Zoekresultaten voor

'soetendal'

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-09-2022

Waar wonen de grillige kiezers?

DATA - Kiezers zijn niet trouw, maar in sommige gemeenten lijken ze ontrouwer dan in andere. Waar wonen de meest grillige stemmers? En waar is als partij veel te winnen en te verliezen?

Dit wordt een vreemd verhaal. We kunnen de hierboven gestelde vragen namelijk (nog) niet beantwoorden. We hebben prachtige data, we  hebben prima analyses en we hebben een trend gevonden. Maar wat zegt deze trend? Dat levert ons dermate veel hoofdbrekens op, dat we uw hulp inroepen. Bij deze.

Wat is er aan de hand?

Het lijkt erop dat de zuidelijke gemeenten – Brabant, Limburg –  grilliger kiesgedrag vertonen dan de noordelijke en oostelijke gemeenten. Grillig betekent in dit verhaal dat partijen veel kiezers winnen en verliezen in het zuiden dan in het noorden. Een grillige kiezer is niet per se een zwevende kiezer: een grillige kiezer kan immers heel doelbewust stemmen.

Dit is een hypothese met een belangrijke implicatie. Als het klopt, zou je kunnen concluderen dat partijen hun campagnestrategie meer op het zuiden moeten richten: mogelijk winst en verlies zijn daar namelijk groter. Zie onderstaande kaart die de mate van ‘grilligheid’ aangeeft. Daarom spreken we op onze burelen van ‘swing-gemeenten’. 

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Niet links, niet rechts, maar wat dan wel?

Hieronder volgt een gastbijdrage van Jasper Soetendal, hij is initiatiefnemer van Weetmeer.nl. Weetmeer.nl publiceerde eerder de Politieke Landkaart 2010. Dit artikel publiceert hij op persoonlijke titel.

De krantenkoppen op de dag na de Tweede Kamerverkiezingen spraken eensgezind over een ‘ruk naar rechts’ in het Nederlandse politieke landschap: “Nederland maakt ruk naar rechts” (Parool), “Ruk naar rechts komt uit zuiden” (Volkskrant) en “Buitenland: Ruk naar rechts in Nederland” (Spits)

Maar in hoeverre is er daadwerkelijk sprake van een ruk naar rechts? Kan de PVV als ‘rechts’ gezien worden wanneer zij zich op sociaal-economisch gebied verzet tegen ‘rechtse’ standpunten als het verhogen van de AOW-leeftijd, het versoepelen van het ontslagrecht en het verlagen van de uitkeringen? En in hoeverre is er überhaupt sprake van een links-rechts verdeling als er een grote groep kiezers zweeft en switcht tussen SP en PVV, traditioneel de beide uitersten op het links-rechts-spectrum?

Wanneer beschrijvende statistiek wordt toegepast op de verkiezingsuitslagen, is daarin geen duidelijke links-rechts tegenstelling terug te vinden. Naast de primaire verdeling in het Nederlandse politieke landschap, van christelijk-conservatief tot seculier-progressief, is er echter wel een belangrijke secundaire verdeling waarop de grootste verschuivingen hebben plaatsgevonden.

Dat de reguliere indelingen als ‘links’ en ‘rechts’ niet voldoen bleek bij de samenstelling van de Politieke Landkaart 2010 (www.politiekelandkaart.nl); Daarbij is uitgegaan van de links-rechts/conservatief-progressieve politieke matrix zoals deze voor de verkiezingen is samengesteld door Kieskompas. Hierin neemt de PVV door eerder genoemde kwesties een linkse noch rechtse positie in. Dit leidde tot interessante plaatjes en analyses, maar deed op sommige punten tekort aan de politieke aardverschuiving die in het hele land en met name in het zuiden heeft plaatsgevonden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Politieke Landkaart 2009

