Beetlemania lijkt een NOS-hoax

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Insecten zijn lastige beesten. Ze zoemen, kriebelen, steken, bijten en kruipen met hun gekke pootjes, vieze vleugeltjes en enge oogjes in allerlei hoekjes om ons de stuipen op het lijf te jagen. En alsof dat nog niet erg genoeg is, heb je ook nog insecten die blaadjes eten. Blaadjes ja, van die mooie taxus in de tuin, of je keurige hedera of laurier.
Maar dat zijn nog ONZE insecten. Als u maandagavond het journaal heeft gezien, dan weet u inmiddels dat er ook insecten zijn die HIER HELEMAAL NIET HOREN.

Ze hebben een lieve naam, snuitkevers, maar ze zijn dat helemaal niet. Ze fokken als de ziekte, zijn niet kapot te krijgen en gedragen zich als hangjongere in tuin, perk en plantsoen. Ja mensen, als we die kever niet snel uitroeien dan staat er straks geen plant meer in de tuin. De kever schijnt zich vanaf Amsterdam, via Haarlemmermeer richting Rotterdam te verplaatsen. Straks is heel Nederland aan de beurt! Luistert u maar naar keveroloog Silvia Hellingman, die kan het weten.

Maar voordat u de spuitbus pakt en de tuin in sprint, gaarne toch even verder lezen.

Het is onduidelijk wat de NOS bezield heeft, maar heeft nou niemand op die enorme redactie eraan gedacht dat dit verhaal misschien nog eens gecheckt moest worden? Een paar goede Google-vraagjes hadden volstaan.
Dan hadden ze gelezen dat dit verhaal ook al in 2002 op de website van de BBC werd geplaatst, toen de kever opdook in Londen en omgeving. Hij schijnt er nog steeds te zitten, maar een plaag is het nooit geworden.

Overigens, ook het AD schreef pakweg een jaar geleden al over deze “plaag”, met dezelfde Silvia Hellingman als opgevoerde deskundige.
Dat artikel zegt ook nog eerlijk wat voor een beroep Hellingman eigenlijk heeft.

Volgens de NOS is ze entomoloog, maar zegt niet of ze een wetenschapper is of niet. Wat ze in ieder geval wel is, is de eigenaar van een bedrijf dat gespecialiseerd is in bestrijding van precies deze kever. Haar bedrijf heeft zelfs een webwinkel waar je middeltjes tegen deze plaag” kan kopen.

En plaag? Wat een overdreven geklets. Het is een Spaans kevertje dat het uitsluitend gemunt heeft op planten als klimop, taxus, conifeer en laurier. Ik zou zeggen: daar kan je er nooit genoeg van hebben.

Update: Volgens NOS-chef Tim Overdiek is het verhaal gecheckt bij Wageningse wetenschappers (wie? waarom komen die niet aan het woord?). Alsof daarmee de paniekerige toon en het gevalletje non-nieuws geoorloofd zijn. Ik zou zeggen: maak de volgende keer een item over de schade aan boerenkool door rupsen van het Koolwitje. Wordt absoluut bevestigd door wetenschappers. Is alleen enorm GEEN NIEUWS!!!

Update2 (22-9): Ook de Volkskrant komt, maar liefst een dag na de Telegraaf, met precies hetzelfde non-verhaal. En nee hoor, geen woord over de bijverdienste van Hellingman.
Maar wacht eens, ik begin inmiddels overeenkomsten te zien met andere artikelen! Niet verstandig van redacteur in kwestie om zijn naam te zetten boven dit knip– en plakwerk. En nog een klein dingetje: die foto bij het artikel is niet van een snuitkever. Dat is een wants.

Reacties (29)

#1 prometeus

De NOS is de laatste tijd wel vaker in de oprukkende exoten-hoek. Eerst was er die brulkikker die de Belgen niet goed bestrijden, laatst nog de ambrosia en nu dit. Ze moeten wel een beetje opletten met exoten-moeheid, ook daar vaak de link met klimaatverandering wordt gelegd. Dadelijk duiken de Labohms en Roozendaals van deze wereld erop als een of ander journalistje het weer niet begrepen heeft, zijn of haar bronnen niet checkt en een ‘IPPC-tje’ doet.

  • Volgende discussie
#2 Peter

Mwah,ik heb nog wat tegoed van die mevrouw Hellingman. Ik heb een legertje snuitkevers gedresseerd. Je kunt ze bij me huren om je conifeer in elk gewenste vorm te snoeien. Wil je van je conifeer een kip, een vinger of een eifeltoren maken? Ik lever de snuitkevers die dat realiseren.
Bij een klant van me, zag de buurman de beestjes aan het werk en die komt ineens aanzetten met een paar spuitbussen van Hellingman! Je snapt dat ik een schadeclaim heb ingediend….

