Kyra

63 Artikelen
5 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Zonsondergang in Westkapelle eigen foto Kyra

Vakantiebestemming 2020 | Op zoek naar klein geluk

COLUMN - Wij nodigen u uit de komende tijd uw verhalen, anekdotes en wetenswaardigheden over uw vakantiebestemming bij te dragen aan onze zomerserie. Vandaag een bijdrage van voormalig Sargasso-redacteur Kyra, initiatiefneemster van de eerste zomerserie in 2011.

Het had de mooiste lente van mijn leven moeten worden. Mijn kind werd 18 jaar en daarmee kon ik een stap terug doen in mijn moederlijke bemoeizucht. Maar van een groot verjaardagsfeest kon geen sprake zijn. Geen uitgebreide familielunch, geen nachtelijke party met vrienden. Het echte feesten moest wachten. Een paar weken later volgde de diploma-uitreiking. Meer dan een sobere plechtigheid zat er niet in. Het jurkje dat ik speciaal voor deze gelegenheid gekocht had bleef in de kast hangen.

Door corona zaten we maandenlang met ons drieën in isolatie, een straf voor een levenslustige tiener met twee bejaarde ouders.

Onze stadswoning verlieten we zo weinig mogelijk. In de smalle straat was het drukker dan normaal. Op rustige momenten maakten we wandelingetjes naar de oudpapierbak en op mooie avonden fietsten we naar onze volkstuin. Gelukkig kwamen vrienden regelmatig langs voor een balkongesprek. Er werd galgje gespeeld, op afstand met behulp van stoepkrijt. De hele straat werd vol gekalkt, er ontstonden prachtige kunstwerken. Voorbijgangers bewonderen de street-art die er elke dag anders uitzag.

Foto: Ferran Moreno Lanza (cc)

Klassieker | Effi Briest

RECENSIE - Als er één klassieker in de Duitse literatuur is die de ongelijkheid tussen man en vrouw aan de kaak stelt, dan is dat Effi Briest. Deze roman van Theodor Fontane verscheen in 1896. Net als Anna Karenina en Madame Bovary is Effi Briest een realistische roman. Fontane concentreert zich niet alleen op de leef- en gevoelswereld van een jonge barones, hij slaagt er in om de motieven van alle personages en daarmee de Pruisische samenleving inzichtelijk te maken. Effi Briest is een hoogtepunt uit de Duitse literatuur, niet alleen vanwege de mooie taal, maar ook omdat het je de sleutel geeft om alle rolmodellen uit die tijd te kunnen begrijpen.

Effi wordt op haar zeventiende door haar ouders gekoppeld aan de twintig jaar oudere Geert von Instetten. Baron von Instetten is een goede partij, hij heeft voortreffelijke vooruitzichten. Het enige wat Effi zorgen baart, is dat haar aanstaande man er nogal wat principes op nahoudt. Effi houdt niet van regels, zij houdt juist van het gevaar. Na de bruiloft gaat het stel in een afgelegen badplaats in Vorpommern wonen. Geert von Instetten neemt zijn huwelijk serieus, maar zijn carrière ook. Daardoor is Effi vaak op zichzelf aangewezen in het saaie dorp Kessin. Majoor Crampas verschaft haar afleiding, samen rijden ze graag paard over het strand en door de bossen. Over de precieze aard van de relatie zwijgt Fontane, maar door de briljante dialogen valt er genoeg te raden voor de lezer.

Foto: zeevveez (cc)

De avonturen van kater Balthazar

RECENSIE - ‘Balthazar leefde in twee heel verschillende werelden. Hoeveel hij ook van zijn huisgenoten hield, klonk steeds onweerstaanbaar de lokroep van de avontuurlijke kattenwereld.’

De Oostenrijkse schrijfster Marlen Haushofer schreef niet alleen romans voor volwassenen, ze schreef ook een vijftal kinderboeken, waarvan er nu één in vertaling is verschenen: “De avonturen van kater Balthazar.” Ze schreef de kinderboeken in de jaren zestig, na haar productiefste periode als romanschrijfster.

