Bureaucratische dictatuur

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bij Sargasso ruimen we regelmatig plaats in voor gastschrijvers. Ditmaal wederom een bijdrage van Gin. Haar vorige stuk staat al drie maanden bovenaan de lijst met meest gelezen posts. Je kan haar ook vinden op haar eigen stek The Vault.

belastingdienst gebouwDat we in Nederland een uitgebreid klimaat van kleinzielige bureaucratie kennen is ongetwijfeld bij iedereen bekend. We lijken er allemaal een hekel aan te hebben. Totdat we in de politiek terecht komen. Of in de ambtenarij. Want dan weten we ineens van gekkigheid niet meer hoe absurd we het kunnen maken. Neem nou het kabinet Balkenende II. Jonge politici aan de macht. De oude rotten moesten maar eens het veld ruimen voor vers bloed. Jongere mannetjes met een identiek ouderwets uiterlijk en voorkomen als hun voorgangers hadden grootse plannen. Vooral met de bureaucratie. Maar ze waren ook ambitieus, de mannetjes van Balkenende. Geen steen in Nederland kon op zijn plaats blijven liggen. Dus bedachten ze nieuwe systemen voor de weliswaar dure, maar relatief goed functionerende oude stelsels. Zoals voor de tegemoetkoming in de huurkosten.

Er werd bedacht dat een innende instantie als de belastingdienst best ingezet kon worden om voortaan uitkeringen te gaan verschaffen. In de vorm van huurtoeslag. Reuze handig dat systeem. Heus niet alleen omdat op die manier veel mensen veel minder lang recht zouden hebben op een tegemoetkoming in de huurlasten. Maar ook omdat de arme burger die te maken zou krijgen met een plotselinge inkomensdaling, niet meer hopeloos in de problemen zou hoeven komen. Prachtig idee. Wat is er nou mooier dan een overheid die rekening houdt met de actuele situatie van haar burgers? Prijzenswaardig. Verandert half oktober je inkomen? Niets aan de hand. Per 1 november wordt er rekening gehouden met je nieuwe salaris. Of uitkering. Of wat dan ook. De belastingdienst krijgt wel zes weken de tijd om die wijziging door te voeren, maar dat is zo’n mierenneukerig detail, daar moet je maar niet teveel over klagen. Maar wat als diezelfde belastingdienst die termijn van zes weken met een wel hele grote korrel zout gaat nemen? En wat als er dan bij de belastingdienst helemaal niemand voor verantwoordelijk kan worden gehouden? En er zelfs bij de politieke instanties niemand aan het roer van deze dubieuze onderneming lijkt te staan? Dan is die arme burger overgeleverd aan de willekeur van kleinzielige ambtenaartjes. Ambtenaartjes die schijnen te denken dat huurtoeslag een soort aardig kadootje is. Een bonusuitkering, die mensen niet echt nodig hebben. Dat soort ambtenaartjes nemen rustig drie maanden de tijd om een beslissing door te voeren. En drie maanden lang houdt de belastingdienst de uitvoerende ambtenaartjes angstvallig verborgen voor publiek dat verhaal wil halen. Ineens is iedereen bij de belastingdienst doofstom geworden. Of te druk met andere wijzigingen. Van inkomensveranderingen naar boven bijvoorbeeld. Want die gaan om één of andere reden wel razendsnel.

Op bepaalde afdelingen werken zulke grote gevaren voor de maatschappij, dat ze volledig van de buitenwereld afgesloten moeten worden. Telefonisch en schriftelijk verkeer wordt angstvallig van deze idioten weggehouden. Ze hebben het immers druk met het nemen van gewichtige beslissingen. En het maken van berekeningen. Waar ze dan drie maanden over doen. Om vervolgens op exact hetzelfde bedrag uit te komen als de computer al voor die arme burger kan uitrekenen op de website van de belastingdienst. Een peperduur automatisch systeem moet vervolgens het klusje van de betaling overnemen. Maar dat systeem heeft blijkbaar ook kinderziektes. Of het is eigenwijs. Want het systeem kan zomaar ineens uit zichzelf beslissen bedragen te veranderen, en veel lagere uitkeringen uit te betalen. Zomaar. Er is geen ambtenaar die begrijpt hoe het systeem dát voor elkaar heeft gekregen. Consternatie natuurlijk. Het duurt minstens zes weken voordat ze erachter zijn aan welke enge ziekte het systeem lijdt. Of misschien langer. Een standaard behandelingstermijn is er immers niet. En ook geen chef, manager of afdelingshoofd die het systeem eens een hartig woordje kan toespreken. En gebruik maken van de klachtenprocedure? Die bestaat niet. Alleen een algemeen klachtenformulier. Zoekt u zich maar rot op de website. En nee, u mag geen namen van ambtenaren noteren. Wat denkt u wel? Het is toch doodnormaal dat ambtenaren anoniem wensen te blijven? En toegegeven, die voorkeur voor anonimiteit is best te begrijpen. Want een mevrouw die op afkeurende toon tegen u zegt dat het haar echt niets uitmaakt of u financieel hopeloos in de problemen komt, dat een faillissement echt uw eigen probleem is en dat er nergens in het systeem een plaatsje open is voor het woordje ‘spoed’, die moet zich natuurlijk zorgen gaan maken voor represailles.

