Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

Martijn Dekker doet als promovendus onderzoek naar datgene wat mensen in conflictgebieden doen om hun eigen veiligheid te verbeteren. Hij reiste hiertoe af naar de Gazastrook, maar door de oorlog is hij gestrand in Jeruzalem. Vandaag deel drie van zijn belevingen, eerder al te lezen op zijn VU-blog.

Het leven gaat door, ook met een gat in het plafond (Foto: Flickr/Amir Farshad Ebrahimi)

De signalen begonnen vorige week steeds sterker in de goede richting te wijzen, maar toch veroorzaakte de doortastendheid en snelheid waarmee Israël unilateraal een staakt-het-vuren afkondigde een lichte schok. De mededeling van Hamas dat zij zich er niks van aan zouden trekken, zorgde er echter meteen weer voor dat een gevoel van gelatenheid zich meester van me maakte. Maar toen Hamas een dag later alsnog ook een unilaterale wapenstilstand afkondigde, begon ik er zowaar in te geloven dat er echt veranderingen aan zaten te komen.

Het wordt rustiger
Vanmorgen, na een telefoontje met Ali in Gaza, kreeg het positivisme pas eindelijk een beetje de overhand. Hij vertelde me dat het een rustige nacht was geweest, stiller nog dan die daarvoor, en hij had zowaar weer in zijn eigen slaapkamer geslapen. Toen ik hem vroeg of hij al beweging zag komen in de Israëlische linies, zei hij dat ze zelfs al helemaal weg waren. Het leger heeft zich inmiddels teruggetrokken tot de grensgebieden, zo’n 200 a 300 meter van de grens met Israël. Ali verwachtte dat als het rustig zou blijven, het grootste deel van de troepen de komende drie dagen compleet uit Gaza wordt teruggetrokken, in lijn met wat premier Olmert beloofd heeft.

Het stelt de inwoners van Gaza in staat om weer op te krabbelen en de schade op te nemen. Ik stelde me zo voor dat mensen langzaam, nog lichtelijk verdoofd, verbaasd en knipperend met de ogen uit hun huizen tevoorschijn zouden komen, maar Ali vertelde me dat het inmiddels een drukte van jewelste is. Het lijkt alsof iedereen tegelijkertijd in de auto is gestapt om zo veel mogelijk inkopen te doen en cash te halen. Alles wat thuis op was en in winkels of markten verkrijgbaar is, wordt ingeslagen. Daarnaast, schrijft Ali in een later mailtje, zijn de mensen ook naar buiten gegaan om van de “vrijheid” te genieten, zonder zich zorgen te hoeven maken over bommen en kogels.

Op zoek naar naasten
Een groot aantal mensen heeft echter hele andere prioriteiten. In de chaos van de aanvallen zijn veel mensen het contact met familie en vrienden kwijtgeraakt. Wanhopig wordt er tussen de puinhopen van kapotgeschoten huizen, flats en andere gebouwen gezocht, niet zo zeer op zoek naar een teken van leven, maar in ieder geval naar zekerheid over het lot van hun naasten. Inmiddels zijn er al meer dan honderd lichamen onder het puin vandaan gehaald en het is zeker dat er nog veel meer gevonden gaan worden.

Daarnaast verblijven tienduizenden mensen nog steeds in UNRWA-scholen, die tijdelijk dienst doen als opvangcentra. Duizenden huizen zijn compleet vernietigd. In wijken waar de schaal van vernietiging het ergst is, kunnen sommigen niet eens meer de plek vinden waar ooit hun huis heeft gestaan. Er zijn simpelweg geen herkenbare oriëntatiepunten meer over.

Het geeft het gevoel van opluchting over de provisorische wapenstilstand een wrange bijsmaak, maar zorgt tegelijkertijd voor de benodigde relativering. Stelde ik in mijn vorige bericht de vraag “hoe lang nog?”, nu, in deze periode van voorzichtige hoop, blijft die vraag actueel. Hoe lang zal deze gespannen periode van relatieve kalmte aanhouden? Zal de tijdelijke wapenstilstand zich ontwikkelen tot een meer duurzame? Hoe lang nog voordat de grenzen weer opengaan? Maar ook, welke gevolgen heeft het Israëlische offensief op lange termijn voor de Palestijns-Israëlische verhoudingen? Of voor de verhoudingen tussen Israël en de rest van de wereld? Een andere belangrijke vraag is dan ook, “hoe nu verder?”

Aan de slag!
De mensen in Gaza kunnen niet zomaar hun leven weer op orde krijgen. Daar is een hoop assistentie bij nodig, in de vorm van geld en misschien mankracht, maar met name ook veel materiële hulp. Er moeten dus, op zeer korte termijn, diplomatieke doorbraken geforceerd worden om te zorgen dat Israël de grenzen weer opent. Momenteel is er in Gaza aan alles een tekort. Niet alleen aan voedsel, maar met name ook aan bouwmaterialen om de schade aan huizen en gebouwen te herstellen. Of om ze compleet opnieuw op te bouwen zodra de puinhopen verwijderd zijn. Zoals bijvoorbeeld, een snack-, etenswaren-, en ijsfabriek die compleet met de grond gelijk gemaakt is. Het zal in ieder geval nog maanden, en in sommige gevallen jaren, duren voordat de schade die in drie weken is veroorzaakt, hersteld is.

Aan het einde van het telefoongesprek maakt Ali onbewust een tot nadenken stemmende opmerking. Ik vraag me af of hij zelf besefte wat zijn woorden betekenden, maar op mij maakten ze in ieder geval indruk. “OK, I talk to you later, I’m going to my office now.” Het is maar een simpele opmerking, maar niet alleen geeft het aan dat er weer moet worden nagedacht over het “normale leven”, het is ook een duidelijke boodschap. “Back to work! Aan de slag, want er moet nog een hoop gebeuren voor het leven in Gaza weer op orde is.”

Reacties (9)

#1 Kropotkin

Hoe lang zal deze gespannen periode van relatieve kalmte aanhouden?

Zal in eerste instantie liggen aan de ‘daden’ van Hamas, daarna ook aan de wil van Israel om Gaza wat meer (economische) lucht te geven.

Vriend Ali begint een klein mythisch figuur te worden, Mient Jan Faber kent m ook al.

  • Volgende discussie
#2 Martijn

@1: En Ali is een sjiitische naam, dus er zullen er geen ontelbare zijn in Gaza. ;)

Wat Hamas doet is niet zo belangrijk, het gaat erom of Israël en Egypte de grenzen opengooien. Dan komt de EU daarna wel met een handelsakkoord they can’t refuse en met horten en stoten halen ze dan wel overstag. Zie Servië en Turkije. Fundamentalistje spelen is alleen leuk als er niks anders te doen is.

Maar goed, dan moeten Israël en Egypte wel de grenzen opengooien (en niet bij de eerste de beste Qassam raker weer dicht.)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Martijn Dekker

@1
Geen toeval…Mient Jan Faber is mijn promotor :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 dramklukkel

Is het gebied nou door ALLEEN de Israeli afgesloten, of zaten er meer grenzen om het gebied dicht?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 wout

Ik zie mogelijkheden voor de Leen Bakker en Kwantum!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Martijn Dekker

@4
In het zuiden wordt de grensovergang met Rafah mede gecontroleerd door Egypte. De overige grensovergangen staan volledig onder controle van Israël.
Egypte, dat niet bepaald gecharmeerd is van Hamas, zal dus ook medewerking moeten gaan verlenen om de herstelwerkzaamheden zo goed en snel mogelijk te laten verlopen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Martijn Dekker

@5
Naast het feit dat ie erg grappig is, snijd je ook nog een interessant punt aan. Want doordat Israël veel belangrijke fabrieken heeft gebombardeerd en het de Palestijnen door de blokkade niet toestaat om zelf bouwmaterialen te fabriceren, is men genoodzaakt om de meeste materialen in te kopen bij, inderdaad, de Israëlische Leen Bakkers en Kwantums.

Dit geldt overigens niet alleen voor bouwmaterialen. Van bepaalde producten is het bekend dat Israël de import ervan alleen toestond als ze in Israël gefabriceerd waren.

Er zit dus ook een geniepige economische adder onder het gras.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Victor

Het blijft een vreemde situatie dat deze twee bevolkingsgroepen economisch zo van elkaar afhankelijk zijn en toch steeds met bommen, raketten en stenen blijven smijten.

Je zou denken dat die economische verbondenheid ook tot een soort basis-rust zou moeten leiden, maar daar laten zowel Hamas als de Israelische haviken het blijkbaar niet toe komen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Joost

Economische voorspoed is voor beide partijen een verlies-situatie.

  • Vorige discussie