Het jonge katje Balthazar komt terecht in een gezin met twee jongens. Hij confisqueert direct de ochtendjas van moeder, omdat hij daar zo lekker warm in kan liggen. Al snel lijkt hij de baas in huis. Ondanks zijn machtspositie binnen het gezin is hij buitenshuis een bangig katertje. Hij moet alles nog leren: vechten, stoeien en stelen.

‘Zoals iedere kat had hij een grote afkeer van nieuwe en onbekende dingen … Balthazar was ervan overtuigd dat voorbijgangers, auto’s en honden met één sprong van de straat op het balkon konden komen, en het wilde er bij hem gewoon niet in dat dat niet zo was. Katten geloven nooit wat je hun zegt, ze moeten zich er eerst zelf heel geleidelijk en voorzichtig van overtuigen hoe de vork in de steel zit.’

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Van Keizer Napoleon naar Tsaar Alexander

VERSLAG - Dit weekend eindigt de Kinderboekenweek. Voor wie nog een boeiende jeugdroman zoekt kan ik ‘Koeriers voor de keizer’ van Menno Hurenkamp aanbevelen. Maar wees gewaarschuwd: voor echte paardenliefhebbers is dit niet altijd een gemakkelijk boek.

Het uitgangspunt van het verhaal is de slag bij Borodino in 1812. De jonge Nicolas van Schauburg en zijn vader zijn met het leger naar het oosten gereisd. Ze willen Napoleon helpen en hopen dat hij het lijfeigenschap in Rusland gaat afschaffen. Aan het front ontmoet Nicolas een Russische jongen, de adellijke Alexander, die eveneens met zijn vader op pad is. Als de vader van Nicolas overlijdt, besluit hij de reis alleen voort te zetten.

In Moskou ontmoet hij Alexander en diens vader opnieuw. De stad staat in brand. De jongens kunnen de stad alleen verlaten als ze samen met de vader een brief van Napoleon gaan bezorgen bij de tsaar in Sint Petersburg. Onderweg stuiten ze op allerlei hindernissen die ze moeten overwinnen. Ze ontmoeten bijzondere mensen zoals de componist Pjotr Iljitsj en de schrijver Lev Nikolajevitsj, die duidelijke opvattingen hebben over de oorlog tussen keizer Napoleon en tsaar Alexander. Het boek blijft tot de laatste bladzijde spannend en het verhaal is niet al te voorspelbaar. Daardoor is deze jeugdroman ook een genot voor de voorlezende ouder. In veertig korte hoofdstukken wordt het avontuur verteld.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Ik kies voor de partij van mijn jeugd

Waarin de auteur uitlegt waarom ze deze keer voor de PvdA kiest.

Zolang Jolande Sap op de kieslijst voor Groen Links staat, zolang stem ik al op haar.

Of ik dat op 12 september weer zal doen? Ik weet het niet.

Met haar verkiezingsprogramma heeft het niets te maken, daar kan ik me grotendeels in vinden. Ik heb ook nog steeds vertrouwen in haar deskundigheid en politieke vaardigheid, daar is niets mis mee. Sympathiek lijkt ze me ook en haar nieuwe coupe vind ik prima.

Maar er is iets tussen ons gebeurd waardoor ik besloten heb deze keer niet op GroenLinks te stemmen. Dat heeft te maken met de interviews die Jolande de laatste maanden heeft gegeven. Keer op keer vertelde ze over haar jeugd die overschaduwd werd door haar alcoholistische vader. De eerste keer vond ik het moedig dat ze er over vertelde, maar na verloop van tijd ging het me irriteren. Iedere keer werd ik herinnerd aan mijn eigen drinkende vader. Ik ging mijn eigen jeugd met die van haar vergelijken en ik ging mij inbeelden dat mijn jeugd nog veel miserabeler was dan die van haar, maar daar heb ik nu spijt van. Ik geloof best dat Jolande het ook zwaar heeft gehad.

