Koen Nederhof, auteur op Sargasso

Hoe gaan we om met krimpend voortgezet onderwijs?

17 juni 2013 , 19:00 , door Dimitri Tokmetzis en Koen Nederhof

ANALYSE - Verreweg de meeste scholen zullen krimpen. Wordt ’t niet eens tijd voor een goede discussie daarover?

Een gemiddelde middelbare school in Nederland heeft over twintig jaar zo’n 7 procent minder leerlingen dan nu. Dat blijkt uit gegevens van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). De VO-Raad roept de politiek dan ook op om te anticiperen op de krimp.

De leeglopende scholen liggen vooral in de randen van Nederland, met uitschieters naar meer dan 70 procent krimp op twee scholen op Vlieland en Schiermonnikoog. Scholen die het leerlingenaantal met 30 tot 40 procent zien teruglopen zijn geen uitzondering.

Soortgelijke cijfers laten zich zien in het basisonderwijs; ook daar neemt het aantal leerlingen fors af. Een advies van de Onderwijsraad aan staatssecretaris Sander Dekker luidde om basisscholen met minder dan 100 leerlingen te sluiten. ‘Tot onze ergernis gaat de discussie vooral over het primair onderwijs, terwijl het probleem natuurlijk doordruppelt naar het voortgezet onderwijs,’ aldus een woordvoerder van de VO-Raad.

De gevolgen voor de 645 middelbare scholen met in totaal 1339 vestigingen in Nederland zijn, net als in het basisonderwijs, mogelijk problemen met huisvesting en financiering. ‘Dat zal per school en de omvang van die school verschillen. Het is dan ook moeilijk om één ondergrens te stellen als het aankomt op bestaansrecht,’ aldus de woordvoerder. Volgens een woordvoerster van het ministerie van onderwijs is er overigens wel een ondergrens, al verschilt die per school en is die afhankelijk van het lesaanbod op die school; bijvoorbeeld of er categoraal of breed onderwijs wordt gegeven.

Foto: Chris Applegate (cc)

Aanslagen steeds bloediger

28 mei 2013 , 19:00 , door Dimitri Tokmetzis en Koen Nederhof

ANALYSE - Terroristische aanslagen zijn het afgelopen decennium wereldwijd flink bloederiger geworden. Vooral het aantal gewonden neemt toe. Dat blijkt uit cijfers van de Global Terrorism Database, van de University of Maryland.

Het aantal doden is sinds begin jaren ’80 niet sterk veranderd: jaarlijks komen er zo’n 5.000 tot 10.000 mensen om door een aanslag. Het aantal gewonden neemt echter flink toe sinds 2004. Sinds dat jaar kwam het aantal gewonden dat jaarlijks valt niet meer onder de 11.000, terwijl in de decennia daarvoor zo’n hoog aantal maar twee keer voorkwam.

Volgens Edwin Bakker, de directeur van het Center for Terrorism and Counterterrorism van de Universiteit Leiden, is het goed mogelijk dat de hulpverlening in arme landen in verbeterd, waardoor meer mensen een aanslag overleven. Overigens raken ook daders de afgelopen jaren vaker gewond of laten zelfs het leven; dat komt door een toenemend aantal zelfmoordaanslagen.

Bomaanslagen zijn de afgelopen jaren een stuk populairder geworden onder terroristen; sinds 2004 wordt de hoofdmoot van de aanslagen met een explosief gepleegd. Ook gijzelingen komen vaker voor. De laatste jaren worden bovendien politie- en burgerdoelen vaker aangevallen, terwijl journalisten, bedrijven en het vliegverkeer minder vaak slachtoffer zijn. ‘Het wachten op vliegvelden is niet helemaal voor niets. het vliegverkeer is door alle maatregelen gewoon veiliger geworden. De toename van het aantal politiedoelen komt vooral door de situatie in Irak en Afghanistan. De rijen voor de rekruteringsbureaus waren een geliefd doelwit’, aldus Bakker.

Foto: Even Westvang (cc)

Flinke daling medicijnonderzoeken

4 mei 2013 , 10:00 , door Dimitri Tokmetzis en Koen Nederhof

ANALYSE - Het aantal klinische onderzoeken naar medicijnen dat in Europa plaatsvindt, daalt de afgelopen jaren behoorlijk. Maar in Oost-Europa, en vooral in Polen, vinden juist steeds meer klinische onderzoeken plaats.

Dit blijkt uit een data-analyse van het register klinische onderzoeken van het Europees Medicijn Agentschap. Farmaceuten zijn verplicht hun klinische onderzoeken te registreren en voorvallen te melden.

Uit de analyse blijkt dat het aantal klinische onderzoeken sinds 2008 in Europa flink daalt. In 2007 werden nog jaarlijks bijna 7000 onderzoeken geregistreerd, in 2012 waren dat er nog geen 2000.

Opvallend is ook dat de daling zich niet in iedere regio in dezelfde mate voor doet. In Noordwest Europa is de terugloop van het aantal onderzoeken het sterkst, daarna volgt Zuid-Europa, terwijl Oost-Europa en met name Polen steeds populairder worden voor farmaceuten.

In Polen werden in 2007 nog maar 82 onderzoeken uitgevoerd, in 2012 liefst 209. Dat komt vooral doordat in Polen de kosten van zo’n onderzoek, ook wel clinical trial genoemd, laag zijn en omdat er weinig medicijnen op de markt zijn, legt Huub Schellekens, hoogleraar medische biotechnologie, uit. ‘Het meest ideaal is een placebo-onderzoek, waarbij de helft van de patiënten een nepmiddel krijgt. Dat mag je echter niet doen als er een bestaand medicijn op de markt is. In veel landen is zo’n medicijn er vaak wel, maar in Polen niet.’

Foto: Gerard Stolk (cc)

VVD grijpt meeste burgemeestersposten

21 april 2013 , 09:00 , door Dimitri Tokmetzis en Koen Nederhof

ANALYSE - Voor het eerst in de geschiedenis van de partij leverde de VDD in 2012 de meeste nieuwe burgemeesters. Dat blijkt uit onze data-analyse.

Nerd-update onderaan, 14.00 uur

Vorig jaar werden er 27 nieuwe VVD-burgemeester geïnstalleerd in Nederland, tegen 23 van de PvdA en 19 van het CDA. Het is sinds de oprichting van de VVD nooit voorgekomen dat de liberalen de meeste nieuwe burgemeesters leverden.

‘We kunnen concluderen dat we goede kandidaten in huis hebben’, laat een woordvoerster van de VVD weten. ‘Een groot aantal burgemeesters leveren is overigens geen doel, maar wel een goed middel om liberaal te besturen. Wij staan voor een liberaal beleid en hoe meer VVD-burgemeesters er zijn, hoe beter dat kan.’

Decennialang waren verreweg de meeste burgemeesters die nieuw werden geïnstalleerd van Nederlandse gemeenten van CDA-huize. In 1987 wist de PvdA de christendemocraten voor het eerst de loef af te steken. Vanaf 1996 gebeurde dat vaker, al wist het CDA tijdens de kabinetten-Kok I en II nog altijd het vaakst nieuwe burgemeesters te leveren. De afgelopen 32 jaar heeft het CDA wel verreweg de meeste nieuwe burgemeesters aangeleverd.

In 2012 werden er onder meer VVD-burgemeesters aangesteld in Gouda, Veenendaal, Haren, Leiderdorp, Middelburg en Venlo. De grootste stad waar een liberale burgemeester de scepter zwaait is Den Haag; daar is Jozias van Aartsen sinds 2008 de burgervader.

Foto: Storm Crypt (cc)

Nederlandse multinationals geven steeds meer geld uit aan lobby VS

14 april 2013 , 10:30 , door Dimitri Tokmetzis en Koen Nederhof

ANALYSE - Nederlandse multinationals geven steeds meer geld uit aan lobbyactiviteiten in de Verenigde Staten. Dat blijkt uit een data-analyse van cijfers van Open Secrets, een Amerikaanse Lobbyregister.

Vorig jaar staken Nederlandse bedrijven ruim 27 miljoen dollar (ruim 21 miljoen euro) in pogingen om een Amerikaans overheidsorgaan voor of tegen een beleidsplan te krijgen. Dat is een stuk meer dan in 2007; toen werd er ruim 15 miljoen dollar uitgegeven.

De stijging komt voornamelijk op het conto van Shell, Aegon en Philips. Die drie bedrijven spannen in 2012 dan ook de kroon. Shell gaat voorop met liefst 15,5 miljoen dollar aan lobbyuitgaven in dat jaar.

Shell heeft een aparte bedrijfstak die zich bezighoudt met lobbyactiviteiten: Shell Government Affairs (GA). ‘GA probeert de bedrijfsvoering van Shell te beschermen en praat met overheden om de belangen van het bedrijf te verdedigen’, legt een woordvoerster uit. ‘Ontwikkelingen op het gebied van wetgeving en vergunningen kunnen onze bedrijfsvoering raken. Dat kan onze productie, onderzoek en vervoer aangaan, maar bijvoorbeeld ook de marketing of de belasting die werknemers moeten betalen.’

Belangen verdedigen

Dat Shell meer is gaan uitgeven, komt doordat zij in 2007 hebben gekeken of zij hun belangen wel goed verdedigen. Sindsdien zijn er meer Shell-lobbyisten aangenomen en is de hoeveelheid werk dat GA verzet verdrievoudigd, laat het bedrijf weten.

Foto: SDASM Archives (cc)

Nederlands verzet tegen Amerikaanse holocaustwet

14 april 2013 , 09:00 , door Dimitri Tokmetzis en Koen Nederhof

NIEUWS - Nederlandse verzekeraars verzetten zich tegen een Amerikaanse holocaustwet. Waarom?

Nederlandse verzekeraars lobbyen sinds 2007 tegen een aantal versies van een Amerikaanse holocaustwet. Ze worden daarin gesteund door Joodse organisaties in binnen- en buitenland. Dit blijkt uit een analyse van de cijfers van de website Open Secrets, dat lobbyactiviteiten in de Verenigde Staten (VS) publiceert.

Aegon, ING en het Verbond van Verzekeraars hebben gezamenlijk tientallen keren gelobbyd en enkele tonnen uitgegeven tegen de zogenoemde Holocaust Insurance Accountabiliy Act. Dat wetsinitiatief behartigt belangen voor Joodse Holocaustslachtoffers die voor de Tweede Wereldoorlog polissen afsloten bij verzekeraars, maar daar na de oorlog niets meer van terug zagen. De verzekeraars en organisaties vinden echter dat de wet, die verschillende keren behandeld is in het Amerikaanse Congres, meer kwaad dan goed doet.

De wet maakt het mogelijk dat slachtoffers of hun nabestaanden de polissen via de rechter alsnog claimen bij de voornamelijk Europese verzekeraars. Maar volgens de verzekeraars en Joodse organisaties als de Nederlandse Stichting Individuele Verzekeringsaanspraken (Sjoa) en het American Jewish Commitee (AJC) werkt een al bestaand systeem dat de belangen van de claimers behartigt prima, zowel in Nederland als in de VS. De nieuwe wet zou dat systeem ondermijnen.

Hollandse porno verkoopt niet meer

6 april 2013 , 21:00 , door Dimitri Tokmetzis en Koen Nederhof

ANALYSE - Nederlandse porno verkoopt niet meer. Hollandse pornosites en seksbladen leggen het af tegen gratis internationale websites zoals Youporn, Xvideos en Livejasmin, die gratis een enorme voorraad seksfilms aanbieden.

‘De concurrentie met die websites is min of meer verloren. Nederlandse websites en bedrijven die zich richten op pornofilmpjes en erotische portals proberen in razend tempo om andere activiteiten zoals webshops en datingsites op te zetten,’ stelt Wan Ko, de eigenaar van website Sexjobs.nl die liever niet wil dat zijn achternaam genoemd wordt. Bladen hebben dezelfde problemen, slechts een handjevol seksmagazines bestaat nog.

Sinds enkele jaren kunnen de liefhebbers van pornofilmpjes terecht op online platforms met een ogenschijnlijk eindeloze voorraad video’s, die gratis te bekijken is. Zulke websites verdienen hun geld met reclames en pop-ups, terwijl op veel Nederlandse alternatieven pas hele video’s bekeken kunnen worden als er betaald is. De populairste pornosite in Nederland is Xhamster, gevolgd door Livejasmin, Pornhub, Xvideos en Youporn. Stuk voor stuk zijn het sites met gratis filmpjes.

Die sites hebben de Nederlandse pornosites, die jarenlang veel klanten trokken, in korte tijd een flinke klap toegebracht. Veel voorheen winstgevende sites zijn gestopt. ‘Het is praktisch onmogelijk om te concurreren en dus zijn er weinig Nederlandse partijen meer’, aldus Wan, die veel concurrenten zag wegvallen. Voorheen sloten die websites namelijk deals met bijvoorbeeld KPN en WorldOnline, legt Wan uit. Die providers plaatsen een link op hun portal, maar dankzij de komst van google zoeken mensen liever zelf, in plaats van dat ze accepteren wat ze wordt voorgeschoteld. Giganten als Xhamster en Youporn sprongen slim in dat gat, waardoor het bezoek op Nederlandse sites daalde.