ACHTERGROND - De bakken met geld waarmee we bijstandsmoeders in dit land overstelpen, blijven de gemoederen flink bezighouden.
‘Bijstandsmoeder kan zelfs MEER krijgen dan 2000 euro netto’, kopte Das Kapital afgelopen zaterdag.
En gisterochtend liet Klokwerk (opnieuw) zien dat dit bedrag – zelfs voor een opvallend ruimhartige gemeente als Amstelveen – te hoog was.
Via de Twitters ontvingen wij vervolgens deze reactie van Das Kapital.
Afgaande op bijgevoegde cijfers van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, zou hieruit moeten blijken dat de bijstandsmoeder een besteedbaar inkomen heeft van € 1799 per maand en dat een alleenstaande ouder, die vier dagen per week tegen het minimumloon werkt, een besteedbaar inkomen heeft van € 1714 per maand. € 85 per maand minder dus.
Het allereerste dat opvalt aan deze cijfers is dat € 1799 allesbehalve MEER (sic) is dan ‘2000 euro netto’.
Maar dat is een detail, uiteraard.
Het is nu eenmaal gemakkelijker om verontwaardiging op te roepen als allerlei potentiële toeslagen en extraatjes bij het besteedbaar inkomen van de bijstandsmoeder worden opgeteld. En dat geldt natuurlijk helemaal als dat totaalbedrag vervolgens wordt vergeleken met het toeslagloze bedrag op een loonstrook.
Maar dat terzijde.
Het tweede dat opvalt aan de cijfers van SZW is dat de werkende ouder uitsluitend slechter af is omdat hij of zij meer geld kwijt is aan kinderopvang dan ontvangt aan kinderopvangtoeslag. En dat levert een deuk op in het besteedbare inkomen.
Wat kunnen we op basis hiervan (en Klokwerks eerdere bijdragen) nu concluderen?
Werken in Nederland loont wel degelijk TENZIJ je een alleenstaande ouder bent en parttime werkt en niet meer dan het minimumloon verdient en betaalde kinderovang nodig hebt.
Maar daaruit concludeer je toch niet dat er een probleem is met de hoogte van de bijstandsuitkeringen?
Want afgezien van de veelbesproken bijstandsmoeders, zitten er ook heel wat mensen in de bijstand die niet alleenstaand zijn, geen (jonge) kinderen hebben, fulltime kunnen of willen werken en op het moment dat ze een baan vinden meer dan het wettelijk minimumloon kunnen verdienen.
Moeten die allemaal inleveren omdat werken anders niet loont voor een beperkte groep bijstandsmoeders? Wat een onzin.
Als je het probleem van de armoedeval wilt oplossen voor parttime werkende, alleenstaande ouders, die het minimumloon verdienen en jonge kinderen hebben, zijn er heel wat dingen te bedenken die nou net dit probleem kunnen verhelpen.
Je zou bijvoorbeeld het minimumloon kunnen verhogen. Of de kinderopvangtoeslag. Gooi anders de heffingskorting op de inkomstenbelasting omhoog.
Veruit de simpelste oplossing zou zijn om voor de allerlaagste inkomens de kinderopvangtoeslag op (bijna) 100% van de kosten te zetten.
Dan ben je in één keer van het probleem af.
Om naar aanleiding hiervan te gaan zeuren over te genereuze bijstandsuitkeringen is pure stemmingmakerij.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over het veel fundamentelere gegeven dat een bijstandsmoeder die haar kinderen opvoedt een nuttige bijdrage levert aan de maatschappij – en dus ook best wat mag kosten.
Want die kinderen betalen straks belasting als wij te oud zijn om te werken. En het is behalve oneerlijk (jegens de kinderen) ook ronduit dom en kortzichtig om de belastingbetalers van de toekomst tijdens hun jeugd financieel af te knijpen (en daarmee in hun mogelijkheden te beperken) omdat hun ‘luie’ moeders anders wel eens meer te besteden zouden kunnen hebben dan de goegemeente acceptabel vindt.
