Breek de eurozone in drie

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

De economieën van de eurolanden groeien niet naar elkaar toe. Deze constatering betekent dat de euro een te groot gebied bestrijkt, stelt Harrie Verbon. Europa zou zich veel ellende besparen door vlot de eurozone in drieën te delen, ieder met een eigen munt. Dit hoeft niet te leiden tot de ‘moeder van alle financiële crises’, zoals verschillende, veelal linkse politici beweren.

Aantal eurolanden blijft achter

Een van de belangrijkste doelstellingen bij de invoering van de euro was het naar elkaar toe groeien van de economieën van de deelnemende lidstaten. Dat was ook een noodzakelijke voorwaarde voor het succes van de euro: een lidstaat die permanent economisch achterblijft, zal weggeconcurreerd worden door economisch succesvolle lidstaten.

Dat is wat we nu zien bij een aantal zuid-Europese staten, waaronder Griekenland en Portugal. In die landen is de arbeidsproductiviteit te laag, zijn de arbeidskosten te hoog, de exporten te laag en de importen te hoog. Mede om die reden, maar ook door het ontbreken van een publieke moraal, verkeren in deze landen ook de overheidsfinanciën in het ongerede.

Europese politici doen nu al meer dan een jaar pogingen de schade binnen de eurozone te verhelpen door deze landen, en dan vooral de Grieken, van nieuwe middelen te voorzien, zodat hun overheidstekort kan worden gefinancierd. Het inzicht begint echter door te breken dat deze overdrachten door rijke eurolanden, via het Europese stabiliteitsfonds, aan zwakkere eurolanden op langere termijn geen oplossing bieden. De stortingen in het fonds zullen alleen maar moeten toenemen, zolang de zwakke economieën geen structurele verbeteringen doorvoeren.

Een eerste noodzakelijke verbetering is dat de producten van die landen goedkoper moeten worden, zodat ze ook voor de sterke DON-landen (Duitsland, Oostenrijk en Nederland) aantrekkelijk worden. Hierbij zit echter de euro duidelijk in de weg. Een devaluatie van een eigen munt zou onmiddellijk tot het gewenste effect leiden, maar door de euro zal een prijsdaling alleen lukken als er een algehele inkomensdaling plaatsvindt.

Remedie

Stel dat de Grieken een daling van hun inkomen met 20 procent zouden accepteren. Dan nog is het niet goed voorstelbaar hoe dat zou moeten worden georganiseerd. Ambtenarensalarissen kunnen relatief makkelijk verlaagd worden, maar daar houdt het dan ook wel ongeveer mee op. Een ander nadeel van deze remedie is dat een daling van de lonen tot ontwrichting van de arbeidsmarkt zal leiden, omdat het aanbieden van arbeid opeens minder aantrekkelijk wordt. De werking van de Griekse arbeidsmarkt moet echter juist verbeterd worden om de concurrentie met de DON-landen aan te kunnen.

Kortom, de oplossing ligt bij het opbreken van de eurozone. We zouden in plaats van één euro drie euro’s kunnen invoeren: de neuro, de meuro en de seuro. De seuro wordt ingevoerd voor landen als Griekenland en Portugal, de neuro voor de DON- en aanverwante landen en de meuro voor landen die nog niet helemaal bewezen hebben eurowaardig te zijn. Ierland, Frankrijk en Spanje zijn kandidaten. Toetreding tot de seuro is vrijwillig, maar landen die tot de seuro toetreden wordt een deel van hun overheidsschuld kwijtgescholden. Voor toetreding tot de neuro gelden strenge eisen op het terrein van overheidsfinanciën, arbeidsmarkt en het saldo op de lopende rekening.

Zal het opbreken van de euro leiden tot de ‘moeder van alle financiële crises’, zoals de Amerikaanse econoom Barry Eichengreen en in zijn spoor een grote schare van veelal linkse Nederlandse politici, ons willen doen geloven? Die crisis komt er, zeggen zij, omdat rekeninghouders die vrezen dat hun euro’s omgezet worden in seuro’s die minder waard zullen zijn, snel hun kostbare euro’s van de bank halen. Er ontstaat dus een bank run met omvallende banken en een bankencrisis tot gevolg.

