Crossing Border – het verhaal in de muziek

Is het boek beter of de film, wij hebben er allemaal een uitgesproken mening over, zeker sinds Kyra dit onderwerp onlangs op Sargasso aan de orde heeft gesteld. Een ding is duidelijk: het zijn twee heel verschillende manieren van verhalen vertellen. Daarnaast zijn er ook nog weer andere manieren en een daarvan heeft tot nu toe weinig aandacht gekregen, namelijk het verhaal in een heel ander genre, de muziek. Het wordt tijd om daar verandering in te brengen, zeker nu  van 16 tot 19 november weer het Crossing Border-festival in Den Haag plaatsvindt, een festival dat zich tot doel stelt de grenzen tussen de verschillende genres te overschrijden.

Veel muziek heeft helemaal geen tekst nodig en vaak is de tekst ook niet zo belangrijk, maar soms wordt in een muziekstuk een heel verhaal verteld dat wel de moeite waard is. Het verschil met een boek of film is volgens mij hoe het wordt geconsumeerd. Bij boeken en films mist de herhaling. Wie een boek of film goed vindt, zal misschien alles meerdere malen lezen of kijken, maar na, laten we zeggen, maximaal zo’n tien keer heb je het dan wel gehad. Bij een verhaal in een muziekstuk is dat anders. Daar moet het verhaal blijven boeien, ook al wordt er 100 keer of vaker naar geluisterd. Het verhaal moet een soort mysterie behouden, een mysterie dat iemand al na de eerste keer luisteren aanvoelt en dat later niet meer gaat verdwijnen. Anders is het zonde van de muziek.

Iemand die het muzikale verhaal best goed onder de knie heeft, is volgens mij Bob Dylan, in bijvoorbeeld ‘Lily, Rosemary and the Queen of Hearts’, ‘Tangled up in Blue’ of ‘Isis’.

‘Hurricane’ vind ik persoonlijk niet zo sterk, maar dat komt misschien omdat het in tegenstelling tot de andere stukken over een waar gebeurd verhaal gaat. Het is geen fictie.

Maar hoe dan ook, mijn all time favorite op dit gebied is na vele jaren nog steeds ‘Street Hassle’ van Lou Reed. Het verhaal speelt zich af aan de zelfkant van de samenleving. Het gaat over een vrouw die om onbekende reden overlijdt en vervolgens over twee mannen die overleggen hoe zij het lijk het beste kunnen laten verdwijnen. In die zin lijkt het op een stuk dat 30 jaar later door talrijke pooier- of gangsterrappers op platvloerse manier wordt gekopieerd, maar het is meer dan dat.

Ik dacht eigenlijk dat ik inmiddels redelijk door had waar het verder over gaat, maar er schijnen ook heel andere interpretaties te zijn.  Het stuk bestaat uit drie delen en op internet schreef iemand dat hij niet eens weet of de drie delen überhaupt met elkaar in verband staan. Ik dacht eigenlijk altijd van wel. Maar nu ben ik weer gaan twijfelen. Toch heeft het stuk iets wat mijn aandacht trekt en dat zou anders zijn als het in de delen over zomaar wat willekeurige onderwerpen ging. Iets dat mij heel goed naar elk woord van de tekst doet luisteren en dat steeds weer.

De bijhorende muziek is minimalistisch en geeft aan het stuk een kille sfeer. Juist die kilte is misschien niet voor iedereen goed te verdragen, maar dat op zich is weer heel bijzonder. Ik speelde het ooit een keer toen ik visite had van iemand die een beetje labiel was. Het opmerkelijke was dat hij in mijn verder behaaglijk warm gestookte kamer enkel door de muziek heel erg ging trillen, zo erg dat ik de muziek maar moest uitzetten.

Vreemd genoeg bevalt het stuk me eigenlijk niet door de kilte die ervan afstraalt. maar in tegendeel door de warmte, emotie en compassie die er desondanks in schuilgaat. Maar dat blijkt misschien meer op het einde van het stuk of pas na een paar keer luisteren en zo ver is mijn visite toen helaas niet gekomen.