Maar maakt u zich vooral geen zorgen. Als u gedwongen bent uw maaltijden bij het Leger des Heils te gaan nuttigen, dan kan dat nooit lang duren. U krijgt alles immers met terugwerkende kracht. Op zijn laatst komt het aan het einde van het kalenderjaar. Een hele geruststelling. En u kunt natuurlijk altijd nog goedkoper gaan wonen. Als u zich nu inschrijft, dan kunt u over een jaar of vijf verhuizen. Hopelijk kan het dan nog goedkoper dan uw kartonnen doos.

Reacties (65)

#1 jb

De belastingdienst was zo’n beetje de best presterende overheidsinstantie. Daarom dacht de politiek: daar valt te bezuinigen en we kunnen ze gelijk ook meer taken geven.

Burgers en politici die tegelijk mopperen over teveel ambtenaren en te lange wachttijden zijn niet bepaald consistent.

  • Volgende discussie
#2 TheRule

@JP “Burgers en politici die tegelijk mopperen over teveel ambtenaren en te lange wachttijden zijn niet bepaald consistent”:

Hmmm. Ik heb ooit es een paar maanden bij de ‘lagere overheid, n.l. op een gemeentehuis, gewerkt; maar ik was wel de enige zo’n beetje. Er is om de haverklap pauze, als dat niet zo is moet er even iets ‘overlegd’ worden met een collega (in de rookruimte uiteraard, of bij de koffiemachine), alles dát gedaan wordt gebeurt in tempo-slofslof, mensen komen om kwart over begin-werktijd binnen en gaan stipt op einde-werktijd weer weg. En als er werk blijft liggen is er altijd wel een lulletje dat je daarmee kunt opzadelen of de schuld van de achterstand kunt geven, en dat dus binnen een paar weken overspannen thuis zit.

Dus teveel ambtenaren: ja, véél te veel. Lange wachttijden: óók veel te veel. Oorzaak: totaal gebrek aan werkinzet, verantwoordelijkheidsbesef en efficiency.

Zeurende mensen zijn nooit een oorzaak maar een gevolg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 JSK

Mwah, uit eigen kring heb ik gehoord hoe inefficient de belastingdienst met de huurtoeslag kan zijn, maar is er ook enige aanwijzing dat dit structureel gebeurd?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Gin Hageman

@JSK:

Ik ken in ieder geval veel verhalen en zelfs bij de belastingdienst geven ze toe dat ze achterstanden hebben. Ziekte van personeel en kinderziekten in het systeem worden als reden opgegeven. Het feit alleen dat er geen vangnet bestaat voor dit soort zaken geeft te denken. Als het echt zo sporadisch voor zou komen, zou er namelijk best een regeling getroffen kunnen worden voor mensen die daadwerkelijk in de financiële problemen terecht komen. Als je het aan de medewerkers van de service telefoon vraagt wordt ijskoud geantwoord dat ze daar dan ook weer een dagtaak aan zouden hebben.

Met andere woorden: dit systeem werkt (nog) niet naar behoren. Welk soort mensen vragen huurtoeslag aan? Toch zeker niet de mensen die het breed hebben. Er is nu geen enkele instantie waar men zich tot kan wenden als men in financiële problemen komt, en de huurinning gaat gewoon door. Daarnaast is er niemand die hierop aangesproken/afgerekend kan worden. Hoog tijd dat iemand hier eens induikt lijkt mij?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Steeph

Dan doen we hier toch gewoon een empirisch onderzoek. Goede plek daarvoor.
We hebben nu al twee voorbeelden (van Gin en van een kennis van JSK).
Bij meer dan 10 voorbeelden (van recente aard) gaan we nader onderzoek plegen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Gin

Daar kan ik nog drie mensen aan toevoegen;

– Een kennis die vanaf februari wacht op uitsluitsel na een wijziging
– Een vriendin die vanaf eind maart wacht op een juiste berekening en een nieuwe beschikking
– Een vriendin die vanaf juli wacht op een beschikking na een wijziging

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 HansR

OK, empirisch onderzoek:

Mijn ervaringen met de belastingdienst zijn uitsluitend positief met uitzondering van het feit dat ze geld van me willen hebben (en soms van ze krijg). In het kort: als organisatie werken ze prima, staan me goed te woord en komen afspraken na.

Ik kan er niets aan doen. Eerlijk is eerlijk :)

Wellicht is er een verschil of je bij “particulieren” of bij “ondernemers” zit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Siquo

Als ambtenaar ben je redelijk onkwetsbaar, anoniem, en burgers zijn een soort grote grijze massa aan de andere kant van het raam (ja ben het ook geweest een blauwe maandag). Zoek dan maar eens werkmotivatie om eens wat te gaan doen.

Zelf ben ik voor versnelde ontslagprocedures voor ambtenaren, zonder handdruk. Beetje peper in de reet, angst is een goede motivator :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Siquo

En als ondernemer wacht ik nu al 1 jaar op mijn BTW nummer, dat ik na 5 keer bellen toch wel telefonisch door kon krijgen maar de brief heb ik nooit gehad…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 HansR

Oh, …staan me goed te woord en komen afspraken na… en ik ook natuurlijk: alrijd op tijd.

