Al vanaf het begin volgen wij de verrichtingen van het eerste Burgerforum in Nederland. Nieuwsgierig als we zijn naar alle ontwikkelingen op het gebied van democratie, hielden wij dit nauwlettend in de gaten. We hadden tevens het geluk dat een aantal leden hier verslag wilden doen van de ontwikkelingen. Aan het eind van dit stukje vind je nog een column van een van de deelnemers.
Gisteren heeft het Burgerforum in een bijeenkomst gestemd over welke voorstellen ze naar het kabinet gaan brengen.
Daar komt onder andere het verrassende voorstel uit dat een burger moet kunnen kiezen tussen stemmen voor een partij als geheel óf voor een losse kandidaat. De voorkeursstemmen gaan hierbij zwaarder wegen bij wie in de kamer komt. Bert Bakker (D66) en Hans van Baalen (VVD) hadden het onder die constructie niet gehaald.
Het districtenstelsel wordt door het forum afgewezen. Wel wordt ook nog, ongevraagd, advies gegeven aangaande het gebrek van vertrouwen dat de burger in de politiek heeft. Zo wordt voorgesteld dat kamerleden die zich afsplitsen hun zetel onmiddelijk terug moeten geven aan de partij.
De uiteindelijke presentatie van de voorstellen van het Burgerforum zullen op 14 december gebeuren. Maar om de partijen ook nog de kans te geven tijdens de verkiezingscampagnes zich te laten uitspreken, was het slim om nu al de conclusies bekend te maken. Het is echter de vraag of dat gaat gebeuren. Ook de media besteden er tot nu toe niet heel veel aandacht aan.
Bij deze nog een column van Andries. Deze is wel geschreven twee weken voor de slotbijeenkomst van gisteren.
Bestuurlijke vernieuwing of bestuurlijke vernieling?
Momenteel zijn we met het Burgerforum Kiesstelsel hard aan het werken aan het definitieve advies aan het kabinet ten aanzien van het kiesstelsel dat al vele jaren fungeert in Nederland.
Ik moet zeggen, het heeft veel werk gekost. Niet alleen de weekeinden in Zeist en Den Haag dat we bij elkaar komen, maar ook het extra huiswerk dat we meekregen en de georganiseerde congressen die men kon bezoeken (daar was men vrij in).
Bovendien werden er door het Burgerforum zelf regiobijeenkomsten gehouden, waar mede-burgers hun zegje konden doen wat men het liefste veranderd zou zien aan het kiesstelsel. Ik ben zelf naar de bijeenkomsten in Amsterdam, Eindhoven, Bergen op Zoom en Tilburg geweest.
Ook ben ik onder andere in mei naar een door de Radboud Universiteit georganiseerd congres geweest, waar onder andere de Britse professor David Farrell een toespraak hield.
Ook werd er gesproken over het effect van een rechtstreeks door de bevolking gekozen burgemeesters. Vrouwelijke kandidaten zouden het dan vaker afleggen ten opzichte van hun mannelijke collega’s.
Tijdens dit Engelstalige congres hield Alexander Pechtold (oud-minister Bestuurlijke Vernieuwing) een pleidooi voor het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd naar 16 jaar. Gelukkig heeft dit voorstel weerstand opgeroepen, minderjarigen zijn namelijk nog niet zo goed in staat een eigen afweging te maken ten aanzien van hun politieke voorkeur.
Van Pechtold naar Nicolai
Eind juni, crisis in Den Haag. De initiatior van het Burgerforum Kiesstelsel en de Nationale Conventie treedt af naar aanleiding van een door de D66-fractie gesteunde motie tegen minister Verdonk inzake de Ayaan Hirsi Ali-crisis.
Gelukkig, we mogen ons karwei afmaken.
We zijn de laatste hand aan het leggen aan het advies en op 10 november a.s. worden de hoofdlijnen geopenbaard.
Ik ben er trots op lid te mogen zijn van het allereerste Burgerforum van Europa, en op die manier een steentje te kunnen bijdragen aan de al veel te lang durende discussie.
Maar ik heb wat mij betreft liever een te lang durende discussie over bestuurlijke vernieuwing, dan dat kortzichtigheid leidt tot bestuurlijke vernieling……………
Reacties (23)
Interessant voorstel. Partij of persoon. Zal dat dan betekenen dat de politiek meer Amerikaans gaat worden waar het vaak meer om de persoon dan om de partij gaat?
Vreemd dat men wel wil stemmen voor een losse kandidaat, maar dat als die dan de partij uit gewipt wordt, z’n zetel moet teruggeven. Dan zou zo ongeveer de situatie krijgen dat een partij enkel uit 1 persoon/mening bestaat. Afwijken van de lijn van die persoon betekend direct ontslag uit de Tweede Kamer. Een heel onwenselijke situatie volgens mij. Wat voor zin heeft het dan om op een voorkeurskandidaat te stemmen?
Ik zou nog steeds graag zien dat we apart stemmen voo regering en parlement, maar dat zal wel te ingrijpend gevonden worden.
Er zijn 3 voorstellen van het burgerforum in het nieuws gekomen. De eerste 2 zijn door Steeph genoemd en door Chinaman terecht afgeschoten wegens tegenstrijdigheid. Hij had ook nog kunnen wijzen op de geringe effecten van dit soort voorstellen, het zou marginale verschuivingen geven, zoals zelf door het burgerforum aangegeven. De derde gaat over lijstduwers. Wat mij betreft inderdaad een irritant gebeuren maar van weinig invloed op de werkelijke gang van zaken.
Een van de laatste TK-verkiezingen was omgezet naar de uitslag bij een districtenstelsel. De PvdA zou 120 zetels halen. Dat haalde het animo er goed uit. In de USA gebruiken ze het. De kandidaat vertegenwoordigd het district. Hetgeen in de eerste plaats resulteert in het verschijnsel dat wetsvoorstellen, bijvoorbeeld voor uitbreiding van het defensiebudget, vergezeld gaan voor verzoeken tot bouw van een paar honderd nauwelijks te rechtvaardigen bruggen. Vervolgens stemmen de burgers op een lokale vertegenwoordiger, bijvoorbeeld omdat ze Bush zat zijn.
@1&2: maar nu stem je ook op een persoon. En mensen die dat niet doen stemmen vaak op de lijsttrekker die zich als een idioot geprofileerd heeft. De meeste anderen die achter hem of haar in de kamer komen, zijn niks anders dan domme ja-en-amen-knikkers en als ze lief zij, krijgen ze een interessant dosier. Door voorkeursstemmen écht voorkeursstemmen te maken en alle andere partij-stemmen ipv stemmen op een lijsttrekker, kun je iemand legitimiteit geven (en ter verantwoording roepen) en de diktatuur van de lijsttrekker/fractie(vooritter) doorbreken. In Belgie stem je bij voorbeeld op een partij en daarna mag je zoveel voorkeuren voor personen aanklikken of kruisen als je wilt – binnen die partij dus.
De twee voortellen die ik hierboven gelezen heb (specifieke voorkeursstem en opheffen van stelsels) juig ik erg toe! benieuwd wat er nog meer uit komt.
En daar wordt héél soms rekening mee gehouden, prometheus.
Als de voorkeurstemmen gaan meetellen zal er ook wat moeten gebeuren met de discipline binnen de partijen. Uiteindelijk komen de besluiten er door binaire telling, maar de overwegingen vooraf, binnen de fracties, kunnen misschien wat opener. Bijv. met vermelding van voors, tegens, motivaties en van wie. Dat kan ook de door Ayaan gesignaleerde groepstherapie in de fractie voorkomen (iig van vvd) vanwege gehoorzaamheid aan ministersploeg.
Ik mis in het verhaal de beschouwing over referenda. Regelmatig referenda houden kan volgens mij van grote waarde zijn in de relatie politici-burgers.