Nee, exoten als de snuitkever, daar kun je nog leuke dingen mee doen. Ik waarschuw wel voor het Chinese waterhert. In de Achterhoek heeft zo’n indringer een tot muntjak verbouwde conifeer kaal gevroten. De dader is natuurlijk spoorloos. Mocht u hem vinden, hier melden graag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Carlos

Al die aandacht voor exoten is er vanwege het feit dat 2010 het jaar van de biodiversiteit is. Begin oktober wordt het helemaal ‘erg’, dan is er de Convention on Biological Diversity COP10 in Nagoya, Japan. Ik weet niet of de NOS rekening moet houden met ‘exoten-moeheid’ bij het publiek. Ditzelfde publiek is al meer dan 10 jaar gebiologeerd met exoten uit het Rifgebergte, de Anatolische Hoogvlakte en de Benedenwindse Eilanden. De overlast van deze exoten is doorgaans beperkt maar toch is het publiek er al jaren mee bezig.

http://2010.biodiversiteit.nl/
http://www.cbd.int/
http://www.cbd.int/convention/cops.shtml

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 MMaas

Hoho, ik wil helemaal niet zeggen dat ik niet geloof dat er wèl zeer schadelijke exoten zijn. Alhier in de zomp van Gouda hebben we er met een aantal te maken waarvan ik de schade zelf heb mogen constateren.
De alom bekende muskusrat bijvoorbeeld waar de waterschappen en provincies miljoenen voor uitgeven om te bestrijden. En een nieuwe, de Amerikaanse rivierkreeft. Knipt hele sloten leeg en vernietigd binnen een paar weken een heel ecosysteem.

Maar juist die problemen worden vergeten door de schreeuwerige koppen over een NIEUWNIEUWNIEUW! probleem dat geen probleem is. Dat de feiten iets anders liggen, interesseert allang niemand meer als de krant eenmaal verkocht is…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 femke

Ik moest ook wel lachen gisteren bij het journaal. Ze intervieuwden een man die liet zien wat een afgrijselijke schade die diertjes zijn tuin hadden aangedaan ‘het was wel een echte ramp’ aldus deze man. En dan de plaatjes van wat kleine gaatjes in z’n klimop planten. Oehoehoe, gierende sirenes en een rampenbestrijdingsplan, snel voor het te laat is!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 InvertedPantsMan

Als iemand hier toevallig nog een kaal gevreten taxus (hoewel intussen redelijk ingeburgerd ook een exoot!) met redelijk rechte stam heeft staan die total-loss gevreten is door die rare snuiters kom ik graag een stammetje van een meter of twee afhalen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 InvertedPantsMan

correctie: De Taxus schijnt toch inheems te zijn. Wellicht heb ik ooit gelezen dat de taxus in GB een exoot is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Mart

Michiel Maas heeft een BBC-artikeltje en een AD-artikel gelezen; ware onderzoeksjournalistiek speelt zich hier af op Sargasso. Lees dit eens door Michiel. Het lijkt er verdacht veel op dat Sylvia Hellinga samenwerkt met plantecologen van de Universiteit Wageningen (zie de medeauteur). Ook lijkt het er verdacht veel op dat Sylvia Hellinga een bedrijfje heeft dat gespecialiseerd is in ecologisch onderbouwde bestrijding van exotische plagen en dat zij haar inzichten onderbouwd met peer reviewed artikelen (en niet met AD artikelen). Haar bedrijfje werkt samen met verschillende afdelingen van de WUR en de vlinderstichting. Bovendien, haar bedrijf bestrijdt die snuitkever niet met chemishe spuitbussen, maar met aaltjes. Kan iemand mij uitleggen wat hier precies zo ontzettend schandalig aan is???

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Mart

Dit blogje is een een zwaar onterechte aanval op een mooi bedrijfje dat zeer nuttig werk doet in samenwerking met wetenschappers. Je moet je diep schamen Michiel, vooral omdat je slecht onderbouwde verhaaltje ondertussen ook alweer is overgenomen door Joop.nl en andere “Kritische” media. Bah bah.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Steeph

@Mart: Aan haar bedrijf is niets schandaligs. Aan het feit dat de NOS dit tot nationaal nieuws verheft wel.
Maar met je reactie laat je jezelf behoorlijk kennen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Mart

Waarom is het een probleem dat NOS hier aandacht aan besteedt? Introductie van exoten is een groot globaal probleem, misschien is de snuitkever inderdaad niet het allerbeste voorbeeld daarvan, maar het is absoluut niet erg dat het NOS aandacht besteedt aan dit probleem. Ik begrijp ook wel dat ze een suf huis tuin en keuken voorbeeld gebruiken. En ik vind het nog minder erg dat er een entomoloog aan het woord gelaten wordt die samenwerkt met Wageningse wetenschappers. Dat zou jij toch ook moeten waarderen Steeph?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Michiel Maas

@mart: Wie moet zich hier nou schamen? De NOS, die de snuitkever bestempelt als “de nachtmerrie van iedere tuinliefhebber” of ik, omdat ik dit soort non-nieuws aan de kaak stel?

