De Nederlandse voedselbankiers trokken dit weekend aan de bel: de toestroom van nieuwe armen neemt toe en het aangeboden voedsel neemt af. De voedselpakketten moeten dus kleiner of de wachtlijsten langer. Maar liever willen de voedselbanken dat Nederland een beroep doet op het EU-hulpfonds, een pot van 500 miljoen, bedoeld om voedselbanken in de lidstaten bij te staan. Maar Nederland weigert een aanvraag in te dienen. Het officiële standpunt is dat armoedebeleid een ‘een nationale kwestie’ is, maar de werkelijke reden is natuurlijk dat we ons schamen. Net zoals we ons schamen dat hulporganisatie Cordaid tegenwoordig in ons eigen land actief is. Maar schaamte is geen constructieve emotie als het om armoede gaat.
Adam Smith (1723-1790) schreef al in zijn Wealth of Nations (1776) dat armoede een sociale dimensie heeft. Het ‘linnen hemd’ was voor Smith de armoedegrens, niet omdat je zonder dit kledingstuk niet kon overleven, maar omdat je zonder zo’n hemd met de nek zou worden aangekeken – wie zelfs dat niet kon betalen, deugde waarschijnlijk niet, was het vooroordeel in Smith’s tijd.
Armoede betekent dus dat je het geld niet hebt om je zonder schaamte in het openbaar te kunnen begeven. Niet voor niets hanteert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) een armoedegrens van 1022 euro per maand voor een alleenstaande (p.49), omdat onder dit niveau er geen geld is voor vervoer, voor een cadeautje of traktatie, voor een drankje in een café – de prijs van het sociale verkeer.
De ruim 1 miljoen Nederlanders die onder dit sociale minimum zitten, belijden hun armoede dus vaak binnenshuis, in stilte. En dat houdt hun armoede weer in stand. In een reportage in de Volkskrant vertelt een Alphense onderwijzeres die na een scheiding en ziekte niet meer rond kon komen met haar vier zoons: ‘Uit schaamte heb ik lange tijd geen hulp gevraagd, terwijl we op een gegeven moment niet meer te eten hadden. Ik durfde tegen niemand te zeggen dat ik het niet redde. Zolang ik het niet uitsprak, kon ik doen alsof de problemen er niet waren.’
René en Natasja Froger hebben met het tv-programma ‘Effe geen cent te makken’, waarbij ze met hun gezin een maand op bijstandsniveau leefden, en een benefietavond, de ‘schaamtedrempel’ verlaagt. Nederlandse voedselbanken merkten dat veel mensen zich opeens niet meer geneerden om bij hen om hulp te vragen – het ‘Froger-effect’. René Froger stuurde zelfs een brandbrief aan de Tweede Kamer, met daarin de oproep om Europese hulp in te roepen.
Maar politiek Den Haag wil er niet aan. Officieel vindt ‘Nederland’ dat het EU-voedselhulpprogramma de subsidiariteitstoets niet zou doorstaan, en dat het niet sjiek is om uit het vat te tappen dat je zelf wil afsluiten. Je kunt je afvragen hoe belangrijk een principe als subsidiariteit is wanneer – als ik voorzitter Leo Wijnbelt van Voedselbanken Nederland mag geloven – tienduizend kinderen ‘s morgens met honger naar school gaan. Bovendien ontvangen we wel 1 miljard euro per jaar aan door ons bekritiseerde landbouwsubsidies.
Het is Haagse schaamte. Nederland voelt zich als op-twee-na rijkste land in de EU te goed voor externe armoedebestrijding. We belijden onze armoe liever binnen de landsgrenzen, in stilte. Het is Haagse schaamte die met de schaamte van burgers wordt afgekocht.
Reacties (42)
De werkelijkheid is nog veel genanter: VVD’ers klagen dat hogere inkomens zo veel voordeeltjes missen: http://www.vvd-veenendaal.nl/actueel_9770/58419/
Werkelijk, de uitdrukking ‘een bord voor de kop’ schiet hier tekort.
Uitgelekt uit het volgende VVD-verkiezingsprogramma: “Voedselbanken zijn overbodig; mensen kunnen toch gewoon cake eten.”
@2: :). En ondanks mijn glimlach, verzuur ik van chagrijn dat 1.000.000 mensen in Nederland in armoede leven. (En nu wachten op de eerste reacties die dat geen armoede vinden en/of beweren dat armoede gewoon een keuze is)
Honderdduizend armen in dit -hele kleine- op-twee-na rijkste land in de EU?
Zit er niet iets scheef bij de inkomenspolitiek?
Gelukkig zit de PvdA in de regering,
dus dat komt wel goed.
Bananenrepublieken noemden we die landen vroeger, waar de verschillen in inkomen tussen rijk en arm zo groot waren. Toen waren we er nog trots op, dat we zo weinig armoede kenden, dankzij onze solidariteit met elkaar.
1022 euro p.m.
Heb me nooit gerealiseerd dat ik echt mijlenver onder de armoedegrens leef.
De definitie van armoede is tegenwoordig zo ver opgerekt dat het delen van een badkamer al armoede is. Al moet je om dat mogelijk te maken wel de eisen aan de bijstand aanpassen, scheelt ook weer controles enzo.
@5
De inkomensongelijkheid in Nederland is hartstikke laag, al jarenlang.
Jaar Gini
2000 0,278
2001 0,268
2002 0,269
2003 0,269
2004 0,272
2005 0,270
2006 0,264
2007 0,281
2008 0,271
2009 0,272
2010 0,269
2011 0,276
@6: je krijgt allerlei cadeautjes van de staat kstudentje.
@7 Vrijstelling van afvalstoffenheffing en waterbijdrage inderdaad. Net als mensen in de bijstand.
@6: 1022 bruto. En betaal jij van die minder dan pakweg 700 euro je huur, je eten, je kleren, je elektriciteit en gas, je verzekeringspremie? Hoe veel houd je daarna nog over?
Gini Coëfficiënt 2004 is hier 0,326. Daarmee zaten we toen al aan de hoge kant in Europa (i.e. vergelijkbare landen).
En wanneer je wil beweren, dat de definitie van armoede heel erg op is gerekt, zul je toch eerst eens duidelijk moeten maken welke definitie jij hanteert. Ik denk, dat de min of meer gangbare definitie van armoede helemaal niet op is gerekt, maar dat jij tot de ontdekking bent gekomen, dat die definitie heel wat verschilt van jouw definitie. Al laat je ‘delen van de badkamer’ nu niet direct zien, dat je weet wat gangbare definities van armoede zijn.
@8: kun je niet in je eigen waterbehoefte voorzien?
Er is ook iets anders, ik ben het overigens volledig eens met de strekking van dit stuk.
Ik ben als kind in zeer grote armoede opgevoed en heb daar veel van geleerd. Bijvoorbeeld dat je voor heel, heel weinig geld in ieder geval (ja zelfs nu) gezond en goed kan eten. Veel mensen weten niet meer hoe te koken, met geld om te gaan en te plannen want dat wordt ze al jaren niet meer geleerd omdat we steeds rijker leken.
Daarbij komt dat we als brave gewoontedieren ons teveel dingen laten aanpraten over voedsel, het leven en die onbenoemde kwaliteit daar van door diverse maffia.
Enige verdieping in zelfredzaamheid zou essentieel moeten worden in het onderwijs. We moeten sterker worden, heel veel sterker!
Voor mijn apart een SAS cursus mbo niveau 1, inclusief overleef de staat modules zwart werken, zelfverdediging en het leren werken in cellen (dat laatste is voor insiders natuurlijk).
@11: Dat lijkt me uitstekend aan te sluiten bij mijn voorstel om het leger om te zetten in een volksleger (als ik je goed begrijp).
@8: gesubsidieerd onderwijs, internet, reizen, zorg(verzekering) en huisvesting.
Doe ik een constructief bezuiningsvoorstel, krijg ik toch weer minnetjes. Het is ook nooit goed.
@Andy: Minnetjes zijn complimenten, begrijp dat dan eens! Ik krijg ook minnetjes omdat fastfoodreageerders niet willen leren koken, mooi toch?
@fifa het laatste deel van je comment 11…begrijp ik niets van…
@Paulteule: staat er ook: alleen voor insiders.
Als vandaag alle ‘voedselbanken’ verdwijnen heeft morgen daar geen enkele ‘armoedzaaier’ last van. Alleen kunnen de supermarkten hun producten die over datum zijn niet meer dumpen.
@15: Het was dan ook spottend bedoeld.
@5:
“Een bananenrepubliek is een populaire benaming voor een politiek instabiel, corrupt land dat vaak rijk is aan grondstoffen en waar staatsgrepen en revoluties aan de orde van de dag zijn.” Aldus wiki. Hoezo kom jij erbij komt dat inkomensverschil daarin de belangrijkste factor is?
“Toen waren we er nog trots op, dat we zo weinig armoede kenden, dankzij onze solidariteit met elkaar”
Dat zal wel voor mijn tijd geweest zijn. Ik/wij heb(ben me/ons nogal geschaamd voor die ‘verzorgingsstaat’ en extreme belastingen, net als voor krakers en dergelijke.
@9:
“daarmee zaten we toen al aan de hoge kant in Europa”
Volgens je eigen bron staan we 5e op de wereldranglijst. Dat kun je toch enkel als positief beschouwen, of wil je de ongelijkheid vergroten?
@20: Ach ja, sommigen schamen zich vanwege de armen en anderen schamen zich vanwege de rijken.
De rijken zelf zijn schaamteloos, dat is bekend.
@22:
Dat is mij onbekend. Maar jij zult ze wel allemaal kennen, die rijken. Waar ik mij om schaam is decadent gezeur over armoede door mensen die nooit de provincie uit geweest zijn.
@18, hoezo heeft niemand daar last van? Het zijn allemaal acteurs die doen alsof ze bij de voedselbank komen?
@20:
Bananen zijn heel gezond en als we een bananenkoningshuis worden hebben we in ieder geval genoeg te eten.
@21: de bron die ik probeerde te kopiëren was deze: http://nl.wikipedia.org/wiki/Gini-co%C3%ABffici%C3%ABnt
Niet de HDI pagina, die ik niet eens gezien heb. Op de door mij gezien pagina staan we niet 5e.
@20: ik zei wat wij vroeger zo noemden, niet wat nu op wiki staat.
En ik schaam me voor mensen, die zich schamen voor onze verzorgingsstaat, voor mensen, die in belastingparadijs Nederland over extreme belastingen klagen, en voor mensen, die alle krakers zonder enige vorm van nadenken of nuanceren op één hoop gooien.
Zo. Hebben we nu weer genoeg op de man gespeeld? Heb je nog zinnige argumenten?
@23: Plaatsvervangend, want jij zelf hebt geen last van armoede,
en dat maakt het een hoop gemakkelijker om je voor anderen te schamen natuurlijk.
@26:
Onzin. Je komt met een bron die je eigen verhaal weerspreekt, en plots claim je die bron niet eens gelezen te hebben en was het een ongelukje die te posten. Daar geloof ik helemaal niets van. Volgens je eigen bron is het welvaartsverschil in Nederland uitermate klein. Punt uit. .
“Zo. Hebben we nu weer genoeg op de man gespeeld”
Jij speelt weer een op de man en trekt je keutel in, niet ik. Dus laat dat ‘we’ maar achter wegen.
@27:
Als ik me voor anderen schaam, heb ik er toch wel zeker last van? Kom op, het is 1 van de 2. Maar goed, ik heb inderdaad geen last van armoede. Ik heb last van mensen die claimen doen omtrent armoede, maar nooit de provincie uit geweest zijn. En Nederland zit vol met die klagers/zeurders.
@28, de pagina over HDI gaat niet over inkomensongelijkheid. Dus “Dat kun je toch enkel als positief beschouwen, of wil je de ongelijkheid vergroten?” is in elk geval niet van toepassing.
@30:
Ik heb t ook niet over inkomensongelijkheid, daar ageer ik zelfs tegen in reactie 20. Dus wat is nu precies je punt?
@29: Ja, al dat volk dat geen geld heeft om een wereldreis te maken heeft er geen flauw benul van hoe goed ze het eigenlijk hebben. Wij globetrotters weten dat je de grenzen nog veel verder kunt oprekken voordat ze echt in opstand komen.
En dat je nog een hoop kunt doen om het probleem van de binnenlandse veiligheid te verbeteren. Het is gewoon een kwestie van prioriteiten stellen, want anders zullen nooit bij het stoplicht mijn ruiten gewassen worden door die luie spijbelaars.
@28: tsja, dat je dat niet gelooft, daar kan ik niks aan doen, maar ik snap het wel. Zou je het wel geloven, dan zou je op de andere pagina in moeten gaan en blijft er van je verhaaltje weinig over. Maar misschien ben je wel tot nadenken in staat, en dan moet je het toch ook vreemd vinden, dat ik een link zou posten, die niet over mijn eigen argument gaat? Als ik een stukje over honden schrijf en daar een foto van een paard bij zet, kun je ook op je vingers na tellen, dat dat een verkeerde link is.
Ik vond het anders behoorlijk op de man spelen hoor, om op een Nederlands blog te gaan vertellen, dat je je voor Nederland schaamt, omdat we zo een goede verzorgingsstaat op hebben gebouwd. Maar waarom woon je hier dan nog, als je je zo schaamt voor Nederland?
@31:
Huh? Dus je klacht over de verzorgingsstaat en de extreme belastingen had niets met geld te maken? We verzorgen onze medemensen gewoon te goed en zouden dat geld wat minder efficiënt moeten besteden? En je schaamt je voor de extreme belastingen? Dat kan, maar als dat niet over inkomensongelijkheid gaat, wil je dan de lonen van de topsalarissen drastisch verlagen als we de belastingen verlagen en die van de armeren juist verhogen? Of bedoelde je te zeggen, dat de belastingen hier extreem laag zijn? Of zit je gewoon te kijken vanaf welke kant de wind waait, en waai je dan gewoon mee, zodat je altijd gelijk hebt, ook al spreek je jezelf op verschillende momenten tegen?
Ik heb last van mensen die claimen doen omtrent armoede, maar nooit de provincie uit geweest zijn.
Wow, is dit uberhaupt een zin? Geestelijke armoede is ook armoede!
@33:
“tsja, dat je dat niet gelooft, daar kan ik niks aan doen, maar ik snap het wel. Zou je het wel geloven, dan zou je op de andere pagina in moeten gaan en blijft er van je verhaaltje weinig over.”
Probeer nou niet de boel te verdraaien en de doelpalen te verschuiven. Jij kwam met een verhaaltje aan, met daarin een link die jouw verhaal onderuit haalt. Vervolgens begin je liegen over dat je de link niet gelezen hebt en dat die link niets met je stelling te maken heeft. Het heeft er echter alles mee te maken, maar dan als negatieve bewijslast. Het zou je sieren als je de fout gewoon eerlijk toegeeft. Het kan immers iedereen een keer gebeuren. Maar op deze manier verlies je wel mijn respect.
“Ik vond het anders behoorlijk op de man spelen hoor, om op een Nederlands blog te gaan vertellen, dat je je voor Nederland schaamt, omdat we zo een goede verzorgingsstaat op hebben gebouwd.”
Dat ik me voor Nederland schaam heb ik nergens gezegd. Dat kun je ook niet teruglezen in deze link. Maar naast die onterechte verdachtmaking is het misschien wel erger dat jij zo’n imaginaire opmerking ook nog eens ‘op de man spelen’ noemt. Sinds wanneer is een algemene opmerking over een land gelijk aan ‘op de man spelen’? Iedereen weet dat dat niet zo is.
“Huh? Dus je klacht over de verzorgingsstaat en de extreme belastingen had niets met geld te maken? We verzorgen onze medemensen gewoon te goed en zouden dat geld wat minder efficiënt moeten besteden? En je schaamt je voor de extreme belastingen? Dat kan, maar als dat niet over inkomensongelijkheid gaat, wil je dan de lonen van de topsalarissen drastisch verlagen als we de belastingen verlagen en die van de armeren juist verhogen? Of bedoelde je te zeggen, dat de belastingen hier extreem laag zijn? Of zit je gewoon te kijken vanaf welke kant de wind waait, en waai je dan gewoon mee, zodat je altijd gelijk hebt, ook al spreek je jezelf op verschillende momenten tegen?”
Zie je wat je hier doet? Ik ageer tegen het focussen op inkomensongelijkheid omdat de GINI coëfficiënt (waar jij zelf naar linkte) over veel meer gaat dan enkel geld. Jij komt vervolgens met 5 zeer suggestieve vragen van inkomensongelijk –> of ik denk dat dat niets te maken met geld heeft? –> of ik meer verspilling en slechtere verzorging wil –> de keuze tussen lage lonen of meer belasting om die wens te verwezenlijken –> Of ik met extreme belastingen extreem lage belastingen bedoel –> of dat ik gewoon een slappeling ben die zichzelf tegenspreekt.
Je snap natuurlijk wel dat ik daarvoor pas. Als je inhoudelijk wilt discussiëren dan hoor ik het wel, maar ik ga niet in op leugens, verdachtmakingen en keuzevragen tussen slap en dom. De spelregels die jij anderen zo vaak toeschrijft, zou je eens voor jezelf moeten toepassen. Dat zou een stuk eerlijker zijn.
@35 de tekst in de link haalde niks onderuit, maar had overduidelijk op iets anders betrekking. Dat weet jij, dat weet ik, dat weet iedereen die de moeite heeft genomen de tekst te lezen.
En daarbij: foute link of niet, de inkomensongelijkheid is in Nederland dus relatief niet ontzettend laag (blijkbaar hier niet zulke ambities om tot de top 10 te behoren), en hoger dan in Belgie of Duitsland. En loopt op.
Goed idee? Geen goed idee?
@36:
IN reactie 9 rept Pedro meerdere malen over armoede en wat dat betekend. Tevens linkt hij naar de HDI. Dan weet je zelf ook hoe laat het is, aangezien armoede één van de pijlers is die gemeten wordt in het HDI. Dus het heeft wel degelijk betrekking op zijn reactie. Dat is een feit.
“Goed idee? Geen goed idee?”
Dat is weer een andere discussie. Volgens mij doen we het daar wel prima op (GINI, geen HDI). Maar goed, als je enkel naar de GINI kijkt en de HDI buiten beschouwing laat, krijg je als links persoon denk ik wel een bepaalde mate van valse bevestiging. Neem beide in beschouwing en je moet toch concluderen dat het hier niet zo slecht gesteld is lijkt me.
@37, nee geen feit. De tekst was “Gini Coëfficiënt 2004 is hier 0,326.” Met onder ‘hier’ de befaamde link naar een pagina die volstrekt niet over de gini coefficient gaat.
Dan zeggen dat het in het algemeen over armoede ging en de HDI dus van toepassing is gewoon incorrect.
@38:
Er wordt in reactie 9 tot drie keer toe expliciet over armoede gerept, geen enkele keer over de kloof tussen lage en hoge inkomens. Dus enkel zeggen: “GINI Coëfficiënt 2004 is hier: …” slaat nergens op, zeker als je dan linkt naar de HDI. Het is dus zeker wel een feit.
Het slaat ook nergens op om over armoede te praten en dan enkel te focussen op de ’the Gap’. In zo’n geval is een miljonair op de miljardairsfair zelfs arm. Voor leuk beeldmateriaal moet je maar ff Thatcher on Socialism opzoeken. Priceless.
Neehoor, Pedro zag de HDI en dacht: Shit, deze info komt niet overeen met mijn mening. Dan maar over de GINI Coëfficiënt beginnen in relatie tot onze zuider -en oosterburen. Dat kan ik misschien nog passen in mijn mening
@39, je bedoelt dat Pedro al op voorhand voorzag dat de link naar de HDI tot problemen zou leiden en dus al vooraf bij het plaatsen vast de gini-coeffecient noemde in hetzelfde bericht, en dat het volkomen toeval was dat hij die gini-coefficient noemde in directe reactie op #6 waar grolschje het ook al had over de gini-coefficient (maar dan met hele andere getalletjes), maar dat het desondanks overduidelijk was dat het echt volstrekt niet over de gini-coefficient ging?
Klinkt aannemelijk!
Wie tapt hier de biertjes eigenlijk?
Volgens mij is het bijna sluitingstijd.
@40: je kunt uitleggen wat je wilt, maar Mister P weet toch beter dan ik wat ik bedoel. Met dat soort mensen is geen discussie te voeren. Gelukkig kunnen andere mensen wel lezen.