Referenda heb ik het niet zo op. Met de Europese Grondwet zag je dat mensen tegen stemden omdat ze het ding niet ver genoeg vonden gaan, juist te ver vonden gaan of gewoon slecht geschreven vonden. Er zijn een miljoen reden tegen elk voorstel te verzinnen. De enige manier waarop ik voor referenda ben is als je uit verschillende scenario’s moet kiezen (bv opgesteld door de verschillende partijen) ipv voor/tegen een ding.
@7: Dat is wat ik zo tegen heb op het tweede voorstel: Als iemand niet met de partij meestemt, kickt die hem uit de partij en daarmee uit de kamer. Netto betekent het voorstel dat kuddegedrag dwingend wordt. Wat mij betreft is het eerste voorstel wel interessant, mensen op grond van aantal voorkeurstemmen de kamer in, in plaats van op grond van de door de partij gewenste volgorde. Er zijn ruim voldoende mogelijkheden voor kandidaten om aan te geven waar ze voor staan (bijna iedereen heeft een internetpagina tegenwoordig).
Het schijnt in het welvarende Zwitserland goed te werken (als 130 jaar). Zie ook http://www.meervrijheid.nl/index.html?nwsreferenda.htm
Ik heb wel eens gelezen dat de Zwitsers door de frequentie van referenda zich juist ontwikkeld hebben in het maken van constructieve keuzes. Wij zouden dat nog niet kunnen. We zullen vooraleerst kiezen als (tegen)reactie op. Juist omdat wij er zo weinig gelegenheid voor krijgen.
Met dank aan de hardwerkende leden van het Burgerforum, op wiens voorstellen nu iedereen lustig los schiet, produceer ik ook maar een losse flodder: het stemmen op issues (of onderwerpen) in plaats van op partijen en/of mensen.
De partijen en hun leden vormen een erg klein deel der bevolking. Het grootste deel der stemmers zijn niet-partijgebinden, zwevende kiezers. Kennelijk ziujn die niet zo geïntresseerd in partijkleuren en links of rechtse vaandels.
Als alle punten van alle partijprogramma’s op een hoop woirden geggooid dan heb je waarschijnlijk ook alle maatschappelijk relkevante issues te pakken. Desnoods doet een of andere wetenschappelijke raad er nog wat bij. Zet ze op alfabetische volgorde en laat de mensen dan een stuk of tien issues kiezen. Op volgorde van wat de individuele kiezer belangrijk vindt. Met een comoputerberekening moet het dan toch mogelijk zijn die partijen aan te wijzen die bij de meest en belangrijkst geachte issues horen. Die partijen komen in de 2e kamer.
De kabinetsformatie wordt uitgevoerd door een burgerforum van leken en deskundigen, die de lijst van gekozen issues als leidraad nemen.
Tot zover het serieuze voorstel. Mochten we het wat smeuiïger willen dan kunnen de kandidaten die uit voornoemde procedure ro9llen, eerst nog langs de jury van de X-factor sturen, waarna heele het land mag gsm-en en sms-en wie er uiteindelijkk in het kabinet komt.
Ik snap niet zo goed waarom er over simpele dingen zo ingewikkeld gedaan wordt. Voorkeursstemmen bijvoorbeeld. Een simpel idee, met maximale invloed van de kiezer: de zetels worden eerst, logisch, op basis van het aantal stemmen verdeeld tussen de partijen. Binnen elke partij krijgen vervolgens de kandidaten die de meeste stemmen hebben gehaald die zetels toegewezen. De volgorde waarin die kandidaten op de lijst staan speelt dus geen rol. Simpel, duidelijk, voor iedereen te begrijpen. Alleen verliezen de partijkaders dan wel behoorlijk wat van hun invloed, en dat zal wel niet de bedoeling zijn.
Nog een voorstel: blanco stemmers (en eventueel ook thuisblijvers) worden voortaan ook vertegenwoordigd in de Kamer. Door lege zetels. Dat zal ze leren!