Moet ik nou echt het werk van de NOS overdoen door te bellen met andere entomologen, wetenschappelijke artikelen te lezen en te checken of de opgevoerde wetenschappers wel helemaal onafhankelijk hun werk doen? Dat lijkt me een taak van de journaalredactie. Het enige dat ik heb gedaan is een beetje gegoogeld en meteen gelezen dat Helligman in dit geval niet bepaald onafhankelijk is, en dat het geen nieuws is. Kwartiertje werk. Het journaal heeft hier de stelling “een goed verhaal niet kapot checken” wel heel letterlijk genomen.

En over mevrouw Hellingman en haar bedrijfje: ik gun haar alle goeds. Sterker nog, ik neem haar helemaal niet kwalijk dat zij met verve meewerkt aan het oppimpen van dit verhaal. Zou ik in haar geval ook doen.

Maar het journaal hoort zich af te vragen of de claims van Hellingman wel kloppen. Met haar expertise is vast niks mis, maar zo ken ik er nog een paar. De grootste kenner van de Nederlandse wilde zwijnen is misschien wel een jager, maar als u hem de vraag stelt of het zwijn bedreigd wordt, verwacht u dan een objectief antwoord?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Mart

Ik vind dat zowel jij als de NOS zich een heel klein beetje mogen schamen. De NOS omdat ze i.p.v. silva inderdaad een bebaarde, onafhankelijke wetenschapper aan het woord hadden moeten laten. Maar jij ook omdat je op basis van twee krantenartikeltjes het hele verhaal van die silvia ontkracht zonder met enige wetenschappelijke onderbouwing te komen, terwijl Silvia die onderbouwing volgens mij wel bezit. Kom dan in je blog ten minste met één echte bron die laat zien dat de snuitkever ongevaarlijk is en bestrijding ervan onzinnig, want dat suggereer je wel degelijk in je blog. Daarmee doe je die bebaarde wetenschapper, die al vier jaar eenzaam onderzoek doet naar de verspreiding en effecten van de snuitkever, misschien wel ernstig tekort.

Ps. Dat over jezelf schamen mag je wel met een korrel zout nemen hoor, schreef ik stiekem slechts uit verveling om een reactie los te weken. Nu ik het teruglees, klinkt het me iets te aggressief.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Michiel Maas

Ook geen heel klein beetje Mart. Mijn grootste bezwaar is niet dat de snuitkever bestaat en plantjes opvreet. Ik zeg alleen dat het geen nieuws is, en ook geen plaag. De meningen van mevrouw Hellingman zijn niet gewoon zomaar, als expert opinion, te gebruiken in een nieuwsverhaal zonder er andere deskundigen over aan het woord te laten.

Kom op zeg, bijna al onze tuinplanten zijn exoten, dus dat er een keer een exotisch kevertje tussen zit? Big deal! Als dat, zoals elders gesuggereerd, problemen oplevert voor de tuinbouw, dan had ik dàt graag in het Journaalitem gehoord. In plaats daarvan piepte een Vinex-bewoner over zijn klimop. Tsja.

Komt u eens bij mij op de moestuin kijken. Die wordt geplaagd door luizen, slakken (diverse soorten), rupsen (diverse soorten), spint, muizen, eksters, fazanten (exoot!), duiven en veenmollen. Of moet ik het journaal maar even bellen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 prometeus

@Carlos: “Al die aandacht voor exoten is er vanwege het feit dat 2010 het jaar van de biodiversiteit is.”

Ah; dat verklaart het e.e.a.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Mart

Jawel, je moet je wel een heeeeeeeeel klein mini beetje schamen. Je claimt nog steeds dat de snuitkever geen plaag is, maar je komt maar niet met feiten die deze stelling ondersteunen. Na een kwartiertje “google scholaren” heb ik deze en (nogmaals) deze studies gevonden om te laten zien dat exotische snuitkevers wel degelijk (potentiele) plaagsoorten zijn. Deze studie laat verder zien hoe we snuitkevers het beste kunnen bestrijden (hier lijkt silvia door geinspireerd geraakt).