In sommige gevallen is sociale zekerheid ook gewoon een investering in een betere toekomst. Maar met dat soort complexiteit moet je sommige mensen blijkbaar niet lastig vallen.
Reacties (25)
Bedankt voor je zoutloze on-originele mening.
@1: Bedankt voor je hoogstaande, goed over nagedachte en fraai uitgewerkte bijdrage. Hulde!
Helaas is het leed al geleden. Het beeld is geschetst van een luilekker leventje in de bijstand. De suggestie is ook dat bijstand of werken een keuze is. Wat het niet is, want er is sollicitatieplicht en dat is geen wassen neus.
De nuance van dit soort stukken op Sargasso bereikt helaas de grote meute vaak niet meer.
De bewering wordt hier overgenomen dat werken niet altijd loont. De enige vraag die nog wordt gesteld, is “hebben bijstandsmoeders het nou zo goed of minimumloners het nou zo slecht?”. Daar heb ik wel een mening over, maar waarom gaan mensen niet in op dat eerste gegeven? Het kán toch niet dat je minder overhoudt als je gaat werken?! In geen enkele omstandigheid zou dat mogen voorkomen.
@4
Dat kan en dat mag best. Als jij tig kinderen hebt en die moeten allemaal naar de opvang terwijl jij minimumloon verdient, dan is het voor de maatschappij gewoon voordeliger als je thuis blijft.
Dit is het zoveelste verhaal over dit onderwerp, maar echt verder uitspitten zie ik ook niet gebeuren. Kevin @4 noemt iets dat relevant is: in hoeverre is dat minimumloon te laag? Voeg daar maar aan toe: in hoeverre is dat minimumloon nog relevant? Aan de ene kant hebben we een ontwikkeling dat steeds minder mensen een minimumloon verdienen, maar meer. De overheid zelf is degene die de minimum-schalen zo laag mogelijk houdt, de CAO-minima vallen wel mee. De reden is natuurlijk duidelijk: de koppeling van bijstand en AOW aan dit minimum.
Een tweede kant van de medaille is dat de lonen steeds minder gekoppeld zijn aan schalen en dat de vaste baan een einde begint te krijgen. Jongeren onder de 35 hebben in nog maar 50% van de gevallen een vast contract. Twee inkomens zijn nodig om een huis te kunnen kopen, en huren worden steeds meer gekoppeld aan de koopprijs. Dus straks heb je ook nog twee inkomens nodig voor een huurwoning buiten de sociale sector.
Een vergelijking met minimumloon is dus steeds minder relevant.
@5 Als dat de insteek zou zijn, dan moet je ook de sollicitatieplicht en de tegenprestatie wegnemen voor die mensen. Als het de bedoeling is dat men thuis blijft, dan moet dat in het beleid duidelijk zijn. Kunnen we dan ook ophouden met de frame dat die mensen heel de dag op hun gat zitten?
@7
Graag.
@5: Harde waarheid. Maar even concreet. Eigenlijk zijn alle alleenstaanden met een IQ van 100 of minder en met 2 of meer kinderen per definitie onrendabel. Of je nu werkt of niet. Want minimumloon weegt niet op tegen kosten kinderopvang. Dat is wat je zegt, right?
“Om naar aanleiding hiervan te gaan zeuren over te genereuze bijstandsuitkeringen is pure stemmingmakerij. ”
Hadden we iets anders verwacht van DasKapital/GeenStijl/Telegraaf dan?
@9
Kinderen zijn sowieso onrendabel. Op de korte termijn dan.
Hoezo is het een ‘fundamenteel gegeven’ dat een bijstandsmoeder een nuttige bijdrage levert aan de maatschappij als ze thuis haar kinderen opvoedt?! Ze leert haar kinderen zo afhankelijk te zijn, ze leert ze dat je geld gewoon ‘krijgt’ en dat je daar niets voor terug hoeft te doen. Juist als ze gaat werken, geeft ze haar kinderen belangrijke lessen mee: niets is voor niets. En bovendien: als je kinderen op de middelbare school zitten, heb je echt geen enkele reden meer om te thuis te moeten blijven. Die kinderen redden zichzelf!
@12: Als ze gaat werken geeft ze haar kinderen helemaal niets mee, want die zitten dan in de kinderopvang en moeten van de oppassers daar iets mee krijgen.
@6
“Dus straks heb je ook nog twee inkomens nodig voor een huurwoning buiten de sociale sector.”
Ik kan je een geheimpje verklappen: je hebt door alle verhogingen nu al twee inkomens nodig voor een huurwoning bìnnen de sociale sector, tenzij je erg goed verdient.
Voor nieuwe huurders is de huur namelijk steeds hoger. Zo kan een nieuwe huurder makkelijk 200 euro meer betalen dan zijn buurman die er al langer woont. Een simpel rijtjeshuis kost ruim 600 per maand exclusief. Tel daarbij gwl, abonnementen, verzekeringen, belastingen, boodschappen etc. bij op en pak hem beet 1600 euro netto red je het niet mee.
Daar zit mijns inziens ook het probleem. De uitkeringsbedragen zijn qua bedrag belachelijk hoog, zeker vergeleken met andere Europese landen. In de praktijk hebben die mensen het echter helemaal niet zo breed door het (kunstmatig opgedreven) prijsniveau.
@14:
Helemaal mee eens, maar dan is het bedrag toch niet belachelijk hoog, of in ieder geval niet per definitie? In absolute zin kan het hoger zijn dan in andere landen, maar als je er relatief gezin minder mee kan doen dan in andere landen, is het relatief gezien juist lager dan in andere landen. Om dus te kunnen zien, of het bedrag bij ons naar verhouding belachelijk hoog is, hebben we een vergelijkende studie met andere landen nodig. Maar daar gaat dit artikel niet over.
Ik hoop dat al die rancuneuze rechtse azijnpissers nog dit jaar hun baan verliezen.
@13: Kinderen in de middelbare schoolleeftijd gaan niet naar de opvang. Dat bestaat niet eens voor pubers! Kom aan, zeg. Kinderen op de middelbare schoolleeftijd gaan naar vrienden om Grand Theft Auto te spelen. Of hangen op een pleintje. Als je geluk hebt, maken ze huiswerk. Maar het zijn allemaal zaken waar ze hun moeder niet voor nodig hebben. Die kan gewoon gaan werken.
@17, huiswerkbegeleiding?
Toch een duidelijke ongelijkheid: rijkere ouders kunnen invloed uitoefenen om te zorgen dat hun kinderen hun huiswerk maken (en dus schoolprestaties), of door zelf thuis te zijn, of door huiswerkles en bijles in te kopen.
En arme ouders hoeven die keuze blijkbaar niet.
@17:
Ja, dat krijg je, als je gaat werken. Dan heb je geen tijd meer om daar ook nog aandacht aan te besteden. Maar denk je nu echt dat GTA spelen en op pleintjes rond hangen (want daar komt het dus op neer) goed voor de maatschappij is?
In het oorspronkelijk stuk hierboven gaat het helemaal niet over kinderen van middelbare schoolleeftijd.
Dat detail is iets van Das Kapital omdat de kinderbijslag voor oudere kinderen hoger is dan voor jongere kinderen (en je moet toch wat om op ‘MEER dan 2000 euro netto’ uit te komen).
En kinderen van die leeftijd hebben inderdaad geen opvang nodig.
Maar zonder de kosten van kinderopvang mee te rekenen, kun je weer niet beweren dat vier dagen in de week tegen minimumloon werken minder oplevert dan de bijstand. En dat willen ze natuurlijk óók.
Dus eigenlijk is dit een perfecte illustratie van de werkwijze van die club. Net zolang met cijfers goochelen tot je voldoende materiaal hebt om een vals beeld te schetsen.
