niet ook al wil je het nog zo graag.

  • Vorige reactie op #6.2
#6.6 Michel Verbeek - Reactie op #6.5

Ja, dat is heel kwalijk: een groen voetje willen halen. Beter om een zwart voetje te halen bij de defensie industrie, Haliburton, KBR, etc. En dan niet voor een 1/2 miljard maar voor vele 100-den miljarden. (Non-bid contracten en dergelijke).

Er is niets mis met het subsidiëren van groene energie. Het project is mislukt, niet door corrupte maar door het kelderen van de prijs van de componenten die ze maakten.

#7 Dimitri Tokmetzis

Nee, maar het wordt wel tijd dat de politiek ook internationaal wordt. Dat begint met een serieuze deelname/insteresse van de burger aan/voor Europa. Opbouwen van een internationale civil society, met bijbehorende media. Is nogal een ’tall order’, maar lijkt mij de enige oplossing. Of zoals Zygmunt Bauman het zegt: politiek en macht zijn van elkaar verwijderd geraakt. Politiek blijft nationaal/regionaal en macht wordt inmiddels op internationaal niveau uitgeoefend. Dat wringt. Is nogal abstract, maar geen slecht punt, me dunkt

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7.1 Frank - Reactie op #7

Dimitri, niet mee eens. De politiek kan best nationaal blijven. Er hangt wel een prijskaartje aan in de vorm van minder welvaart, maar dat vergeten de Henk en Ingrid pleasers voor het gemak maar even.

#8 Dada

Ben teleurgesteld, wederom vanuit sociologische hoek een klein beetje duiding van de huidige situatie. Iedereen in de sociale wetenschappen schreeuwt om ideologische vergezichten, maar nergens ook maar het begin van een toekomstschets te vinden! Geen politieke vergezichten en geen bijpassende economische antwoorden. Uitzending zonder verhaal lijkt me. Waar zijn de vergezichten van Nouriel Roubini, Tim Jackson en Richard Heinberg als je ze nodig hebt?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8.1 Hans Verbeek - Reactie op #8

Idd. Dada. De toekomst eindigt niet bij de volgende verkiezingen. En ook niet over 10 jaar. Duurzame oplossingen zijn niet alleen nodig om minder CO2 uit te stoten, maar om de toekomstige generaties een menswaardig bestaan te geven.
Wat weten sociologen en economen nu van energievoorziening (EROEI), voedselproduktie en natuurlijke hulpbronnen?

#9 Steve

@Dimitri “Opbouwen van een internationale civil society, met bijbehorende media.”

Vervolgens geef je zelf het antwoord waarom het (echt) altijd helemaal fout gaat. “lijkt mij de enige oplossing” Het lijkt je wel wat, het klinkt zo mooi, het is ambitieus etc. Maar niemand wil het, de geschiedenis laat zien dat het niet werkt. Een nieuwe internationale orde en daarbij zelfs een ‘media die daarbij hoort’ (?), hoe verzin je het?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Sjiek

Gaap. Waarschijnlijk heb ik te veel MTV videoclips gezien. De aflevering van Tegenlicht heeft met de gemiddelde muziekvideo gemeen dat er wat interessante beelden bij elkaar zijn gezocht. Veel geneuzel en weinig diepgang. Een gemiste kans.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10.1 Sjiek - Reactie op #10

“Het kan twee kanten opgaan.” “Een voortdurende apocalyps.” “Het hoeft niet noodzakelijkerwijs op geweld uit te draaien.” “Mensen voelen zich niet meer vertegenwoordigd door de instituties.” “Amerika en Europa zijn niet langer meer het centrum van de wereld.” Etc…

Wie vindt dat ik daarmee de uitzending tekort doe daag ik uit om met 5 citaten te komen die wel de geest tot nadenken aanzet.

#11 JSK

Ik vind dat er wel sterke denkers tussen zaten. En dan met name de reclamevrouw uit de VS die vertelde over hoe a-politiek de reclame inspeelt op de gevoelens van onzekerheid en frustratie onder degenen die zijn getroffen door de crisis.

Wie ik wel minder vond is de Spaanse socioloog. Het roepen van “bedrog en corruptie” (de indignados) is even oppervlakkig als “de nieuwe kansen” van de Levy’s reclame.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11.1 Sjiek - Reactie op #11

Interessante denkers genoeg maar de interviewer vraagt niet door en daarom blijft het oppervlakkig.

#12 Sjiek

Mooie truc: de economie stort in en dan zien banken en bedrijven de kans schoon de welvaartstaat af te breken? Kan iemand me uitleggen waar de winst van banken en bedrijven zit als de welvaartstaat onderuit gaat?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12.1 JSK - Reactie op #12

Lagere lonen? Ik vind het geen vreemde redenering, en zeker van toepassing op de V.S. (en dan met name op de Tea Party die gesteund wordt door corporate interests). Maar het (zuid) Europese probleem is echt van een andere orde. De verzorgingsstaat daar wordt echt niet “afgebroken” omdat de bankiers dat willen. Hij wordt afgebroken omdat de vergrijzende en relatief laag opgeleide bevolking het niet meer kan veroorloven.

#12.2 Sjiek - Reactie op #12.1

Die lagere lonen komen vanzelf als de economie niet draait. Daarvoor hoef je de welvaartstaat niet de nek om te draaien.

Misschien bedoelt de auteur de verzorgingsstaat ipv de welvaartstaat?

#13 Share

Die mevrouw op het plaatje heeft het over een 404 maar iedereen snapt dat het natuurlijk net zo goed over 403 en 402 gaat. Fokking 40x-complot komt uiteindelijk terecht op 500. Dat moeten we niet willen!1

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13.1 su - Reactie op #13

501: Not Implemented.

#13.2 Share - Reactie op #13.1

Zo kan je het ook zeggen ja.

#14 Maxm

intelligente mensen die onder leiding van socioloog

Ik heb het (nog) niet gezien maar die zin maakt het verdacht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Tom van Doormaal

Ik vond het ook wat veel pratende hoofden en heb ook nog eens naar de herhaling gekeken. Dat helpt wel, moet ik zeggen.
De basis is eenvoudig: de wijze waarop de economische macht op de wereld zich ontwikkelt, staat nogal los van de nationale politieke macht.
Castells keuze voor hoop of voor destructieve nostalgie lijkt mij inderdaad een passende beschrijving. Gaan we terug naar de realiteit van de nationale staat, met geuniformeerde ambtenaren aan de grens, of pakken we door?
Het probleem is dat we nogal vreemde bedpartners hebben, Grieken zonder belastingmoraal, Italianen met een maffia, die het economisch leven beheerst. Dat doorpakken kon wel eens kostbaar worden en daar zijn Henk en Ingrid niet aan toe. Maar onze partners uit bed schoppen, kon nog wel eens veel kostbaarder zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie