Cynisme of realisme?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Expats aan het shoppen in Lusaka - foto MM“Cynisme overstemd door groots Live 8”, kopte de Volkskrant vandaag. Wie erbij was heeft vast het idee gehad dat de euforische optredens van ouwe rijke rockers de wereld een stukje dichter bij het uitbannen van honger heeft gebracht. Maar ik geloof er niks van. Als de wereld kan worden verbeterd met popconcerten, waarom hadden we aan Live Aid twintig jaar geleden dan niet genoeg? Dragen we over twintig jaar weer allemaal witte polsbandjes als de lijken van de Pink Floyd-leden nog eenmaal worden opgewarmd om de honger de wereld uit te helpen? Helaas, ik denk het wel. Ben ik daarom een cynicus? Absoluut niet!

Afrika heeft een hoop problemen. U ziet ze dagelijks op televisie. Grote gebieden worden geteisterd door droogte, honger, oorlog en niet te vergeten aids. Maar wellicht het grootste probleem van Afrika is de ongebreidelde corruptie. Veel landen worden bestuurd door goed opgeleide, intelligente mensen. Maar helaas hebben ze geen enkele boodschap aan hun eigen bevolking. Grote delen van Afrika kenmerken zich nog steeds door een cultuur van tribalisme en vriendjespolitiek, ook al houden ze de schijn van democratie op.
Decennia van ontwikkelingshulp hebben daar nauwelijks verbetering in gebracht. Sterker nog, een deel van de ontwikkelingshulp is misschien wel het probleem. In veel landen bestaat een cultuur van handophouden die alle neiging tot zelfontplooing teniet doet. En veel ontwikkelingswerkers zien een tijd in Afrika als mooie toevoeging op hun cv. Beetje rondcrossen in de LandRover, duur ommuurd huis in de blanke wijken van de hoofdstad, shoppen in de dure supermarkten buiten de grote steden. In sommige Afrikaanse steden bestaat een economie die drijft op het geld van ontwikkelingswerkers.
Vreemd genoeg ontbreekt het sommige landen absoluut niet aan grondstoffen. Landen als Congo, Zambia, Angola en Zuid-Afrika hebben helemaal geen hulp nodig als de natuurlijke rijkdommen ook maar een beetje evenredig zouden worden verdeeld. Maar juist in die landen gaat het het vaakst fout.

Willen we de honger in Afrika oplossen, dan moet er eerst gezorgd worden voor vrede. Dat betekent een absoluut moratorium op de verkoop van wapens, van grote wapens tot kapmessen. Ten tweede lijkt een ongeremde toegang tot de wereldmarkt voor Afrikaanse producten een noodzaak. De Afrikaanse economie bestaat voor een groot deel uit landbouw. Maar de Europese en Amerikaanse markt zit zo goed als op slot voor Afrikanen.
De G8 kan straks leuk beslissen dat er meer hulp voor Afrika komt, maar een moment van bezinning lijkt me op zijn plaats. In plaats van eindeloos rondpompen van geld dat voor het grootste deel bij de verkeerde mensen terechtkomt, is een gestructureerd beleid, met een duidelijk en realistisch toekomstbeeld, van veel grotere waarde. Anders kunnen we straks weer luisteren naar uitgedroogde ouwe zakken die doen alsof ze idealisten zijn. En daar is niks cynisch aan…

Reacties (9)

#1 Caprio

Kiezen:
– miljarden steun voor Afrika EN Europese boeren = 0 resultaat
– kwijtschelden van schulden veroorzaakt kredietwaardigheid van nul = 0 resultaat
– dumpen van hulp (waarschijnlijk miljarden Europees graan) op de lokale markt verstoord prijzen
– hulp vernietigd zelfredzaamheid

Werkelijke oplossingen:
– afschaffen landbouwsubsidies (graan, vee, katoen)
– betaal schuld af (hoe meer schuld afbetaald wordt hoe meer kwijtschelding)
– alleen infrastructurele en krediet projecten steunen voor democratische regimes
– economische immigratie toestaan naar Europa vanuit bepaalde gebieden (vraag en aanbod)
– tav politieke instabiliteit: lokale eigen verantwoordelijkheid, grotere rol voor Egype/Zuid-Afrika/Nigeria middels Afrikaans stabiliteits leger
– importtarieven voor dictaturen (China) verhogen, ten gunste van Afrikaanse democratieen.

LANG LEVE GHADAFFI: Afrika moet stoppen met bedelen!
Hulp houdt corruptie en instabiliteit in stand, zelfredhaamheid en eigen verantwoordelijkheid!

  • Volgende discussie
#2 Degtyarev Pekhotny

“eindeloos rondpompen van geld” is enkelfaut.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Degtyarev Pekhotny

moet het trouwens anders zeggen; geld is enkelfaut. Eindeloos rondpompen ook, maar rondpompen komt niet terecht, geld wel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 mescaline

Een prima stuk, Michiel. Als we Afrika weer gaan helpen, hetzelfde dilemma als in Irak speelt vraagt eerst om aktie. Wat doen we ? Niet functionerende staten (absurde erfenis) ten lange leste maar opdelen ? Die optie wordt zo lang mogelijk genegeerd en altijd als laatste bekeken, na duizenden doden. Onterecht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Fritz

alhoewel ik het eens ben met grote delen van de analyse, blijf ik toch ergens mee zitten. Er gaan namelijk nu mensen dood. Vandaag, morgen en overmorgen ook nog. Je kunt wel stoppen met hulp geven, maar daarmee geef je toch ook aan dat het niet uitmaakt dat er nog een paar miljoen mensen sterven voordat alle andere voorwaarden zijn doorgevoerd, zelfs al zou het Westen meewerken en bijvoorbeeld accepteren dat West-Europa niet meer zelfvoorzienend kan zijn mbt. voedselvoorziening. Maar daarover zometeen meer..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 mark

Goed stuk, heer Maas. Maar nu zegt ene Ferdinand van Dam in pampieren NRC van zaterdag jl. weer dat we juist Afrika moeten toestaan de grenzen dicht te gooien.

Je kan nu, in een veel opener geworden wereld, toch niet meer voor isolement pleiten?
Veertig jaar geleden was het waarschijnlijk makkelijker om je buiten de wereldmarkt te zetten, omdat je minder snel de gevolgen voelde als je niet concurrerend was. ,,Kijk nu eens naar een Afrikaans land. Daar is de bevolking bezig in kleine landbouweenheden. De overschotten verkopen ze op de markt, waarmee die landen in de voedselbehoefte van hun steden voorzien. Op industrieel gebied presteren ze eigenlijk ook vaak kleinschalig, heel anders dan de massaproductie uit de rijke landen of uit Zuidoost-Azië. Zulke landen zorgen dat mensen aan het werk blijven, dat ze in de basisbehoefte kunnen voorzien. Dat kan alleen als ze de eigen boeren beschermen tegen de producten van buitenaf die goedkoper worden aangeboden dan die boeren zelf kunnen maken. Ze moeten hun bevolking beschermen tegen allerlei goedkope industrieproducten, omdat ze geen geld hebben om dat te betalen en een tekort op de betalingsbalans zouden krijgen. Je moet dus wel, noodgedwongen, de boel afschermen. Waarom staan we de Afrikanen niet toe het model te herhalen dat we de Aziaten wel hebben toegestaan?”
(..)
Zijn er dan geen producten waarvan u zegt: als je hier de grenzen voor openstelt, help je armere landen?
,,Die rommeltjes uit de Derde Wereld? Dat is ook zo’n typisch eng Nederlands gedoe. Max Havelaar koffie, al die kleine, goedbedoelde dingetjes die niets betekenen.”

Wat zegt u tegen een idealist die zich wil inzetten voor de strijd tegen armoede?
,,Zoek maar een baan in Nederland en probeer dat idealisme een ander kanaal te geven. Ga voor mijn part de politiek in, ga daar bepleiten dat de Afrikanen het recht krijgen hun grenzen te sluiten voor onze overschotten, maar ga niet met een schepje en een emmertje naar Afrika. Dat is valsigheid.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Michiel Maas

@DP: oeps
@Fritz: Absoluut een dilemma. Broodnodige medische hulp en voedsel kan mensen niet worden onthouden. Maar daarmee houdt je een probleem in stand. Die mensen moeten in de eerste plaats worden gevoed door hun eigen oorlogszuchtige corrupte leiders.
@Mark: Ik denk dat het Westen moet ophouden aan Nation Building te doen in Afrika. Daar hebben we de afgelopen eeuw al geneoeg mee verpest. Misschien moeten we een afstandelijke bezorgdheid houden, maar landen zelf de economie laten maken waar ze behoefte aan hebben. Willen ze zich afzonderen van de wereldmarkt, laat ze. Dat betekent natuurlijk wel een zeer lage levensstandaard. Maar als dat een land stabiel en de inwoners gezond houdt, prima. Maar ze mogen hun suiker en rijst ook op de wereldmarkt gooien.
Dat is ook het nadeel van de Wereldbank en IMF-gelden: er hangt altijd een prijskaartje aan. Landen moeten per se hervormen en net doen alsof ze een westerse economie zijn. Wat dat betreft is het verwijt van neokolonialisme die je in veel Afrikaanse landen hoort zo gek nog niet…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Sikbock

Goed stuk MMaas..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Carlos

Een groot deel van de anders-globalisten beweging wil juist dat Afrika haar grenzen mag dichtgooien (inderdaad Mark). Er wordt gepleit voor een lijst met ‘Speciale Producten’ die voor de voedselvoorziening van levensbelang zijn. Afrikaanse landen zouden deze producten mogen beschermen met tarieven. Afrika verzuipt in een volledig open wereldeconomie.

  • Vorige discussie