Beestjes met zes poten

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
, , Serie:

In onze nieuwe rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken. Deze week: alternatieven voor dierlijke eiwitten, een groene muur die verwoestijning tegengaat, een kweekprogramma voor parelmossels en een ‘local hero’ die de moerassen van Louisiana in stand houdt.

De wereldbevolking neemt toe tot zo’n 9 miljard mensen in 2044. Al in 2030 woont 60 procent (4,9 miljard mensen) in stedelijk gebied, terwijl de plattelandsbevolking dan met 28 miljoen gekrompen is. Menselijk ingrijpen en klimaatverandering stellen ons voor grote uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan urbanisatie, de beschikbaarheid van water en voedsel, vervuiling van ecosystemen, ontbossing en oprukkende woestijnen.

Aan de hand van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera gaan we op zoek naar oplossingen vanuit een ecologisch, technologisch, wetenschappelijk of ontwerp-perspectief. En naar ‘local heroes’, mensen die binnen hun lokale gemeenschap verschil maken. (video na de klik)

Beestjes met zes poten

Tot nu toe verkrijgen we onze dierlijke proteïnen vooral door vee te houden. Daarmee plegen we een grote aanslag op het ecosysteem: 80 procent van de broeikasgassen is afkomstig van vee, voor de veehouderij gebruiken we 70 procent van onze landbouwgrond. Nu de wereldbevolking zal verdubbelen en de vraag naar vlees ook, is dat een onhoudbare situatie.

In Wageningen werken ze aan oplossingen die op een andere manier voorzien in onze behoefte aan dierlijk eiwit: insecten. Om een factor van betekenis te worden, moet de productie betrouwbaar en duurzaam zijn. Met 10 kilo plantaardig materiaal kun je 1 kilo vlees produceren, maar ook 9 kilo meelwormen. Die meelwormen zijn bovendien voor de volle 100 procent eetbaar, terwijl we van een koe 45 procent weggooien. Voor wie net als ik de rillingen krijgt van bakken meelwormen biedt het Restaurant van de Toekomst uitkomst, zodat we straks allemaal kunnen genieten van sprinkhaan- en krekelburgers, of van tagliatelle in meelwormenroomsaus.

De grote groene muur

Minder regen en bodemerosie door overbegrazing zorgen voor een gestage groei van de Sahara. Blijft die in het huidige tempo doorgroeien, dan leidt dit tot een ramp voor het milieu en de mensen die er wonen. De elf landen die aan de Sahel grenzen, de buffer tussen de Sahara en het regenwoud, zijn daarom het project The Great Green Wall begonnen.

Om de verwoestijning een halt toe te roepen, bouwt men van kust tot kust op de grens met de Sahara een groene muur van bomen, 7000 kilometer lang en 15 kilometer breed. Die groene muur vergroot bovendien de biodiversiteit en transformeert dor land in bruikbare landbouwgrond. Nieuw aangelegde groente- en fruitplantages leveren de broodnodige vitaminen aan de lokale bevolking en dragen bij aan de economie. Bijzonder is dat het hele project wordt uitgevoerd door vrijwilligers. Gewone mensen die zich gebonden weten in hun gevecht tegen ontbossing en armoede.

Herstel van de moerassen rond New Orleans

Met Orkaan Katrina werd een vrees bewaarheid. De zware olie-industrie zorgt al jaren voor vervuiling en verzilting van de moerassen en ook de grootschalige bebouwing eist zijn tol. De natuurlijke afzetting van slib in de moerassen is niet langer vanzelfsprekend en daardoor gingen in de afgelopen decennia vele hectares moeras verloren.

Omdat de moerassen een natuurlijke spons vormen, is dat een groot probleem: de natuurlijke stormvloedkering werkt niet meer. Waar dat toe leidt, liet de ramp in New Orleans zien. Local hero Richie Blink begon een eenmansactie, in de hoop dat de cipressenbossen van zijn grootvader zullen terugkeren. Hij plant in de Mississippi-delta 5000 cipressen, bomen die door hun bijzondere wortelstelsel de grond vasthouden. Daarmee blijven niet alleen de moerassen behouden, maar ook de enorme biodiversiteit van het gebied, dat onderdak biedt aan talloze kikkers, slangen, alligators en vogels.

Zalmen en parelmossels

In Groot-Brittannië leveren de zoetwater parelmossels een vitale bijdrage aan het ecosysteem. Ze filteren schadelijke bacteriën uit het water, maken de rivier schoon en stabiliseren de bodem van rivieren en meren. Ze zijn dan ook een uitstekende biologische indicator voor de kwaliteit van het rivierwater. Omvangrijke stroperij, milieuvervuiling en menselijke activiteiten zoals veehouderij bedreigen echter hun voortbestaan. De jonge mossellarven gaan dood doordat het vuil hun filtersystemen verstopt en hun hechting aan de rivierbodem belemmert. In Kielder kweekt men nu zalmen en parelmossels in gevangenschap, om ze later weer uit te kunnen zetten in de rivier. Een kwestie van lange adem, want het resultaat zal pas over 15 tot 20 jaar te zien zijn.

Sargasso is benieuwd naar uw suggesties om onze milieuproblemen aan te pakken. Kent u mooie initiatieven die meer aandacht verdienen, plaats ze dan in de reactieruimte.

Reacties (3)

#1 Anoniem

Het zou een fijn begin zijn als insecten qua prijs ook zakken tot de granen die ze eten, nu zijn ze duurder dan delicatessen als garnalen en dan gaan mensen ze heus niet eten.

  • Volgende discussie
#1.1 Johanna - Reactie op #1

Dat doet me denken aan de discussies over biologische producten. Is het zo dat ‘delicatessen’ te duur zijn of dat goedkope producten eigenlijk veel te laag geprijsd zijn. Als we straks de situatie hebben dat twee keer zoveel mensen vlees willen eten, zou marktwerking ervoor moeten zorgen dat de prijzen ook omhoog gaan. Dan verdwijnt het verschil dat je aanstipt wellicht? Zie ook: De vleeseter betaalt