politieke landkaart 2009Jasper Soetendal van Weetmeer.nl -bekend van meerdere gastbijdragen op Sargasso– publiceert vandaag de Politieke Landkaart 2009. Deze kaart toont de politieke oriëntatie van de Nederlandse gemeenten, op een assenstelsel links-rechts vs. progressief-conservatief. Zo liggen Groningen en Nijmegen opeens aan zee en is Urk weer terecht een eiland. De kaart deelt Nederland op in regio’s waaronder: het Progressieve Midden, de Bible Belt en eilanden als Rijk & Rechts. Ondanks de electorale vlucht naar de extremere flanken met PVV en SP liggen de meeste gemeenten nog steeds in de Midden-regio’s. Rustig wonen is het op de Rijke Eilanden. Opvallend is ook de afwezigheid van Rotterdam op het Progressieve Steden Eiland, de Rotterdammers zijn namelijk gemiddeld een stuk conservatiever en rechtser dan andere stedelingen. Eigenlijk laat de Politieke Landkaart zien wat we al wisten zoals Tytsjerkeradiel: Rode Regio, Tholen: Bible Belt, Krimpen aan de IJssel: Conservatief Midden, Blaricum: Rijk & Rechts, Wageningen: Progressieve Steden, Zoetermeer: Midden Midden, Bergen (NH): Rijk & Progressief. Maar niets is comfortabeler dan je opvattingen bevestigd zien en over onverwachte uitkomsten is het fijn discuzeuren!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De welgestelden wisselen de VVD in voor D66

In drie gastbijdragen presenteert Jasper Soetendal op verzoek van Sargasso enkele opvallende resultaten uit Weetwaar.com. Weetwaar.com is een onderzoeksinitiatief van Braxwell Labs waar geografische, demografische, politieke en economische informatie gecombineerd wordt in verrassende visualisaties.

In hoeverre bepaalt je banksaldo je politieke voorkeur? En hoe verandert dit in een ontzuilde, polariserende samenleving?
Voor alle Nederlandse gemeente heeft Weetwaar.com het besteedbaar inkomen vergeleken met de resultaten van de Europese Verkiezingen van 2009. Onderstaande figuur toont dat voor vrijwel alle partijen er geen of nauwelijks correlatie bestaat tussen belastbaar inkomen in een gemeente de de lokale verkiezingsuitslag. Alleen voor D66 en VVD geldt: hoe hoger het belastbaar inkomen, hoe hoger de verkiezingsuitslag.
inkomen-politiek1_470

Rijk kiest D66
Hoe ‘rijker’ een gemeente, des te hoger het percentage D66-stemmers; Niet de zo voor de handliggende VVD, maar D66 gooit relatief de hoogste ogen in de rijkere gemeentes.
De figuur toont eveneens aan dat dit tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 (de grijze bolletjes) nog niet zo was: toen was er een overduidelijke, sterke correlatie tussen inkomen en VVD-stemmers. 3 jaar later hebben de partijen stuivertje gewisseld en mag D66 zich meer dan ooit verheugen op goede uitslagen in welgestelde gemeenten.

Laten we een stapje dieper kijken. Eerst naar de correlatie tussen besteedbaar inkomen en de VVD-verkiezingsuitslag. Onderstaande afbeelding toont een ‘komeet’ van gemeenten, met een staart van welgestelde gemeentes met hoge inkomens en veel VVD-stemmers. Opvallend is echter een vreemde uitschieter vanenkele gemeenten met benedengemiddelde inkomens. 5 gemeentes uit eenzelfde regio bovendien: Asten, Someren, Deurne, Helmond en Laarbeek. Wat is er aan de hand in Oost-Brabant? Een lokale VVD-coryfee? Hans van Baalen noch Mark Rutte komt uit deze regio.
inkomen-politiek2_600
In de volgende diagram een zelfde afbeelding voor D66. De figuur ziet er vergelijkbaar uit, maar met uitschieters op andere vlakken. Verschillende universiteitssteden zijn positieve uitschieters en scoren flink hoger. De écht rijke gemeenten daarentegen blijven nog wat achter. De aanhang van D66 is er bovengemiddeld hoog, maar gezien de hoge inkomens liggen daar nog kansen voor Pechtold en de zijnen.
inkomen-politiek3_600
Scorebordjournalistiek? Misschien. De verschillen in de correlatie n.a.v. de recente Europese verkiezingen zijn minimaal, maar de verschuiving ten opzichte van de laatste Tweede Kamerverkiezingen zijn onmiskenbaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Loonsverhoging? Verhuizen!