Braaf Hansje, Braaf…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Steeph

@HansR (ea): Dit empirische onderzoek richt zich alleen op het verhaal van de huurtoeslag. De andere rollen van de Belastingdienst staan even niet ter discussie (hier).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Crachàt

Ik hou me voor de woorden België en Belastingdienst niet in één zin te gebruiken. De quintessens van Belgosurrealisme en -anarchie ligt namelijk in de belastingdienst, en valt ver buiten bereik van deze veuls te aangename post.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Oplawaai

Was het niet zo dat de regering al uitgebreid gewaarschuwd was dat dat niet zomaar kon: allerlei extra werk (huurtoeslag, zorgtoeslag) bij de belastingdienst neerleggen zonder ze daar ook de middelen en het personeel voor te geven? Ik wil het niet goedpraten dat ambtenaren de kantjes er vanaf lopen, of zich onbeschoft gedragen, maar het verbaast me ook niet dat er bij de belastingdienst nu mensen gedemotiveerd of zelfs overspannen raken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Gin

@Hans:

Dat de belastingdienst voor haar originele taken goed functioneert kan ik onderschrijven. Ook bij terugbetalen van teveel geïnde belasting. Als je zelf netjes op tijd bent en er is niets ‘raars’ aan je aangifte gaat het als de gesmeerde bliksem. Maar volgens mij heeft het héél wat jaren gekost voordat de belastingdienst zo efficiënt werd op dat gebied. En dan moeten we maar hopen dat ze het met de huurtoeslag een stuk sneller gaan leren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 HansR

@Steeph & Gin
Dan heb ik niks gezegd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Gin

@Oplawaai:

Heb je helemaal gelijk in natuurlijk, het was van tevoren te verwachten dat dat niet vlekkeloos zou kunnen verlopen. Vreemd is dan dat de politiek er niet bovenop zit, of er een verantwoordelijke op het ministerie voor heeft aangesteld die helpt bij de opzet en coördinatie. Althans, niet voor het publiek inzichtelijk of zichtbaar. En daarnaast; de belastingdienst heeft ook geen domme hoge ambtenaren in dienst hoor. De belastingdienst kan zelf best een mooie klachtenprocedure opzetten, en op die manier de problemen weer naar de politiek communiceren. Waarom bestaat zo’n klachtenprocedure niet? Waarom is er niet gedacht aan een vangnetregeling voor de eerste kinderziekten? Want we hebben het hier toch over onbemiddelde mensen. Deurwaarderskosten ed. mag je zelf betalen als het misgaat hoor, en er is geen instantie die voorschotten kan verlenen.

En ook lagere ambtenaren kunnen klachten doorgeven aan hoger geplaatst personeel, iets waar ze ook niet toe genegen lijken te zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Oplawaai

Gin, uiteindelijk kunnen die hoge ambtenaren alleen met hun klachten terecht bij de politiek. En de kabinetten Balkenende blijken al sinds het allereerste begin Oostindisch doof voor dergelijke zaken.
En als de top niks kan met klachten, dan kunnen ze klachten die van onderaf komen alleen maar terugkaatsen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Willem Bever

Belgosurrealisme is een heel mooi woord. Bedankt, Crachat!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Kristian

Ik ben een jaar geleden naar Finland verhuisd. Ik kreeg van de Finse belastingdienst een hogere aanslag dan ik had verwacht. Gelukkig was er blijkbaar een iemand verantwoordlelijk voor *mijn* aangifte. Ik kon ik de man te spreken krijgen, en binnen vijf minuten was alles opgelost. Ook andere bureaucratische problemen blijken altijd oplosbaar omdat er een direkt telefoonnummer onder de brief staat. Dat is nog eens wat anders dan ‘Deze brief is automatisch verzonden en derhalve niet ondertekend.’
Weg uit Nederland besef je pas hoeveel beter het kan. De Belastingdienst in Amsterdam kon ik de afgelopen jaren bijna onmogelijk bereiken. Het telefoonsysteem was altijd overbelast. Brieven werden genegeerd. Het leek haast alsof iemand me daar met opzet probeerde te pesten.

Ik dacht altijd dat bureaucratie niet kan werken. En je kunt ook niet zonder bureaucraten. Toch is het echt wel mogelijk. Alle Nederlandse Belastingdienstmedewerkers die ik ken zijn aardig genoeg. Ik geloof niet in kwade wil. Maar ergens zit een echt probleem dat opgelost kan worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Olaf

#14: Tot een paar jaar geleden had ik geen klachten over de ‘originele taken’ van de Belastingdienst. Maar inmiddels heb ik nog steeds niets gehoord over mijn aangifte van 2004, krijg ik niemand aan de telefoon die er iets van weet en zijn 6 terugbelverzoeken nog niet beantwoord. (ik kreeg letterlijk te horen dat men niet verplicht was hier gehoor aan te geven en dat ik afhankelijk was van de willekeur van de betreffende medewerker)

Het is niet eens het feit dat ik niets van hen hoor wat mij irriteert, maar het feit dat niemand mij iets kan of wil vertellen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 jb

Dus teveel ambtenaren: ja, véél te veel. Lange wachttijden: óók veel te veel. Oorzaak: totaal gebrek aan werkinzet, verantwoordelijkheidsbesef en efficiency.

Volgens mij vind je dat soort mensen overal. Men wil zo weinig mogelijk belasting betalen, mede daarom ook zo weinig mogelijk ambtenaren, maar ondertussen verwacht men wel dat de overheid hier iets aan doet, zus oplost etc. Ziedaar de achtergrond van een wijdverbreid vooroordeel.
Natuurlijk gaat er weleens een en ander mis of erg traag, maar ik heb niet bepaald de indruk dat dit bij veel bedrijven zoveel beter is.
Daarbij: een complexe maatschappij vraagt complex beleid, en dat gaat nu eenmaal niet zo snel.

Geen directeur van welk bedrijf dan ook had alle klussen durven aan nemen die de belastingdienst voor zijn kiezen heeft gehad terwiijl je gelijktijdig moet bezuinigen (ook op personeel).

P.S. ben zelf overigens geen ambtenaar, maar het standaard geklaag daarover wel spuugzat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 jb

Trouwens, ik wist niet dat die huurtoeslag nog zo hoog is dat je uberhaupt falliet kunt gaan als je die niet op tijd krijgt.

Trouwens, al die smoezen over vertraging en niet op tijd betalen leren die ambtenaren van de belastingplichtigen…. ;)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 SciInv

[rant]Huurtoeslag is niks vergeleken met de heilige hypotheekrenteaftrek. Toen ik in de bijstand zat kreeg ik hem niet eens, omdat mijn huur te laag was. Maar je grachtenpandje van een miljoen mag je helemaal aftrekken.[/rant]

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 JSK

Nouja… je moet natuurlijk wel betalen voordat je mag aftrekken (hehe), zo’n toeslag/huursubsidie krijg je voor nop.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Gin

@JB:

Hier snap ik even iets niet. Als ik je boodschap even heel simplistisch interpreteer dan lees ik dat we maar niet moeten klagen over slecht functionerende overheidsapparaten omdat het nou eenmaal een complex systeem is? Maar wie heeft dat complexe systeem dan verzonnen? Het punt van mijn ‘betoog’ is dat je geen complexe systemen moet doorduwen als je er niet voor kan zorgen dat het ook goed afgehandeld kan worden. Goed, de ambtenaren bij de belastingdienst worden ermee opgezadeld, maar wil dat dan zeggen dat er onbeschoft over gedaan moet worden? Of neerbuigend? Kunnen ambtenaren niet een beetje meedenken? Of is dat echt zo’n gesloten systeem dat een ambtenaar als een robot taakjes zit uit te voeren. Want in dat geval begrijp ik wel waar de schoen knelt.

En inderdaad, de huurtoeslag kan zo hoog zijn dat je failliet kan gaan bij het uitblijven van uitkering. Laten we zeggen dat je een huur hebt van 400 euro. En stel dan dat je echt in een hele ongunstige financiële positie zit, laten we er zo’n 800 euro van maken (bijstandsniveau voor een alleenstaande). De huurtoeslag loopt dan op tot 200 euro. I rest my case.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Sigi

@JSK
inderdaad, omdat je nop hebt krijg je huursubsidie/toeslag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 lmgikke

Owkee, ambtenaren zijn niet alles. Maar bij private ondernemingen is het echt niet beter geregeld. Het lijkt of heel Nederland massaal gestopt is met denken. Regels zijn regels.

Probeer maar eens fatsoenlijk geholpen te worden door onderstaande klantenservices:

Casema, Essent, UPC (al is daar enige verbetering, zij zijn namelijk verplicht terug te bellen als de verbinding verbroken wordt, dus gewoon midden in je zin ophangen en je wordt teruggebeld), postbank, Nuon.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 jb

@Gin: ik overdrijf ietsje in mijn formuleringen om wat tegenwicht te bieden. Ik wijs er op dat een en ander soms nogal complex kan zijn, bij grote aantallen zullen er altijd fouten plaatsvinden. Het gaat er om hoe men daar vervolgens mee omgaat. Er valt zeker een en ander te verbeteren, en ambtenaren zouden flexibeler moeten willen, maar vooral ook kunnen, reageren. Zeker in situaties waarbij men de huurtoeslag echt niet kan missen om rond te komen.
Echter, ik heb niet de indruk dat zelf denken op prijs gesteld wordt. Dat is trouwens ook bij bedrijven lang niet altijd het geval.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 JSK

@Sigi:
Voor nop dat is. Sommige mensen denken nog steeds dat de aftrek een soort subsidie voor huizenbezitters is. Zó gek is het system nou ook weer niet.

