Veel journalisten geloven niet dat nieuwsconsumenten in de toekomst wel eens genoegen kunnen nemen met de oorspronkelijke bron van hun verhaal, in plaats van de gestileerde versie in de krant te lezen. Als je hen dan vertelt dat Jan Marijnissen een aardig succesvol weblog heeft en dat de lezers van dat medium de journalist niet meer nodig hebben om over hem en de SP te lezen, schudden ze meewarig het hoofd.
“Kijk”, zeg ik dan rustig. “Voorbeeldje. Vroeger moest je tot 8 uur wachten en dan kwam er een mijnheer en die vertelde je hoe het weer was en morgen zou worden. Dat was een mijnheer van het KNMI die een plaatsje kreeg in een journalistiek programma.”
“Nu surfen mensen naar knmi.nl of buienradar.nl (een echte veelverspreide hobby in mijn omgeving) en maken zelf verder een inschatting. Soms blijven ze dan toch naar die mijnheer van het journaal luisteren omdat ze willen weten wat die ervan vindt. Het verhaal in perspectief, van een deskundige. Maar soms zappen ze dan ook verder omdat ze het al weten. Zoiets is het.”
Ik vind het een broodnodige verfrissing van de journalistiek dat de functie van de bron verschuift. Te lang zijn wij journalisten betweters geweest, wachters van het verhaal, op stelten door de modder. Nu kunnen ook de controleurs van de democratie zelf gecontroleerd worden en zal het radarwerk van de journalistiek voor meer mensen te bezichtigen zijn. Een soort permanente open dag. Ik verheug me er echt op.
Maar ik maak me ook zorgen. Zorgen, niet door de opkomst van de zogenaamde ‘burgerjournalistiek’ (zo’n vreselijke term zou overigens nooit door een burger verzonnen kunnen zijn) want een kakofonie van meningen, opinies en deskundigheden zal alleen maar een extra informatiebron zijn waaruit journalisten zullen kunnen putten. Nee, ik zie een groot gevaar in de opkomst van de communicatiebranche, in wat ik de redactionele samenleving noem.
Alle maatschappelijke actoren, of het nu politieke partijen, bedrijven of NGO’s zijn, hebben met de opkomst van het internet een kans om langs de journalistiek heen met hun doelgroep te communiceren. Er is inmiddels een schare webredacteuren, er zijn veelverspreide, goedkope en nuttige ICT-hulpmiddelen en er begint een basiskennis te ontstaan over hoe dat contact tot stand moet worden gebracht (internetmarketing, zoekmachineoptimalisatie enz…). En uiteraard is het een goed recht van Jan Marijnissen, Shell of Greenpeace om hun ‘achterban’ van informatie uit de eerste hand te voorzien. Ik zou het ook doen. Maar vele goeden kunnen een kwaad opleveren, wist de filosoof Leibniz al.
Want ondanks alle gebreken die de westerse journalistiek vertoont, heeft ze een pretentie: ze poogt lezers, kijkers en luisteraars het gehele en eerlijke verhaal te laten zien. Zonder inmenging van commercie of andere belangen. En hoe je het ook wendt of keert, de communicatiebranche staat haaks op het ideaal van onafhankelijkheid. Een communicator per definitie is partijdig, subjectief en heeft meer bedoelingen dan de redactionele consument te informeren. Zij moet worden verleid een artikel te kopen, een idee te slikken of een donatie te doen. Volstrekt legitiem, maar het is wat anders.
Deze communicatie-uitingen vormen een groot deel van de bronnen waar de journalist het van moet hebben en die ook zelf aan de nieuwsconsument zijn gaan trekken. Mijn angst is dan ook dat waar de bronnen de journalistiek vervangen, lezers uiteindelijk eenzijdiger geïnformeerd zullen zijn. Nieuwszoekers die de site van de VVD als leesvoer gebruiken zullen minder goed weten welke argumenten GroenLinks in een debat naar voren brengt. En ook een schandaal krijgt ook een ander perspectief. Niet voor niets wilde de LPF een eigen krant. Voorlichting begint steeds meer te lijken op journalistiek, reclame ziet er niet altijd meer uit als reclame. Ieder zichzelf respecterend bedrijf heeft een eigen ‘nieuws’-brief. Zullen we over 25 jaar nog in staat zijn deze verschillende media-uitingen uit elkaar te houden. Of, zoals veel lezers van bijvoorbeeld vrouwenbladen, boeit dat ons niet meer?
De zoveel bejubelde redactionele samenleving kent wat mij betreft vele valkuilen waar we met z’n allen nog veel te naïef tegenover staan. De strijd gaat niet tussen oude en nieuwe media, maar tussen oude en nieuwe waarden. En het wordt tijd om te kiezen.
Reacties (39)
Dag EVH, Goed stukje, maarrr… “ze poogt lezers, kijkers en luisteraars het gehele en eerlijke verhaal te laten zien. Zonder inmenging van commercie of andere belangen” da’s natuurlijk je reinste onzin. Er staan advertenties in kranten, er zijn reclames op tv, en inmiddels hebben zowel kranten als tv-zenders zich daar ruimschoots financieel afhankelijk van gemaakt.
Oftewel: los van het feit dat journaille ook haar eigen politieke, religieuze en/of morele voorkeur heeft die vaak tussen de regels door wordt verborgen in de woordkeus bij het beschrijven van een onderwerp is er per definitie de afhankelijkheid van de geldschieter.
Er zijn in de States al diverse voorbeelden van onderwerpen die nieuwszenders hebben moeten laten vallen -of moeten ‘bijkleuren’- onder druk van de adverteerders en weliswaar is hier een dergelijk iets nog niet voorgekomen (of: niet naar buiten gekomen), maar dat kan ook betekenen dat diezelfde adverteerders hier beter naar de mond wordt gepraat.
Er is één ding erger dan een politicus die liegt: dat is de journalist die erover schrijft.
Inderdaat, het idee van de journalist die altijd objectief en volledig is is buitengewoon naïef. Omdat een journalist ook zijn eigen meningen en voorkeuren heeft en omdat zijn werkgever – en hij dus ook – afhankelijk is van adverteerders en van oplage- of kijkcijfers.
Of kijk naar de politieke verslaggeving. Die is, ook in Nederland, voor het grootste deel “embedded”. Journalisten en politici spelen een spelletje waarin ze zich allebei aan de (ongeschreven) regels houden en waar ze allebei belang bij houden.
Er is juist in deze tijden dat men steeds meer objectiviteit in de media nastreeft een belangrijke discussie gaande. Bestaat objectieve verslaggeving eigenlijk wel?
Een gerenomeerde nieuwspoeper als BBC News pronkt met hun zogenaamde ‘objectiviteit’, terwijl subjectiviteit inherent is aan de media. Om dit verder uit te werken, zelfs het simpele selecteren op nieuws dat men op de voorpagina van hun website plaatst is een vorm van subjectieve verslaggeving. Een bericht in de media is juist door deze eigenschap in feite een beschouwing. Volledige neutraliteit is non-existent. Onze maatschappij hecht bijvoorbeeld een bepaalde waarde aan economische berichten, terwijl die bijvoorbeeld voor een volksstam in Zuid-Amerika wellicht helemaal niet relevant zijn. Voor wie ga je dan? Juist door ‘voor iemand te gaan’, zoals noodzakelijk is, bestaat er geen neutraliteit met betrekking tot verslaggeving.
De enige manier om als lezer objectief een situatie te kunnen beschouwen, is door meerdere subjectieve bronnen te beschouwen en daar zelf een eigen beschouwing van op te zetten waarin men zelf een oordeel geeft.
Ik denk dat juist het probleem is dat veel klassieke media zich niet veel beter gedraagt dan de nieuwe, commerciele en niet objectieve bronnen. Juist omdat RTL Boulevard gesponsorde items brengt tussen echt nieuws, en je voor een paar duizend pop bij Harry Mens in de studio mag vertellen wat je zelf wilt, wordt het ingewikkeld, en zullen kijkers het niet echt meer uitmaken of ze naar journalistieke producties of naar gesponsorde items kijken.
Daarom is het belangrijk dat er eilanden zijn waar iedereen duidelijk aan kan zien dat die niet beinvloed worden. Niet door commerciele invloeden, maar ook niet door de NGO’s die Twee Vandaag of Netwerk items sponsoren. En die plekken op radio, TV en internet, moeten ook duidelijk kunnen uitdragen dat ze onafhankelijk zijn.
Het is belangrijker daar geld voor uit te trekken (als je je immers door niemand wilt laten beinvloeden, kan je ook geen geld aannemen en ben je een stuk duurder), dan aan het in stand houden van allerlei omroepen waar geen hond naar kijkt..
Lees eens een poosje het weblog van Stan van Houcke (op http://stanvanhoucke.blogspot.com). Van Houcke is erg cynisch over de moderne journalistiek, over de objectiviteit ervan en de gemakzucht die erachter zitten. Wij hebben een zwaar geromantiseerd beeld van de moderne journalistiek, en feitelijk weten we heel weinig van wat er in de wereld gebeurt. Zoals Joris Luyendijk ook beweert: een journalistiek kan helemaal niet vertellen wat er allemaal gebeurt in de wereld, daar geven de powers that be helemaal geen gelegenheid toe.
Al jaren zeg ik dat er tegenwoordig meer waarheden in de reclame blokken rond de Journaal’s zit dan in het Journaal.
Tegenwoordig moet men nog meer de afweging: snel of zorgvuldig maken. En helaas kiezen de traditionele media er steeds meer voor om mee te gaan met de snelle hype’s. Echt een reportage zie je zelden nog, en een reportage waarin men poogt beide kanten van het verhaal te laten horen, of er een kritisch gekeken wordt naar bepaalde zaken is al helemaal ver te zoeken.
Voorbeeldje is Den Haag Vandaag. Tegenwoordig wordt er vanalles gehyped in Den Haag. En Ferry Mengelen (:)) rent er alsmaar achteraan. Maar als je de agenda van de tweede kamer er bij pakt zie je welke onderwerpen er nog meer behandeld worden.
Voorbeeldje van dit najaar: Alle nieuwsprogramma’s openen met het feit dat het binnenhof is afgezet vanwege terreurdreiging. Wat werd er besproken op het binnenhof? Juist, de nieuwe politie begroting. Kortom er was geen dreiging, maar de politici moesten even onder druk gezet worden. Maar daar hoorde je week NIEMAND over in de traditionele media.
Terwijl Brinkhorst hier over compensatie voor de hoge energierekening lult, is hij ondertussen gewoon de Nederlandse markt aan het openzetten zodat de Russen een belang in ONS gas kunnen nemen. Maar ja daar hoor je in de traditionele media ook niets over.
En zo kan ik nog wel ff doorgaan.
Tevens gaan alle dagbladen steeds meer richting Metro en Spits. En dat zijn gewoon papieren uitdraaitjes van een voorselectie van de ANP telex
Uiteindelijk is het probleem waarschijnlijk dat de meeste mensen helemaal geen behoefte hebben aan objectieve journalistiek. Eigenlijk willen we allemaal het liefste onze meningen en vooroordelen bevestigd zien. En selecteren we onze informatiebronnen daar op.
Ik bedoel dus: de objectieve en volledige waarheid verkoopt niet. En wat niet verkoopt heeft geen bestaansrecht, in de 21ste eeuw.
directe link tussen makers en publiek dankzij internet. prima hoor! laat het zich vooral gaan bewijzen!
voor een componist als ik is dat mooi. ik spreek graag rechtsreeks met de liefhebbers in plaats van gladde tussenpersoontjes…
Journalisten hebben een onmisbare rol, zolang ze doen wat eigenlijk hun werk is: het nieuws duiden en verbanden leggen. Met ANP-berichtjes overtypen of een makkelijk telefoontje red je het niet meer. Dat lijkt me meer dan terecht.
Er wordt hier anders een hoop onzin verkondigd.
@ therule (1) : Wat een wantrouwen in de jourlnalistiek zeg. “…is er per definitie de afhankelijkheid van de geldschieter.. En wie is die geldschieter? In het geval van de NL kwaliteitskranten zijn dat de abonnees en de adeverteerders. De abonees betalen voor onafhankelijkheid. Dat is namelijk het unique selling point van die kranten. Adverteerders hebben zich daar maar naar te voegen, want anders valt de hele grondslag van die dagbladen weg. Geen onafhankelijkheid is geen abonnementen is geen lezers is geen klanten. Daarom is het niet in het belang van adverteerders om zich met de inhoud te bemoeien.
Voor ‘Amerikaanse’ commericiële zenders en andere nieuwsbronne’ die je noemt geldt dit in veel mindere mate omdat die een ander soort doelgroep bedienen.
@ oplawaai (2) : hoezo meeste journalistiek ‘embedded’? Kom maar op met dat bewijs.
@ zeitgeistbombe (3) : dat er geen ‘objectiviteit’ bestaat is filosofie van de koude grond. Nee natuurlijk bestaat dat niet. Maar wat je wél kan doen, als redactie zijnde, is proberen de voors en tegens van een zaak beide voor het voetlicht te brengen. Sterker nog: er is een publiek dat bereid is te betalen voor zulks een poging-tot-objectiviteit. Zie bijvoorbeelde de verschillende kwaliteitskranten. Ik heb zelf goede ervaringen met het NRC in deze.
Ook hebben de meeste lezers helemaal geen tijd om al die verschillende bronnen te gaan uitspitten. Daarom betalen ze met plezier hun abbonnementsgeld om een aantal journalisten dat voor hun te doen. In vertrouwen ja. Bij misbruik van dat vertrouwen wordt het abonnement gewoon weer opgezegd. Uit de nog steeds hoge oplagecijfers blijkt dat dit systeem goed werkt, en dat er vraag naar is.
@ Franz (4) : Hoezo RTL Boulevard en Harry Mens ‘klassieke media’? Graag even de wapenfeiten waaraan HM die status ontleent…
@ Ace (5) : Stan van Houcke is een zuurpruim. Ik heb even op zijn weblog zitten lezen in de recente stukken rondom de kopstoot van Zidane. Hij verwijt de ‘commerciële media’ dat zij niet nader ingaan op vermeende raciale spanningen rondom de kwestie. Voorbarig lijkt me, aangezien er nog weinig van de kant van Materazzi en niets van de kant van Zidane naar buiten is gekomen.
@ imgikke (6) : Paranoia. Kom maar op met je bewijsmateriaal.
@ imgikke (7) : onzin. In een krant als de NRC staan de ANP nieuwsfeitjes in een paar smalle kolommen aan de zijkant. De rest van de redactionele pagina’s wordt gevuld met analyses en achtergronden, de typische producten van dagbladjournalistiek die je nauwelijks in de Metro/Spits/Web vindt.
En om me er zelf even tegenaan te bemoeien: Ik vind journalistiek dus nuttig omdat zij er de tijd voor nemen om alle feiten en achtergronden etc. te checken. Ik moet er niet aan denken om dat allemaal zelf te doen. En ja, journalisten hebben mijn vertrouwen tenzijn. En omdta er gelukkig wel enige concurrentie op dit vlak is worden de journalisten die er met de franse slag naar slaan vanzelf zichtbaar. Ik betaal met plezier mee aan het salaris van een hoofdredacteur die de boel kan controleren.
En dat voorlichting op journalistiek poogt te lijken, is inderaad een kwalijke zaak. Echter, dit wil niet zeggen dat journalistiek op voorlichting begint te lijken. Dat is echt onzin.
Mijn punt was dus dat een nieuwsartikel technisch gezien dus geen uiteenzetting betreft, maar een beschouwing van de zaken. Vele lezers zien dat over het hoofd.
Overigens geef ik je volkomen gelijk, mijn webabonnement op ’t NRC doet ook al ruim een jaar dienst.
Het artikel (vooropgesteld dat er louter ‘feiten’ in staan) zelf blijft een uiteenzetting. Het plaatsen is een beschouwing
(om jouw terminologie te gebruiken).
Overigens is er al een semi-regide randvoorwaarde: 2 pag. binnenlands, 2 p. buitenland, 2 kunst, di, do za wetenschap etc. Binnen die categorieën wordt vervolgens een keuze gemaakt welke nieuwsfeiten vermeldenswaardig zijn.
Maar dat vind ik dus prima. Geen tijd, noch interesse, om de hele ANP telex tot mij te nemen.
De waan van de dag laat ik aan Sargasso ;-)
@ace
Dat blogje van Stan is een mooi voorbeeld. Israelische terreur 1 t/m 76 en de Amerikaanse oorlogsmisdaden 1 t/m 32, maar geen enkel bericht over bv. de terreur van Hamas? Laten we blij zijn dat we niet afhankelijk zijn van Stan van Houcke als het gaat om “the complete picture”.
Goede journalistiek is van onschatbare waarde. Maar ik wil me niet uitleveren, aan niemand, als het gaat om de informatievoorziening. Ook journalisten moeten we vooral blijven wantrouwen, het zijn ook maar mensen, nietwaar?
Dag EVH, ik deel je mening. Daarnaast denk ik dat de communicatiebranche hinder gaat ondervinden van aandachttekort. De hoeveelheid informatie blijft via een veelvoud aan kanalen naar de consument toekomen. Veel consumenten zullen inderdaad een keuze maken en informatie selecteren dat het beste aansluit bij de communicatieverwachtingen.
http://www.henkblanken.nl/?p=235
Er zit aan de bronjournalistiek een veel groter gevaar voor de journalist. De laatste kan op meedogenloze wijze gewezen worden op haar (of zijn) gaten in de berichtgeving. Gegeven dat men eerder geneigd is de bron dan de verteller te geloven, raakt dit de geloofwaardigheid van de journalist. Een bron die zich onheus bejegend voelt kan door slechts op haar eigen webuitingen er op te wijzen dat de journalist in kwestie de plank misslaat de geloofwaardigheid van de betreffende journalist, overigens vaak ten onrechte, vernietigen.
Bronjournalistiek is echter een fenomeen wat niet nieuw is en, alle beweringen van het tegenovergestelde ten spijt, ook niet samenhangt met de opkomst van het web.
Slechts de vorm is anders en daarmee is de impact anders. Het enige nieuwe in de hele discussie is dat men nu zelfs zonder tussenkomst van derden, drukkers, verspreiders en dergelijke, zijn eigen ‘nieuws’ kan maken. En dat is zelfs bezig weer terug naar de oude vorm te gaan. Voor papier wil men klaarblijkelijk betalen, voor een digitale pagina niet.
Voor het meeste sluit ik me aan bij wat boog vraagt en zegt: men is hier te cynisch over de idealen van de journalistiek. Er zit ook in mijn stukje verpakt dat de journalistiek soms en endje verwijderd is van Utopia, maar om nu direct maar geen verschil te zien tussen de krant en het reclameblok is hipdoenerij. Het is helaas echt ‘in’ om te schamperen over de zogenaamde objectiviteit van de journalist.
Maar delen de Sargassoers dus mijn mening dat we moeten uitkijken voor de macht van de communicatiebranche en dat de redactionele samenleving veel gevaren inhoudt?.
Ik ben het best voor een behoorlijk deel eens met je verhaal, EVH. Maar wanneer een journalist zegt dat hij altijd “objectief en volledig” verslag doet, of termen als “de controleurs van de democratie” gaat gebruiken, dan kan ik de neiging niet onderdrukken om er tegen in te gaan. Te veel pretentie, daar kan ik niet zo goed tegen. “Doe je werk nou maar gewoon”, denk ik dan.
@boog: dat “embedded” is natuurlijk een beetje overdreven. Maar ik doel daarmee op het spel van lekken en bronnen afschermen dat in de politieke journalistiek zo veel voorkomt. Vaak is de achtergrond van een lek (wie lekt er en waarom) eigenlijk veel interessanter dan de gelekte informatie op zich, maar dat interessante deel zal nooit in de pers komen. Omdat zowel pers als politiek er belang bij hebben dat de situatie blijft zoals die is. Ik, als nieuwsconsument, heb dat niet, want ik wil méér weten.
Er zijn toch wel degelijk gradaties in subjectiviteit dacht ik zo Zeitgeistbombe.
“Een gerenomeerde nieuwspoeper als BBC News pronkt met hun zogenaamde ‘objectiviteit’, terwijl subjectiviteit inherent is aan de media.” Ik denk dat de BBC in ieder geval wel probeert om zoveel mogelijk te laten zien. Als je kijkt hoe het in de VS gaat, met zenders als Fox ‘News’, daar is zelfs elke pretentie van onafhankelijkheid volledig weggevallen. Dat kun je eigenlijk nog alleen met de ouderwetse Pravda vergelijken.
Natuurlijk bestaat 100% objectiviteit niet, maar een goede journalist streeft daar als het goed is wel naar. Dat bronjournalistiek invloed gaat hebben en lacunes in het werk van de journalist bloot legt moet de journalist niet zien als een bedreiging maar als een kans om een nog completer beeld te schetsen. Journalisten schrijven namelijk zelden uitsluitend over een enkel onderwerp en dus is de kans dat ze iets missen gewoon reeel.
Overigens moet ik er niet aan denken om zonder kranten te leven, alles zelf uitzoeken en de massa dmv web 2.0 laten beslissen wat nieuwswaardig is zeker?
@oplawaai: Oh, maar mijn controleurs is op zijn minst licht ironisch. Zie ook betweters en stelten in de zin ervoor.
Toch kan ik me niet aan de indruk ontrekken dat het uiiterst slaonfähig is, in linkse en rechtese en middenkringen om de open deur van het subjectieve perspectief van de individuele journalist keihard in te trappen en het daarbij te laten… Das heel gek, want bij bijvoorbeeld wetenschappers of filosofen gebeurt dat nu zelden.
EVH: zolang de powers that be in nieuwsland snappen waar de kracht van de traditionele journalistiek ligt is er niets aan de hand. Het wordt zorgelijk wanneer zij Hart van Nederland als journalistiek gaan zien.
@ boog (12):
Ik zeg maar zo, ik praat maar na (HIERuit): Mediawoordvoerder Bert Bakker van D66 noemt Van Dijks oproep ‘grote onzin’. ‘Het is zo dat journalisten overwegend naar links hellen, dat is nu eenmaal een kwestie van zelfselectie; linkse mensen worden eerder journalist dan rechtse.
En dat gaat dan alleen nog maar over de kleur van ‘de journalist’, over zijn portemonnee hebben we het dan nog niet eens, dat is al niet meer nodig.
‘Kranten zijn goed voor de vis’ werd vroeger al gezegd, tegenwoordig is er niet veel veranderd: gekleurde nieuwsberichtjes zijn goede verpakkingen voor commerciële boodschappen, en dat is per definitie verdacht.
objectief is niemand. onze geest kan heel simpel voor de gek gehouden worden en dat heeft niets met wijsheden of zo te maken. daarom zijn getuigenverslagen ook een ramp voor politie enzo.
maar goeds een goed stukkie kloppen vanuit een persoonlijk standpunt is prima lijkt mij. de een kan het beter dan de ander. wel altijd met een korreltje zout nemen. maakt niet uit of het een verhaal in de kroeg is op cnn die over Irak of 911 allerlei prut de wereld in schopt.
Ik mis hier de uitspraken van heer van Dijk netcoördinator bij de publieke omroep die zich enkele dagen geleden via uitspraken op zijn log en in de volkskrant sterk maakte om de berichtgeving in de pers wat breder te laten zijn.
@ EVH: Het beeld van de journalist: kritisch op alles en iedereen behalve zichzelf. En alles anderen kritiek op hem hebben verschuilt hij zich meteen achter de persvrijheid en hoe ontzettend belangrijk dat is in een democratie. Zelfs als het gaat over foto’s die hij stiekem gemaakt heeft van Marco Borsato en zijn geheime minnares. En natuurlijk is hij in staat om altijd objectief te zijn.
Natuurlijk is dat een cliché-beeld, waaraan lang niet alle journalisten voldoen. Maar het beeld wordt toch ook regelmatig bevestigd, en zelfingenomenheid, arrogantie en gebrek aan zelfkritiek lijken toch bovengemiddeld aanwezig in de beroepsgroep. En daar houden mensen niet van.
Ik denk dat wat meer (openlijke) zelfkritiek en, vooral, wat minder makkelijk dat “hoge goed” van de persvrijheid gebruiken als dekmantel bij omstreden publicaties, de journalistiek veel goed zouden doen.
Een journalist is geen mythologische middeleeuwse ridder die met een zuivere ziel schone maagden van draken moet redden.
Een journalist is een leverancier van waarnemingen, citaten, verzinseltjes en samenvattingen aan uitgevers.
Als hij z’n werk goed doet is het erg nuttig voor de klanten van die uitgever (wij, de lezers), maar het is ook weer niet zo bijzonder dat een iemand per definitie heilig is alleen maar omdat hij zichzelf journalist mag noemen.
@ Oplawaai (29): Eens.
@ Kalief (30): Niet eens. Een journalist heeft (1) de taak om (zo neutraal als mogelijk) verslag te doen, en (2) de taak om waar nodig de waarheid boven water te halen.
Vooral dat laatste ontbreekt heel sterk bij m.n. politieke verslaggevers, die vaak uitermate voorzichtig zijn met de geïnterviewde politieke kontendraaier. Ik erger me dood aan de journalist die, als er weer eens geen direct ‘ja’ of ‘nee’ op een doodgewone ja/nee-vraag komt, niet gewoon even doorbijt en de polticus in kwestie niet de wacht aanzegt in de trant van “geef nou eens gewoon antwoord inplaats van eromheen te draaien!”
In Nederland lijkt een instituut als de Pulitzer-prijs te ontbreken waar door publiek èn journaille waarde aan wordt gehecht. Anyway, kranten zijn vooralsnog niet de moeite waard om gelezen te worden: óf er staat gekleurd nieuws in, óf er staat nieuws in waar ik niks mee kan (wat heb ik er nou aan de informatie dat er ergens anders op de wereld weer een drama is gebeurd?), óf er staat nieuws in dat morgen of volgend jaar niet waar bleek te zijn. Ik verzamel mijn eigen wetenswaardigheden wel, en -terugkerend naar het artikel- dat doe je het beste zo dicht mogelijk bij de bron.
Ik ben blij dat boog nog wat nuance aanbrengt. Het cliche van de subjectieve (linkse) journalist hebben we nu wel vaak genoeg gehoort.
Het onderscheid tussen commercials, bron journalistiek en voorlichting enerzijds en de (kwaliteits)kranten (Volkskrant, NRC) anderzijds, ligt volgens mij in het feit dat de laatste in ieder geval een aantal regels hebben waar ze zich in principe aan houden. Zoals “hoor en wederhoor”, checken van feiten. Natturlijk gebeurt dit niet altijd (even zorgvuldig), maar ik heb toch het idee dat dit over het algemeen vrij goed gaat. Ik denk dat als een journalist professioneel genoeg is, zijn politieke kleur maar een minimale invloed heeft. verder wil ik de journalist zeker niet heilig verklaren ;)
@oplawaai: eens. Het beeld dat van journalisten bestaat is in eerste instantie te wijten aan de journalist zelf. Maar waar journalisten veel te vaak de persvrijheid als ultiem excuus gebruiken, vechten buitenstaanders te vaak met dit soort beelden: dat we zelfgenoegzame en reflexieloze handelaren
in nieuwtjes over Marco Borsato zijn. Ook dat is me te makkelijk.
Ik zei al dat het een cliché was; misschien had ik zelfs karikatuur kunnen zeggen. Maar het probleem is, dat je dat beeld wel vaak bevestigd kan zien, als je dat wil. En, zoals ik al eerder opmerkte, ik denk dat meeste mensen vooral hun eigen meningen en vooroordelen bevestigd willen zien in de media.
En dus zal het erg moeilijk zijn om iets aan dat beeld te veranderen, zeker zolang er nog journalisten bestaan die wel aan dat stereotype voldoen. Ook al omdat juist dat type journalisten (een grote bek hoort ook bij de clichés) er in slaagt veel aandacht naar zich toe te trekken.
@EVH (24) :
”…bij bijvoorbeeld wetenschappers of filosofen gebeurt [de open deur van het subjectieve perspectief keihard in trappen] zelden.”.
Wat bedoel je: dat de schijnbare objectiviteit van wetenschappers filosofen niet van buiten af wordt bekritiseerd?
Van buiten misschien niet, maar intern zeker wel. Wetenschap is niet voor mietjes die in onwrikbare ‘objectieve’ waarheden geloven. Menig promovendus zijn de tranen in de ogen gesprongen… (maar daarna pak je wel weer samen een pint – zo zijn we dan ook wel weer)
@ TheRule (26) : En je vergeet Bert Bakker volledig te citeren: “Mediawoordvoerder Bert Bakker van D66 noemt Van Dijks oproep ‘grote onzin’. ‘Het is zo dat journalisten overwegend naar links hellen, dat is nu eenmaal een kwestie van zelfselectie; linkse mensen worden eerder journalist dan rechtse. Maar je mag van een professionele journalist verwachten dat hij vervolgens de linkse en rechtse politici net zo goed volgt en net zoveel aandacht geeft. En goeie journalisten doen dat ook. Ik denk dat het onderscheid tussen goede en slechte journalisten relevanter is dan tussen linkse en rechtse.’”
hetgeen mijn punt alleen maar bevestigd.
En vervolgens schrijf je: “En dat gaat dan alleen nog maar over de kleur van ‘de journalist’, over zijn portemonnee hebben we het dan nog niet eens, dat is al niet meer nodig.”.
Hoezo is dat niet meer nodig? Dat mag je mij toch eventjes uitleggen. Je maakt hier een zeer fout gebruikt van een zeer goedkope retorische truuk: een citaat dusdanig uit zijn verband rukken zodat het een dubieuze indruk maakt, en vervolgens die dubieuze indruk zonder enige bewijsvoering extrapoleren naar iets nog dubieuzers. Maar daar trap ik niet in, vriend.
En je gaat door: “’Kranten zijn goed voor de vis’ werd vroeger al gezegd, tegenwoordig is er niet veel veranderd: gekleurde nieuwsberichtjes zijn goede verpakkingen voor commerciële boodschappen, en dat is per definitie verdacht.”
Weer zo’n goedkope retorische truuk: kranten zonder enige bewijsvoering iets fouts in de schoenen schuiven (“gekleurde nieuwsberichtjes zijn goede verpakkingen voor commerciële boodschappen”) en vervolgens netjes concluderen dat fout is (“per definitie verdacht”), zodat het lijkt alsof je statement intern logisch consistent is. Maar niet heus.
TheRule, jij ouwe sofist!
@ boog (36): Héééj je hebt me door… ik heb veel kranten gelezen in mijn tijd en gewoon hun stijl gehanteerd en sja, dan krijg je zoiets :-)
Gelukkig is jouw tijd geweest @ TheRule.
Grappig dat hier door de reactanten toch vooral de media onbetrouwbaar worden genoemd, terwijl Erik toch echt goede argumenten aandraagt waarom de institutionele bloggers gewnatrouwd dienen te worden. “Voorlichting begint steeds meer te lijken op journalistiek, reclame ziet er niet altijd meer uit als reclame. Ieder zichzelf respecterend bedrijf heeft een eigen ‘nieuws’-brief.” Maar nee, als een soort Pavlov-reactie worden in eerste instantie de media door jullie als onbetrouwbaar betiteld. Terwijl die in veel mindere mate belang hebben om een bepaalde visie te ‘verkopen’.