Droom

Dat moet natuurlijk voorkomen worden en dus moet de president van de EU, Herman van Rompuy, op vrijdagavond in het geheim de Europese raad bij elkaar roepen. Vrijdagnacht moet het geldverkeer in de eurolanden beperkt worden en een opdeling van de eurolanden in de drie nieuwe zones overeengekomen zijn, op zaterdagochtend begint de ECB neuro’s, meuro’s en seuro’s te drukken en op zondagochtend rijden de geldwagens uit met de nieuwe bankbiljetten voor de geldautomaten in de diverse eurozones, zodat op maandagochtend…

Maar ik geloof dat ik droom, want er is helemaal geen president in de EU. Herman van Rompuy is slechts de postbode van Merkel en Sarkozy en zij willen de eurofamilie koste wat het kost bij elkaar houden. De niet ophoudende nachtmerrie van de EU-besluitvorming over de eurocrisis houdt dus nog wel even aan.

Reacties (27)

#1 joost

Ja je droomt.

Het is logistiek onmogelijk. De omschakeling van de gulden naar de euro kostte in Nederland alleen al maanden voorbereiding en rond de 10.000.000 (euro).

ik droom ook wel eens, zij het minder rooskleurig…

Griekenland is al maanden failliet en wordt door donaties van belastingbetalers uit de rijkere EU landen draaiende gehouden. De Griekse bestuurders komen helaas nog steeds hun afspraken niet na zodat deze laatste geldkraan waarschijnlijk ook dicht gaat.

En dan?

Overheden betalen geen salaris meer uit. 100% loonsverlaging voor de ambtenaren. Een paar maanden later klapt de private sector ook in elkaar. Veel faillissementen, massawerkeloosheid en een grote daling van de lonen. Griekse bedrijven zijn alleen levensvatbaar bij een lager inkomensniveau.

En dan?

nog maar eens een nachtje over slapen…

  • Volgende discussie
#2 JSK

“De omschakeling van de gulden naar de euro kostte in Nederland alleen al maanden voorbereiding en rond de 10.000.000 (euro).”

Dat weegt natuurlijk op tegen de 10 miljard euro (met 10 nullen) die Nederland nu in Griekenland pompt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Bismarck - Reactie op #2

Het gaat vooral om de maanden. Me Judice droomt over een vervanging van de munteenheid (door drie nieuwe) in heel Europa over een weekend tijd (even ervan uitgaande dat alle Europese leiders het er zo snel over eens zijn), zonder dat daar iemand lucht van krijgt en zonder dat er tijdens/na de wissel een complete chaos ontstaat. Ik kan daar weinig anders op reageren dan “keep on dreaming”.

#3 Yevgeny Podorkin

Niemand kan het gevaar voorspellen dat na een Grieks bankroet vervolgens grote landen als Italië en Spanje dieper in de problemen komen. Enig positief puntje: China koopt massaal Italiaanse staatsobligaties (zit al voor 800 mld met de chopstokjes in de Europese schuldpapieren (t.o.v. 1000 mld VS)) om hun export te beschermen…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 joost

Hé ja, foutje. De omschakeling kostte destijds 10 miljard. (bron: Nederlandse Bank)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 JSK - Reactie op #4

Dat is wel een dure grap dan.

#4.2 joost - Reactie op #4.1

De investering had een terugverdientijd van een paar jaar.

#5 DSV

In drieën delen is overbodig. We gooien de rotte appels uit de euro tot hij weer gezond is. Wat de onrendabelen vervolgens met hun munten doen, zoeken ze zelf maar uit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5.1 Bismarck - Reactie op #5

Kan niet.

#5.2 Andre - Reactie op #5.1

Ach ja… volgens de verdragen kon het onderling steunen van landen ook niet.

#6 weerbarst

Volgensmij was het bij buitenhof dat iemand opperde om ze hun schuld te vergeven, en ze er dan uit te gooien

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Bismarck

Nu ik er nog eens over nadenk, vind ik de droom van Me Judice eigenlijk alleen nog maar enger. Blijkbaar droomt hij/zij over een Europa dat een presidentiële republiek is, waarvan de president blijkbaar alle nationale regeringsleiders als lakeien tot zich kan roepen, om ze vervolgens te bevelen over het weekend van munteenheid te veranderen. Als je droomt van een EU met een president met zulke dictatoriale bevoegdheden, dan moet je droom toch wel een nachtmerrie zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Karl Kraut

10 miljard Euro heeft het Nederland alleen al gekost om naar de Euro over te schakelen, zo lees ik. Dat is dus meer dan 22 miljard gulden geweest! De belangrijke vraag is dan: wie heeft dat verdiend? Want iemand heeft daar dan ook flink aan verdiend. Pal daarvoor werd er ook al binnengelopen n.a.v. de millennium=hoax, waaropvolgend de dotcom-bubble barste, toen Herman Brood tegen de Twin Towers aansprong. Leven wij feitelijk in een parallel universum—of in een strip?!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 r0el

He kan iemand mij het volgende uitleggen.

Hoe kan het dat na dit bericht ‘8 europese banken zakken voor stresstest’ http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2680/Economie/article/detail/2806420/2011/07/15/Acht-Europese-banken-zakken-voor-stresstest.dhtml

ik het volgende lees
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/7264/Schuldencrisis/article/detail/2906340/2011/09/14/Afwaardering-De-Griekse-papieren-van-Franse-banken-dat-is-het-probleem.dhtml

samenvattend: franse banken lijken 3 maand geleden nog geen problemen te hebben, en nu zitten ze in 2 meter stront als griekenland failliet gaat. wat voor stresstest is dat dan?

economen waarschuwen toch al veel langer voor het ineenvallen van een kleine europese economie? waarom zit dat effect op banken dan niet meegenomen in die stresstest? dat is toch een plausibel scenario?

misschien legt deze case de kern van het probleem wel bloot:

1. Griekenland heeft een foutieve begroting
2. Franse banken hebben (veel) griekse staatsobligaties
3. Griekenland mag van Sarkozy niet failliet gaan omdat de fransen anders moeten dokken om hun eigen banken te redden (wat Sarko niet populair maakt).

m.a.w.:

– foutieve of ontransparante beoordelingen van banken door kredietbeoordelaars
– een te grote handel of inmenging van (investerings)banken op risicovolle beleggingen en obligaties van landen waarvan al langer duidelijk is dat hun begroting niet binnen de toegestane marges zijn
– een vastgeroest systeem van politieke besluitvorming, waarbij partijen ook nog bang is door de kiezer afgestraft te worden als zij moeilijke beslissingen nemen (wat zowel in de VS als in Europa te zien is)

of zie ik iets anders over het hoofd?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9.1 Frank - Reactie op #9

@13 Ik begreep dat de Europese banken hun Griekse belangen gewoon voor 100% mochten meetellen in de stresstests, en dat deze daarom op voorhand al ongeloofwaardig waren.

  • Volgende reactie op #9
#9.2 Lichtpuntje - Reactie op #9

Het maakt niet uit of Griekenland op dit moment de drachme of de euro heeft. In beide gevallen zal iedereen die over Griekse schuldpapieren beschikt, zijn verliezen moeten nemen door op die schuldpapieren af te boeken. Pijnlijk maar helaas, want Griekenland heeft geen geld om de hele schuld terug te betalen.

Was het eerst de bedoeling om de oude schulden te bevriezen en eventueel deels af te boeken en vertraagt af te betalen en alleen de nieuwe in schulden te financieren indien deze geen extra schulden veroorzaken. Dat werkt alleen dat de begroting in evenwicht moet is en het land niet meer te veel uitgeeft.

In Nederland doet zo’n situatie voor indien een gemeente structureel te veel uitgeeft. In dat geval spreken we van een Artikel 12 gemeente en wordt deze door de rijks overheid onder curatele geplaatst.

Dat zou opgelost kunnen worden als Europa naast een muntunie ook een politieke unie van federale autonome staten is, met een supra nationaal parlement met bevoegdheden (europees parlement). Het is spijtig, maar dat hadden we kunnen regelen, indien wij de Nederlanders en de Fransen niet een paar jaar terug de Europese grondwet hadden afgestemd. Nu kunnen we niet verder gaan dan alleen geld lenen als er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Deze handelwijze maakt ons min of meer afhankelijk van de goede wil van de Grieken.

Nu zal er een aparte overeenkomst moeten worden gesloten waarbij we de artikel 12 status van een land kunnen inroepen, wanneer dit niet haar afspraken nakomt. Op die manier kan er binnen Europa weer geld worden geleend en krijgen speculanten niet de kans individuele staten tegen elkaar uit te spelen. Extra zuur omdat we het intern zouden kunnen regelen, er is immers voldoende geld en Europa heeft per saldo een overschot op haar betalingsbalans. Nu zien zwakke landen, zoals bijvoorbeeld Italië, zich genoodzaakt om in China geld te lenen. Hierdoor krijgt bijvoorbeeld China de mogelijkheid voorwaarden te bedingen die misschien wel eens de onderhandelingspositie van Europa als economie in zijn geheel kunnen schaden.

Laten we overigens niet vergeten dat met name Nederland heel veel geld verdiend aan Europa. Dat kan zo blijven indien de Europese economie gezond blijft. Afgezien dat het juridisch onmogelijk is om Griekenland uit Europa te zetten, is de hele operatie er een van Europese specialisten, die heel zorgvuldig moet worden geregisseerd.

Duidelijk is dat dit nu typisch niet iets is om uit boosheid een referendum te houden. De te creëren oplossing is er een die om grote materie-kennis vraagt van diegene die hun stem moeten uitbrengen. En dat in een financiële markt waarin speculanten op de loer liggen hun slag te slaan. Nu vragen om een referendum is dus gekkenwerk en geeft alleen maar aan dat je niets van de materie begrijpt.

  • Vorige reactie op #9
#9.3 JSK - Reactie op #9.2

In Nederland doet zo’n situatie voor indien een gemeente structureel te veel uitgeeft. In dat geval spreken we van een Artikel 12 gemeente en wordt deze door de rijks overheid onder curatele geplaatst.

Dat zou opgelost kunnen worden als Europa naast een muntunie ook een politieke unie van federale autonome staten is, met een supra nationaal parlement met bevoegdheden (europees parlement).

Met het grote verschil dat er in Nederland een zeker draagvlak is voor het herverdelen van geld van de rijke gemeenten naar de arme gemeenten. En dat de bewoners en bestuurders arme gemeenten het niet zo vreemd vinden orders op te volgen uit Den Haag: ze doen weinig anders zelfs als ze niet onder curatele staan. Noch Europese belastingen, noch Europese wetgeving genieten onder de Europese bevolking(en) voldoende legitimiteit. Een institutionele hervorming als de zgn. Europese Grondwet verandert daar niet zoveel aan.

  • Volgende reactie op #9.2
#9.4 Bismarck - Reactie op #9.2

Dat zou opgelost kunnen worden als Europa naast een muntunie ook een politieke unie van federale autonome staten is, met een supra nationaal parlement met bevoegdheden (europees parlement). Het is spijtig, maar dat hadden we kunnen regelen, indien wij de Nederlanders en de Fransen niet een paar jaar terug de Europese grondwet hadden afgestemd

Ik weet niet waar je het vandaan haalt, maar in de Europese Grondwet was geen supranationaal parlement geregeld met meer bevoegdheden dan het EP nu heeft (sterker nog, er was in geregeld dat Minsterraad alle beslissingen van het EP kon vetoën).

  • Volgende reactie op #9.2
  • Vorige reactie op #9.2
#9.5 Frank - Reactie op #9.2

Lichtpuntje, ik sluit me helemaal bij JSK aan voor wat betreft het ontbreken van democratisch draagvlak voor een politieke unie en voor wat betreft de status van de artikel 12 gemeenten die wel degelijk zich te schikken hebben naar de betaler.

Verder stel je dat Nederland enorm veel verdient aan de Unie. Dat is ongetwijfeld waar, maar ik zou wel eens willen zien hoeveel de Unie bij benadering uitmaakt. Ook zonder de EU zouden we een handelsland zijn. De EU zelf is ook geen kosteloze operatie. Ook begrijp ik niet waar je op doelt dat we met het initieel afwijzen van het Verdrag van Lissabon ons beroofd zou hebben van een politieke unie. Het uiteindelijke verdrag wijkt maar marginaal af van het verdrag dat we hebben afgewezen.

Tenslotte heb ik hier wel eens voor een referendum gepleit, maar dat doelde niet op een vraag of Griekenland wel of niet in de Eurozone hoort. De huidige situatie toont aan dat er een nieuw Euro verdrag nodig is. En dat moet een verdrag zijn dat niet een bekonkelt wordt door de leiders van Duitsland en Frankrijk. Ik vind dat er een verdrag moet komen dat zo sterk is dat Nederlandse kiezers zich daardoor zullen laten overtuigen. Werk aan de winkel voor onze politici….

  • Vorige reactie op #9.2
#10 parallax

Het verbaast me dat het blijkbaar zo’n verrassing is dat Griekenland failliet gaat.
Eis het onmogelijke en het onwenselijke gebeurt.

Het is bijna performance art.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10.1 Lichtpuntje - Reactie op #10

Ik denk dat er niet zo zeer verbazing is, maar dat men had verwacht meer tijd te hebben om, onder de paraplu van het Europese garantiefonds, de persoonlijke schuldenposities af te bouwen. Die situatie is nu waarschijnlijk niet vol te houden omdat de financiële situatie van Griekenland zich dramatisch schijnt te hebben verslechterd.

#10.2 Bismarck - Reactie op #10.1

En hoe denk je dat dat komt? Dat is het directe gevolg van het op losse schroeven komen van het akkoord over het garantiefonds van deze zomer, dankzij de Finse onderpandregeling (en de reacties van oa. Nederland hierop). Ik zei toen al meteen dat Merkel het beste onmiddellijk op het vliegtuig had kunnen stappen om de Finnen finaal om de oren te geven, maar feitelijk is er sindsdien helemaal niets meer gebeurd (al zeker niet richting Finland) en hebben de eurolanden de hand op de knip gehouden.

Als de overheden al geen geld aan Griekenland willen lenen, dan kun je van particuliere geldverstrekkers weinig vertrouwen verwachten. Vervolgens schoot de rente op nieuwe Griekse staatsobligaties tot over de 100% en vanaf daar kan het niet meer goed gaan (je kan wel op je vingers natellen dat iemand die nu geld nodig heeft en over een jaar dubbel zoveel moet terugbetalen in gebreke gaat blijven, zo’n rendement is tegenwoordig simpelweg onhaalbaar).

#10.3 Lichtpuntje - Reactie op #10.2

Yep!

#11 BHV IS GESPLI-I-I-ITST !!!

Gloria in excelsis Elio (& co) ?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11.1 Bismarck - Reactie op #11

Ik geef toe dat de kop hierboven misleidend kan zijn, maar ik denk toch dat je gierend off-topic bent.

#12 S’z

Was de bedoeling, B’ck!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12.1 Bismarck - Reactie op #12

Bah, ook nog eens onder een valse naam… Om mee off-topic te gaan: Ik weet niet of ik zo blij moet zijn met de manier waarop de Vlamingen met hun minderheden omgaan. Ik begrijp dat je er van binnenuit anders tegenaan kijkt, maar voor mij is het een vorm van etnische zuivering.