@Imgikke:
Je kan meestal naar een concurrent gaan. Misschien is de Postbank’s klantenservice knudde, maar die van de Rabobank heeft mij altijd goed geholpen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Steeph

@JSK: Wat is het verschil tussen subsidie en aftrek?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 ALO

Subsidie is wat iemand anders krijgt en dat is geld over de balk smijten en aftrek is iets wat jij krijgt en dat is een recht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Gin

@Alo:

En soms is subsidie een tegemoetkoming voor tekortkoming in beleid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Steeph

Maar het is wel hetzelfde geld en het komt wel uit dezelfde pot? (Of wordt er niet ingestopt).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 Steeph

@Gin: Dat is een fraaie voor zo’n CDA tegeltje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Gin

(JB/Imgikke:)

Goed, laten we het dan van de ambtenarij los trekken en naar het nieuwe stelsel kijken. Eén van de peilers was dat een vangnetregeling voor een plotselinge teruggang niet meer nodig zou zijn omdat op deze manier met de actuele situatie rekening gehouden kon worden. Als ik even naar mijn eigen teruggang in inkomen kijk: deze zag ik aankomen voor 1 juni, heb dat netjes 16 mei doorgegeven, en ik wacht nog steeds op een juiste berekening. De vangnetregeling was sneller, kende een mogelijkheid van voorschotten en er was bovendien een verantwoordelijke ambtenaar bij de gemeente, die nog voor vragen bereikbaar was ook. De gemeente kon sneller handelen dan de belastingdienst blijkbaar. De hele papierwinkel die overlegd moest worden voor de vangnetregeling was dan overdreven, maar zelfs mét die hele papierwinkel deed de gemeente het dan nog sneller.

En met betrekking tot de opmerking van Alo; laten we niet vergeten dat huurtoeslag ook gewoon een recht is, dat moet compenseren dat de overheid nog steeds geen geslaagd woonbeleid weet te voeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 Gin

Steeph:

Oempf … dat ik ooit nog eens beschuldigd zou worden van CDA wijsheden…. ik krab mezelf nog eens goed op mijn achterhoofd!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 Steeph

Gin: Het overkomt de besten onder ons :-P

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 lmgikke

@JSK, Klopt, maar dan moet ik zo’n klantenservice nog wel zo ver krijgen dat ze mijn opzegging (boetevrij) accepteren ;)

@Gin, helemaal mee eens. is allemaal het gevolg van het collectief stoppen met denken en alleen simpel de regels volgen. Regels zijn regels, procedures zijn procedures. Uitzonderingen zijn niet mogelijk, want dat is niet geregeld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 Grumpy

Algemene stelling: ambtenaren werken vooral tegen. Het is altijd makkelijker om “nee” te zeggen. Dan draag je tenslotte ook nergens verantwoordelijkheid voor.

Ambtenaren (vooral gemeente en provincie) zijn voor mij mensen die niet hebben kunnen slagen in het bedrijfssleven. Daar nu zeer gefrustreerd over zijn, en er alles aan doen om burgers en vooral ook ondernemers, het leven zuur te maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 JSK

@JSK: Wat is het verschil tussen subsidie en aftrek?

Voor een aftrek heb je gewerkt, voor een subsidie niet. Qua staatsfinancieen maakt het niks uit: of je krijgt als overheid géén (extra) geld, óf je geeft meer geld uit.

Maar, mijn gevoel van eerlijkheid zegt dat je aftrek en subsidie niet op één lijn mag plaatsen: de meeste mensen die gebruik maken van de aftrek hebben vrij hard gewerkt (ik ken er genoeg), terwijl voor een subsidie je alleen behoeftes (wie heeft ze niet?) moet hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Sikbock

@ JSK: hulde! (ook nav andere posts) u bent een waardevolle toevoeging aan dit log!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#42 HansR

@Sikbock
Een korte toelichting van het juryrapport kan geen kwaad.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#43 Sikbock

als zelfbenoemd jurylid vind ik dat die gozer helder en onvermoeibaar is. De wijze waarop hij sommige mensen die onzin verkopen “afdroogt”, doet mij bovendien genoegen..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#44 mescaline

Een gevoel van eerlijkheid is erg subjectief en een kwestie van smaak zoals bekend.
Zelf ondervind ik niet zoveel last van specifieke randgroepen. Op de VS na, dat dan weer wel ja…. mmm. Hè, toch dus.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#45 Steeph

@JSK: Dan begrijpen we hetzelfde, maar hebben we een ander waarde-oordeel erover.

Ten aanzien van het hard werken. Er zijn mensen met een laag of minimum inkomen die ook huursubsidie hebben. Ze hebben dit inkomen echter ook gewoon verkregen met hard werken. Of is hard werken waar je veel geld mee verdient harder werken dan hard werken waar je weinig geld mee verdient?

@Sikbock: definieer “onzin”. En definieer vooral ook “verkopen”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#46 CiNNeR

Eigenaardig. Als het om hypotheekrente aftrek gaat betaalt de huizenbezitter belasting en krijgt ’terecht’ terug omdat hij er voor ‘gewerkt’ heeft. Maar de wat minder verdienende die eveneens er voor werkt en tee dee hee, ook belasting betaalt, ‘krijgt’ subsidie alsof het rechtstreeks uit de portomonee van de goed verdienende komt en gezien moet worden als gift uit liefdadigheid of iets dergelijks. Dat de hypotheekrente aftrek in het leven is geroepen om feitelijk mensen te subsidieren die net niet zelfstandig een huis konden kopen, wordt maar helemaal buiten beschouwing gelaten.

De regeling ligt inmiddels nog veel schever. Stel twee gezinnen halen evenveel geld binnen en hoesten evenveel belasting op. Zij hebben een huis met dezelfde taxatiewaarde maar de een heeft het gekocht, de ander huurt. Dan kan het voorkomen dat degene die huurt meer aan woonlasten kwijt is dan degene die koopt, omdat de huizenbezitter gebruik kan maken van de rente aftrek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#47 Gin

@Cinner: Dank! Mijn vingers jeukten ook.

Maar wat betreft je laatste opmerking, dat het scheef ligt; is mensen stimuleren een huis te kopen eigenlijk wel zo raar? Waar loopt het dan precies scheef? Met een inkomen waarmee je een huis kunt kopen heb je immers de keuze?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#48 Chinaman

@CiNNeR
Wat een mooi verhaal! Jij huurt dus waarschijnlijk ook dagelijks een fiets bij het station om de boodschappen te doen? Geen zorgen over het repareren van lekke banden, onderhoud en vervanging. Mocht je morgen geen behoefte meer hebben aan je fiets, dan geef je hem gewoon terug en hoef je verder niets te betalen. Ideaal!
Maar wel klagen over de kosten? tsk…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#49 Yevgeny Podorkin

Ik kan me toch écht nog bezoekjes aan ”belastingwalhalla’s” Puntegaalstraat en vestigingen daarna hier in Rotterdam herinneren. Goeie ouwe tijd: metershoge dossiers op de gangen, aan- en afgevoerd met steekwagentjes, ambtenaren verscholen achter bergen en bergen papier. Wachten op definitieve aanslagen van 5 jaar! terug vlak voor verjaring,..die dingen. Altijd joviaal en spannend bekgevochten met die nare gediplomeerde bloedzuigers.

Ik heb toch sterk de indruk dat termijnen waarbinnen bezwaren worden afgehandeld t.o.v. vroeger sterk verkort zijn. Althans,..spreek voor mezelf,..geen centje pijn (meer). Komt door vereenvoudiging belastingstelsel , automatisering en rigoureuze reorganisaties.
3 maanden wachten op een definitieve beschikking na bezwaar c.q. anders is eigenlijk heel normaal. Ja,..je moet niet verhuizen,..samenwonen én veranderen van werk op 1 januari uiteraard. Een stuk/brief/aanvraag/bezwaar gaat via centrale postkamer naar een soort van archief/ verblijfsadministratie. Nummer d’r op, bewijsstukken ,controles enz.enz. stuk passeert 3 à 4 stations,..6 –8 weken als er ”niets geks mee is” is heel normaal. 1 keer bezwaar indienen en de molen draait weer opnieuw. Meer ambtenaren zou je zeggen,..maar??
Ik een neef die gulzig bloed zuigt,..die vertelt me nog es wat…dus hang me om details niet op..

In die huurtoeslag zitten tevens een aantal fraude- arbeidsintensieve gegevens die buiten gezichtsveld belastingdienst vallen:
– rekenhuur (kale huur + een aantal servicekosten) opgave nodig van verhuurder; problemen met b.v. mensen in verzorgingsflats of particuliere verhuurders;
– controle gegevens in GBA (bev.reg. e.d.); samenwonen, onderverhuur, opa in huis e.d.

Maar mensen die om wat voor reden dan ook géén voorlopige beschikking ontvangen óf moeten wachten tot een tussentijdse wijziging is doorgevoerd kunnen bij de gemeente een soort van woonsuppletie aanvragen dacht ik. E.e.a. wordt dan verrekend met de definitieve beschikking. Echt in de problemen komen,..betwijfel ik. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#50 Yevgeny Podorkin

Vergeten te melden. Peildatum huurtoeslag was 1/7,..wordt 1/1 dacht ik.
Is/ was al problematisch, maar kan me voorstellen dat e.e.a. inplannen in bestaande capaciteit (aantal ambtenaren) problemen oplevert.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#51 Sikbock

@ Cinner: het is volgens mij veel simpeler:

Mensen met een eigen huis verdienen meer en betalen in het algemeen veel belasting.. door de hypotheekrenteaftrek betalen ze wat minder belasting.

Mensen die een huis huren verdienen minder en betalen in het algemeen veel minder belasting. Daarbij hebben ze vaak recht op een huurtoeslag.

Afgezien van de vraag wie er harder werkt, afgezien van de vraag of mensen die veel verdienen en een huis huren geen dief van hun eigen portemonnee zijn en afgezien van de vraag of het terecht is dat mensen die meer kunnen ook meer verdienen, lijkt de observatie van JSK mij dus een terechte.

Mensen met een lager salaris (of een uitkering) dragen minder bij (aan belastingafdrachten) en krijgen daarbovenop nog eens subsidie. Het zijn dus “netto ontvangers”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#52 Mike
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#53 CiNNeR

@Gin:

Maar wat betreft je laatste opmerking, dat het scheef ligt; is mensen stimuleren een huis te kopen eigenlijk wel zo raar? Waar loopt het dan precies scheef? Met een inkomen waarmee je een huis kunt kopen heb je immers de keuze?

Ja, die toevoeging had ik wellicht niet moeten doen. Het was dat hier onderhand beweert wordt dat de rente-aftrek ‘hoort’ voor mensen die wat meer verdienen. Maar het gaat niet alleen om het verdienen, het gaat tevens om de vorm van wonen. Degene die huurt krijgt sowieso geen renteaftrek, ook al zit hij in de hogere belastingschalen.