@15:
“dan is het bedrag toch niet belachelijk hoog, of in ieder geval niet per definitie?”
Eens, maar laat ik het zo zeggen: het is een belachelijk hoog bedrag, maar die mensen hebben dat anno 2014 in Nederland ook werkelijk nodig om in primaire levensbehoeften te voorzien – en dat is nog veel belachelijker.
Ik wil aangeven waar de botsing zit tussen de twee perspectieven die beiden niet geheel ongelijk hebben. Laat ik het heel zwart-wit en simpel stellen:
Perspectief 1 ziet belachelijk hoge bedragen, schrikt daarvan, vergelijkt dat met de eigen situatie en ontsteekt in woede.
Perspectief 2 relativeert het, rekent even kort de bedragen door en komt tot de conclusie dat het bedrag ècht nodig is om in simpele behoeften te voorzien.
De conclusie van perspectief 2, hoe terecht deze ook mag zijn, neemt niet weg dat het in absolute zin veel geld is, waar de persoon uit perspectief 1 naar zijn/haar mening heel ‘hard’ voor moet werken en dan wellicht netto nog niet eens veel beter uit is.
Dan stel ik de volgende vraag: waar stroomt al dat geld uiteindelijk naar toe en wie hebben daar profijt van? Daar kunnen we ons beter op richten, want daar zitten de echte hufters en profiteurs.
@21:
Sorry, maar uit de rest van je reactie haal ik, dat perspectief feitelijk onjuist is, omdat perspectief 1 niet verder kijkt dan de eigen neus lang is. En dan is het natuurlijk niet zo, dat beiden even veel gelijk hebben… En als die persoon met perspectief 1 heel hard voor zijn geld moet werken en wellicht netto niet eens veel beter uit is, wil dat nog niet zeggen, dat dat in andere landen heel erg veel verschilt. En daar begon je toch mee: de bedragen waren belachelijk hoog in vergelijking met andere landen.
M.a.w. perspectief 1 is het perspectief van de onderbuik, perspectief 2 baseert zich meer op de feiten. Voor mij is dat niet gelijkwaardig.
Dat is een heel erg algemene vraag, en ik denk ook een heel ander onderwerp, maar ik weet natuurlijk niet wat je hierbij in gedachten had. Zoals ik het lees, is mijn antwoord daar op, dat de inkomensverschillen de laatste 30 jaar in ons land enorm gegroeid zijn. Dat is ten koste gegaan van, pakweg, en generaliserend, de modale inkomens, die langzaamaan naar het minimumniveau dalen, want dat geld, dat van arm naar rijk herverdeeld moet worden, moet ergens vandaan komen.
Het is “veel te goed” zonder s .
@22:
“Sorry”
Excuses aanvaard ;)
Ik ben het grotendeels wel eens met je punten, ook betreft ratio en emotie. Mijn doel is echter niet zo zeer om een gelijk/ongelijk tussen twee kampen/perspectieven te bevechten, maar inzicht en begrip van de verschillende achtergronden en factoren vind ik in deze interessanter.
Je antwoord op mijn vraag is inderdaad waar ik naar op zoek was. De elite verrijkt zich steeds meer ten koste van iedereen en ondertussen weten ze het klaar te spelen dat de onder- en middenklassen elkaar in de haren vliegen. Dit is natuurlijk een grof schandaal en het is jammer dat dit besef niet breder in de maatschappij aanwezig is. Mensen denken ondertussen dat ze ‘genaaid’ worden door ‘klaplopers’ aan de onderkant van de samenleving, maar de mensen aan de top roven systematisch triljarden weg.
Zie hieronder een buitengewoon artikel hierover van Krugman:
http://www.nytimes.com/2014/09/29/opinion/paul-krugman-our-invisible-rich.html?_r=0
Ter lehringe ende vermaek:
http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2014/10/luie_fukkers.html#more