Foto: copyright ok. Gecheckt 19-10-2022

Afvallen na de bevalling

Tien jaar geleden hoorde ik Wendy van Dijk op de televisie vertellen dat zij zeven weken na de bevalling al weer op haar oude gewicht was. Ze had tijdens de zwangerschap heel gezond gegeten en dat was ze blijven doen toen haar kindje eenmaal geboren was. Ik kreeg niet de indruk dat het haar heel veel moeite had gekost.

Achteraf begrijp ik dat Wendy haar tijd vooruit was, want nu is het de norm: na zeven weken terug op je oude gewicht. Van de vrouwen in Hollywood en Bollywood wordt verwacht dat ze in een mum van tijd weer helemaal rank en slank zijn. Zo niet, dan kunnen ze te maken krijgen met boeteclausules of onaangename media-aandacht. In India kwam dit voorjaar Aishwarya Rai onder vuur te liggen. Ooit was ze miss World en ooit was ze een geliefde actrice, maar nu is ze vooral te dik. Het publiek nam het haar kwalijk dat ze na de geboorte van haar kind geen voorbeeld had genomen aan iemand als Victoria
Beckham
. Zij heeft na vier zwangerschappen nog steeds een kleine maat.

In Hollywood zit Jessica Simpson in een lastig pakket. Zij beviel in mei van een dochter, maar ze tekende ook een contract met Weight Watchers. Binnen een gestelde periode moet ze haar ideale gewicht bereiken, daarmee verdient ze dan vier miljoen dollar. De eerste tien kilo’s moeten er eind augustus af zijn. Lukt dit niet, dan bestaat de kans dat ze het afgesproken bedrag niet krijgt. Het lijkt me lastig, tien kilo afvallen in krap zeven weken, maar mijn gevoel zegt dat dit haar wel gaat lukken.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

De Duitsers willen hun trots terug

Enkele weken geleden, op 15 juni om precies te zijn, ging de eerste spade de grond in voor de herbouw van het Berliner Stadtschloss en als alles goed gaat, dan zal volgend jaar de eerste steen worden gelegd. De verwachting is dat het nieuwe paleis onder de naam Humboldt-Forum in 2019 zal worden ingewijd. Het bouwwerk is ontworpen door de Italiaanse architect Francesco Stella. De bouwsom wordt op dit moment geschat op 590 miljoen euro. Aan de rand van het bouwterrein staat nu nog een eigenaardig paviljoen: de Humboldt-Box. In dit tijdelijk onderkomen kunnen de toekomstige bewoners van het nieuwe stadsslot zich alvast presenteren. Het nieuwe slot zal onderdak gaan bieden aan een bibliotheek en aan museale collecties.

Het Berliner Stadtschloss was eeuwenlang beeldbepalend voor het centrum van Berlijn. Het gebouw ontstond in 1443 op het Spree-eiland en het is even oud als de stad zelf. Lange tijd bood het onderdak aan de Brandenburgse en Pruisische staatshoofden. Keizer Wilhelm II woonde er totdat hij in 1918 werd afgezet, daarna werd het immense gebouw ingericht als museum. Het slot leed veel schade door de bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog, het gebouw brandde vier dagen lang. Na de scheiding van de stad kwam het slot in Oost-Berlijn te liggen. Al snel besloot de DDR-regering om over te gaan tot sloop. In 1950 werd het slot afgebroken om plaats te maken voor het Palast der Republik; hierin werd de Volkskammer en een cultuurcentrum gehuisvest. Door de grote hoeveelheid verlichting die in de zalen werd aangebracht werd het nieuwe paleis ook wel Erichs Lampenladen genoemd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Staken in de DDR

Wij beschikken niet over de zweep die de kapitalist over de hoofden van de mensen laat suizen en nog minder over de zoete koek waarmee hij ze kan lokken. Wij moeten met argumenten overtuigen die voor iedereen te begrijpen zijn en met feiten.

Het is 1953, de DDR is in opbouw. Om de concurrentie met het westen bij te kunnen houden moet de productie omhoog en daarom besluit het centrale comité van de Socialistische Eenheidspartij van Duitsland (SED) om de normen te verhogen: de arbeiders moeten meer produceren. De maatregel leidde tot een grote volksopstand in Oost-Berlijn die door Sovjettroepen werd neergeslagen.

Deze ingrijpende gebeurtenis staat centraal in de roman ‘Vijf dagen in juni’ van Stefan Heym. We volgen enkele medewerkers van VEB Merkur in Berlijn. Sommigen zijn voor staken, anderen tegen. Hoofdpersoon in het boek is Witte, een overtuigd communist. Hij is tegen de normverhoging en daarom wordt hij aanvankelijk op non-actief gezet, maar de autoriteiten zijn voorzichtig: Witte heeft een goede verstandhouding met de arbeiders in de fabriekshallen. Uiteindelijk lukt het hem niet om de grote demonstratie tegen te houden.

Stefan Heym heeft enkele liefdesverwikkelingen in het verhaal verwerkt om het verhaal nog spannender te maken. De avontuurlijke en zelfverzekerde Witte wordt aantrekkelijk gevonden door kameraad Greta Dahlewitz, door levensmiddelenverkoopster Anna Hofer en door stripteasedanseres Goodie Cass. De romantiek werkt goed, maar het boeiendst zijn de dialogen en de gedachten van de personages. Er spreekt een diepe eenzaamheid uit de gedachten van de stakende en niet-stakende werknemers. Kameraadschap en communisme kunnen niet alles oplossen in het leven. Zoals de brave werknemer Kahlmann overpeinst: 

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Help! Een vragenlijst…

Heel, heel lang geleden was ik patiënt in een vruchtbaarheidkliniek. Het was onbekend waarom ik niet zwanger kon raken. Waarschijnlijk lag het een beetje aan mijn man en een beetje aan mij, maar keihard bewijs was er niet. Ik wilde geen IVF, dat leek me een draaimolen waar ik nooit meer uit zou durven stappen.

Op mijn veertigste was voor mij de kans om zwanger te raken gedaald tot 3%; de specialist had geconstateerd dat ik al in de overgang aan het raken was. Desalniettemin wilde hij me een nieuwe methode aanbieden: IUI. Het zaad van mijn man werd wat opgewerkt en dat werd bij mij ingebracht op een geschikt tijdstip. We ondergingen de behandeling enkele keren, maar het leverde niets op. De laatste behandeling waar ik recht op had liet ik schieten. Zo nam ik afscheid van de wens om zwanger te raken, want je kunt niet blijven verlangen naar iets wat toch niet mogelijk is.

Alle inspanningen van de vruchtbaarheidskliniek hadden niets opgeleverd. Of toch wel? Drie maanden na mijn besluit werd ik niet meer ongesteld. De overgang, dacht ik. Na twee positieve zwangerschaps-testen belde ik toch maar even met de kliniek. Hoe serieus kon je zo’n test van de drogist eigenlijk nemen? was mijn vraag. Heel serieus, ik moest onmiddellijk komen. Op de scan was duidelijk te zien dat ik al bijna zeven weken zwanger was.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De donkere dame van Shakespeare

William Shakespeare is beroemd geworden door zijn vele toneelstukken, maar hij schreef ook 154 sonnetten. In 1609 werden ze voor het eerst gepubliceerd. De meeste van deze gedichten zijn gericht aan een goede vriend. Waarschijnlijk ging het om William Herbert, de derde graaf van Pembroke, maar zeker is dat niet. Het was in die tijd binnen de hogere kringen gangbaar om mannen-vriendschappen zo excpliciet te cultiveren.

De laatste 28 sonnetten uit de reeks zijn gericht aan een donkere dame. Deze vrouw heeft zwarte ogen, maar ook een zwarte ziel. Shakespeare beschrijft in deze gedichten het proces van afstoten en aantrekken. Eerst is er de opwinding dat donkere vrouwen veel mooier zijn dan blonde, maar enkele gedichten later vindt hij haar toch niet zo mooi. Toch houdt hij van haar:

 

In Faith, I do not love thee with mine eyes,

For they in thee a thousand errors note,

But ‘tis my hart that loves what they despise,

Who in despite of view is pleased to doted.

  

Over het algemeen wordt er van uitgegaan dat het bij de donkere dame gaat om Mary Fitton. Zij was de minnares van zijn vriend, maar hierbij moet aangetekend worden dat het niet zeker is dat de initialen W.H. naar William Herbert verwijzen en daarmee is ook twijfelachtig om Mary Fitton model heeft gestaan voor de donkere dame. Daarboven is er twijfel of de sonnetten voor de donkere dame wel voor een vrouw zijn geschreven. Tijdens de vertaling van de 28 sonnetten kreeg Bas Belleman het idee dat het bij de dark lady wel eens om een man in vrouwenkleding zou kunnen gaan. Hiervoor geeft hij een complex van argumenten. Eén ervan is dat toneelrollen in de zestiende eeuw werden vertolkt door mannen in travestie. Shakespeare verwerkte graag verkleedsessies in zijn dramastukken: van man naar vrouw en weer terug naar de mannenoutfit. Het belangrijkste argument zit volgens Belleman in de woordkeuze van Shakespeare. Over de sonnetten voor de donkere dame: ‘…bij het vertalen moest ik me steeds afvragen waarom Shakespeare het ene woord boven het andere verkoos, waarom hij bepaalde rijmwoorden gebruikte, en wat nu eigenlijk de toon van deze sonnetten is en welke dubbelzinnigheden er allemaal in de dichtregels schuilen’. Of Belleman gelijk heeft? Ik weet het niet. Volgens Shakespeare-kenner Peter Verstegen zit Belleman er helemaal naast, zo blijkt uit een discussie in Met het oog op morgen. Luister en oordeel zelf.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Dibi en Diepenhorst

In 1993 wandelde ik op een mooie zomeravond door de lommerrijke lanen van Zeist. Toevallig kwam ik langs het huis van prof. mr. dr. I.A. Diepenhorst. Het was een grote vooroorlogse villa met meerdere erkers, loggia’s en groot balkon. De diepe voortuin was opvallend sober: veel groen en witte kiezelpaden. Het kwam mij voor alsof de jaren zeventig en tachtig aan de bewoner voorbij waren gegaan; de sfeer was zó jaren vijftig. Er was geen enkele frivoliteit aan het huis te bekennen, alles was zo degelijk als wat. Gereformeerd is misschien het beste woord, want prof. Diepenhorst was ARP-politicus. Hij woonde er op dat moment alleen, zijn moeder was enkele jaren eerder gestorven.

Deze kleine privégeschiedenis schoot mij vorige week te binnen toen ik een aflevering zag van het televisieprogramma Oog in Oog. In dat programma werd Tofik Dibi voor de voeten geworpen dat hij scheef zou wonen. Het ging ongeveer als volgt:

Kockelmann: ‘U bent 31. Woont u nog steeds bij uw moeder?’

Dibi: ‘Mijn moeder woont bij mij’

Kockelmann: ‘U moeder woont bij u, maar u woont nog steeds wel met z’n allen toch in datzelfde huis waar u bent opgegroeid in Amsterdam Slotervaart …Daar hebt u met z’n allen geleefd met een bijstandsuitkering…dat was niet makkelijk, u had het niet breed en nu wel, want u hebt een goed salaris als kamerlid met alle toelagen tot 120.000 euro bruto per jaar. U woont nog steeds in dat huis. In uw verkiezingsprogramma lees ik dat u tegen scheefwonen bent. Dat is toch geen voorbeeld?’

Volgende