@Chinaman: ik zie nergens een klacht over het systeem uit mijn toetsenbord komen in deze, eerder een klacht over de manier waarop het bezien wordt. Alsof huurtoeslag een free ride is en mensen die minder verdienen ook minder hard zouden werken. Overigens mag je dan eigen onderhoud aan je huis hebben, tevens is het huis een investering. Het is de bedoeling dat het jouw bezit wordt waar je zelf aan kan verdienen. Je gaat nu toch niet pretenderen dat huizenbezitters zielige mensen zijn die amper rondkomen of iets??

@Sikbok: Dus jij bent het eens met “de meeste mensen die gebruik maken van de aftrek hebben vrij hard gewerkt (ik ken er genoeg), terwijl voor een subsidie je alleen behoeftes (wie heeft ze niet?) moet hebben.”

Eigenaardig hoor. Dus de schoonmaakster die jouw kantoor schoonmaakt werkt stiekem helemaal niet, ze ontwikkelt alleen behoeftes! Bovendien is de hypotheekrente aftrek eveneens als subsidieregeling in het leven geroepen. Niet bedoeld om de belastingen te temperen voor de hoge belastingschalen, wel bedoeld om mensen die het net niet zelf konden trekken toch een mogelijkheid te geven een huis te kunnen kopen.

Dat de best verdienenden die de meeste belasting betalen het meest profiteren van die subsidieregeling, maakt niet dat het plots geen subsidieregeling meer is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#54 Chinaman

CiNNeR
Winkelen in de uitverkoop moet toch een groot feest voor je zijn! De meeste mensen lezen 20% korting als dat ze geen 100% maar slechts 80% hoeven te betalen. Jij leest dat je 20% gratis krijgt! Even gratis als van dat stel marketeers dat droge zakjes soep stonden uit te delen in de straat voor de winkel. Koop je maar gek, want met het uitgeven van 400 euro krijg je zomaar 100 euro gratis kleding!

Huren en kopen zijn 2 heel verschillende zaken die je niet 1 op 1 kunt vergelijken. Je koopt of huurt geen huis voor een week, dan ga je in een hotel. Voor enkele maanden tot jaren kan je het beste huren en als je ergens lang denkt te blijven, is kopen het goedkoopst. Zie de trapsgewijze afname van kosten en het toenemen van risico, inflexibiliteit en complexiteit.
Dat we in Nederland zo gehecht zijn aan de koeien langs de snelwegen, zodat er nauwelijks goede betaalbare huizen te koop zijn, is een jammerlijke welvaartsziekte van ons landje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#55 Sikbock

@ Cinner: er zijn zeker mensen die hard werken en subsidie krijgen.. er zijn echter ook mensen die (kort door de bocht) niet hard werken en subsidies krijgen (z.g. uitkeringstrekkers)

Het verschil dat er echter toe doet (en waar de discussie om ging) is dat de hypotheekrenteaftrek geen subsidie genoemd kan worden. Het gaat immers om zelf verdiend geld? Je zou het beter een sigaar uit eigen doos kunnen noemen.

De werkelijk gesubsidieerde ontvangt daarentegen een bijdrage van andermans geld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#56 Oplawaai

Er zijn ook uitkeringstrekkers die hypotheekrenteaftrek krijgen, Sikbock.
En verder zou je het natuurlijk ook zo kunnen bekijken: wij hebben in Nederland de afspraak dat iedereen naar draagkracht bijdraagt aan de maatschappij. Hoe meer je verdient, hoe meer je bijdraagt. Alleen als je een huis koopt, word je vrijgesteld van een deel van die bijdrage. Hoe duurder het huis, hoe groter die vrijstelling. Is dat redelijk?
Als je vindt dat mensen met hoge inkomens teveel belasting betalen, dan kan ik me dat nog een beetje voorstellen. Al ben ik het er niet direct mee eens. Maar gebruik niet die rare omwegredenering van de hypotheekrenteaftrek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#57 Sikbock

Sorry Oplawaai, maar ik kan geen chocola maken van je bijdrage.. kun je jezelf verduidelijken?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#58 CiNNeR

@Chinaman: je waait alle kanten op en het is me inmiddels totaal onduidelijk waar je pijn zit. Ik neem aan dat je eerder aan wilde geven dat huizenbezitters voor meer kosten staan dan alleen de hypotheek, zoals voor onderhoud. Als ik daarop aangeef dat dat waar is, maar het kopen van een huis tevens een investering is, dan krijg ik een hoop geneuzel over kortingen, reclame en soep en een preek dat huren en kopen niet hetzelfde is. Waar wil je heen??

@Sickbok:

er zijn zeker mensen die hard werken en subsidie krijgen.. er zijn echter ook mensen die (kort door de bocht) niet hard werken en subsidies krijgen (z.g. uitkeringstrekkers)

So? Moet daarom eenieder die huurtoeslag krijgt over dezelfde, meest negatieve kam die je kan vinden? Nogal een drogreden: er zijn mensen die subsidie krijgen en tevens niet werken maar bijstand ontvangen. Dus iedereen die subiside krijgt, werkt niet.

Het verschil dat er echter toe doet (en waar de discussie om ging) is dat de hypotheekrenteaftrek geen subsidie genoemd kan worden. Het gaat immers om zelf verdiend geld? Je zou het beter een sigaar uit eigen doos kunnen noemen.

Dat argument raakt kant nog wal. De huurtoeslag komt eveneens uit de belastingpot en de ontvanger van huurtoeslag betaalt belasting. Dat noem je echter niet een sigaar uit eigen doos. Sterker, daarover stel je: “De werkelijk gesubsidieerde ontvangt daarentegen een bijdrage van andermans geld.”

De hypotheekrente aftrek is aanvankelijk opgezet om starters die net geen eigen huis konden (laten) financieren, toch die kans te geven door rente aftrek te verstrekken. Net zo goed een subsidierende regeling als huurtoeslag met het verschil dat huurtoeslag gebaseerd is op noodzaak om te kunnen wonen en de rente aftrek op de kans door te stromen naar een koopwoning. Het grootste verschil tussen rente aftrek en huurtoeslag is dat – hoewel beiden inkomen gerelateerd – de huurtoeslag minder wordt naarmate men meer verdiend, terwijl de rente aftrek hoger wordt naarmate men meer uit kan geven aan een huis.

Alleen al dat laatste kan je uit afleiden dat het geen sigaar uit eigen doos betreft. Iemand die in de hoogste belastingschaal zit, betaalt net zoveel belasting ongeacht de hoogte van de hypotheek. Echter hoe hoger de hypotheek, de hoger de rente aftrek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#59 Oplawaai

Oh, ehhh, Sikbock, dat zou iets met alcoholgebruik te maken kunnen hebben. Mijnerzijds, bedoel ik. Ik dacht dat ik nog redelijk helder kon formuleren, en als ik mijn verhaal teruglees heb ik dat gevoel nog wel, maar dat zegt misschien niet zoveel. Ik doe nog een poging, in de wetenschap dat ik ondertussen een half litertje verder ben…
Wij hebben in Nederland belastingwetgeving. Die bepaalt dat je een bepaald deel van je inkomsten afdraagt aan de staat, aan de samenleving. Hoe meer je verdient, hoe beter je het hebt, hoe hoger je bijdrage. Daar komt het, simpel gezegd, op neer.
Maar als je nou een hypotheek hebt, dan krijg je (deels) vrijstelling van die bijdrage. Hoe hoger je hypotheek, hoe hoger die vrijstelling. Ik snap niet zo goed waarom dat logisch of vanzelfsprekend zou zijn.
Als je vindt dat hoge inkomens teveel belasting betalen, zeg dat dan gewoon. En pleit voor een verlaging van het toptarief, of zo.
Of, om het voorbeeld van Chinaman aan te halen: je kan 20% korting krijgen op een aankoop, of je kan de volle mep betalen en via één of andere regeling met de leverancier 20% terugkrijgen, voor de inhoud van je portemonnee maakt dat niet uit. En voor hoeveel geld de leverancier er aan overhoudt ook niet.
Een beetje duidelijk, nu?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#60 Oersoep

6 Weken om zo’n systeem aan te passen?

Niet vreemd dat dat uitloopt en het uiteindelijke systeem buggy is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#61 Sikbock

@ Cinner: Ik weet hoe de hypotheekrenteaftrek ontstaan is, maar ik denk dat je mijn argument niet begrijpt.

Mensen die huurtoeslag krijgen, zijn in het algemeen netto ontvangers. Ze krijgen dus meer uit uit de belastingpot dan dat ze erin stoppen. De mensen die veel belasting betalen, stoppen er daarentegen meer in dan dat ze eruit krijgen. Dat kun je in mijn optiek geen overheidssteun (subsidie) noemen maar eerder een sigaar uit eigen doos..

@ Oplawaai: duidelijk. Ik vind eigenlijk dat de hypotheekrenteaftrek afgeschaft moet worden en dat de belasting tegelijkertijd (voor iedereen) omlaag moet. Zolang die verlaging van belasting er niet inzit vind ik de hypotheekrenteaftrek een redelijke aftrekpost voor mensen die veel belasting betalen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#62 CiNNeR

@Sickbok:
Dat had ik inderdaad niet begrepen. Vraag me wel af of het zo is. De toeslagen (alles bij elkaar genomen) zijn in de meeste gevallen niet dusdanig hoog dat zij meer ontvangen dan ze aan belasting betalen lijkt me. Maar ongetwijfeld zal het zeker zo zijn dat lagere belastingschalen met toeslagen relatief procentueel minder belasting betalen en meer ontvangen dan een hoge belastingschaal.

Ben het hier wel met Oplawaai (59) eens. En denk ook dat belastingverlaging een beter plan is dan hypotheekrenteaftrek handhaven. Met name omdat het voordeel nu zit in de hoogte van de hypotheek in plaats van de hoeveelheid belasting die afgedragen wordt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#63 Sikbock

@ Cinner: dank u voor de prettige discussie :-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#64 CiNNeR

@Sickbok: niets te danken, het genoegen is geheel wederzijds. U ziet, ik val soms best mee :D

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#65 Steeph

het moet niet gekker worden hier op Sargasso….

  • Vorige discussie