Ik zeg nog steeds: top dat de NOS het probleem van snuitkevers aankaart, aangezien een goed plan om ze te bestrijden nog steeds ontbreekt en de verspreiding waarschijnlijk doorzet wat inderdaad veel schade kan opleveren in de tuinbouw. Jammer inderdaad dat het nieuwsitem veel van deze informatie niet geeft, maar dat doet jouw blog ook niet echt, terwijl je wel ten onterecht de suggestie wekt dat exotische snuitkevers geen plaagsoort zijn.

Maarja, al veel en veel te veel studie-ontwijkend-gedrag verspilt aan die suffe snuitkever..

ps. Dat je al zoveel exoten in je achtertuin hebt is juist een argument om verdere verspreiding van invasieve, destructieve soorten tegen te gaan en toekomstige introductie van exoten te voorkomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Harry

@16 Mart

Drs. T.C.M. van Duren heeft uitgebreid studie gedaan naar dit fenomeen:

http://www.wereldnatuurbestrijdingsfonds.nl/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Wim

Ik nodig iedereen graag uit in mijn voortuin om te kijken wat er aan de hand is: op de buxus na worden alle planten aangevreten door niet alleen de taxuskever (is inheems, geen problemen mee) maar ook door een kleinere variant. Mijn haag (en de hibiscus en de finca en de kamperfoelie, ik kan nog even doorgaan) is nagenoeg volledig kaal door deze kleine pukkers…Praat dus niet over overdreven geklets Michiel als je niet weet waar het om gaat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Yevgeny Podorkin

Al die drukte om een paar snuitkevertjes. Komen allemaal af op de typische cultuurtuintjes van idioten als Wim met hun harkjes en kaplaarzen. Alles netjes recht gesnipt en geschoffeld om de buren de loef af te steken. Laat die tuin zichzélf in stand houden, hooguit de bovengrond 1 x per jaar wentelen, verder gewoon afblijven. In mijn tuin knaagt die kever niks kaal omdat er evenwicht is. Ademt zelfs iets van een oerbosgevoel:

Het ongedierte zoekt altijd de makkelijke snack, het zijn wat dat betreft net mensen…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Mart

Ik heb niet eens een achtertuin, en tis maar de vraag of het laatste kleine stukje Europese oerbos in Oost-Polen zichzelf in stand kan houden, als we in hels tempo exotische soorten zonder natuurlijke vijanden blijven introduceren. Maarja, ik begrijp best dat de combinatie bestrijden van exotische beestjes en het beschermen van biodiversiteit het voorstellingsvermogen van menig sargassoaan te boven gaat. De maatschappij overtuigen van het nut van behoud van biodiversiteit gaat blijkbaar nog vele malen moeilijker worden dan de ‘scepticus’ overtuigen van het gevaar van klimaatverandering. Dat de UN maar eens opschiet met het oprichten met het IPCC voor biodiversity om wat verlichting te bieden aan poëtisch begaafde, maar ecologische kennis ontberende reaguurders zoals Yevgeny.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Yevgeny Podorkin

Heb het niet over de (schadelijke) soorten die tussen de bananen zijn meegelift Mart. Onder bescherming biodiversiteit versta ik percelen land weer verbinden/geschikt maken voor/omturnen tot natuurgebieden en daar verdwenen diersoorten introduceren, zoals b.v de bever. Natuurgetrouw met dito vijanden (hoewel, wie wil er een wolf in de achtertuin). Soorten die oprukken a.g.v. de klimaatverandering uitroeien is waanzin. Kan je wel een IPCC voor biodiversity willen oprichten, bij de bron aanpakken en duurzame energie enz. En meer loze stukken gemeentegrond beplanten, sowieso meer bomen en groen in de steden (of b.v rond de Botlek)

*zei moi de “ecologische kennis ontberende gek” wiens tuin er tussen haakjes als een plaatje bij lag omdat ie er met z’n gore poten verder vanaf bleef…*

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Mart

Die snuitkever is geen klimaatsoort en is ook niet met bananen meegelift, maar is waarschijnlijk wel met een pallet sierplanten uit Bulgarije meegelift. Je hebt gelijk; klimaatsoorten bestrijden is in de meeste gevallen waanzin.

“De dieren (snuitkevers) komen via het transport van Europees plantmateriaal naar Nederland, denkt de entomoloog. Vroeger werden gewassen die binnen Europa werden vervoerd goed gecontroleerd. Maar sinds de regelgeving op dit gebied is versoepeld, hebben de snuitkevers vrij spel om zich door heel Europa te verplaatsen.

http://www.trouw.nl/groen/nieuws/article3214237.ece/Entomologen_luiden_noodklok_over_snuitkever_.html

Deregulereing is dus wederom de bron van al het kwaad!