In drie gastbijdragen presenteert Jasper Soetendal op verzoek van Sargasso enkele opvallende resultaten uit Weetwaar.com. Weetwaar.com is een onderzoeksinitiatief van Braxwell Labs waar geografische, demografische, politieke en economische informatie gecombineerd wordt in verrassende visualisaties. Vorige aflevering.

Je buurman verdient uiteraard altijd meer dan hij verdient. En zelf verdien je lang niet zo veel als je eigenlijk zou verdienen. Uit onderstaande afbeelding lijkt er echter een eenvoudige oplossing te zijn: verhuizen!
lonen-1_470

Wanneer van alle gemeenten in Nederland de centrale ligging wordt afgezet tegen de lonen (het besteedbaar inkomen van werkende inwoners), lijkt er een opvallend verband te bestaan: hoe centraler gelegen, hoe hoger de lonen.

In dit geval is de centrale ligging gedefinieerd als de afstand (hemelsbreed) tot de vijf dichtstbijzijnde Nederlandse hoofdkantoren van de 25 aan de AEX genoteerde bedrijven. Zoals uit onderstaande afbeelding blijkt houdt dit in dat de Randstad en in mindere mate Brabant als ‘centraal gelegen’ beschouwd worden.

In deze regio’s is het besteedbaar inkomen van de beroepsbevolking hoger dan in de ‘afgelegen’ regio’s. De statistische correlatie is niet bijzonder sterk, maar de afbeelding toont een duidelijke trend. Daarbij zijn er enkele positieve uitzonderingen zoals Rozendaal (Gld), Haren en Tynaarlo te noteren, alsook enkele centraal gelegen gemeente waar minder verdiend wordt: bijvoorbeeld Bunschoten en Katwijk.
lonen-2_470
Waar komt dit verband vandaan? Zijn voor vergelijkbare beroepen de lonen in ‘de provincie’ inderdaad lager dan in de Randstad? Betaalt een werkgever inderdaad meer aan de buurman omdat ‘ie net iets dichter bij kantoor woont? Of is er sprake van een brain-drain die (potentiële) grootverdieners naar de Randstad doet trekken? Stof ter discussie en verder onderzoek!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Trouwen verlaagt criminaliteit

In drie gastbijdragen presenteert Jasper Soetendal op verzoek van Sargasso enkele opvallende resultaten uit Weetwaar.com. Weetwaar.com is een onderzoeksinitiatief van Braxwell Labs waar geografische, demografische, politieke en economische informatie gecombineerd wordt in verrassende visualisaties.

Er zijn leugens, grove leugens en statistieken. In een serie van drie gastbijdragen wil ik graag inzoomen op de laatste uit het rijtje, door enkele verrassende visualisaties te tonen die voortkomen uit de combinatie van verschillende soorten informatie uit diverse, openbare bronnen. Vandaag de start met een opvallende constatering:
Sterke correlatie tussen criminaliteit en gescheiden inwoners

misdrijven_250Wanneer verschillende gegevens van Nederlandse gemeenten worden afgezet tegen de criminaliteit (aantal geregistreerde misdrijven per 1.000 inwoners), geeft onderstaand plaatje weer in welke mate er een statistische correlatie bestaat.
Hoe hoger een bolletje in deze grafiek staat, hoe sterker de correlatie. Aan de rechterkant staan positieve correlaties (hoe hoger de stedelijkheid, hoe hoger het aantal misdrijven), aan de linkerkant negatieve correlaties (hoe hoger het percentage gehuwden, hoe lager het aantal misdrijven).
Opvallend is dat het percentage gescheiden inwoners bovenaan staat in het lijstje: hoe meer gescheiden inwoners, des te hoger de criminaliteit in een gemeente.

Andersom blijkt dat in gemeenten waar relatief veel getrouwde mensen wonen, minder misdrijven plaatsvinden. Ook hebben gemeenten met een lage criminaliteit een relatief grote gemiddelde huishoudgrootte en veel landbouw, bosbouw en visserij.