@ 11
Tis waar, tis vrij schieten, niet gehinderd door bezoeken aan conferenties enz. Maar ’t geeft toch te denken. Stel dat er een top-zoveel van belangrijkste items van de burgers wordt samengesteld, dan zouden de partijen het juist dienen in te bedden in hun ideologische kaders en vervolgens de burgers dienen te overtuigen. Wie weet worden de doorgaande debatten dan wat interessanter dan alleen maar over zielige zwakkeren versus meedoen in voorste gelederen van wereldeconomie, of Bos stilstand, Balkenende traag, en Rutte speedboot.
Mijne heren (en dames),
even kort een vraag van een hele andere orde:
Ik wil in mijn NU.nl nieuwslezer ook Sargasso als RSS feed erin zetten,
welke URL moet ik hiervoor gebruiken want deze:
https://sargasso.nl/feed/
doet het niet :-(
Ik kan me helemaal vinden in die voorstellen. Ze lijken me effectief, simpel uit te leggen en makkelijk uit te voeren. Doen dus.
@Winky: Die zou het moeten doen. Probeer anders:
https://sargasso.nl/wp-atom.php
https://sargasso.nl/wp-rss.php
https://sargasso.nl/wp-rss2.php
https://sargasso.nl/?feed=rss2
Daar moet toch wat tussen zitten.
@Oplawaai: naast het aspect wat chinaman al aankaarte, loop je denk ik ook het risico dat er lamlendige lijstduwers of politieke nitwits gekozen worden vanwege populariteit. Dat Georgina Verbaan voor partij van de Dieren uitkomt of Vincent Bijlo voor Groen Links bijvoorbeeld.
@ CiNNeR: Mijn voorstel werkt denk ik juist tegen lijstduwers die nu ergens onderaan een lijst bungelen en die niet van plan zijn om ook echt in de Kamer te gaan zitten. Omdat ze volgens mijn idee een behoorlijk risico lopen echt gekozen te worden.
En als de bevolking massaal wil stemmen op Georgina Verbaan, of Vincent Bijlo, dan moeten die mensen ook maar in de Kamer komen. Dat is nou eenmaal het principe van onze democratie, toch?
Alleen deze doet het:
https://sargasso.nl/wp-rss.php
Vreemd, maar nu wekt het wel feilloos!
Bedankt!
Wat misschien wel erg vernieuwend zou zijn op de kandidatenlijst, en wellicht een verademing voor de gemiddelde burger die zich niet dagelijks met politiek bezighoudt, is dat elke kandidaat zijn of haar belangrijkste beleidsonderwerpen erbij vermeldt. Dan kun je veel makkelijker terugvinden wie ook alweer waarvoor stond. Waarschijnlijk wordt het dan al snel de gewoonte bij de burgers om alle kandidaten van hun favoriete partij even langs te gaan en een voorkeursstem te geven op de kandidaat die qua onderwerpenkeuze het beste aansluit bij hun persoonlijke omstandigheden. De stemlijst is dus eigenlijk tegelijk een soort enquète, en de resulterende gevens kunnen worden gebruikt om het regeeraccoord samen te stellen.
@Oplawaai: sommige burgers moet je behoeden voor henzelf ;)
Hier spreekt een Burgerforumlid. Chinaman, je hebt inderdaad gelijk dat het tegenstrijdig is. We zijn dan ook op dit punt teruggekomen, voortschrijdend inzicht he. In onze ongevraagde adviezen doen wij een appel op politieke partijen en op Kamerleden om het niet zo ver te laten komen, qua afsplitsing betreft. Het is in ieders belang dat het aanzien van de politiek niet geschaad wordt. Zo wel tevreden?
@Kim Stel nou eens dat je iedere partij een extra budget van 40.000 euro geeft voor ieder kamerlid. Dat geld is voor een particuliere secretaris en die heeft een dagtaak voor onderzoek en advies aan dat kamerlid. Het kamerlid houdt altijd zijn kamerzetel, ook al vertrekt hij uit de partij.
Maar als het kamerlid uit de partij stapt verliest hij de steun van zijn secretaris, want die blijft wel bij de partij. Als de partij het kamerlid eruit zet dan hebben ze een stem minder.
Zo is ieder wat meer op elkaar aangewezen.
Dat kan allerlei kanten hebben. Wild idee.