Laten we trouwens tuinierkunde (bestaat daar een leuk denigrerend woord voor?) en ecologisch inzicht vooral niet op een hoop gooien Yengeny.

ps. Zelf de VVD fractie in de haagse gemeenteraad (zie trouwartikel onderkant) neemt de snuitkever serieuzer dan de gemiddelde sargassoaan, het moet niet veel gekker worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 su

@23: Is er wezenlijk verschil tussen sierplanten en bananen? En zijn dat niet evengoed exoten? Wat is de verdeling tussen inheemsen/exoten in de gemiddelde siertuin?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Mart

@24. Dat zoek je maar lekker zelf uit, ik vind siertuinen niet interessant. :) Mijn punt was dat die snuitkever geen klimaatsoort is zoals Yevgey stelde, maar hier terecht is gekomen door de handel in leuke plantjes en dus dat we internationale handelswaar beter moeten controleren voortaan op vervelende, kleine meelifters, maar als ze hier eenmaal zijn we verdere verspreiding ook moeten tegengaan voor zover dat mogelijk is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 su

@25: Mag ik dat vertalen naar: sommige exoten zijn meer welkom dan anderen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Mart

@26, ja hoor, dat mag best. Bananen kun je tenminste nog opeten, en sierplanten zijn geluksverhogend voor menig huisvrouw, maar van die suffe kevers wordt niemand beter. Bovendien is de kans dat de banaan zich in nederland tot invasieve soort ontwikkelt behoorlijk klein. Of het moet wel heeeeeel snel gaan met klimaatverandering de komende jaren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Silvia Hellingman

Een aantal reacties in deze website hebben wij zeer diep geraakt. Ik ben destijds gestart aan de hobby te leveren omdat deze groep mensen nergens terecht konden voor advies en voorlichting. Als ik wist dat ik zo op deze manier door het slijk zou worden gehaald was ik er hier niet aan begonnen. De snuitkevers kosten mij veel geld, tijd en energie.

Ik heb zelf niet het nieuws opgezocht. Ik maak van tijd tot tijd een natuurbericht voor Natuurkalender. Het was alleen een constatering, meer niet. Opeens is dit bericht opgepikt door de ANP en ik werd benaderd door de Pers.
Een aantal van u vindt het geen probleem, maar voor duizenden nederlanders is dat wel.
Mensen willen graag in hun tuin zitten en daarvan genieten in plaats van tegen verwoestingen ed aan te kijken.
Ik krijg veel mails van mensen waar de kevers in huis komen, onder hun dekbed, badkamer, toilet, keuken (aanrecht), soms valt er een in het eten, peuters die de kevers in de mond nemen. Gevaarlijk zijn ze niet voor de volksgezondheid, maar de kevers lopen overal rond en wie weet wat voor bacterieen zij met zich meedragen die wel gevaarlijk voor een kind van zijn.

Het enige wat ik hier voor pleit is dat er afspraken worden gemaakt ten aanzien van vervoer van plantmateriaal en dat het bedrijfsleven een verantwoordelijkheid hierin neemt.

Deze week stond op het punt om de stekker uit de hobby weshop eruit te halen. Zo zat ben ik dan, alleen laat ik dan velen in de steek die mijn hulp en advies wel waarderen. Sterker nog: als ik van de snuitkevers zou leven, dan was ik er al lang failliet geweest. Alle determinaties die ik verricht zijn gratis voor de hobby. Er zijn dagen geweest dat ik zo’n 30 doosjes met inhoud ontving.

Bovendien: alle meldingen en determinaties ik ontvangen worden geregistreerd. De locaties met namen worden aan de Universiteit Wageningen verstrekt t.b.v. Verspreidings Atlas van Naturalis en naar de nieuwe VWA (voormalige plantziektekundige Dienst, onderdeel van de Ministerie van Landbouw, zodat men op de hoogte blijft van de verspreiding.

Als laatste: persoonlijk vind ik insecten en ook deze kevers erg leuk, alleen zijn er te veel en natuurlijke vijanden hebben ze niet.

Verdrietig ben ik wel over deze gang van zaken, waar ik niet om gevraagd heb.

Silvia Hellingman

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Wim

@Yevgeni: bedankt voor de kwalificatie die je mij hebt gegeven, fijn dat alles ying en yang in jouw tuin is. Vooral doorgaan met biologisch arrogante comments leveren en op de persoon, doet iedereen goed!!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie